H ΕΕ, η πρώτη μεγάλη οικονομία που έθεσε φιλόδοξους στόχους για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, πρέπει να θέσει ως στόχο μια κλιματικά ουδέτερη ΕΕ μέχρι το 2050, στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα. Αυτό ζητά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με ψήφισμά του και για την επίτευξη του σκοπού αυτού το ΕΚ επιθυμεί την ανανέωση των κλιματικών στόχων για το 2020. Ο τρέχων στόχος της ΕΕ είναι να μειώσει τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα κατά 40% μέχρι το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Ωστόσο, υπάρχει πίεση για την αύξηση αυτού του ποσοστού. Η ψηφοφορία έγινε ενόψει της Διάσκεψης COP25 για το κλίμα, που θα λάβει χώρα το Δεκέμβριο στη Μαδρίτη.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητήσουν για την κλιματική αλλαγή και τους μακροπρόθεσμους κλιματικούς στόχους της ΕΕ στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου, με την ΕΕ να αναμένεται να υποβάλει την ανανεωμένη κλιματική στρατηγική της στα Ηνωμένα Έθνη στις αρχές του 2020.

Μακροπρόθεσμος στόχος της Συμφωνίας του Παρισιού είναι η αύξηση της θερμοκρασίας να περιοριστεί κάτω από 2 βαθμούς Κελσίου, καθώς και η συνέχιση των καταβαλλόμενων προσπαθειών ώστε να μην υπερβεί η αύξηση τον 1,5 βαθμό, προκειμένου να αποφευχθούν οι καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, αναφέρει σε ανακοίνωσή του το ΕΚ. Η Συμφωνία έχει υπογραφεί από 194 χώρες και από την ΕΕ. Όλα τα κράτη μέλη έχουν υπογράψει ανεξάρτητα, αλλά διατηρούν την υποχρέωση να συμμορφώνονται προς τα ετήσια όρια εκπομπών της ΕΕ.

Σύμφωνα με αναφορά της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος του 2018, εάν επιτευχθεί ο στόχος του 1,5 ° C οι παγκόσμιες εκπομπές θα είναι μηδενικές μέχρι το 2050. 

Για να υλοποιηθεί η Συμφωνία του Παρισιού τα συμβαλλόμενα μέρη, μεταξύ των οποίων και η ΕΕ, οφείλουν να θέτουν κλιματικούς στόχους και να κοινοποιούν τις εθνικά καθορισμένες συνεισφορές τους (NDC) ανά πενταετία. Οι νέοι στόχοι θα ανακοινωθούν μέχρι το τέλος του 2020.

Υπέρ της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου προκειμένου να καταστεί η οικονομία της ΕΕ ουδέτερη προς το κλίμα έως το 2050 τάσσονται το 92% των Ευρωπαίων, ενώ τις ανησυχίες της νεολαίας ενέπνευσε η Σουηδή ακτιβίστρια Γκρέτα Τούμπεργκ.      

Κρίσιμα θέματα, ορισμένα εκ των οποίων είναι άμεσου ελληνικού ενδιαφέροντος, συζητήθηκαν την Τετάρτη 21 Νοεμβρίου στο Συμβούλιο Υπουργών Εμπορίου στις Βρυξέλλες, όπου τη χώρα μας εκπροσώπησε ο Γενικός Γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων & Εξωστρέφειας, κ. Γρηγόρης Δημητριάδης.

Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρέθηκαν οι εμπορικές σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ, ειδικά μετά από την πρόσφατη επιβολή δασμών από την Αμερικανική κυβέρνηση λόγω της εμπορικής διαμάχης Airbus-Boeing. Ο κ. Δημητριάδης ζήτησε την ενδυνάμωση του διαλόγου μεταξύ ΕΕ-ΗΠΑ ώστε να ξεπεραστούν οι όποιες εμπορικές τριβές, ενώ τόνισε ότι όλοι θα πρέπει να σέβονται τους κανόνες του ΠΟΕ για τις επιδοτήσεις, συμπεριλαμβανομένων αυτών στον τομέα της αεροναυπηγικής. Επίσης, ο κ. Δημητριάδης έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο πλήγμα που δέχθηκε στην Ελλάδα ο αγροδιατροφικός κλάδος από τους δασμούς, κάνοντας ειδικότερη μνεία στον τομέα του κονσερβοποιημένου ροδάκινου, ενώ ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δώσει προτεραιότητα στον αγροτικό κλάδο κατά τις επαφές της με τις ΗΠΑ, καθώς και να αναζητηθούν μέτρα στήριξης των κλάδων που επλήγησαν.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η ανταλλαγή απόψεων σχετικά με την εφαρμογή των εμπορικών συμφωνιών της ΕΕ, όπου η Επίτροπος Εμπορίου κα Μάλμστρομ παρουσίασε την τρίτη ετήσια έκθεση εφαρμογής της Συμφωνίας Ελευθέρων Συναλλαγών (ΣΕΣ), καθώς και της έρευνας του Ευρωβαρόμετρου για τη στάση των πολιτών απέναντι στις εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ με τρίτες χώρες. Ο κ. Δημητριάδης επεσήμανε ότι η νέα ελληνική κυβέρνηση έχει θέσει ως προτεραιότητα την ενίσχυση της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας και τη διεύρυνση των ευκαιριών για τα ποιοτικά ελληνικά προϊόντα στο εξωτερικό. Στο πλαίσιο αυτό, συζητήθηκε η ανάληψη πρωτοβουλιών για την ενημέρωση των ελληνικών επιχειρήσεων σχετικά με τις εμπορικές συμφωνίες και τις δυνατότητες που απορρέουν από αυτές σε χώρες, όπως η Ιαπωνία, η Σιγκαπούρη και ο Καναδάς.

Συνέντευξη στη μεγαλύτερη Γερμανική εφημερίδα που εξειδικεύεται στα θέματα λιανικού εμπορίου, Lebensmittel Zeitung, παραχώρησε ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Σκρέκας. Ο κ. Σκρέκας παρουσίασε τη στρατηγική της Κυβέρνησης για την ενίσχυση του ελληνικού αγροδιατροφικού τομέα, αναφέρθηκε στην υψηλή ποιότητα των Ελληνικών αγροτικών προϊόντων και υπογράμμισε τις εξαιρετικές προοπτικές ανάπτυξης της Ελληνογερμανικής συνεργασίας στην αγροτική παραγωγή και το εμπόριο.

Ακολουθεί αναλυτικά το κείμενο της συνέντευξης: 

Ποια είναι η στρατηγική της νέας Ελληνικής κυβέρνησης για τη στήριξη της ανάπτυξης και της επιτυχίας του αγροτικού τομέα στην Ελλάδα;

Η Κυβέρνηση πιστεύει ότι ο αγροδιατροφικός τομέας μπορεί να αποτελέσει έναν από τους καταλύτες για την ανασυγκρότηση και την ισχυρή ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας τα επόμενα χρόνια. Σε ό,τι αφορά ειδικότερα την αγροτική παραγωγή, επιδιώκουμε την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων μέσα από μια ολοκληρωμένη, περιβαλλοντικά υπεύθυνη, πολιτική για τη μείωση του κόστους παραγωγής σε μόνιμη και σταθερή βάση.

Η Κυβέρνηση εργάζεται επίσης στο θέμα της ανάπτυξης μιας Εθνικής Στρατηγικής για την Έρευνα και την Καινοτομία, καθώς και για την ανάληψη ερευνητικών δράσεων γύρω από τις επιστήμες των Τροφίμων και της Διατροφής. Με τον τρόπο αυτό πρόκειται να βελτιστοποιηθεί η ανάπτυξη νέων προϊόντων και διαδικασιών ώστε να ανταποκρίνεται καλύτερα στις σύγχρονες ανάγκες των καταναλωτών.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των ελληνικών αγροτικών προϊόντων σε σύγκριση με τον ανταγωνισμό;

Ο Ελληνικός αγροδιατροφικός τομέας έχει μία ιδιαίτερη δυναμική. Έχει σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα, ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στους όρους και τις συνθήκες που επικρατούν στο σκληρό διεθνές ανταγωνιστικό περιβάλλον. Στη δυναμική αυτή συνεισφέρουν τόσο τα υψηλής ποιότητας αγροτικά προϊόντα όσο και η ειδική διατροφική αξία ορισμένων προϊόντων της γνωστής μεσογειακής διατροφής, όπως το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο και οι ελιές, το γιαούρτι, η Φέτα, τα ψάρια, τα φρούτα και λαχανικά καθώς και το μέλι. 

