Η εισαγωγή από την Ιρλανδία δραστικών προειδοποιήσεων στα αλκοολούχα ποτά για την υγεία φαίνεται ότι έδωσε ώθηση στους προβληματισμούς  ίδιας κατεύθυνσης, σε διάφορες χώρες του κόσμου ,στις  οποίες οι υγειονομικές και πολιτικές Αρχές το αιτιολογούν  ανάλογα.

Για το ερευνητικό Ιστιντούτο Inserm, δεν υπάρχει αμφιβολία: "Είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι όλη η κατανάλωση αλκοόλ είναι επιβλαβής για την υγεία"

Η εποχή του γαλλικού παραδόξου έχει τελειώσει: τώρα, από το πρώτο ποτό, το αλκοόλ χαρακτηρίζεται από τις υγειονομικές αρχές σε πολλές χώρες ως επιβλαβές. Ξεκινώντας από τη Γαλλία, μια έκθεση του ερευνητικού Ινστιτούτου  Inserm που εκδόθηκε από τη Santé Publique France τον Ιούνιο του 2023 επιβεβαιώνει ότι : «Καθώς κάθε κατανάλωση αλκοόλ είναι επιβλαβής για την υγεία, είναι απαραίτητο να περιοριστεί η πρόσβαση σε αυτό και να μειωθεί η «ελκυστικότητά»  του.. Η συλλογική τεχνογνωσία του ερευνητικού ινστιτούτου διαψεύδει την ίδια την ύπαρξη θετικής επίδρασης, δηλώνοντας ότι «τα «προστατευτικά» αποτελέσματα στη βάση του περίφημου γαλλικού παράδοξου, είναι αβάσιμα».

Ο ΠΟΥ θέλει να κινητοποιήσει περισσότερο τα κράτη μέλη

Τι πρέπει να περιμένουμε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ο οποίος μόλις ανέλαβε το έργο της προετοιμασίας ενός σχεδίου εγγράφου συζήτησης, για την επισήμανση των αλκοολούχων ποτών στο πλαίσιο του Codex, κατά τη συνεδρίαση της επιτροπής του τον περασμένο Μάιο στον Καναδά ? Χωρίς αμφιβολία στο θέμα της  ιεράρχησης και ανάληψης  φακέλων, καμία χώρα-μέλος δεν ήθελε να αναλάβει το έργο της προετοιμασίας αυτού του εγγράφου, αφήνοντας ανοιχτό τον δρόμο στον ΠΟΥ.  «Από όσο γνωρίζουμε, αυτή είναι η πρώτη φορά που ένα σχέδιο  δεν υιοθετείται  εθελοντικά από ένα  κράτος στον Codex», εκμυστηρεύεται μια ανώνυμη πηγή που γνωρίζει το θέμα. Όταν γνωρίζουμε τη θέση του ΠΟΥ σε αυτό το θέμα, μπορούμε να φανταστούμε το επίπεδο αντικειμενικότητάς του, ενώ οι συγκρούσεις συμφερόντων είναι προφανείς. Εδώ και αρκετό καιρό, ο ΠΟΥ έχει γνωστοποιήσει ότι θα ήθελε τα κράτη μέλη να είναι πιο ενεργά στην επισήμανση των αλκοολούχων ποτών, ιδίως με ενδείξεις υγείας που συνδέονται με τον καρκίνο, υποκαθιστώντας το  νομικό κενό σε αυτόν τον τομέα. Ωστόσο, τα αλκοολούχα ποτά είναι από τα πιο ελεγχόμενα προϊόντα στον κόσμο.

