Η θρέψη των φυτών στις θερμοκηπιακές και υπαίθριες καλλιέργειες

Υπάρχουν πολλοί λόγοι που κάποιες καλλιέργειες αναπτύσσονται στο ύπαιθρο ή στο θερμοκήπιο, με μερικούς από αυτούς το κλίμα της ευρύτερης περιοχής, ο διαθέσιμος χώρος κ.α.

Όποια και αν είναι η τελική επιλογή, υπάρχουν ωστόσο σημαντικές διαφορές στις τεχνικές για κάθε περίπτωση ξεχωριστά. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα όταν πρόκειται για τον τύπο και την ποσότητα της θρεπτικής ουσίας που εφαρμόζεται και σε ποιά συχνότητα αυτή εφαρμόζεται. Υπάρχουν διάφορα θέματα που συνιστούν διάφορες αλλαγές και προσαρμογές στα προγράμματα θρέψης μιας καλλιέργειες όταν αυτή αναπτύσσεται σε εσωτερικό ή εξωτερικό χώρο.

Το έδαφος και άλλα μέσα ανάπτυξης των καλλιεργειών

Πριν ξεκινήσει η συζήτηση για τα ίδια τα θρεπτικά συστατικά, ας δούμε τα διάφορα μέσα ανάπτυξης των καλλιεργειών και το έδαφος, καθώς επηρεάζουν άμεσα τη θρέψη των φυτών.

Αν και η ποσότητα θρεπτικών ουσιών που χρησιμοποιούνται από καλλιέργειες που αναπτύσσονται στο έδαφος στο ύπαιθρο ή στο θερμοκήπιο δε διαφέρει, τα επίπεδα των θρεπτικών συστατικών που παραμένουν διαθέσιμα για τα φυτά σε κάθε περίπτωση, όντως διαφέρουν.

Είναι γεγονός πως από τη στιγμή που τα υπαίθρια εδάφη είναι μέσα που δύσκολα διαπερνώνται από τα θρεπτικά συστατικά, οι θρεπτικές ουσίες τείνουν να παραμένουν για περισσότερο χρονικό διάστημα στα εδάφη.

Όταν τα εδάφη αυτά περιέχουν επίσης υψηλή περιεκτικότητα σε άργιλο, τα θρεπτικά συστατικά δεν εκπλένονται τόσο γρήγορα.

Επίσης, τα ριζικά συστήματα των φυτών βρίσκονται κάτω από το έδαφος, έτσι ώστε η βαρύτητα να διατηρεί την υγρασία και τα θρεπτικά συστατικά.

Ωστόσο, στην περίπτωση που η υπαίθρια καλλιέργεια αναπτύσσεται σε ανυψωμένες δομές χώματος (σαμαράκια), τότε υπάρχει πιθανότητα να απαιτούνται κάποιες αλλαγές στο πρόγραμμα θρέψης από τη στιγμή που αυτά τα ανυψωμένα επίπεδα εδάφους προκαλούν μεγαλύτερη έκπλυση των θρεπτικών συστατικών.

Τα μέσα ανάπτυξης των καλλιεργειών των θερμοκηπίων γενικά δεν έχουν τα σωματίδια άμμου, ιλύος και αργίλου που συνθέτουν το υπαίθριο χώμα και αυτό έχει πραγματικόαντίκτυπο στην εφαρμοζόμενη θρέψη.

Τα μέσα καλλιέργειας των εσωτερικών χώρων, συχνά διαπερνώνται εύκολα από τα διάφορα θρεπτικά συστατικά. Αυτό επιτρέπει την ταχύτερη αποστράγγιση, καθώς και μια επιταχυνόμενη αραίωση και έκπλυση των θρεπτικών ουσιών. Αυτό με τη σειρά του μπορεί να αποκαλύψει τα οφέλη που προκύπτουν από την εφαρμογή  θρεπτικών σκευασμάτων βραδείας απελευθέρωσης.

Τα ριζικά συστήματα σε θερμοκηπιακές καλλιέργειες είναι πάντα πιο ανεπτυγμένα,έτσι ώστε η βαρύτητα να επιταχύνει την έκπλυση των θρεπτικών συστατικών. Όλα τα παραπάνω που μόλις περιγράφτηκαν μαζί με την μεγάλη διαπερατότητα των καλλιεργητικών μέσων από τα θρεπτικά συστατικά, καταλήγουν σε θρεπτικά συστατικά που δεν παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα στο καλλιεργητικό μέσο αλλά απορρέουν.

