Τοποθέτηση Στ. Αραχωβίτη στην βουλή για το σ/ν για τις λαϊκές αγορές

Καλούμαστε να ψηφίσουμε ένα νομοσχέδιο που διαλύει στη βάση του έναν θεσμό 93 χρόνων, έναν θεσμό που φτιάχτηκε για τους λιγότερο προνομιούχους καταναλωτές, που μέχρι τώρα έβρισκαν φθηνά, ποιοτικά, αδιαμεσολάβητα προϊόντα, ερχόμενοι σε άμεση επαφή με τους παραγωγούς, οι οποίοι μοχθούσαν στο χωράφι για να παράξουν και μετέφεραν μέσα σε αντίξοες συνθήκες και πουλούσαν τα προϊόντα τους απ’ ευθείας στους καταναλωτές.

Παρουσιάζεται μέσα στο νομοσχέδιο σαν μεταρρύθμιση, η δημιουργία προς όφελος του καταναλωτή του «e-καταναλωτής». Πράγματι, ο,τιδήποτε έχει να κάνει με τη διαφάνεια και την πληροφόρηση των πολιτών σίγουρα είναι μια θετική μεταρρύθμιση. Ωστόσο, το να μάθει ο καταναλωτής αν ο άνηθος είναι φθηνότερος στην Κηφισιά και ο μαϊντανός στον Πειραιά νομίζω ότι δεν είναι η απάντηση στο πρόβλημα, ειδικά στην κρίση ακρίβειας που βιώνουμε αυτό το διάστημα. Έτσι σκοπεύει το Υπουργείο Ανάπτυξης να αντιμετωπίσει την ακρίβεια;

Το νομοσχέδιο “χτυπά” τους λιγότερο προνομιούχους παραγωγούς, αυτούς για τους οποίους φτιάχτηκε ο θεσμός των λαϊκών αγορών πριν από 93 χρόνια. Είναι οι άνθρωποι οι οποίοι δεν μπορούν να μπουν στις μεγάλες αλυσίδες και στα σημεία πώλησης και διακίνησης τροφής, γιατί οι επιταγές που δίνουν τα σουπερμάρκετ ή οι αλυσίδες, οι επιστροφές, τα εμβάσματα που επιβάλλουν στην πραγματικότητα στους καταναλωτές καθιστούν αδύνατη την πρόσβασή τους σε αυτά τα σημεία. Γι' αυτό επιλέγουν να βρίσκονται στις 4 το πρωί στη λαϊκή, μέσα σε συνθήκες βροχής, παγετού ή χιονιού και να κάθονται μέχρι τις 4 το μεσημέρι που θα ξεστήσουν τους πάγκους τους για να πάνε στα σπίτια τους, όλο αυτό το δωδεκάωρο μέσα σε αντίξοες συνθήκες για να μπορέσουν να βγάλουν ένα μεροκάματο για την οικογένειά τους.

Με την μετατροπή των αδειών σε εμπορικές στην πραγματικότητα τι γίνεται; Ο παραγωγός χάνει την ιδιότητά του να είναι μόνο παραγωγός και, μάλιστα, το χειρότερο είναι αυτό που ακούμε, ότι αυτό θα γίνει μόνο “φωτογραφικά” για την Αθήνα. Τι σημαίνει αυτό; Ότι ο παραγωγός σε συνδυασμό με την κατάργηση του κανόνα 50-50, -50 παραγωγοί, 50 επαγγελματίες- στην ουσία εκτοπίζεται σιγά-σιγά από τις λαϊκές. Γιατί αν οι μικροεπαγγελματίες μπορούσαν να σταθούν, θα είχαν δικό τους ένα πολυκατάστημα, δεν θα ήταν εκεί από τις 4 το πρωί.

Η κατάργηση της άδειας αφού συνδέεται με θέση –κι αυτό είναι σημαντικό- σημαίνει ότι κανένας δεν έχει στα χέρια του μια άδεια. Αν υπάρχει θέση, έχει άδεια. Αν δεν υπάρχει θέση, δεν έχει τίποτα. Αυτό ισχύει και για τους επαγγελματίες και για τους παραγωγούς.

Τα πρόστιμα είναι εξοντωτικά, είναι τιμωρητικά και διώχνουν στην πραγματικότητα και τους

επαγγελματίες και τους μικροεπαγγελματίες και τους παραγωγούς από τις λαϊκές.

Δηλαδή, με 6 φορές μη δήλωση ενός μαϊντανού στο ΟΠΣ, στο σύστημα του e-καταναλωτής, στις 224 φορές που θα βρεθεί στη λαϊκή, δηλαδή στα δύο χρόνια, στην πραγματικότητα έχουμε ανάκληση της θέσης και ξανά συμμετοχή όταν θα βγει προκήρυξη για τη θέση. Άρα, δεν είναι μόνο η ανάκληση, είναι μέχρι να βγει η προκήρυξη!