Προς το παρόν, ο ΠΟΥ δεν έχει προτείνει συγκεκριμένο τύπο μηνύματος, αλλά η μορφή του αφήνει ελάχιστες αμφιβολίες, σίγουρα θα είναι παρόμοια με αυτή που υιοθετεί η Ιρλανδία. Η θέση των επαγγελματιών παραμένει λεπτή, γιατί κινδυνεύουν να κατηγορηθούν ότι πιέζουν την κατανάλωση εις βάρος της δημόσιας υγείας, αλλά η έλλειψη πλαισίου και λεπτομερειών  στα μηνύματα που στέλνονται είναι το λιγότερο ,…λυπηρό γεγονός. Ενώ πολλές από τις πρόσφατα δημοσιευμένες μελέτες που έχουν κάνει θραύση, συνδέουν το αλκοόλ με τον καρκίνο, δεν είναι αρκούντως  επιστημονικές και μάλλον είναι  προκατειλημμένες, υπάρχουν ενδείξεις ότι δημιουργούνται φραγμοί ,ενάντια σε άρθρα που δείχνουν θετικά αποτελέσματα για μέτρια κατανάλωση αλκοόλ. Πράγματι, ο απόηχος από οικονομολόγους και νομικούς του κλάδου υποδηλώνει , ότι ορισμένοι ερευνητές δεν έχουν δημοσιεύσει άρθρα, τα οποία  δεν βρίσκουν αρνητική σχέση μεταξύ της κατανάλωσης αλκοόλ και της υγείας. Άρθρα που δεν δημοσιεύονται γιατί δεν ανταποκρίνονται στη σημερινή συντακτική γραμμή.

Πολλαπλασιασμός προειδοποιήσεων  υγείας

Πρέπει να τονισθεί ότι παρατηρείται , ένα γενικό φαινόμενο που αφορά τα θέματα επισήμανσης, στο οποίο το αλκοόλ δεν αποτελεί εξαίρεση. Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες ήδη μελετούν ιδιαίτερα περιοριστικά μέτρα για την επισήμανση των αλκοολούχων ποτών, πέρα ​​από τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αφορούν το σχέδιό της για την καταπολέμηση του καρκίνου. Έτσι, οι νορβηγικές υγειονομικές αρχές επιβεβαιώνουν ότι «βρίσκονται στη διαδικασία μελέτης της μορφής που θα μπορούσε να λάβει μια τέτοια επισήμανση και του τρόπου με τον οποίο θα εποπτευόταν, έργο που τους έχει ανατεθεί από το νορβηγικό Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας» . Ο Øyvind Giæver, Επικεφαλής του Τμήματος Προσδιοριστικών Παραγόντων Υγείας, διευκρίνισε ότι η Γενική Διεύθυνση Υγείας στη Νορβηγία «παρακολουθεί με  ιδιαίτερη προσοχή αυτό το θέμα στην Ευρώπη, όπως την πρόσφατη πολιτική της Ιρλανδίας σχετικά για την επισήμανση των αλκοολούχων ποτών και στη  συνέχεια το έγγραφο της επιτροπής της ΕΕ  « Beating Cancer», στο οποίο προτείνονται προειδοποιήσεις για την υγεία, καθώς και τη δραστηριότητα  του  ΠΟΥ Ευρώπης, σε αυτό το θέμα».

Η  Λιθουανία μελετά επίσης αυτή τη δυνατότητα, καθώς και η Χιλή ,που κοινοποίησε στον ΠΟΕ την περασμένη άνοιξη ένα σχέδιο κανονισμού σχετικά με προειδοποιήσεις για την υγεία και τις ενδείξεις για την ενεργειακή αξία των αλκοολούχων ποτών. Δύο από τα προτεινόμενα εικονογράμματα δείχνουν ένα ποτήρι κρασί.

Μέχρι την επόμενη συνεδρίαση του Codex το 2025, ο ΠΟΥ θα πρέπει να υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις σχετικά με την επισήμανση και τις δηλώσεις που θα πρέπει να εμφανίζονται . Αυτό υποδηλώνει ότι οι επόμενοι 18 μήνες θα είναι κρίσιμοι για τον κλάδο, είτε σε ευρωπαϊκό είτε σε διεθνές επίπεδο.

