Την εγκαθίδρυση ενός ανοικτού, ειλικρινούς, αμφίδρομου και ουσιαστικού διαύλου επικοινωνίας με την Τοπική Αυτοδιοίκηση για τα θέματα που αφορούν στην αγροτική ανάπτυξη και άπτονται της εφαρμογής ευρωπαϊκών, ενωσιακών πολιτικών εγκαινίασε σήμερα  Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Σπήλιος Λιβανός, σε τηλεδιάσκεψη που είχε με Περιφερειάρχες της χώρας, εν όψει της αναχώρησής του για το Συμβούλιο των Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας, που θα ξεκινάει αύριο στις Βρυξέλλες.

«Προσβλέπω στην ουσιαστική συμβολή σας. Θεωρώ ότι αυτό που εγκαινιάζουμε φέρνει μια νέα κουλτούρα δημόσιας συνεννόησης και συνεργασίας, όπως παραδοσιακά κάνουν άλλα κράτη μέλη. Τις καλές πρακτικές, δεν έχω κανένα πρόβλημα να ομολογήσω ότι επιδιώκουμε να τις αντιγράφουμε», τόνισε μεταξύ άλλων ο ΥΠΑΑΤ. 

Όπως σημείωσε, το Στρατηγικό Σχέδιο της χώρας μας αποτελεί τη μεγάλη ευκαιρία αφενός να εκσυγχρονίσουμε και να επαναπροσδιορίσουμε το μοντέλο της αγροτικής οικονομίας, ώστε να γίνει βασικός αναπτυξιακός πυλώνας για το σύνολο της ελληνικής οικονομίας αλλά και να ανταποκριθεί στις μεγάλες παγκόσμιες προκλήσεις της επισιτιστικής ασφάλειας, της κλιματικής αλλαγής, του ψηφιακού μετασχηματισμού. 

Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων επισήμανε ακόμα ότι στους πεντέμισι μήνες από την ανάληψη του χαρτοφυλακίου, από κοινού με τον υφυπουργό κ. Οικονόμου και τον Γ.Γ κ. Μπαγινέτα, παρακολουθούν στενά τις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται στις Βρυξέλλες στο πλαίσιο του επονομαζόμενου τριλόγου μεταξύ Συμβουλίου, Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Ευρωπαϊκής Επιτροπής. 

«Επιδιώκουμε την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων το συντομότερο δυνατό, προκειμένου οι αρμόδιες αρχές και κυρίως οι αγρότες μας να γνωρίζουν και να προετοιμαστούν για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική», είπε.

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο κ. Λιβανός στους παγετούς του Μαρτίου και του Απριλίου που προκάλεσαν τεράστιες καταστροφές στις γεωργικές παραγωγές και θα έχουν σημαντικές συνέπειες στη μεταποίηση και τις εξαγωγές. Όπως είπε,  οι διαδικασίες καταγραφής γίνονται ταχύτερα απ ό,τι στο παρελθόν και μέχρι τέλους του μήνα θα έχουμε το σύνολο των εκτιμήσεων. 

Ο ΥΠΑΑΤ ενημέρωσε τους Περιφερειάρχες ότι έχει επικοινωνήσει ήδη με πολλούς ομολόγους του από τα κράτη μέλη της Ε.Ε. και τους ενημέρωσε για τις ζημιές και την ανάγκη η Ευρώπη να δείξει αλληλεγγύη σε αυτά τα πρωτόγνωρα συμβάντα.

«Με πρωτοβουλία μου στείλαμε επιστολή στην Ε.Ε που συνυπογράφουν ο Ιταλός και ο Γάλλος ομόλογός μου, και καταφέραμε ως ελληνική αντιπροσωπεία να βάλουμε το θέμα προς συζήτηση στο Συμβούλιο των Υπουργών, αύριο. Ζητάμε την ενεργοποίηση του άρθρου 221 της Κοινής Οργάνωσης Αγοράς προκειμένου να ενεργοποιηθούν έκτακτα μέτρα υποστήριξης, όπως χρηματοδότηση, κρατικές ενισχύσεις και άλλα εργαλεία», πρόσθεσε. 

Σημείωσε, δε, ότι ακόμα κι αν οι συζητήσεις δεν ολοκληρωθούν αυτήν την εβδομάδα στις Βρυξέλλες, το ΥΠΑΑΤ και η ελληνική κυβέρνηση θα συνεχίσουν την προσπάθεια για εξεύρεση λύσης, ώστε να καλυφθούν οι παραγωγοί που επλήγησαν από τον παγετό. 