Είμαστε ήδη στη δεύτερη εβδομάδα μετά τις επιτροπές και δεν έχουμε δει ακόμα νομοτεχνικές διορθώσεις. Είχατε το χρόνο μέσα στην προηγούμενη εβδομάδα να τις φέρετε να τις δούμε. Το ότι δεν τις φέρνετε, σημαίνει ότι μέχρι τελευταία στιγμή κάτι άλλο κάνετε, κάτι άλλο παζαρεύετε και με κάποιους άλλους μιλάτε και όχι σε αυτή την αίθουσα που νομοθετεί.

Διαλύεται ένας θεσμός, ο οποίος έχει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών. Οι καταναλωτές τον αγκαλιάζουν με πολύ μεγάλη εμπιστοσύνη. Και αυτό φαίνεται σε μία πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Καταναλωτών του Μαρτίου του 2021 σε ένα δείγμα 2.500 συμμετεχόντων. Ενδιαφέρον –θα το καταθέσω στα πρακτικά για τους συναδέλφους- έχει η ερώτηση 13 που λέει ότι το 96% των ερωτηθέντων, των καταναλωτών επιθυμεί να υπάρχουν παραγωγοί στις λαϊκές. Επιθυμεί να υπάρχουν παραγωγοί στις λαϊκές!

Με τη μετατροπή των παραγωγών σε επαγγελματίες και σπάζοντας το 50-50 παραγωγών με επαγγελματίες, στην πραγματικότητα, πάτε απέναντι στη βούληση της μεγάλης πλειοψηφίας των καταναλωτών. Γι’ αυτό σας λέμε ότι είστε μακριά από την κοινωνία.

Ξηλώνετε και έναν νόμο, προηγούμενο νόμο, ο οποίος ψηφίστηκε μόλις το 2017, το ν. 4497, ο οποίος ψηφίστηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ βέβαια, αλλά με τη δική σας ψήφο. Με τη δικιά σας ψήφο! Είχατε συμφωνήσει σε αυτό. Ο ν. 4497/2017 πέρασε με τη μεγάλη πλειοψηφία αυτής της Βουλής και δεν μπαίνετε καν στον κόπο να απολογηθείτε γιατί καταργείτε αυτό το νόμο. Δεν τον αλλάζετε, δεν αλλάζετε βασικά στοιχεία του. Αν δει κάποιος τις καταργούμενες διατάξεις, τα πιο πολλά άρθρα –από το 1 μέχρι το 60- καταργούνται. Καταργείτε ναν νόμο, τον οποίο εσείς ψηφίσατε, ένα νόμο που καθιέρωσε τη συμμετοχή 50-50 παραγωγών και επαγγελματιών. Αυτό είναι αλαζονεία!

Διαλύετε έναν θεσμό και δεν υπάρχει ούτε στοιχειωδώς αιτιολογική έκθεση. Όταν το επισημάναμε στις επιτροπές, απλά “κρεμάσατε” κάτω από την αιτιολογική το ίδιο το νομοσχέδιο και δεν μπήκατε καν στον κόπο στο κείμενο του νόμου που έχετε κρεμάσει από πάνω να γράψετε τη λέξη «αιτιολογική έκθεση». Αυτό δείχνει ότι είναι και ένα μνημείο προχειρότητας για τον τρόπο που νομοθετείτε. Όμως, διαλύετε έναν θεσμό που η πλειοψηφία των ανθρώπων που συμμετείχαν σε αυτήν τη διαβούλευση είναι αντίθετη, ακόμη και οι βουλευτές σας έφεραν αντιρρήσεις.

Είναι αντίθετη η Ένωση Περιφερειών που έστειλε επιστολή με ημερομηνία 30/10, με την υπογραφή του κ. Τζιτζικώστα και του κ. Πατούλη που λέει ότι ο νόμος είναι ανεφάρμοστος. Και μάλιστα, σας καλεί να γυρίσετε στο άρθρο 38 του ν. 4497/2017 και να μην το αλλάξετε.

Έχουμε επίσης και άλλη επιστολή, σημερινή επιστολή, του Ινστιτούτου Εσωτερικών Ελεγκτών οι οποίοι σας κατηγορούν ότι νομοθετείτε εν κρυπτώ, ότι με έκπληξη ενημερώθηκαν ότι πρόκειται να προχωρήσετε σε διατάξεις.