Θεοδώρα Τζάκρη: «Ο ΕΛΓΑ να ξεκινήσει άμεσα τις διαδικασίες για την εκτίμηση της ζημιάς στην κερασοκαλλιέργεια από την ακαρπία λόγω του προανθικού παγετού»

Ο παγετός που επικράτησε κατά την άνοιξη του 2023 έπληξε στο προανθικό στάδιο την καλλιέργεια της κερασιάς με αποτέλεσμα ακαρπία και επακόλουθη μείωση της παραγωγής η οποία σε αρκετές περιπτώσεις ιδιαίτερα σε περιοχές του ορεινού όγκου της Πέλλας (Κορυφή, Σαρακηνοί, Αρχάγγελος, Νότια, Αγία Φωτεινή, Κερασιά, Καρυδιά, Μαργαρίτα, Άγρας, Αγ. Αθανάσιος και λοιπές περιοχές του παλαιού Δήμου Βεγορίτιδας κλπ) φτάνει μέχρι και το 80%.

Οι κερασοπαραγωγοί αυτών των περιοχών αντιμετωπίζουν σημαντικό πρόβλημα αφού το εισόδημά τους εξαρτάται σημαντικά από την κερασοκαλλιέργεια, το οποίο συνεχίζει να συμπιέζεται προς τα κάτω με ότι αυτό σημαίνει για την επιβίωση τους καθώς και για τη συνέχιση της ίδιας της καλλιέργειας.

Προς τούτο, η Βουλευτής Πέλλας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ κατέθεσε Ερώτηση προς τον ΥπουργόΑγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με την οποία τον ρωτά σχετικά με τις προθέσεις του:

(1) να εντάξει την ακαρπία (οφειλόμενη σε προανθικό παγετό) στο πρόγραμμα κρατικών οικονομικών ενισχύσεων (ΚΟΕ) προκειμένου να αποζημιωθούν οι κερασοπαραγωγοί για τη φετινή απώλεια της παραγωγής τους,

(2) ο ΕΛΓΑ το επόμενο διάστημα να προχωρήσει στις αναγγελίες ώστε οι αγρότες των οποίων οι καλλιέργειες κερασιών έχουν ζημιωθεί λόγω του προανθικού παγετού να μπορέσουν άμεσα να υποβάλλουν δηλώσεις ζημίας, γεγονός που θα σημάνει και την έναρξη της διαδικασίας των εξατομικευμένων εκτιμήσεων και της καταβολής των αποζημιώσεων,

(3) ο ΕΛΓΑ μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα να προχωρήσει σε χορήγηση προκαταβολών προς στους αγρότες των οποίων η καλλιέργεια κερασιάς έχει ζημιωθεί από προανθικό παγετό, προκειμένου να ενισχυθεί η ρευστότητα τους και να μπορέσουν να συνεχίσουν τις καλλιεργητικές εργασίες στα αγροτεμάχιά τους και (4) το ΥΠΑΑ&Τ να προχωρήσει άμεσα στη στελέχωση του καταστήματος του ΕΛΓΑ στη Βέροια, με προσλήψεις ικανού αριθμού γεωπόνων εκτιμητών ώστε να προχωρούν άμεσα και έγκαιρα οι εκτιμήσεις των ζημιών από όλες τις αιτίες (βροχοπτώσεις, χαλάζι, ακαρπία κλπ) διότι με 9 μόνο μόνιμους γεωπόνους - εκτιμητές και με περιορισμένο αριθμό συμβασιούχων δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις τεράστιες ανάγκες του εκτιμητικού έργου λόγω των μεγάλων ζημιών σε όλη την ΠΕ Πέλλας.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της Ερώτησης:

«ΕΡΩΤΗΣΗ

ΠΡΟΣ: τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

ΘΕΜΑ: «Ακαρπία οφειλόμενη σε προανθικό παγετό έπληξε σημαντικά τη φετινή παραγωγή κερασιών στην Πέλλα»

Η ελληνική παραγωγή κερασιών είναι 10η στον κόσμο με μια παραγωγή που κάτω από ευνοϊκές συνθήκες μπορεί να ξεπεράσει τους 70.000 τόνους με το 50% αυτής της παραγωγής να παράγεται στην Πέλλα, αξιοποιώντας και ορεινούς όγκους. Με την ευοίωνη προσέγγιση αυτής της εξαγωγικής προοπτικής που τείνει να σταθεροποιηθεί περίπου στο 20% αυτής της παραγωγής, δείχνει πόσο σημαντική είναι η καλλιέργεια της κερασιάς για την περιοχή. Γεγονός που ενισχύεται και από την πρωιμότερη ωρίμαση των ποικιλιών κερασιάς στην Ελλάδα κατά 10-15 ημέρες σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη.

