Η Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας Π.Ε. Λάρισας σε συνεργασία με το Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Βόλου (ΠΚΠΦΠ & ΦΕ Βόλου) ενημερώνει τους βαμβακοπαραγωγούς της Π.Ε. Λάρισας για τις απαραίτητες ενέργειες αποτελεσματικής φυτοπροστασίας της βαμβακοκαλλιέργειας.
1. Διαπιστώσεις
Στην παρούσα χρονική περίοδο, οι βαμβακοφυτείες βρίσκονται στο στάδιο του ανοίγματος περίπου του 20-40% των καψών (καρυδιών). Οι καιρικές συνθήκες που επικράτησαν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού βοήθησαν να αμβλυνθεί η οψίμιση της παραγωγής που είχαμε στην αρχή της καλλιεργητικής περιόδου εξαιτίας της όψιμης σποράς και των καιρικών συνθηκών που επικράτησαν τον Απρίλιο και Μάιο, οι οποίες δυσχέραναν την πρώτη ανάπτυξη των νεαρών βαμβακοφύτων.
Κατά την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο, τόσο το πράσινο όσο και το ρόδινο σκουλήκι έκαναν αισθητή την παρουσία τους στις βαμβακοκαλλιέργειες της Π.Ε. Λάρισας, εμφανίζοντας - κυρίως το ρόδινο σκουλήκι – σχετικά υψηλά επίπεδα συλλήψεων πεταλούδων στις φερομονικές παγίδες σε αρκετές περιοχές καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου Ιουλίου - Αυγούστου. Οι βαμβακοπαραγωγοί που παρακολουθούσαν επισταμένως τις καλλιέργειές τους και πραγματοποίησαν έγκαιρα τις απαραίτητες φυτοπροστατευτικές επεμβάσεις, δεν αντιμετώπισαν ιδιαίτερα προβλήματα τόσο από το πράσινο όσο και από το ρόδινο σκουλήκι.
Οι έντονα ξηροθερμικές συνθήκες του καλοκαιριού ευνόησαν την ανάπτυξη υψηλών πληθυσμών τετράνυχου, ο οποίος – κατά τόπους – πραγματοποίησε σημαντικές ζημιές στις βαμβακοκαλλιέργειες και ιδιαίτερα σε εκείνες στις οποίες πραγματοποιήθηκαν από νωρίς χημικοί ψεκασμοί έναντι του πράσινου σκουληκιού, εξολοθρεύοντας τα ωφέλιμα έντομα που δρουν κατά του τετράνυχου.
2. Συστάσεις – καλλιεργητικές πρακτικές
ΑΠΟΦΥΛΛΩΣΗ: Η αποφύλλωση στο βαμβάκι έχει ως σκοπό τη μείωση του ποσοστού των ξένων υλών και κυρίως των πράσινων φύλλων που βάφουν την ίνα, υποβαθμίζοντας την ποιότητα του εκκοκκισμένου βαμβακιού και κατ’ επέκταση την εμπορική τιμή του.
Για τον παραπάνω λόγο, η Υπηρεσία μας επισημαίνει στους βαμβακοπαραγωγούς που έχουν πλούσιες σε βλάστηση και/ή όψιμες φυτείες ότι όταν το ποσοστό ανοίγματος των καψών (καρυδιών) είναι στο 25-40%, μπορούν να εφαρμόσουν ορμονικά επιταχυντικά σκευάσματα τα οποία επιπρόσθετα λειτουργούν ως αποφυλλωτικά και ως βοηθητικά ωρίμανσης, καθώς αυξάνουν τον ρυθμό ανοίγματος των καρυδιών και πρωιμίζουν τη συγκομιδή. Η δράση των ορμονικών επιταχυντικών σκευασμάτων δεν έχει σχέση και δεν πρέπει να συγχέεται με τη δράση των αποφυλλωτικών που είναι εντελώς διαφορετική, καθώς απελευθερώνουν αέριο αιθυλένιο στους φυτικούς ιστούς συμβάλλοντας στην επιτάχυνση της ωρίμανσης των καρυδιών, ενώ τα αποφυλλωτικά δρουν απευθείας στα φύλλα βοηθώντας στην πτώση αυτών. Τα αποφυλλωτικά σκευάσματα πρέπει να εφαρμόζονται όταν έχει ανοίξει τουλάχιστον το 50-60% των καρυδιών. Η πρόωρη αποφύλλωση επιφέρει ανεπιθύμητα αποτελέσματα όπως π.χ. μισοάνοιγμα των καρυδιών, «καραμελοποίησή» τους, αυξημένη υγρασία και κατ’ επέκταση προβλήματα στην αποθήκευση και εκκόκκιση, με συνέπεια την ποιοτική υποβάθμιση του προϊόντος.
Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο τα καρύδια να μην ανοίγουν στο επιθυμητό ποσοστό (50-60%) - εντός του ενδεδειγμένου χρόνου - στις πολύ ανεπτυγμένες (με πλούσια βλάστηση και φύλλωμα) και/ή όψιμες φυτείες. Στις περιπτώσεις αυτές, συνιστάται στους παραγωγούς να πραγματοποιούν έναν πρώτο ψεκασμό με τη μισή δόση του αποφυλλωτικού (όταν έχει ανοίξει το 20-30% των καρυδιών) για να αραιώσουν το φύλλωμα. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνονται καλύτερες συνθήκες φωτισμού και αερισμού στη βάση των φυτών, διευκολύνοντας έτσι την ωρίμανση των κατώτερων καρυδιών του φυτού, ενώ τα εναπομείναντα φύλλα του στελέχους και τα καρύδια που βρίσκονται ψηλότερα συνεχίζουν φυσιολογικά την ωρίμανσή τους.
Ο συγκεκριμένος πρώτος ψεκασμός πρέπει να πραγματοποιείται όταν τα καρύδια στη βάση των φυτών έχουν την ηλικία που απαιτείται για να ανοίξουν, ενώ σε αντίθετη περίπτωση παρουσιάζονται φαινόμενα «καραμελοποίησής» τους. Στη συνέχεια και αφού έχει ανοίξει το 50-60% των καρυδιών, μέσα σε 8-10 ημέρες, οι παραγωγοί μπορούν να προβούν στον δεύτερο ψεκασμό με το αποφυλλωτικό, η δόση του οποίου εξαρτάται από το ποσοστό του εναπομείναντος φυλλώματος. Σε κάθε περίπτωση, ο παραγωγός θα πρέπει να ακολουθεί τις οδηγίες που αναγράφονται στην ετικέτα του σκευάσματος που θα εφαρμόσει.
Η Υπηρεσία μας ενημερώνει τους βαμβακοκαλλιεργητές ότι η αύξηση της αποτελεσματικότητας των αποφυλλωτικών σκευασμάτων απαιτεί τις παρακάτω προϋποθέσεις: 1) ευνοϊκές θερμοκρασίες ημέρας και νύχτας (μεγαλύτερες των 15-18°C) για 4-5 ημέρες μετά την εφαρμογή, 2) χαμηλή εδαφική υγρασία και 3) ηλιοφάνεια. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι με θερμοκρασία ημέρας έως 30°C η αποφύλλωση πραγματοποιείται σε μία εβδομάδα, ενώ με θερμοκρασία κάτω των 15°C ο χρόνος που απαιτείται για την αποφύλλωση είναι διπλάσιος. Αντίθετες από τις προαναφερόμενες κλιματικές συνθήκες παρεμποδίζουν ή καθυστερούν τη δράση των αποφυλλωτικών. Στις περιπτώσεις που η εδαφική υγρασία είναι υψηλή ή όταν η αποφύλλωση πραγματοποιείται αργοπορημένα και αναμένονται βροχοπτώσεις, συνιστάται στους παραγωγούς να προσθέτουν αποξηραντικά των οφθαλμών σκευάσματα μέσα στο διάλυμα του αποφυλλωτικού, για την αποφυγή ανεπιθύμητων αναβλαστήσεων.
Επίσης, η εφαρμοζόμενη ποσότητα του αποφυλλωτικού σκευάσματος είναι καθοριστικής σημασίας, καθώς μικρότερη δόση αποφυλλωτικού από την ενδεδειγμένη δεν ξηραίνει τα φύλλα, ενώ μεγαλύτερη δόση από την ενδεδειγμένη συνήθως ξηραίνει μεν τα φύλλα αλλά τα αφήνει κολλημένα πάνω στο βαμβακοστέλεχος. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ποιοτική υποβάθμιση του προϊόντος καθώς οι ίνες του βαμβακιού αναμιγνύονται με τρίμματα ξηρών φύλλων. Η αποφύλλωση πρέπει να πραγματοποιείται 12-15 ημέρες περίπου πριν την αναμενόμενη συγκομιδή, προκειμένου να μεσολαβεί ο απαραίτητος χρόνος για την καλύτερη ωρίμανση των καρυδιών και το ανοιγμένο βαμβάκι να μην παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα εκτεθειμένο σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες.
ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ - ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ: Η Υπηρεσία μας επισημαίνει στους βαμβακοπαραγωγούς ότι κατάλληλο για αποθήκευση είναι μόνο το σύσπορο βαμβάκι που έχει υγρασία έως 12%, καθώς επίπεδα υγρασίας άνω του 12% συντελούν στην υπερθέρμανση του βαμβακιού και συνεπώς στην ποιοτική του υποβάθμιση.
