Νέες γονιδιωματικές τεχνικές για τη μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων

Οι νέες γονιδιωματικές τεχνικές είναι αναπόφευκτες και θα μπορούσαν να μειώσουν σημαντικά τη χρήση φυτοφαρμάκων χωρίς να επηρεάσουν την παραγωγή τροφίμων, υποστήριξαν ορισμένοι ευρωπαίοι γεωργικοί παράγοντες, αν και οι ΜΚΟ και οι περιβαλλοντικές ομάδες ήταν επιφυλακτικοί.

Οι νέες γονιδιωματικές τεχνικές (NGTs) – γνωστές και ως νέες τεχνικές αναπαραγωγής φυτών – θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως λύση δημιουργώντας νέες ποικιλίες για τις οποίες ακόμη και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει τώρα να μειώσει τη γραφειοκρατία – ιδίως επιτρέποντας σε ορισμένες από αυτές να ξεφύγουν από τους αυστηρούς κανόνες της ΕΕ σε γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς (ΓΤΟ).

Στη νομοθετική πρωτοβουλία που παρουσίασε τον Ιούλιο, η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ πρότεινε «καινοτόμα εργαλεία που συμβάλλουν στην αύξηση της βιωσιμότητας και της ανθεκτικότητας του συστήματος τροφίμων μας».

Όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα επί του παρόντος στην αντοχή σε παράσιτα και ασθένειες τόσο στην ΕΕ όσο και παγκοσμίως καθώς «η χρήση φυτοφαρμάκων βρίσκεται υπό πίεση», δήλωσε ο Garlich von Essen, Γενικός Γραμματέας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βιομηχανίας Σπόρων Euroseeds κατά την έναρξη της συζήτησης που διοργανώθηκε από την Euractiv για Τετάρτη (25 Οκτωβρίου).

Οι ανθεκτικές σε παράσιτα και ασθένειες ποικιλίες, ειδικότερα, θα επέτρεπαν τη μείωση της ποσότητας των χρησιμοποιούμενων φυτοφαρμάκων. Καθώς οι κυβερνήσεις και η κοινωνία των πολιτών πιέζουν για μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων, πολλοί αγροτικοί παράγοντες προωθούν τα NGT ως πιο πράσινη λύση.

Πρόοδος αλλού

Ενώ τα προϊόντα NGT δεν έχουν ακόμη διατεθεί στο εμπόριο στην Ευρώπη, ορισμένα είναι ήδη διαθέσιμα αλλού.

Για παράδειγμα, ερευνητές από την Καλιφόρνια έχουν αναπτύξει ένα ρύζι ανθεκτικό στη βλαστική νόσο, εξαλείφοντας την ανάγκη για μυκητοκτόνα και μειώνοντας τη χρήση αζωτούχων λιπασμάτων.

Στην Ευρώπη, οι ερευνητές εργάζονται σκληρά εν αναμονή της ρυθμιστικής έγκρισης. Περίπου 90 αιτήσεις έχουν ήδη κατατεθεί για καλλιέργειες NGT.

Στις Γαλλικές Δυτικές Ινδίες, μαζί με τον Ισημερινό, τη Γουατεμάλα και την Κόστα Ρίκα, οι καλλιεργητές περιμένουν με ανυπομονησία την έγκριση για την εμπορία μπανάνων Cavendish που έχουν υποστεί γενετική επεξεργασία, μια ποικιλία που αντιπροσωπεύει το 50% της παγκόσμιας κατανάλωσης μπανάνας. Η γονιδιακά επεξεργασμένη ποικιλία θα ήταν ανθεκτική στη μαύρη κεροσπορίωση, μια ασθένεια των φύλλων που απειλεί τις μπανάνες με εξαφάνιση .

Σε ορισμένες αφρικανικές χώρες, «οι αγρότες υποφέρουν πραγματικά, ψεκάζοντας 10-20 φορές τη σεζόν. Δεν έχουν τον προστατευτικό εξοπλισμό και στη συνέχεια τα υπολείμματα που καταλήγουν στο τελικό προϊόν», δήλωσε η Δρ Sheila Ochugboju, Διευθύντρια της Alliance for Science, μιας ΜΚΟ που μάχεται για την επισιτιστική ασφάλεια παγκοσμίως και υποστηρικτής των NGTs.

«Αυτά τα NGT μας δίνουν ελπίδα για το μέλλον γιατί […] επειδή η τεχνολογία μπορεί να διδαχθεί γρήγορα στους επιστήμονές μας και αυτοί οι επιστήμονες μπορούν να τα εφαρμόσουν στα πραγματικά προβλήματα σε αυτές τις χώρες ειδικά», πρόσθεσε, δείχνοντας τις χώρες στον Παγκόσμιο Νότο. που πραγματικά δεν είναι ασφαλή για τα τρόφιμα όπως η Κένυα».

Όχι στις περικοπές φυτοφαρμάκων; Καμία πρόταση γονιδιακής επεξεργασίας, προειδοποιεί αξιωματούχος της Επιτροπής

Το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ θα μπορούσε να επανεξετάσει την παρουσίαση της επικείμενης πρότασης γονιδιακής επεξεργασίας σε περίπτωση απόρριψης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο των σχεδίων της ΕΕ για μείωση του κινδύνου και της χρήσης φυτοφαρμάκων, δήλωσε στέλεχος της Επιτροπής στην EURACTIV.

