Θ. Τζάκρη: «Η Δημοκρατία των ΠΝΠ – Πολιτικές Απειλές στα Χρόνια του Κορωνοϊού»

Σε άρθρο της, το οποίο δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών της Τρίτης 28/04/2020, η βουλευτής Πέλλας με τον ΣΥΡΙΖΑ κ. Θεοδώρα Τζάκρη αναφέρεται στις νέες συνθήκες που πλάθει για την πολιτική η κρίση του κορωνοϊού, στην διαχείριση της τελευταίας από την Κυβέρνηση της ΝΔ και στις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η Δημοκρατία, την επόμενη ημέρα.

Το άρθρο έχει ως εξής:

Τις τελευταίες εβδομάδες από το Παρίσι και τη Μαδρίτη ώς τη Βαρσοβία και το Βουκουρέστι επικρατεί σχεδόν απόλυτη σιωπή ως αποτέλεσμα των μέτρων lockdown που εφαρμόζονται παντού για την αντιμετώπιση της διάδοσης του Covid-19. Drones παίρνουν απόκοσμες φωτογραφίες από τους άλλοτε πολυσύχναστους δρόμους της Αθήνας που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα πλημμύριζαν με κόσμο. Ομως στην κλασική πολιτική φιλοσοφία η σιωπή στη δημόσια σφαίρα συνδέεται με τον κίνδυνο του δεσποτισμού.

Ο Μοντεσκιέ στο «Πνεύμα των Νόμων» γράφει σχετικά «για τη νεκρική σιωπή στις πόλεις όταν ο εχθρός σκαρφαλώνει στα τείχη». Σήμερα, αντίθετα, δεν υπάρχουν στρατιώτες. «Ο εχθρός» είναι αόρατος, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι λιγότερο απειλητικός. Σε αντίθετη με τη δημοκρατία που χαρακτηρίζεται από την ευρωστία και τη ζωντάνια της δημόσιας σφαίρας, στον δεσποτισμό τα ενδιαφέροντα και οι δραστηριότητες των πολιτών μετατοπίζονται στην ιδιωτική σφαίρα, όταν αυτοί εστιάζουν στα υλικά αγαθά και ξεχνούν τα πάντα σχετικά με την κοινότητα. Αυτό απειλεί τη δημοκρατία, γιατί όταν οι άνθρωποι είναι απορροφημένοι με άλλα πράγματα, στο πολιτικό σύστημα συμβαίνουν μη αναστρέψιμες αλλαγές.

Το φάσμα του υγειονομικού «κατακλυσμού» φαίνεται ότι αποτελεσματικά ωθεί τη δημοκρατία στην άκρη. Η κρίση του κορονοϊού, αποσπώντας σχεδόν ολόκληρη την προσοχή και τον χρόνο των πολιτών, δίνει την ευκαιρία σε μη φιλελεύθερους λαϊκιστές ηγέτες, που έχουν ήδη αρχίσει να μεταφράζουν την υγειονομική επείγουσα κατάσταση του 2020 ως τη νίκη του εθνικού κράτους πάνω σε μια μη υποστηρικτική Ευρώπη, να προχωρήσουν στη διάβρωση των δημοκρατικών standards σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

Στην Ουγγαρία ο Βίκτορ Ορμπαν, που χαρακτηρίζεται από την Grabbe, που τώρα ηγείται του Ινστιτούτου «Open Society European Policy» στις Βρυξέλλες, «ως πολύ επιδέξιος στην επιλογή της πολιτικής στιγμής», βρήκε την ευκαιρία, καθώς οι πολιτικοί σε άλλες χώρες είναι αποπροσανατολισμένοι, να συγκεντρώσει τέτοια εξουσία στο πρόσωπό του έτσι ώστε να του επιτρέπεται να κυβερνά με διατάγματα κάτω από το καθεστώς «της επείγουσας ανάγκης», χωρίς κάποιον χρονικό περιορισμό και με ειδικά μέτρα στα οποία συμπεριλαμβάνονται ακόμη και όροι φυλάκισης για τη διάδοση ψευδούς ενημέρωσης. Από το 1989 κανένας πολιτικός δεν είχε κατορθώσει να γίνει τόσο δυνατός στην περιοχή, ώστε η Ουγγαρία να θεωρείται σήμερα ως η μόνη «μερικώς ελεύθερη» χώρα της Ε.Ε. από το Freedom House.

Επίσης στην Πολωνία, όπου οι πολίτες με τόσο μεγάλη πειθαρχία αποδέχτηκαν το lockdown, η κυβέρνηση άλλαξε νύχτα τον εκλογικό νόμο για να διασφαλίσει ότι στις προεδρικές εκλογές της 10ης Μαΐου ο μοναδικός υποψήφιος που θα έχει καταφέρει να οργανώσει προεκλογική εκστρατεία θα είναι ο σημερινός πρόεδρος Αντρέι Ντούντα. Στη Σλοβακία οι πολίτες εκφράζουν ανησυχίες ότι «τα ειδικά μέτρα» που εισήγαγε η κυβέρνηση θα της δώσουν ανεξέλεγκτη πρόσβαση στην προσωπική πληροφορία.

