Ριζικό σύστημα... ο εγκέφαλος του φυτού - Ενίσχυση ριζικού συστήματος

Σε ένα σύστημα καλλιέργειας το οποίο βασίζεται στο έδαφος, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε αυτό που συμβαίνει στις ρίζες των φυτών καθώς από εκεί ξεκινάει και η υγεία των φυτών.

Αυτό που είναι προφανές στο φύλλωμα ενός φυτού είναι σχεδόν πάντα το αποτέλεσμα αυτού που συμβαίνει στο έδαφος. Όταν υπάρχουν προβλήματα σχετικά με την ποιότητα του εδάφους, σίγουρα θα υπάρξουν προβλήματα με το ριζικό σύστημα.

Μικρά ή κακώς εδραιωμένα ριζικά συστήματα θα σημαίνουν μικρότερα φυτά ή συχνά κάτι πολύ πιο σοβαρό. Επειδή δε βλέπουμε τι συμβαίνει στο έδαφος, συχνά παραβλέπουμε αυτή την πτυχή του φυτού.

Θα έπρεπε όμως να θεωρήσουμε το ριζικό σύστημα για το κάθε φυτό σαν τον εγκέφαλό του.  Όλα ξεκινούν από εκεί!

Πώς μπορεί ένας καλλιεργητής να συνδράμει στη δημιουργία μεγαλύτερων και υγιέστερων ριζικών συστημάτων;

Τα φυτά τα οποία πωλούνται στα φυτώρια και ειδικά τα ετήσια, υπάρχουν αρκετέςφάσεις ανάπτυξης, όπου μια σαφέστερη κατανόηση της σωστής άρδευσης και της σωστής παροχής των θρεπτικών ουσιών θα ωφελήσει διάφορες πτυχές του φυτού.

Στο τέλος μιας ετήσιας καλλιεργητικής περιόδου, το φυτό συγκομίζεται και στη συνέχεια αφαιρείται. Χωρίς περαιτέρω ανάπτυξη ριζών, οι πρώιμες φάσεις ανάπτυξης είναι κρίσιμες.

Ας ρίξουμε μια ματιά στο πώς να βελτιστοποιήσουμε τη διόγκωση των ριζών και να αναθεωρήσουμε την τελική επίδρασή τους στην απόδοση των φυτών.

Τα είδη ριζών είναι δύο

Τα φυτά κατά κύριο λόγο έχουν δύο είδη ριζών, το πασσαλώδες και το θυσσανώδες.

Τα καρότα και τα παντζάρια είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα πασσαλώδους ρίζας ενώ ο βασιλικός είναι ένα παράδειγμα θυσσανώδους ριζικού συστήματος.

Σαφώς και μεταξύ αυτών των δύο τύπων ριζών, υπάρχουν και πολλοί ενδιάμεσοι τύποι.

Taproot - Πασσαλώδη ριζικά συστήματα

Fibrous - Θυσσανώδη ριζικά συστήματα

Τα πασσαλώδη ριζικά συστήματα έχουν πλευρικές ρίζες μέσω των οποίων προσλαμβάνουν θρεπτικά συστατικά για το φυτό. Στα περισσότερα εδώδιμα ινώδη φυτά (ετήσιες, διετείς και πολυετείς), οι μικρότερες, θυσσανώδεις ρίζες ευθύνονται για την πρόσληψη των θρεπτικών συστατικών και του νερού, καθώς και για την αναπνοή - την πρόσληψη οξυγόνου.

Το να γνωρίζουμε τι είδους ριζικό σύστημα έχουν τα φυτά που καλλιεργούμε είναι σημαντικό, ειδικά όταν πρόκειται να τα αφαιρέσουμε από το έδαφος.

Οι ρίζες κατά τη μεταφύτευση

Κατά τη μεταφύτευση των φυταρίων είναι πολύ σημαντικό να ελαχιστοποιήσουμε το μεταφυτευτικό σοκ και τον τραυματισμό των ριζών.

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αποφεύγετε το άνοιγμα του ριζικού συστήματος με τα χέρια κατά τη διάρκεια της φύτευσης.

Ο λιγότερο επώδυνος για το φυτό τρόπος για να γίνει αυτό είναι με ένα αιχμηρό μαχαίρι και να δημιουργηθούν αρκετές κάθετες σχισμές στη μπάλα χώματος που περικλείει τη ρίζα σε 3-4 διαφορετικά σημεία. Αυτό θα σταματήσει την περιστροφή τους και θα ενθαρρύνει τις ρίζες να βγουν σε νέες κατευθύνσεις με το μικρότερο ποσοστό  τραυματισμού. Θυμηθείτε, η μη σωστή μεταφύτευση μπορεί να καταστρέψει ολοσχερώς μερικές ή περισσότερες από τις ρίζες, επιβραδύνοντας έτσι την ανάπτυξη του φυτού.

