Ο «ισπανικός λαχανόκηπος» και η γερμανική αγορά

Η Αλμερία στη νότια Ισπανία προμηθεύει κυρίως τη γερμανική αγορά με λαχανικά. Εκεί εργάζονται πολλοί οικονομικοί μετανάστες, πολλοί εκ των οποίων χωρίς νόμιμα έγγραφα. 

Στο Eλ Εχίδο της Αλμερίας χτυπά η καρδιά της ισπανικής αγροτικής βιομηχανίας. Σε καμία άλλη περιοχή της Ευρώπης δεν υπάρχουν τόσα πολλά θερμοκήπια το ένα δίπλα στο άλλο, στα οποία δουλεύουν κυρίως ξένοι εργαζόμενοι. Το 2000 είχαν ξεσπάσει βίαια επεισόδια μεταξύ οικονομικών μεταναστών από το Μαρόκο και κατοίκων της περιοχής, προβάλλοντας στο εξωτερικό μια έντονα αρνητική εικόνα. Είκοσι χρόνια μετά, το Ελ Εχίδο είναι μια πλούσια πόλη. Οι βίαιες συγκρούσεις μεταξύ πλούσιων γηγενών και φτωχών μεταναστών είναι σπανιότερες, ωστόσο η εκμετάλλευση ξένων εργαζομένων εξακολουθεί να υφίσταται ως πρόβλημα. Στο μεταξύ το μεγαλύτερο μέρος των ισπανικών εξαγωγών αγροτικών προϊόντων από την Αλμερία πηγαίνει στη Γερμανία. Κάθε χρόνο το ύψος των εξαγωγών φρούτων και λαχανικών από θερμοκήπια της Αλμερίας στη Γερμανία ανέρχεται σε περίπου 4 εκατομμύρια ευρώ. Οι ευνοϊκές κλιματολογικές συνθήκες και η σχεδόν διαρκής ηλιοφάνεια καθιστούν την Αλμερία ως τον ιδανικό «ισπανικό λαχανόκηπο».

Η παράτυπη μετανάστευση και η εικόνα της περιοχής

Θερμοκήπια της Clisol

Η αύξηση του ανταγωνισμού από την Αφρική -αλλά και από τη Γερμανία- έχουν προκαλέσει πίεση στους παραγωγούς της Αλμερίας. Σύμφωνα με στοιχεία του αγροτικού συνδέσμου APROA στην επαρχία Αλμερία ζουν 5.000 ξένοι εργαζόμενοι χωρίς νόμιμα έγγραφα. Πολλοί ζουν σε ομαδικούς κοιτώνες που παραπέμπουν σε στρατώνες. 3.000 εξ αυτών δουλεύουν ως φθηνό εργατικό δυναμικό στα θερμοκήπια. Ένας από αυτούς είναι ο 34χρονος Μαλίκ από το Μαλλί, που ήρθε πριν από δέκα χρόνια στην Αλμερία με μια βάρκα, μέσω Μαρόκου. Τα πρώτα χρόνια πάλευε για την επιβίωσή του. Έπειτα όμως κατάφερε να εξασφαλίσει συμβόλαιο εργασίας με την Biosabor, τη μεγαλύτερη αγροτική κοοπερατίβα της Αλμερίας που διοχετεύει πιστοποιημένα βιολογικά λαχανικά στη Γερμανία.

Ο ίδιος εργάζεται με γάντια και δεν χρειάζεται να είναι όρθιος. Δεν εργάζονται όμως έτσι όλοι οι ξένοι που φτάνουν εδώ. Το ισπανικό κράτος πάντως δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τις συνθήκες εργασίας των οικονομικών μεταναστών στην Αλμερία. «Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στον 21ο αιώνα να εργάζονται στην Ισπανία άνθρωποι που ζουν σε κοιτώνες που μοιάζουν με στρατόπεδα», αναφέρει η Μαρία Ντολόρες Μοράλες, υπεύθυνη οικονομικών στην Biosabor, παιδί η ίδια Ισπανών γκασταρμπάιτερ στη Γερμανία.

Σύμφωνα με το ισπανικό υπουργείο Εσωτερικών 20.000 άνθρωποι πέρασαν φέτος από τη Μεσόγειο στην Ισπανία. Ο αριθμός αυτός είναι κατά 50% μικρότερος σε σχέση με πέρυσι. Ενδέχεται όμως οι αριθμοί να αυξηθούν προς το τέλος του χρόνου, όταν δηλαδή η συγκομιδή στα ισπανικά θερμοκήπια κορυφωθεί. Για την ίδια, ευθύνη για την κατάσταση έχει τόσο η τοπική κυβέρνηση της Αλμερίας όσο και η κεντρική κυβέρνηση της χώρας, που παραμένουν αδρανής. Αλλά και η Ευρώπη.

Η «διπλή ηθική» των Γερμανών καταναλωτών

H Λόμα Γκόμεζ διεθύντρια της αγροτικής εταιρείας Clisol που διαθέτει θερμοκήπια κατηγορεί για υποκρισία το «οικολογικό λόμπι»

Από την πλευρά της, η Λόλα Γκόμεζ, διευθύντρια της αγροτικής εταιρείας Clisol που διαθέτει θερμοκήπια στην Αλμερία, στρέφεται κατά του οικολογικού λόμπι υποστηρίζοντας ότι δεν λαμβάνει υπόψη του όλα τα δεδομένα και σημειώνει: «Ο ανταγωνισμός από την Κένυα, τη Σενεγάλη, το Μαρόκο δεν είναι δίκαιος γιατί εκεί πληρώνουν μισθούς ημέρας που είναι ίσοι με το δικό μας ωρομίσθιο». Αλλά όπως λέει η ίδια, η εκμετάλλευση των εργαζομένων στις χώρες αυτές δεν αποτελεί αντικείμενο κριτικής. Η ίδια, όπως και ο Χουάν Κολομπίν, επικεφαλής των αγροτικών συνδέσμων Coexphal και ΑPROA, διαψεύδουν επίσης ρεπορτάζ τα οποία στοχοποιούν τα θερμοκήπια της Αλμερίας για την εκμετάλλευση μεταναστών και τη χρήση παρασιτοκτόνων. Ένα τέτοιο ντοκιμαντέρ προβλήθηκε πέρυσι στη δημόσια γερμανική τηλεόραση ARD με τίτλο «Η βρώμικη συγκομιδή της Ευρώπης». 

Όπως αναφέρει ο Ραφαέλ Αλβάρεζ από τη Μαδρίτη, μηχανικός γεωργίας και ιδιοκτήτης της εταιρείας Verde Smart που δραστηριοποιείται εδώ και χρόνια στην Αλμερία, πράγματι πριν από 15 χρόνια χρησιμοποιούνταν κατά κόρον φυτοφάρμακα στην περιοχή που ήταν επικίνδυνα για τους εργαζομένους. Πλέον όμως, όπως σημειώνει ο ίδιος, η πλειονότητα πραγμοποιεί «πράσινες» μεθόδους καλλιέργειας ενώ παράλληλα η παράνομη εργασία και η εκμετάλλευση οικονομικών μεταναστών αποτελεί πλέον ταμπού για τις μεγάλες εταιρείες. Κι αυτό διότι τα πρόστιμα είναι υπέρογκα και επίσης δεν θέλουν να διακινδυνεύσουν την εικόνα τους.

πηγη:dw