Τα αρωματικά φυτά είναι γνωστά για τις πολλαπλές τους χρήσεις στη φαρμακευτική, τη βιομηχανία τροφίμων και τα καλλυντικά. Ωστόσο, ιδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και η φυτοτοξική τους δράση, η οποία αποδίδεται κυρίως σε δευτερογενείς μεταβολίτες, όπως φαινολικά και τερπενοειδή.
Οι ενώσεις αυτές εντοπίζονται κυρίως στα αιθέρια έλαια των φυτών, αλλά και στα υπολείμματα που προκύπτουν κατά τη διαδικασία της απόσταξης.
Στην παρούσα έρευνα εξετάστηκε η επίδραση των υγρών υπολειμμάτων από την απόσταξη Ρίγανης (Origanum vulgare) και Θυμαριού (Thymus vulgaris) στη βλάστηση και την ανάπτυξη τριών κοινών ζιζανίων: Βλήτο (Amaranthus retroflexus), Περιπλοκάδα (Convolvulus arvensis) και Αγριοβαμβακιά (Abutilon theophrasti).
Τα φυτικά δείγματα συλλέχθηκαν στο στάδιο της πλήρους άνθισης από διαφορετικούς οικότυπους της Ηπείρου και αποξηράθηκαν φυσικά. Μέσω υδροαπόσταξης (συσκευή Clevenger) απομονώθηκαν τόσο τα αιθέρια έλαια όσο και τα υγρά υπολείμματα. Στη συνέχεια, παρασκευάστηκαν διαλύματα διαφορετικών συγκεντρώσεων (100%, 50%, 20%, 10% v/v), τα οποία χρησιμοποιήθηκαν σε βιοδοκιμές για την εκτίμηση της φυτοτοξικής δράσης.
Οι παράμετροι που μελετήθηκαν περιλάμβαναν:
✔ Τη βλαστικότητα των σπόρων
✔ Την ανάπτυξη του βλαστιδίου
✔ Την ανάπτυξη του ριζιδίου
Τι έδειξαν τα αποτελέσματα της έρευνας;
Τα αποτελέσματα ανέδειξαν ότι οι υψηλές συγκεντρώσεις (≥50%) των υγρών υπολειμμάτων είχαν σημαντική ανασταλτική επίδραση στη βλαστικότητα και ανάπτυξη των ζιζανίων. Ειδικότερα:
✔ Στο Convolvulus arvensis, το υγρό υπόλειμμα ρίγανης προκάλεσε μείωση έως και 40% στο μήκος του βλαστιδίου, ενώ αντίθετα στο ριζίδιο η επίδραση ήταν μικρότερη.
✔ Στο Amaranthus retroflexus, η εφαρμογή υπολείμματος ρίγανης οδήγησε σε μείωση του ριζιδίου κατά περίπου 30% συγκριτικά με το υπόλειμμα του θυμαριού.
✔ Παρόμοια ανασταλτικά αποτελέσματα καταγράφηκαν και στο Abutilon theophrasti.
Στις υψηλότερες συγκεντρώσεις (>50%), παρατηρήθηκαν οι μεγαλύτερες μειώσεις στην ανάπτυξη των ζιζανίων:
✔ Στο μήκος του βλαστιδίου: μείωση 65% (Convolvulus arvensis), 66% (Amaranthus retroflexus), και 89% (Abutilon theophrasti).
✔ Στο μήκος του ριζιδίου: μείωση 75%, 85%, και 89% αντίστοιχα.
Τα παραπάνω ευρήματα ενισχύουν την άποψη ότι τα υγρά υπολείμματα της απόσταξης αρωματικών φυτών μπορούν να αποτελέσουν ένα υποσχόμενο, φιλικό προς το περιβάλλον εργαλείο για την ολοκληρωμένη διαχείριση ζιζανίων. Η αξιοποίηση τέτοιων φυσικών παραπροϊόντων μπορεί να συμβάλει στη μείωση της χρήσης συνθετικών ζιζανιοκτόνων, προάγοντας βιώσιμες πρακτικές στη γεωργία.
Πηγή: Π. Λιόντου, Χ. Τσόλη, Ν. Ε. Κορρές, Τμήμα Γεωπονίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Κωστακιοί Άρτας, Άρτα, 47100, Ελλάδα, 22ο Συνέδριο Ζιζανιολογίας 19/20/21-03-2025 ΑΡΤΑ.
https://blog.farmacon.gr