Η φετινή χρονιά όμως για το κεράσι είναι μια χαμένη χρονιά για πολλούς κερασοπαραγωγούς, καθώς  έχει διαπιστωθεί σημαντική μείωση της παραγωγής κερασιού που οφείλεται αρχικά στην ακαρπία εξαιτίας παγετού που επικράτησε στην περιοχή όταν η καλλιέργεια ήταν σε βλαστικό (προανθικό) στάδιο καθώς και στις χαλαζοπτώσεις και βροχοπτώσεις που έπληξαν την κερασοκαλλιέργεια σε μετέπειτα στάδιο.

Οι κερασοπαραγωγοί κυρίως κάτοικοι ορεινών περιοχών της ΠΕ Πέλλας είναι ιδιαίτερα ανήσυχοι αναφορικά με το μεγάλο πρόβλημα  της ακαρπίας που οφείλεται σε προανθικό παγετό διότι σε αρκετές περιπτώσεις καταγράφεται σημαντική μείωση της παραγωγής τους που φτάνει έως και ποσοστό 80%. Κατά συνέπεια το εισόδημά τους, το οποίο σε αρκετές περιπτώσεις εξαρτάται από την κερασοκαλλιέργεια, συνεχίζει να συμπιέζεται προς τα κάτω με ότι αυτό σημαίνει για την επιβίωση τους καθώς και για τη συνέχιση της ίδιας της καλλιέργειας.

Καθώς η ακαρπία δεν αποζημιώνεται μέσω της ασφαλιστικής κάλυψης του ΕΛΓΑ, η εν λόγω ζημιά (οφειλόμενη σε προανθικό παγετό) πρέπει να ενταχθεί στο πρόγραμμα Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΚΟΕ) προκειμένου να αποζημιωθούν οι κερασοπαραγωγοί για την απώλεια της παραγωγής τους, όπως έγινε και για τον προανθικό παγετό του 2021. Επιβεβλημένη, επομένως είναι η άμεση κινητοποίηση του ΕΛΓΑ, ώστε γεωπόνοι - εκτιμητές να επισκεφτούν τα κτήματα  και να καταγράψουν εγκαίρως τις ζημιές για να γίνει σωστή εκτίμηση.

Επειδή η κερασοκαλλιέργεια είναι πολύ σημαντική στην περιοχή της Πέλλας και το κεράσι έχει αποδειχτεί το «αναδυόμενο αστέρι των ελληνικών φρούτων» αλλά και ένα φρούτο - σήμα κατατεθέν της περιοχής. 

Επειδή η ακαρπία (οφειλόμενη σε προανθικό παγετό) η οποία δεν αποζημιώνεται μέσω της ασφαλιστικής κάλυψης του ΕΛΓΑ πρέπει να ενταχθεί στο πρόγραμμα Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΚΟΕ) προκειμένου να αποζημιωθούν οι κερασοπαραγωγοί για την απώλεια της παραγωγής τους.

Επειδή η Πολιτεία πρέπει να καταβάλλει κάθε προσπάθεια ώστε να επιληφθεί του θέματος και να δρομολογηθεί η ενδεδειγμένη λύση προς όφελος των αγροτών, προκειμένου να παραμείνουν στην ύπαιθρο και να διατηρηθεί και να αυξηθεί αυτή η τόσο δυναμική καλλιέργεια.

