Εναλλακτικοί τρόποι αντιμετώπισης ζιζανίων χωρίς τη χρήση ζιζανιοκτόνων

Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι παραγωγοί τις τελευταίες δεκαετίες, είναι η εμφάνιση ανθεκτικών ζιζανίων. Ως γνωστόν, τα ζιζάνια λόγω του δυνατού ριζικού συστήματος που αναπτύσσουν, ανταγωνίζονται τα καλλιεργήσιμα φυτά σε θρεπτικά συστατικά, CO2, νερό, φως και χώρο, έχοντας ως αποτέλεσμα να μειώνονται οι αποδόσεις των καλλιεργειών, να υποβαθμίζεται η ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων, να αυξάνεται σημαντικά το κόστος παραγωγής και να αποτελούν ξενιστές διαφόρων εντόμων και ασθενειών.

Σύμφωνα με όσα γράφει η ομάδα γεωπόνων της blog.farmacon.gr , η ανθεκτικότητα ζιζανίων σε ζιζανιοκτόνα είναι η κληρονομική ιδιότητα ενός φυτού να επιβιώνει και να αναπαράγεται μετά από έκθεση σε ζιζανιοκτόνο. Οι μηχανισμοί ανθεκτικότητας οφείλονται είτε σε φυσιολογικούς μηχανισμούς, είτε σε βιοχημικούς μηχανισμούς και η επαναλαμβανόμενη χρήση όμοιων ζιζανιοκτόνων οδηγεί στην ανάπτυξη ζιζανίων με ανθεκτικούς βιότυπους. 

Η Ολοκληρωμένη Διαχείριση Ζιζανίων (ΟΔΖ) αφορά όχι μόνο την ορθολογική εφαρμογή αγροχημικών ζιζανιοκτόνων, αλλά και στον συνδυασμό κατάλληλων πρακτικών για τον έλεγχο των ζιζανίων, την εξασφάλιση της παραγωγικότητας και την ταυτόχρονη προστασία του περιβάλλοντος.

Οι παραγωγοί εκτός της χρήσης ζιζανιοκτόνων, μπορούν να εφαρμόσουν επιπλέον καλλιεργητικές πρακτικές ώστε, να περιορίζουν την πίεση των ανθεκτικών ζιζανίων στις καλλιέργειες τους.

1. Εναλλαγή καλλιεργειών - Αμειψισπορά 

Έχει διαπιστωθεί ότι σε μονοκαλλιέργειες τα ζιζάνια έχουν τη δυνατότητα να προκαλούν μεγαλύτερες ζημίες σε σύγκριση με τις εναλλασσόμενες καλλιέργειες.  Η εναλλαγή καλλιεργειών επιτρέπει την καλύτερη διαχείριση των ανθεκτικών ζιζανίων και αυτό συμβαίνει διότι τα συστήματα αμειψισποράς μπορούν να διαχειριστούν πιο αποτελεσματικά μηχανισμούς αλληλοπάθειας, εξάντλησης εδάφους και εμφάνισης ασθενειών.

2. Κατεργασία εδάφους

Ένας από τους κυριότερους λόγους που πραγματοποιείται το όργωμα ενός χωραφιού είναι ο έλεγχος των ζιζανίων. Ωστόσο μελέτες έχουν δείξει ότι η ελάχιστη κατεργασία του εδάφους ειδικά κατά τις βραδινές ώρες μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στον έλεγχο και στον περιορισμό εμφάνισης των ζιζανίων. Η ελάχιστη κατεργασία χωρίς να επηρεάζει τη βιοποιλότητα του εδάφους, είναι ικανή να συμβάλλει στη μείωση της ανάπτυξης των ειδών των ζιζανίων.

3. Φυτοκάλυψη 

 Η φυτοκάλυψη με ορισμένα φυτικά είδη όπως για παράδειγμα η φυτοκάλυψη με σίκαλη ή κριθάρι μπορεί να καταστείλει σημαντικά τα φθινοπωρινά - χειμερινά ζιζάνια, καθώς και τα πρώιμα θερινά. Δημιουργείτε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον για τα ζιζάνια, μειώνοντας την εγκατάσταση  ζιζανίων και επιβραδύνοντας τους ρυθμούς ανάπτυξης τους.

Σε κάθε σύστημα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Ζιζανίων χρησιμοποιείται ένας συνδυασμός μεθόδων που αλληλοσυμπληρώνονται, αξιοποιώντας προληπτικά μέτρα (καθαρός σπόρος, ανθεκτικές ποικιλίες κτλ. ), καλλιεργητικές πρακτικές (αμειψισπορά, ημερομηνία σποράς κτλ), βιολογική αντιμετώπιση και ορθολογική χρήση ζιζανιοκτόνων.