Επίσης, όσον αφορά στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες, τα διάφορα μέσα καλλιέργειας διαφέρουν και μεταξύ τους. Αναφερόμαστε χαρακτηριστικά σε διαφορετικούς βαθμούς και ρυθμούς κατακράτησης νερού μεταξύ των μέσων κάτι που σαφώς και άμεσα επηρεάζει το είδος θρέψης.

Περιβαλλοντικοί παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη

Οι περισσότερες υπαίθριες καλλιέργειες καθώς αναπτύσσονται θα λάβουν περισσότερηφωτοσυνθετική ενεργή ακτινοβολία (PAR) σε σχέση με τις θερμοκηπιακές.

Υπάρχουν, βεβαίως, κάποια πολύ ανεπτυγμένα και εξελιγμένα τεχνητά συστήματα φωτισμού διαθέσιμα, που μπορούν σε μεγάλο βαθμό να υποκαταστήσουν τη φυσική ηλιακή ακτινοβολία. Παρ’όλα αυτά όμως στην  περίπτωση των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, μπορεί να είναι ωφέλιμο να διαμορφώσουμε ένα μείγμα θρεπτικών ουσιών που προωθεί τη σύνθεση χλωροφύλλης.

Θυμηθείτε ότι η χλωροφύλλη είναι η κινητήριος δύναμη της φωτοσύνθεσης.

Επίσης, τα περισσότερα υπαίθρια εδάφη δέχονται τις επιδράσεις της βροχής, του ανέμου, των ζώων και κάθε άλλη πλευρά της φύσης. Εξαιτίας αυτού, το υπαίθριο χώμα είναι γενικά φορτωμένο με πολλά μεταλλικά και θρεπτικά στοιχεία. Ωστόσο, η ποσότητα αυτών των φυσικά διαθέσιμων θρεπτικών συστατικών ποικίλλει τόσο πολύ, ώστε να είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζετε τη σύνθεση και τη φύση του εδάφους όπου και καλλιεργείτε πριν αποφασίσετε ποιά θρεπτική φόρμουλα θα χρησιμοποιήσετε.

Θρεπτικές φόρμουλες για θερμοκηπιακές καλλιέργειες και για υπαίθριες

Σε γενικές γραμμές, τα ίδια θρεπτικά συστατικά απαιτούνται τόσο σε μία υπαίθρια όσο και σε μια θερμοκηπιακή καλλιέργεια.

Λόγω όμως της περισσότερο έντονης έκπλυσης των θρεπτικών συστατικών στην περίπτωση των περισσότερων θερμικηπιακών-υδροπονικών καλλιεργειών, θα πρέπει οι ρυθμοί παροχής θρεπτικών συστατικών σε αυτήν την περίπτωση να είναι πιο έντονοι έως 2-3 φορές.

Πρόκειται για μια τυπική εκτίμηση της εξάντλησης των θρεπτικών συστατικών η οποία και δεν είναι συγκεκριμένη βάσει κάποιας μεθόδου. Ωστόσο, τα εσωτερικά συστήματα ανακύκλωσης είναι διαφορετικά.

Δεδομένου ότι είναι φυσιολογικό να ανανεώνετε τη δεξαμενή νερού και να επαναφέρετε τα επίπεδα θρεπτικών ουσιών σε αυτά τα συστήματα, αυτό επηρεάζει επίσης τη συχνότητα και την ποσότητα των θρεπτικών συστατικών που πρέπει να προσθέσετε.

Εάν τα θρεπτικά συστατικά που εφαρμόζονται στην καλλιέργειά σας ανακυκλώνονται από το αναπτυσσόμενο σύστημα, τότε η απομάκρυνσή τους θα βασίζεται κατά κύριο λόγο στη χρήση των εγκαταστάσεων και στην απαίτηση έκπλυσης του συστήματος. Το πιο σίγουρο είναι ότι τα επίπεδα θρεπτικών ουσιών θα μειωθούν πολύ ταχύτερα σε μη ανακυκλούμενα υδροπονικά συστήματα και έτσι θα χρειαστούν πιο συχνά θρεπτικά συστατικά.