Στη χώρα μας η δημοκρατία των ΠΝΠ συνοψίζεται σε καθ’ όλα ανήθικες, παράνομες και εκτός δημοκρατικής νομιμοποίησης πράξεις, όπως η απευθείας ανάθεση σε διαφημιστική εταιρεία για την κατανομή της διαφημιστικής δαπάνης των 11 εκατ. στα ΜΜΕ, οι σκανδαλώδεις ιατροφαρμακευτικές προμήθειες με πρόσχημα την κρίση, η φίμωση των γιατρών ώστε να μην ασκούν κριτική στην απόδοση του συστήματος υγείας κατά την αντιμετώπιση της πανδημίας, το κουπόνι της διαφθοράς και η νεοαυταρχική παλινδρόμηση της σχολικής μεταρρύθμισης. Η κυβέρνηση της Ν.Δ. παίρνει διαγωγή «επίμεμπτη» για το κοινοβουλευτικό και δημοκρατικό ήθος που έχει επιδείξει κατά τη διαχείριση της κρίσης. Είναι πλέον ορατό παντού ότι ο κορονοϊός μπορεί να επηρεάσει τα πολιτικά καθεστώτα και σταθερά να αλλάξει μόνιμα τη μορφή τους.

Η σιωπή στη δημόσια σφαίρα αφορά και το ίντερνετ και τα social media. Σε μια ρομαντική εποχή θα πιστεύαμε ότι το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα μπορούσαν να δώσουν στους πολίτες περισσότερα εργαλεία και να τους κάνουν πιο ενεργούς. Σήμερα όμως η παθητικότητα των πολιτών-followers είναι ένα φαινόμενο το οποίο έχει εδραιωθεί τόσο καλά στην κοινωνία ώστε οι ολοένα αυξανόμενες ανησυχίες των πολιτών αφορούν την ιδιωτικότητα και την έλλειψη κανονιστικού πλαισίου σχετικά με τις τεχνολογικές πλατφόρμες.

Ανησυχητικό είναι επίσης το γεγονός ότι οι κυβερνήσεις, με πρόσχημα τον κορονοϊό, σε πολλές χώρες είτε έχουν θέσει ήδη σε ετοιμότητα είτε σκέφτονται να θέσουν τεχνολογίες επιτήρησης με τέτοιου είδους επεμβατικότητα στα προσωπικά δεδομένα που θα είχαν προκαλέσει οργίλες διαδηλώσεις ακόμη κι έναν μήνα πριν. Κι ακόμη περισσότερο ανησυχητική είναι η απόφαση των δύο μεγαλύτερων τεχνολογικών εταιρειών που ελέγχουν την τεχνολογία των κινητών τηλεφώνων να δημιουργούν ψηφιακές πλατφόρμες κοινωνικού ελέγχου και χειραγώγησης που καθιστούν ικανές τις κυβερνήσεις να χτίσουν και να θέσουν σε διαθεσιμότητα εφαρμογές σε κάθε smart phone σε όλο τον κόσμο.

Αυτό είναι αξιοσημείωτο για δύο λόγους: πρώτον, διότι ενέχει συνεργασία ανάμεσα στα δύο μέλη του παγκόσμιου «δίπολου» που κανονικά θα διέγειρε διαφορές για θέματα αθέμιτου ανταγωνισμού και εδώ δεν ακούστηκε ούτε ψίθυρος και δεύτερον, διότι οι εταιρείες επιμένουν πως αν οι κυβερνήσεις δεν συμμορφωθούν με τους όρους που αυτές θέτουν, θα αποσύρουν τις ψηφιακές πλατφόρμες. Ασύλληπτο μόλις έναν μήνα πριν. Σήμερα όμως;

Η πιο ιλιγγιώδης όμως αλλαγή που συνέβη πρόσφατα είναι ότι δεν υπάρχει επιστροφή στην κανονικότητα. Αυτό το τρένο άφησε τον σταθμό. Ο κορονοϊός δεν φεύγει μακριά. Το άμεσο μέλλον μας είναι ένας συνδυασμός αυτού που κάποιοι άνθρωποι ξεκίνησαν ήδη να αποκαλούν «το σφυρί και ο χορός». Το σφυρί των διαδοχικών lockdowns θα ακολουθείται από τον ψηφιακό χορό κατά τη διάρκεια του οποίου θα χρησιμοποιούνται η επιτήρηση και τα τεστ για να εντοπιστούν οι εξάρσεις του ιού. Κατευθυνόμαστε σε έναν προσεκτικό και όχι σ’ έναν γενναίο νέο κόσμο με «οργουελιανούς» τόνους.