Ερωτάται ο κ. Υπουργός:

1. Προτίθεστε να εντάξετε την ακαρπία (οφειλόμενη σε προανθικό παγετό) στο πρόγραμμα κρατικών οικονομικών ενισχύσεων (ΚΟΕ) προκειμένου να αποζημιωθούν οι κερασοπαραγωγοί για τη φετινή απώλεια της παραγωγής τους;
2. Προτίθεται ο ΕΛΓΑ το επόμενο διάστημα να προχωρήσει στις αναγγελίες ώστε οι αγρότες των οποίων οι καλλιέργειες κερασιών έχουν ζημιωθεί λόγω του προανθικού παγετού να μπορέσουν άμεσα να υποβάλλουν δηλώσεις ζημίας, γεγονός που θα σημάνει και την έναρξη της διαδικασίας των εξατομικευμένων εκτιμήσεων και της καταβολής των αποζημιώσεων;

1. Προτίθεται ο ΕΛΓΑ μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα να προχωρήσει σε χορήγηση προκαταβολών προς στους αγρότες των οποίων η καλλιέργεια κερασιάς έχει ζημιωθεί από προανθικό παγετό, προκειμένου να ενισχυθεί η ρευστότητα τους και να μπορέσουν να συνεχίσουν τις καλλιεργητικές εργασίες στα αγροτεμάχιά τους;

4. Προτίθεστε να προχωρήσετε στη στελέχωση του καταστήματος του ΕΛΓΑ στη Βέροια, με προσλήψεις ικανού αριθμού γεωπόνων εκτιμητών ώστε να προχωρούν άμεσα και έγκαιρα οι εκτιμήσεις των ζημιών από βροχοπτώσεις, χαλαζοπτώσεις, ακαρπίες κλπ, διότι με 9 μόνιμους γεωπόνους - εκτιμητές και με περιορισμένο αριθμό συμβασιούχων δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις τεράστιες ανάγκες του εκτιμητικού έργου λόγω των μεγάλων ζημιών σε όλη την ΠΕ Πέλλας;

                                                                                                Η Ερωτώσα Βουλευτής

                                                                                                Θεοδώρα Τζάκρη»

Η πρόοδος του προγράμματος δακοκτονίας αποτέλεσε αντικείμενο της τηλεδιάσκεψης που συγκάλεσε η Αντιπεριφερειάρχης Πρωτογενή Τομέα,  Ειρήνη Χουδετσανάκη-Γιακουμάκη, παρουσία του Γενικού Δ/ντή Πρωτογενή Τομέα, Κων/νου Υψηλάντη, των Διευθυντών των Δ.Α.Ο. και Δ.Α.Ο.Κ. καθώς επίσης και των υπεύθυνων δακοκτονίας όλων των Περιφερειακών Ενοτήτων της Περιφέρειας Κρήτης,  και εκπροσώπων  της  Συμβουλευτικής Επιστημονικής Επιτροπής σε Θέματα Φυτοπροστασίας της Περιφέρειας Κρήτης.

Κατά την διάρκεια της σύσκεψης διαπιστώθηκε ότι,

•           οι περιβαλλοντικές συνθήκες συντέλεσαν στην οψίμηση της παραγωγής επιδρώντας αρνητικά στην καρπόδεση με αποτέλεσμα την κατά τόπους εμφάνιση ακαρπίας και σχινοκαρπίας

•           υπάρχει γενικευμένη εικόνα έντονα ανομοιόμορφης ανάπτυξης των καρπών

•           έχει ολοκληρωθεί η τοποθέτηση παγίδων για την παρακολούθηση του δακοπληθυσμού σε ολόκληρη την Κρήτη, με ενδείξεις ύπαρξης σημαντικών δακοπληθυσμών κατά τόπους

•           το πρόγραμμα συλλογικής καταπολέμησης με δολωματικούς ψεκασμούς  έχει ξεκινήσει κανονικά καθώς σε εξέλιξη βρίσκεται ο πρώτος ψεκασμός,

