Αντίξοες καιρικές συνθήκες: Πώς συμπεριφέρονται τα φυτά

Τα φυτά κατά τη διάρκεια του βιολογικού τους κύκλου έρχονται αντιμέτωπα με αντίξοες περιβαλλοντικές συνθήκες και αβιοτικούς παράγοντες που επηρεάζουν άμεσα την ανάπτυξη και την επιβίωση τους. Οι βασικές στρατηγικές που αναπτύσσουν τα φυτά για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις συνθήκες καταπόνησης είναι : η διαφυγή, η ανθεκτικότητα και η αποφυγή. 

Διαφυγή: Τη στρατηγική αυτή την αναπτύσσουν τα φυτά προκειμένου να ολοκληρώσουν το βιολογικό τους κύκλο σε ευνοϊκές  περιβαλλοντικές συνθήκες, π.χ. φυτά τα οποία κατά τη θερινή περίοδο βρίσκονται μέσα στο έδαφος ως σπέρματα (θερόφυτα)

Ανθεκτικότητα: Τα φυτά παρουσιάζουν υψηλότερη μεταβολική δραστηριότητα σε αντίξοες καιρικές συνθήκες σε σχέση με την μεταβολική δραστηριότητα που θα παρουσίαζαν σε ευνοϊκές συνθήκες.

Αποφυγή: Στην περίπτωση αυτή τα φυτά αναπτύσσουν μηχανισμούς οι οποίοι μετριάζουν τις επιπτώσεις των δυσμενών συνθηκών.

Για την αντιμετώπιση των παραγόντων καταπόνησης τα φυτά επίσης χρησιμοποιούν αισθητήρες  για να αντιληφθούν αρχικά το είδος του εξωτερικού ερεθισμού που δυσχεραίνει την ανάπτυξη τους (π.χ. θερμοκρασία, ξηρασία κτλ.), στη συνέχεια προχωρούν στη διαβίβαση του σήματος ώστε να εκδηλωθεί η κατάλληλη αντίδραση των κυττάρων και να προβούν σε μεταβολικές τροποποιήσεις και σε μεταβολές γονιδίων για την παραγωγή πρωτεϊνών καταπόνησης. Στο τελικό στάδιο εμφανίζονται οι μηχανισμοί της απάντησης για τον εγκλιματισμό των κυττάρων και του φυτού στο ερέθισμα. 

Πως συμπεριφέρονται τα ζιζάνια σε αυτή τη περίπτωση και πόσο εύκολο είναι να καταπολεμηθούν;

Σύμφωνα με άρθρο του καθηγητή Prashant Jha, ειδικό στην ζιζανιολογία του Τμήματος  Γεωπονίας στο ISU (Ιowa State University), επισημαίνεται ότι η εφαρμογή ζιζανιοκτόνων σε συνθήκες περιβαλλοντολογικού στρες μπορεί να οδηγήσει στη μείωση του ελέγχου των ζιζανίων και στον τραυματισμό των καλλιεργειών. Οι αβιοτικοί παράγοντες όπως οι ξηρές και θερμές κλιματολογικές συνθήκες εκτός από το να καταπονούν τα φυτά, συμβάλλουν και στο τα ζιζάνια να αναπτύσσουν μια παχύτερη κηρώδη επιδερμίδα και να επιβραδύνουν τον μεταβολισμό τους, γεγονός που αποτρέπει τα ζιζανιοκτόνα να εισέρχονται στο εσωτερικό των ιστών των φυτών. 

Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις παρατηρήθηκε ότι τα μεταφυτρωτικά ζιζανιοκτόνα επαφής σε  υψηλές θερμοκρασίες μπορούν να γίνουν ισχυρότερα και να αντιμετωπίσουν πιο αποτελεσματικά τα ζιζάνια αλλά με την εμφάνιση του κίνδυνου τραυματισμού των καλλιεργειών λόγω των δραστικών ουσιών των ζιζανιοκτόνων.

Αποτελεί γεγονός ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί σοβαρή απειλή για τις αποδόσεις των καλλιεργειών παγκοσμίως. 

Πηγές

Καραμπουρνιώτης, Γ. 2003.  Φυσιολογία καταπονήσεων των φυτών. Εκδόσεις Έμβρυο και Γ. Καραμπουρνιώτης, Αθήνα. 

Prashant Jha (2021) Considerations for Herbicide Applications under Hot Dry Conditions , Iowa State University Extension and Outreach

blog.farmacon.gr