Το Ελληνικό ελαιόλαδο ξεχωρίζει ποιοτικά σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, αφού πάνω από το 80% της ετήσιας παραγωγής ανήκει στην κορυφαία κατηγορία του εξαιρετικά παρθένου ελαιόλαδου. Οι μοναδικές γεύσεις και τα πλούσια αρώματα των προϊόντων της ελληνικής γης επιτυγχάνονται μέσω του συγκριτικά χαμηλού βαθμού βιομηχανοποίησης της Ελληνικής γεωργίας.  Πέραν αυτού, η διασύνδεση των αγροτικών προϊόντων με το τουριστικό προϊόν έχει αξιοσημείωτη θετική επίδραση στις άμεσες πωλήσεις στο εσωτερικό της χώρας, αλλά και στις εξαγωγές. Ο επισκέπτης της Ελλάδας όταν επιστρέφει στη χώρα του θα αναζητήσει αυτά τα προϊόντα στη χώρα του.

Τι ρόλο παίζουν οι ιδιαίτερες γεωγραφικές συνθήκες για την ποιότητα των προϊόντων;

Η Ελλάδα παρουσιάζει εξαιρετική ποιότητα υδάτων και εδάφους. Συνεπώς, τα προϊόντα μας, γεωργικά και κτηνοτροφικά, είναι καθαρά και ασφαλή. Η ανάγκη να διατηρήσουμε τις ιδιαίτερες κλιματολογικές συνθήκες, προκειμένου να προστατεύσουμε τα μοναδικά ποιοτικά χαρακτηριστικά των Ελληνικών προϊόντων, είναι ένας από τους κυριότερους λόγους για τον οποίο προωθούμε μια συνεκτική πολιτική για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ώστε να είμαστε σε θέση να υποστηρίξουμε καλύτερα τα μοναδικά ποιοτικά χαρακτηριστικά των αγροτικών μας προϊόντων. Ενθαρρύνουμε ιδιαίτερα τη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για να μειωθεί το αποτύπωμα άνθρακα της αγροτικής δραστηριότητας.

Πώς μπορεί το γερμανικό λιανεμπόριο τροφίμων να βοηθήσει την ελληνική οικονομία με βιώσιμο τρόπο;

Θέλουμε να δούμε στο ράφι των γερμανικών σούπερ μάρκετ περισσότερες επώνυμες ελληνικές ετικέτες, όχι μόνο ελαιόλαδο, γιαούρτι, κρασί και ούζο αλλά και άλλα δημοφιλή προϊόντα. Είμαστε της άποψης ότι η Γερμανική αγορά έχει ανάγκη από αυθεντικά ελληνικά προϊόντα διατροφής. Ενθαρρύνουμε τη συνεργασία των γερμανικών λιανεμπορικών επιχειρήσεων με τους Έλληνες παραγωγούς και προχωράμε σε όλες τις αναγκαίες ρυθμίσεις για την περαιτέρω ανάπτυξη του διμερούς εμπορίου. Στόχος μας είναι να αυξήσουμε περαιτέρω τις εξαγωγές και να προσφέρουμε στον Γερμανό καταναλωτή μια ευρεία γκάμα ποιοτικών επιλογών σε τιμές που θα αντανακλούν την αξία των προϊόντων.

Θέλουμε και οι δύο πλευρές να είναι κερδισμένες: Από τη μια πλευρά, ο Γερμανός καταναλωτής να έχει τη δυνατότητα να αγοράζει το γνήσιο ελληνικό προϊόν και από την άλλη οι Έλληνες παραγωγοί να διαθέτουν τα προϊόντα τους σε μια μεγάλη οργανωμένη αγορά όπου κυριαρχούν οι κανόνες του υγιούς ανταγωνισμού. 