Οι παρασκευαστές των λιπασμάτων παρέχουν συστάσεις σχετικά με το χρονοδιάγραμμαεφαρμογής των σκευασμάτων καθώς επίσης κάποιοι δίνουν οδηγίες εφαρμογήςαναλόγως της φύτευσης στο έδαφος, σε ανυψωμένο επίπεδο εδάφους κ.α.

Όλες αυτές οι πολλαπλές πληροφορίες και συστάσεις πάραυτα μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση στον καλλιεργητή…

Τελικά τι είναι αυτό που πρέπει να γνωρίζει καλά ο παραγωγός για να επιλέξει το κατάλληλο πρόγραμμα θρέψης;

Η διήθηση και ο βαθμός αποστράγγισης στο εκάστοτε μέσο καλλιέργειας αποτελούν το κλειδί για την επιλογή του σωστού λιπάσματος για την καλλιέργειά σας καθώς και τουσωστού χρονοδιαγράμματος της εφαρμογής του.

Στην περίπτωση που κάποιο μέσο ανάπτυξης έχει μεγαλύτερο βαθμό διήθησης, η χρήση ενός λιπάσματος βραδείας απελευθέρωσης μπορεί να έχει σημαντικά οφέλη για την καλλιέργεια. Μερικά από αυτά τα λιπάσματα αργής απελευθέρωσης γίνονται με επικάλυψη της θρεπτικής ουσίας. Ένα πολύ λεπτό στρώμα πλαστικής μεμβράνης εμποτίζεται με παράγοντα απελευθέρωσης και στη συνέχεια χρησιμοποιείται για την επικάλυψη ενός κόκκου λιπάσματος.

Αυτό στη συνέχεια επιβραδύνει την απελευθέρωση αυτού του κόκκου, επιτρέποντας διάφορους χρόνους απελευθέρωσης μετά την εφαρμογή. Τα περισσότερα από αυτά τα λιπάσματα απελευθερώνονται αργά με την κατάλληλη θερμοκρασία και με τη βοήθεια του νερού.

Σε αναπτυσσόμενα μέσα που ποτίζονται συχνότερα, αυτό θα προκαλέσει την ταχύτερη απελευθέρωση των θρεπτικών συστατικών, πράγμα που είναι επωφελές.

Επίσης, ορισμένα θρεπτικά συστατικά αλλάζουν κατάσταση κατά την έκθεσή τους στο έδαφος ή σε διάφορα άλλα μέσα καλλιέργειας. Το ασβέστιο, ο φώσφορος και το μαγνήσιο ιζηματοποιούνται ταχύτερα από κάποια άλλα θρεπτικά συστατικά. Αυτό σημαίνει ότι μετατρέπονται από τη μορφή ιόντων τους (άλατα), τα οποία είναι διαθέσιμα στο φυτό, σε στερεά ή άλλες μορφές που δεν είναι διαθέσιμες για το φυτό. Αν έχετε δημιουργήσει ένα ζωντανό έδαφος / μέσον, όπου η ωφέλιμη μικροβιακή δραστηριότητα είναι έντονη και υπαρκτή, τότε αρκετά εύκολα, οι ωφέλιμοι οργανισμοί θα βοηθήσουν στη μετατροπή της μη ιοντικής μορφή ενός θρεπτικού συστατικού πίσω σε αυτή τη μορφή την οποία το φυτό μπορεί να προσλάβει.

Οι πρωταρχικές διαφορές μεταξύ θρεπτικών συστατικών που αφορούν υπαίθριες ή θερμοκηπιακές καλλιέργειες διαφορετικών μέσων ανάπτυξης,  θα πρέπει να είναι η ικανότητά τους να αντισταθμίζουν τις διαφορές στα ποσοστά διήθησης των καλλιεργούμενων μέσων ή του εδάφους και τις προκύπτουσες αλλαγές στο χρονοδιάγραμμα εφαρμογής.

Γνωρίζοντας αυτό ο καλλιεργητής θα μπορέσει να πάρει τη μέγιστη απόδοση από την καλλιέργειά του.

Πηγή:blog.farmacon.gr