Αντίθετα αποτελέσματα για ΜΚΟ και πράσινους ακτιβιστές

Ωστόσο, οι περιβαλλοντικές ΜΚΟ, οι πράσινοι ακτιβιστές και οι νομοθέτες είναι λιγότερο πεπεισμένοι ότι τα NGT είναι η απόλυτη θεραπεία για τη μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων.

Σύμφωνα με αυτούς, η παραγωγή ποικιλιών ανθεκτικών σε ασθένειες και παράσιτα, και ακόμη περισσότερο στις κλιματικές συνθήκες, εξακολουθεί να είναι ένα δύσκολο έργο παρά τις δεκαετίες έρευνας για τους ΓΤΟ.

«Αντίθετα, οι παραγωγοί ΓΤΟ επικεντρώνονται στην τροποποίηση απλών χαρακτηριστικών που βοηθούν τις βιομηχανικές αγροτικές επιχειρήσεις, συχνά επίσης παραγωγοί νέων ζιζανιοκτόνων και ανθεκτικών στα εντομοκτόνα καλλιεργειών», αναφέρει η Διεθνής Ομοσπονδία Κινημάτων Βιολογικής Γεωργίας (IFOAM) σε δελτίο τύπου .

Όσοι αντιτίθενται στους NGT πιστεύουν ότι η χρήση τους ενθαρρύνει τη χρήση φυτοφαρμάκων.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, κατά την άποψή τους, μια ποικιλία που μπορεί να ανεχθεί περισσότερα ζιζανιοκτόνα θα ενθαρρύνει τους αγρότες να είναι λιγότερο προσεκτικοί σχετικά με τις ποσότητες που ψεκάζουν. Μια αμερικανική μελέτη του 1996 έδειξε ότι η εισαγωγή ΓΤΟ οδήγησε σε αύξηση περισσότερο από 15% στη χρήση φυτοφαρμάκων.

Ένα άλλο σημείο που επισημαίνουν είναι ότι τα «ζιζάνια» ή τα έντομα που εκτίθενται σε φυτοφάρμακα γίνονται όλο και πιο ανθεκτικά σε αυτά, οδηγώντας σε πιο εντατική επεξεργασία.

Τι γίνεται με τον κανονισμό της ΕΕ για τη μείωση των φυτοφαρμάκων;

Το θέμα των ανθεκτικών στα ζιζανιοκτόνα προϊόντων NGT αποτελεί αντικείμενο συνεχούς συζήτησης στις Βρυξέλλες. Ενώ η αρχική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τοποθετούσε αυτές τις ποικιλίες στη δεύτερη κατηγορία – όπως οι ΓΤΟ – δεν εμφανίζονται στο τελικό έγγραφο.

Ως εκ τούτου, οι πολέμιοι της χρήσης NGT φοβούνται ότι οι κανόνες δεν θα τους καλύπτουν και θα μπορούσαν να επιβραδύνουν την προγραμματισμένη σταδιακή κατάργηση των φυτοφαρμάκων από την ΕΕ.

«Πώς μπορούμε να εμποδίσουμε τους αγρότες να χρησιμοποιούν φυτοφάρμακα;» ρώτησε η ευρωβουλευτής Irène Tolleret (Ανανέωση) κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης για το κείμενο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Ωστόσο, σύμφωνα με ορισμένους νομοθέτες της ΕΕ, όπως ο ανανεωμένος ευρωβουλευτής Pascal Canfin και οι Επίτροποι της ΕΕ, το κείμενο για τα NGT μπορεί να λειτουργήσει μόνο σε συνδυασμό με το κείμενο σχετικά με τον κανονισμό για την αειφόρο χρήση των φυτοφαρμάκων (SUR), ο οποίος απαιτεί μείωση κατά το ήμισυ της χρήσης φυτοφαρμάκων από 2030 ως μέρος της στρατηγικής Farm to Fork.

Ωστόσο, σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη της HFFA Research και που διανεμήθηκε από την Euroseeds, η εισαγωγή NGTs θα μπορούσε να αντισταθμίσει τη μέση απώλεια 20% στη γεωργική παραγωγή που προκαλείται από αυτή τη στρατηγική.

Η πρόοδος στην τεχνολογία NGT τα επόμενα 10 χρόνια έχει «τη δυνατότητα να εξουδετερώσει περίπου το 55 τοις εκατό του φαινομένου κλαδικού εισοδήματος και τις συρρικνώσεις του ΑΕΠ το
2030 που πρέπει να αποδοθούν στον αντίκτυπο της παραγωγής και της προσφοράς των μέχρι τότε στρατηγικών», αναφέρει η μελέτη.

Για τον Thor Gunnar Kofoed, πρόεδρο της Ομάδας Εργασίας Seeds στην ευρωπαϊκή οργάνωση αγροτών Copa-Cogeca, η αντοχή στα φυτοφάρμακα καθιστά αναπόφευκτη τη μετάβαση στα NGT.

«Αυτά τα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούμε σήμερα ίσως δεν θα χρησιμοποιούνται πλέον σε περίπου 10 χρόνια. Χρειαζόμαστε λοιπόν κάποια άλλα εργαλεία αντί για αυτά τα φυτοφάρμακα», είπε.

Πηγή : euractiv.com