Η αύξηση των πωλήσεων Ελληνικών προϊόντων σε μια ιδιαίτερα απαιτητική αγορά όπως είναι η Γερμανία, είναι η καλύτερη απόδειξη  ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις αξίζουν να επεκταθούν στο εξωτερικό.  Οι προϋποθέσεις του θέτει το γερμανικό λιανεμπόριο μπορούν να αποτελέσουν έναν πολύτιμο οδηγό ανάπτυξης για τη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων στην Ελλάδα. Οι Έλληνες αγρότες σέβονται τον καταναλωτή και εφαρμόζουν αυστηρά ποιοτικά κριτήρια σε όλο το φάσμα της παραγωγής. Η Κυβέρνηση έχει ήδη καταστήσει ξεκάθαρο ότι δεν θα ανεχθεί εμπορικές πρακτικές που μπορεί να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών απέναντι στo brand name «Ελλάδα».

Υπάρχουν προγράμματα που εφαρμόζονται μαζί με τα γερμανικά θεσμικά όργανα και οργανώσεις για τη βελτίωση του τομέα;

Η Κυβέρνηση θεωρεί επιτακτική τη μεταφορά τεχνογνωσίας για την παραγωγή ασφαλών τροφίμων με σεβασμό στον καταναλωτή και εν όψει των απαιτήσεων των σύγχρονων συστημάτων ποιότητας και ιχνηλασιμότητας. Για το λόγο αυτό είμαστε πεπεισμένοι ότι ο Ελληνικός αγροδιατροφικός τομέας είναι ιδιαίτερα ελκυστικός για την υλοποίηση μακροπρόθεσμων επενδύσεων και από γερμανικά κεφάλαια.

Η νέα Κυβέρνηση αναπτύσσει ένα ελκυστικό επενδυτικό, φορολογικό και νομικό πλαίσιο που προάγει την υγιή επιχειρηματικότητα και την καινοτομία. Η ανάπτυξη της διμερούς συνεργασίας θα ανοίξει το δρόμο για τις επενδύσεις με αμοιβαία οφέλη (win-win) για τις δύο πλευρές.

Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Μάκης Βορίδης, υπέγραψε την Υπουργική Απόφαση με την οποία συγκροτείται η Επενδυτική Επιτροπή του Ταμείου Εγγυήσεων Αγροτικής Ανάπτυξης σε εφαρμογή της συμφωνίας που είχε υπογραφεί από τον ίδιο και εκπροσώπους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων (ΕΤαΕ), για τη δημιουργία του πρώτου στην Ελλάδα και ενός από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη, χρηματοδοτικού εργαλείου αυτού του είδους στον αγροτικό τομέα ώστε να καλυφθεί μέρος του χρηματοδοτικού κενού στον πρωτογενή τομέα και ιδίως για τα σημαντικότερα επενδυτικά Μέτρα του ΠΑΑ 2014 – 2020, των Σχεδίων Βελτίωσης και Μεταποίησης.

Με την εξέλιξη αυτή γίνεται το αναγκαίο βήμα για να εκδοθεί η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος από το ΕΤαΕ προς τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα προκειμένου να συμμετάσχουν στο συγκεκριμένο χρηματοδοτικό εργαλείο που παρέχει, με πόρους του ΠΑΑ, κάλυψη σημαντικού μέρους του κινδύνου ενός χαρτοφυλακίου δανείων ώστε οι τελικοί αποδέκτες, δηλαδή οι παραγωγοί, να έχουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση με ευνοϊκούς όρους όπως μειωμένες απαιτήσεις για εξασφαλίσεις (εγγυήσεις), χαμηλότερο ύψος επιτοκίων και μεγαλύτερες περιόδους αποπληρωμής.

Το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης θα συνεισφέρει στο εργαλείο αυτό 80 εκατομμύρια ευρώ ως παροχή εγγυήσεων για κάλυψη νέων δανείων από 10.000 έως και 5.000.000 ευρώ. Αναμένεται ότι το συνολικό ύψος των κεφαλαίων τα οποία θα διατεθούν (μόχλευση) θα ανέλθουν στα 400 εκατομμύρια ευρώ.

Σημειώνεται ότι με την υπογραφή της Υπουργικής Απόφασης από τον κ. Βορίδη υλοποιείται το πρώτο στάδιο του χρονοδιαγράμματος στα όρια που είχε θέσει ο Υπουργός ενώ μέχρι τον Ιανουάριο του 2020 θα έχει ολοκληρωθεί και αυτό της σύναψης των συμβάσεων με τα τραπεζικά ιδρύματα που θα επιλεγούν.