Κατά τη διάρκεια της ευαίσθητης φάσης της μεταφύτευσης, το έδαφος θα πρέπει να διατηρείται υγρό, χωρίς να είναι υπερβολικά υγρό. Όταν το χώμα είναι πολύ υγρό, οι ρίζες δεν μπορούν να αναπνεύσουν. Το ριζικό σύστημα του φυτού προσλαμβάνει οξυγόνο και το χρησιμοποιεί για να μετατρέψει τα σάκχαρα σε ενέργεια. Το φυτό θέλει έναν καλό συνδυασμό υγρασίας και αέρα για βέλτιστη δύναμη και υγεία.

Ανάλογα με το έδαφος και τη θερμοκρασία, η άρδευση κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης θα πρέπει να γίνεται καθημερινά ή κάθε δεύτερη μέρα.

Χρησιμοποιήστε μετρητή υγρασίας καλής ποιότητας για έλεγχο της υγρασίας.

Το κατώτερο τμήμα του εδάφους δεν πρέπει ποτέ να στεγνώσει τελείως, αλλά η κορυφή θα πρέπει να στεγνώσει περίπου στο 30% του επιπέδου κορεσμού. Όσο μεγαλύτερο είναι το χρονικό διάστημα ανάμεσα στα ποτίσματα και όσο πιο στεγνό είναι το επιφανειακό έδαφος, το φυτό αναγκάζεται να δημιουργήσει βαθύτερες ρίζες για να αναζητήσει υγρασία στα χαμηλότερα βάθη του εδάφους.

Κατά τη μεταφύτευση θα πρέπει να αποφεύγεται η υπερβολική λίπανση. Τυπικά, τα θρεπτικά συστατικά που υπάρχουν ήδη στο έδαφος είναι αρκετά. Το λίπασμα διεγείρει τη φυτική ανάπτυξη και μια νέα τρυφερή βλάστηση δε χρειάζεται πολύ διέγερση.

Οι ρίζες κατά τη φάση 1                  

Η πρώτη φάση της ανάπτυξης φυτών λαμβάνει χώρα κατά την πρώτη εβδομάδα μετά τη μεταφύτευση. Αυτή είναι η φάση κατά την οποία ένα φυτό είναι πιο ευάλωτο στο μεταφυτευτικό σοκ.

Οι ρίζες είναι γενικά μικρές και αραιές καθώς οι μικροσκοπικές ινώδεις ρίζες δεν έχουν αρχίσει ακόμα να αναπτύσσονται.

Έστω και οι ελάχιστες δυσμενείς περιβαλλοντικές συνθήκες μπορούν να καταστρέψουν το νέο φυτό. Όταν παρουσιάζεται στρες κατά τη διάρκεια αυτού του χρόνου, η αποτυχία των μεταφυτεύσεων μπορεί να μην συμβεί αμέσως, αλλά θα εμφανιστεί αργότερα.

Πολλά προβλήματα μπορούν να αποδοθούν στο στρες κατά τη φάση 1.

Οι ρίζες κατά τη φάση 2

Η φάση 2 γενικά ξεκινά 7-10 ημέρες μετά την εγκατάσταση του φυτού και όταν αυτό είναι έτοιμο να αρχίσει να αναπτύσσεται.

Το ριζικό σύστημα είναι ακόμα μικρό, οπότε τώρα είναι η καλύτερη στιγμή για να εστιάσετε στην ανάπτυξη ενός μεγάλου ριζικού συστήματος. Υπάρχουν ορισμένα θρεπτικά συστατικά που θα βοηθήσουν τις ρίζες να επεκταθούν και οι πρακτικές βαθιάς άρδευσης είναι επίσης σημαντικές κατά τη διάρκεια αυτής της βαθιάς ανάπτυξης.

Για παράδειγμα, αν κρατήσουμε το έδαφος πολύ υγρό κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, πού είναι το κίνητρο για την επέκταση των ριζών του φυτού;

Τώρα τα αναπτυσσόμενα φυτά είναι σε θέση να προσλάβουν όλο το νερό και τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται τα οποία είναι κοντά στην επιφάνεια του εδάφους.

Βεβαιωθείτε ότι το χώμα είναι ικανοποιητικά κορεσμένο από πάνω προς τα κάτω και στη συνέχεια αφήστε αρκετό χρόνο μεταξύ των αρδεύσεων ώστε η επιφάνεια να στεγνώσει και οι ρίζες να επεκταθούν ώστε να φτάσουν στα χαμηλότερα επίπεδα του εδάφους για να προσλάβουν το νερό που χρειάζονται.

Ανάλογως του βαθμού της εξατμισοδιαπνοής, το έδαφος στα κατώτερα στρώματά του μπορεί εύκολα να παραμείνει υγρό 5-7 ημέρες. Η στάγδην άρδευση μπορεί να επιτύχει βαθιά διείσδυση του νερού στο έδαφος.

