Ποιες οι επιπτώσεις στις γεωργικές εκτάσεις από τις πλημμύρες

Οι πλημμύρες που προκαλούνται από έντονες βροχοπτώσεις, από υπερχείλιση ποταμών ή και καταστροφής φραγμάτων συνεπάγεται ότι προκαλούν σοβαρές γεωργικές επιπτώσεις φυτικής παραγωγής, καθώς σε πολλές περιπτώσεις η άνοδος του νερού είναι γρήγορη, ενώ η πτώση του νερού αργή.

Πιο συγκεκριμένα οι πλημμύρες στις γεωργικές εκτάσεις προκαλούν:

Απώλεια οξυγόνου

Τα πλημμυρισμένα εδάφη και ιδίως τα εδάφη που έχουν καλυφθεί με στάσιμο νερό, εμφανίζουν έλλειψη οξυγόνου, καθώς το νερό που συσσωρεύεται στο έδαφος φράζει τους πόρους του και εμποδίζει την επαρκή μεταφορά του οξυγόνου. Όπως οι ρίζες των φυτών, έτσι και πολλοί ωφέλιμοι μικροοργανισμοί του εδάφους χρειάζονται οξυγόνο για να επιβιώσουν, το στάσιμο νερό δυσχεραίνει τις κινήσεις του οξυγόνου και του διοξειδίου του άνθρακα στο έδαφος, με αποτέλεσμα οι καλλιέργειες να εισέρχονται σε κατάσταση υποξίας, δηλαδή σε συνθήκη κατά την οποία ολόκληρο το φυτό ή ένα μέρος του, στερείται επαρκούς οξυγόνωσης.

Θερμότητα στα στάσιμα νερά

Το στάσιμο νερό, ιδιαίτερα αν είναι ρηχό, μπορεί να θερμανθεί εάν επικρατούν υψηλές θερμοκρασίες, με αποτέλεσμα να προκαλέσει την άμεση θανάτωση των φυτών. Στην περίπτωση αυτή το νερό θα πρέπει να αποστραγγίσει το συντομότερο δυνατό μετά την πλημμύρα ώστε να δωθούν στα φυτά μεγαλύτερες πιθανότητες επιβίωσης.

Εδάφη με υψηλή περιεκτικότητα σε άργιλο

Η υψηλή περιεκτικότητα σε άργιλο σημαίνει ότι τα εδάφη μπορούν να συμπιεστούν και να σχηματίσουν επιφανειακή κρούστα μετά από έντονες βροχοπτώσεις και πλημμύρες. Το νερό της πλημμύρας εναποθέτει ένα λεπτό στρώμα αργίλου δημιουργώντας κρούστα στην επιφάνεια του εδάφους, η οποία εμποδίζει τη διείσδυση του οξυγόνου στο έδαφος (αερισμός). Αυτό το στρώμα πρέπει να διασπαστεί και να ενσωματωθεί στο έδαφος το συντομότερο δυνατό.

Παράσιτα και ασθένειες

Πολλές είναι οι ασθένειες των φυτών που ευνοούνται από τις υγρές συνθήκες ενώ παράλληλα γίνονται εύκολοι στόχοι εντομολογικών παρασίτων προκαλώντας επιπλέον προβλήματα στις καλλιέργειες . Εάν υπάρχει η δυνατότητα θα πρέπει να αφαιρεθούν τα νεκρά φυτά ή κλαδιά τα οποία είναι πιθανό να αποτελέσουν εστίες εισόδου ασθενειών και παρασίτων. Παράλληλα, η εφαρμογή κατάλληλων μέτρων ελέγχου ασθενειών και παρασίτων μπορούν να βοηθήσουν για την έγκαιρη αντιμετώπιση.

Υποβάθμιση εδάφους

Στα πλημμυρισμένα εδάφη τα συσσωματώματα του εδάφους που είναι υπεύθυνα για την καλή δομή του εδάφους αλλοιώνονται, διαλύονται και υποβαθμίζουν τη δομή του. Επιπλέον, σωματίδια αργίλου και ιλύς μπορούν να κατακαθίσουν στους πόρους του,  επηρεάζοντας περαιτέρω τη δομή του και η μεταφορά φερτών υλικών μπορεί να αλλάξει την κοκκομετρική σύσταση του εδάφους. Ορισμένα εδαφικά μικρόβια συνεχίζουν να ζουν και χρησιμοποιούν ορυκτά του εδάφους αντί για οξυγόνο για την παραγωγή ενέργειας. Μια κοινή αντίδραση είναι η αναγωγή των νιτρικών αλάτων σε αέριες μορφές αζώτου. Αυτό ονομάζεται απονιτροποίηση και μπορεί να μειώσει γρήγορα την περιεκτικότητα των εδαφών σε άζωτο. Άλλα ανόργανα θρεπτικά συστατικά όπως το μαγνήσιο, ο σίδηρος και το θείο μεταβάλλονται από τα μικρόβια και οι αλλαγές αυτές επηρεάζουν τη διαθεσιμότητά τους στα φυτά.

Όπως γίνεται κατανοητό, οι ενέργειες που μπορούν να κάνουν οι αγρότες για να ανατρέψουν τις ζημιές από τις πλημμύρες και τα λιμνάζοντα νερά, είναι περιορισμένες. 

Μετά την αποστράγγιση του νερού από το έδαφος, το οξυγόνο είναι απαραίτητο να ξανά εισέλθει στους πόρους του εδάφους προκειμένου να αποσυμπιεστεί και να πραγματοποιηθούν εδαφολογικές αναλύσεις για την άμεση πρόσληψη αζώτου και άλλων θρεπτικών στοιχείων.

Η ολοκληρωμένη αξιολόγηση του κινδύνου πλημμύρας μπορεί να προσφέρει σημαντική υποστήριξη για αποτελεσματικές στρατηγικές διαχείρισης του κινδύνου. Οι πλημμύρες των ποταμών μπορούν συνήθως να προβλεφθούν και τα ποσά των βροχοπτώσεων μπορούν να μοντελοποιηθούν.

Πηγή

William J. Wiebold University of Missouri Plant Science & Technology

blog.farmacon.gr