Όμως, ήταν αντίθετο και το σύνολο των καταναλωτών. Τους ακούσατε στην ακρόαση φορέων. Ακούσατε τους καλλιτέχνες, τους μουσικούς, τους ανθρώπους με τις ειδικές ανάγκες. Όλοι ήταν απέναντι ή τουλάχιστον είχαν ουσιαστικές παρατηρήσεις, τις οποίες δεν έχουμε δει μέχρι τώρα να ενσωματώνονται στις αλλαγές, όπως υποσχεθήκατε αρχικά.

Επίσης, καταργείτε το άρθρο 37 του ν. 4497 για τις αγορές καταναλωτών. Οι αγορές καταναλωτών ήταν μια κατάκτηση του κινήματος των καταναλωτών. Θεσμοθετήθηκε και με την ψήφο τη δικιά σας στο άρθρο 37 του ν. 4497 και τώρα το καταργείτε χωρίς αντικατάσταση. Καταργείτε έναν θεσμό που εφαρμόστηκε και από δημάρχους, οι οποίοι πρόσκεινται στο δικό σας χώρο, έναν θεσμό που υπάρχει σε ολόκληρη την Ευρώπη –και σε ολόκληρο τον κόσμο, θα έλεγα- και δεν φέρνετε κάτι προς αντικατάσταση αυτού.

Ας δούμε και την πορεία του νόμου. Ξεκινήσατε τον περασμένο Φεβρουάριο με ένα σχέδιο νόμου, με μια διαβούλευση, η οποία έγινε με διαρροές, με «λαγούς», με μια περίεργη διαδικασία, που έβαζε ξεδιάντροπα τους ιδιώτες στις λαϊκές και ιδιωτικοποιούσε ακόμα και τη λειτουργία τους. Μετά τη λαϊκή κατακραυγή, το πήρατε πίσω, όπως μας λέτε ότι κι άλλα πράγματα θα πάρετε πίσω. Αυτό δείχνει τουλάχιστον την αντίθεση που έχει το σύνολο της

κοινωνίας και δεν μαζεύεται με “μπαλώματα”.

Σε μια εποχή που η ακρίβεια στα είδη πρώτης ανάγκης, στα τρόφιμα, στα εφόδια, στην ενέργεια, στο ρεύμα, στο πετρέλαιο και οι οικονομικές ανισότητες διευρύνονται, φέρατε το πιο λάθος νομοσχέδιο στην πιο λάθος στιγμή. Ήταν αυτό το νομοσχέδιο που δεν χρειαζόταν η ελληνική κοινωνία τώρα. Αυτό που χρειάζεται η ελληνική κοινωνία είναι η σύσφιξη, η ενδυνάμωση της αμεσότητας, της αδιαμεσολάβητης σχέσης μεταξύ των παραγωγών- καταναλωτών.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σε λίγο θα κληθούμε να ψηφίσουμε έναν νόμο, που είναι μνημείο κακής, φωτογραφικής και πρόχειρης νομοθέτησης. Είναι ένας νόμος «τρία σε ένα». Σε ένα άρθρο του έχει το 25% της νομοθέτησης. Και μιλάω για το άρθρο που έχει τις υπουργικές αποφάσεις. Και δεν είναι ζήτημα ποσοτικό. Είναι ζήτημα ποιοτικό! Έχουμε για πρώτη φορά νομοσχέδιο για τις λαϊκές που δεν έχει μέσα ο νόμος τα είδη που μπορούν να πουληθούν σε μια λαϊκή! Παραπέμπονται σε υπουργική απόφαση και μάλιστα η υπουργική απόφαση δίνει την ελευθερία στην προκήρυξη να περιορίσει ακόμα περισσότερο τον κατάλογο. Δεν υπάρχει δηλαδή ενιαίο πλαίσιο, τίθεται ζήτημα ασφάλειας δικαίου.

Περιμένουμε να δούμε τις νομοτεχνικές βελτιώσεις που θα φέρετε, αν αλλάζουν τον πυρήνα της νομοθέτησής σας. Διαλύετε τον θεσμό των λαϊκών με ένα νομοσχέδιο το οποίο

έχει προβλήματα ισονομίας, αναλογικότητας, ασφάλειας δικαίου. Αυτός ο νόμος θα προσβληθεί και δεν θα εφαρμοστεί ποτέ.

Εμείς δεσμευόμαστε ότι όπως και να έχει αυτό τον νόμο θα τον καταργήσουμε. Αυτός ο νόμος θα καταργηθεί και σίγουρα θα χρειαστούν αλλαγές. Για αυτές τις αλλαγές βάση αποτελεί ο ν. 4497/2017. Από εκεί ξεκινάμε, πάνω σε αυτόν συζητάμε με τους θεσμικούς φορείς και πάνω σε αυτόν θα προχωρήσουμε σε όποιες αλλαγές χρειάζεται.