"Αγρο-ταυτότητα" για τα αυθεντικά ντόπια προϊόντα μέσω DNA

Εσπεριδοειδή από τον κάμπο της Χίου, λαδοτύρι της Μυτιλήνης και μελίχλωρο της Λήμνου είναι μερικά από τα παραδοσιακά προϊόντα που έχει προχωρήσει σε ταυτοποίηση της αυθεντικότητάς τους, μέσω DNA, τo Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), στο πλαίσιο του έργου “ ΑΓΡΟ-ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ” που χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Interreg V-A Ελλάδα-Κύπρος 2014-2020».

«Στόχος του έργου "ΑΓΡΟ-ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ" είναι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων του αγροδιατροφικού τομέα μέσω της ταυτοποίησης αυθεντικότητας των τοπικών παραδοσιακών προϊόντων των νησιών της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου και της Κύπρου, που θα έχει ως αποτέλεσμα την εμπορική τους αξιοποίηση, τόσο στις εγχώριες όσο και στις διεθνείς αγορές. Στην κατεύθυνση αυτή έχουν ήδη αναλυθεί περισσότερα από 500 δείγματα από Κύπρο και νησιά του Βορείου Αιγαίου και διαπιστώθηκε ότι σε ελάχιστα από αυτά έχουν γίνει επιμειξίες» εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δρ Παναγιώτης Μαδέσης, ερευνητής στο Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών.

Το έργο επικεντρώνεται στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, με ειδικότερες περιοχές- στόχους τα νησιά Λέσβος, Λήμνος, Σάμος και Χίος καθώς και σε ολόκληρη την Κύπρο, αφού οι ειδικότερες περιοχές στόχοι είναι διαφορετικές για κάθε υπό μελέτη προϊόν.

“ Ελέγξαμε με τη χρήση γενετικής ταυτότητας-DNA, αν διάφορα τοπικά προϊόντα είναι όντως αυθεντικά, προέρχονται δηλαδή από ντόπιες ποικιλίες όπως ο αφκός (φάβα) και το ρεβίθι Παναγιάς Λήμνου καθώς και τη λούντζα Κύπρου και διαπιστώσαμε ότι οι περισσότεροι παραγωγοί έχουν διατηρήσει τα τοπικά τους χαρακτηριστικά. Στη συνέχεια, μέσω ισοτοπικού αποτυπώματος, θα προσδιορίσουμε και τη γεωγραφική προέλευση” διευκρινίζει ο κ.Μαδέσης προσθέτοντας ότι όσοι παραγωγοί περάσουν το... τεστ DNA για τα προϊόντα τους και ενταχθούν στο πρόγραμμα, θα μπορούν να λάβουν ειδικό σήμα “ αγρο- ταυτότητας” πιστοποιώντας έτσι την αυθεντικότητα της παραγωγής τους. 
 
Διαφορετικό το περιεχόμενο της ετικέτας σε μείγματα μπαχαρικών και φαρμακευτικών φυτών

Με την ίδια μέθοδο μοριακής ταυτοποίησης των φυτικών δειγμάτων, το Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών του ΕΚΕΤΑ αναζητά την “ ταυτότητα” και σε μείγματα μπαχαρικών και βοτάνων που πωλούνται στην αγορά. 
“ Ηδη έχουμε ελέγξει 40 δείγματα από καταστήματα στο πλαίσιο υλοποίησης του ερευνητικού έργου «Molecular Identification of Plants» - «PlantID», το οποίο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσω του Προγράμματος « Marie Skłodowska-Curie Innovative Training Networks (MSC-ITN-MULTI)» αναφέρει ο κ.Μαδέσης.

Τα δείγματα που συλλέχθηκαν κυρίως από αγορές της Θεσσαλονίκης, αφορούσαν μείγματα μπαχαρικών και αποξηραμένων βοτάνων για φαρμακευτική χρήση στα οποία διαπιστώθηκε ότι περίπου στα μισά, περιείχαν είδη που δεν αναφέρονταν στην ετικέτα.

“ Χρησιμοποιούσαν δηλαδή είδη για να... γεμίζουν απλώς το σακουλάκι και να αυξηθεί ο όγκος του μείγματος, βάζοντας για παράδειγμα σιτηρά ή τσουκνίδα, με αποτέλεσμα να μην ανταποκρίνεται η ετικέτα στο περιεχόμενο” διευκρινίζει ο ερευνητής.

Για τις γενετικές/ γονιδιωματικές προσεγγίσεις για την ταυτοποίηση των ειδών, την εξακρίβωση της γνησιότητας και ιχνηλασιμότητας των τροφίμων και τη δημιουργία αξίας των προϊόντων θα μιλήσει ο κ.Μαδέσης  την Παρασκευή 31 Ιανουαρίου, στις 5 το απόγευμα, σε εκδήλωση που διοργανώνεται στο Τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, στο πλαίσιο του προγράμματος "Incredible - Innovation Networks of Cork, Resins and Edibles in the Mediterranean basin".

ΑΠΕ-ΜΠΕ