•           η φετινή χρονιά, εξαιρουμένων λίγων περιοχών, χαρακτηρίζεται από χαμηλά ποσοστά καρποφορίας της ελιάς, με κατά τόπους εμφάνιση ακαρπίας, που έχει ως αποτέλεσμα την εξαίρεση από το πρόγραμμα δακοκτονίας αρκετών περιοχών των ΠΕ Χανίων και Λασιθίου και στη συνέχεια τοπικών κοινοτήτων των ΠΕ Ηρακλείου και Ρεθύμνου, όπου κριθεί αναγκαίο

•           η καταπολέμηση του δάκου κατά τη φετινή περίοδο, μέσω των δολωματικών ψεκασμών του προγράμματος δακοκτονίας, αναμένεται ιδιαίτερα δύσκολη εξαιτίας της μειωμένης καρποφορίας,  παρόλα αυτά η Περιφέρεια Κρήτης είναι καθ’ όλα έτοιμη με όλα τα αναγκαία μέσα και θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την αντιμετώπισή του.

Παράλληλα συνιστάται στους παραγωγούς, να επισκέπτονται τακτικά τα ελαιόφυτά τους για πιθανές δακοπροσβολές και να είναι σε επαφή με τις κατά τόπους Διευθύνσεις Αγροτικής Ανάπτυξης προκειμένου να λαμβάνουν οδηγίες για συμπληρωματικές δράσεις αντιμετώπισης του εντόμου, στην περίπτωση που χρειαστεί.

Επισημαίνεται ότι οι εκτός προγράμματος ψεκασμοί κάλυψης, στους οποίους αρκετοί ελαιοπαραγωγοί καταφεύγουν αυτό το χρονικό διάστημα, θα πρέπει να εφαρμόζονται μόνο εφόσον διαπιστωθεί έντονη δακοπροσβολή, αποκλειστικά με τη χρήση εγκεκριμένων σκευασμάτων για τα οποία δεν υπάρχουν αναφορές ανθεκτικότητας και να διασφαλίζεται η τήρηση  των ελάχιστων  χρονικών ορίων από τον τελευταίο ψεκασμό ως τη συγκομιδή για την αποφυγή υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων στο ελαιόλαδο. Υπενθυμίζεται ότι ψεκασμοί κάλυψης δεν εφαρμόζονται στο πλαίσιο του προγράμματος δακοκτονίας της Περιφέρειας ενώ δεν θα πρέπει να εκτελούνται από παραγωγούς σε ελαιώνες που προορίζονται για την παραγωγή ΠΟΠ ή ΠΓΕ ελαιόλαδου ή επιτραπέζιων ελιών.  Ανάμεσα στις εναλλακτικές προληπτικές πρακτικές που έχουν στη διάθεσή τους οι ελαιοπαραγωγοί για την αντιμετώπιση του δάκου συμπεριλαμβάνονται:  (α) η τοποθέτηση πυκνού δικτύου μαζικής παγίδευσης, (β) η εφαρμογή  εγκεκριμένων ορυκτών σκευασμάτων και  (γ) η διενέργεια συμπληρωματικών δολωματικών ψεκασμών.

Παράλληλα, συστήνεται η αποφυγή περιττών και υπερβολικών αρδεύσεων των ελαιοδένδρων καθώς συντελούν σε περαιτέρω  αύξηση των δακοπληθυσμών.

Η Περιφέρεια Κρήτης σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ελιάς Υποτροπικών Φυτών & Αμπέλου του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ εκδίδει σε εβδομαδιαία βάση Δελτία Άρδευσης στα οποία παρέχονται πληροφορίες για τις αρδευτικές ανάγκες της ελιάς σε αντιπροσωπευτικές περιοχές σε όλη την Κρήτη:  https://www.crete.gov.gr/deltia-ardrevsis/

Για την πορεία εφαρμογής του προγράμματος δακοκτονίας οι παραγωγοί μπορούν να ενημερώνονται από τις ανακοινώσεις που αναρτώνται στην ιστοσελίδα της Περιφέρειας στην ηλεκτρονική διεύθυνση: https://www.crete.gov.gr/dakoktonia/