Από την άλλη, μια ταχεία μέθοδος θα αφήσει τμήματα ριζόσφαιρας ξηρά, πράγμα που οδηγεί τις ρίζες που δεν αρδεύονται σωστά σε βαθύτερα στρώματα προς εξεύρεση νερού.

Η φάση της ριζικής ανάπτυξης συχνά παραβλέπεται καθώς ο καλλιεργητής εστιάζει στην προφανή φυλλική ανάπτυξη. Οι μεγάλες ρίζες είναι σημαντικές όσον αφορά την υψηλότερη παραγωγή. Οι τύποι και οι θερμοκρασίες του εδάφους μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την εξατμισοδιαπνοή. Ελέγξτε τα επίπεδα υγρασίας του εδάφους για να καθορίσετε τι ακριβώς χρειάζεται το φυτό σας.

Οι ρίζες κατά τη φάση 3 και 4

Κατά τη διάρκεια των φάσεων 3 (βλαστική ανάπτυξη) και 4 (ανάπτυξη καρπών), το φυτό θα πρέπει να πάρει περισσότερα θρεπτικά συστατικά και νερό. Επομένως πριν την έναρξη αυτών των φάσεων, θα πρέπει να έχουμε βοηθήσει το φυτό να αναπτύξει ένα αρκετά μεγάλο ριζικό σύστημα το οποίο και θα παρέχει αυτά τα θρεπτικά συστατικά.

Αυτό επιτυγχάνεται με προσεκτική εξέταση των χαρακτηριστικών του εδάφους και μεταβάλλοντας το πρόγραμμα άρδευσης ανάλογα με την παραγωγή των μέγιστων ριζικών συστημάτων, διατηρώντας ταυτόχρονα την υγεία και ευρωστία των φυτών.

Κορεσμός εδάφους

Αναφερόμαστε στο σημείο εκείνο κατά το οποίο ένα συγκεκριμένο χώμα δεν μπορεί να συγκρατήσει περαιτέρω νερό ή υγρασία. Οι διαφορετικοί τύποι εδάφους έχουν διαφορετικά επίπεδα κορεσμού, συνήθως από 20-50% (ο λόγος του όγκου του νερού προς τον όγκο του εδάφους).

Πώς όμως προσδιορίζεται το σημείο κορεσμού;

Είναι το σημείο στο οποίο το νερό υπερχειλίζει και δεν απορροφάται πλέον από το έδαφος, με την προϋπόθεση πως η άρδευσή του έχει πραγματοποιηθεί αργά και σταθερά.

Όταν το έδαφος είναι πολύ ξηρό, το νερό προσκολλάται όλο και περισσότερο στο έδαφος. Το σημείο μαρασμού ενός φυτού επιτυγχάνεται όταν οι ρίζες του δεν μπορούν πλέον να προσλάβουν νερό από το έδαφος.

Ενίσχυση του ριζικού συστήματος

Όταν το νερό και τα θρεπτικά συστατικά δεν είναι αρκετά, η προσθήκη συμβιωτικών μυκήτων είναι μια καλή επιλογή. Η συμβιωτική σχέση αυτών των μυκήτων με τις ρίζες (μυκόρριζες) θα βοηθήσουν πολύ στην ανάπτυξη και σωστή λειτουργία του ριζικού συστήματος.

Όσο μεγαλύτερη είναι η ύπαρξη αυτών των ευεργετικών μυκήτων, τόσο πιο παραγωγικό είναι το ριζικό σύστημα.

Αναγνωρίζοντας ένα υγιές ριζικό σύστημα

Κατά την εκρίζωση των φυτών θα ήταν καλό κάποιος να εξοικειωθεί με το πώς φαίνεται τελικά ένα υγιές ή όχι ριζικό σύστημα. Η λήψη κάποιων φωτογραφιών και οι σημειώσεις για δημιουργία αρχείου σίγουρα θα βοηθήσει.

Η επίτευξη συνεχών και βέλτιστων αποδόσεων από τις καλλιέργειες σας θα απαιτήσει μια κάπως πιο επιστημονική προσέγγιση.

Δεν έχει σημασία το είδος των μέσων που καλλιεργείτε, αναλύοντας τον τρόπο με τον οποίο οι ρίζες των φυτών σας έχουν γίνει κατά τη διάρκεια του κύκλου ανάπτυξής τους είναι το κλειδί για την αξιολόγηση της ποιότητας και του τύπου των θρεπτικών συστατικών, των υδάτων και των αρδεύσεων που έχετε εφαρμόσει σε όλες τις φάσεις της ανάπτυξης των φυτών.

Εξετάστε όλους αυτούς τους παράγοντες εκτός από το χώμα ή άλλα μέσα που χρησιμοποιούνται για να καθορίσετε τις αλλαγές που θα κάνετε στον επόμενο κύκλο για καλύτερα αποτελέσματα.

Πηγή:blog.farmacon.gr