Τέλος, ο  κ. Λιβανός ενημέρωσε τους Περιφερειάρχες για την πρόθεση του ΥΠΑΑΤ να καθιερωθεί η επικοινωνία αυτή σε τακτική βάση, πριν από κάθε Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας της Ε.Ε, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν κρίσιμα ζητήματα προς συζήτηση. 

 Επένδυση συνολικού ύψους 6 εκατ. ευρώ, για την παραγωγή αρχικά βιομηχανικής και ακολούθως φαρμακευτικής κάνναβης, που θα εξάγεται κυρίως στην Ευρώπη και το Ισραήλ, πραγματοποιεί στην παραθαλάσσια περιοχή της Επανομής Θεσσαλονίκης επιχειρηματικό σχήμα αποτελούμενο από Ισραηλινούς ιδιώτες επενδυτές.

   Η πρώτη φάση της επένδυσης, ύψους 1 εκατ. ευρώ, ξεκίνησε ήδη και περιλαμβάνει την καλλιέργεια βιομηχανικής κάνναβης σε έκταση 40.000 τ.μ. (συμπεριλαμβανομένων χώρων ξήρανσης της πρώτης ύλης και αποθηκών), με προοπτική η πρώτη συγκομιδή να γίνει τον Οκτώβριο-Νοέμβριο του 2021. 

   Η δεύτερη φάση, ύψους 5 εκατ. ευρώ, αναμένεται να μπει στη γραμμή εκκίνησης το 2022 και προβλέπει τη δημιουργία και μεταποιητικής μονάδας ιατρικής/ φαρμακευτικής κάνναβης, όπως γνωστοποιεί, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Αμίτ Φαχίμα (Αmit Fahima), εταίρος του σχήματος και επικεφαλής επιστήμονας στο πρότζεκτ. Στην τελική της φάση, η επένδυση θα απασχολεί περί τους 40 εργαζομένους, οι οποίοι θα αυξάνονται εποχικά (π.χ. κατά την περίοδο της συγκομιδής).

   Φέρνοντας στη Θεσσαλονίκη την ισραηλινή τεχνογνωσία

   Το Ισραήλ θεωρείται σήμερα παγκόσμιος ηγέτης στην έρευνα και ανάπτυξη καινοτομίας στον χώρο της φαρμακευτικής κάνναβης (πρωτοποριακές μέθοδοι άρδευσης, στηριγμένες στη γεωργία ακριβείας, θα χρησιμοποιηθούν και στην επένδυση της Θεσσαλονίκης, με στόχο -όπως επισημαίνει ο κ. Φαχίμα- την εξοικονόμηση νερού και λιπασμάτων και τη μεγαλύτερη απόδοση των φυτών).

   «Το όλο πρότζεκτ βασίζεται στη συνδρομή των ειδικών. Στο Ισραήλ υπάρχει εκτεταμένη τεχνογνωσία ως προς την καλλιέργεια της κάνναβης και στην ομάδα μας έχουμε κορυφαίους ειδικούς με αυξημένη τεχνογνωσία, γεγονός που μας δίνει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα», υποστηρίζει ο κ. Φαχίμα, υπενθυμίζοντας ότι Ισραηλινοί επιστήμονες πραγματοποιούν έρευνα πάνω στις ιδιότητες της κάνναβης και τις ιατρικές εφαρμογές της ήδη από τη δεκαετία του 1960.

   Μάλιστα, μια μικρή έρευνα του ΑΠΕ-ΜΠΕ έδειξε ότι η έρευνα πάνω στην κάνναβη υποστηρίζεται ποικιλοτρόπως από το ισραηλινό υπουργείο Υγείας: το Ισραήλ είναι μία από τις τρεις χώρες παγκοσμίως, όπου η σχετική, παγκόσμιας κλάσης, έρευνα ενθαρρύνεται από την κυβέρνηση.

   Οι δύο φάσεις της επένδυσης

   Αυτή ακριβώς η τεχνογνωσία μεταφέρεται -συνοδεία των ισραηλινών κεφαλαίων- στη Θεσσαλονίκη. Στο αγρόκτημα της Επανομής έχει ήδη γίνει η σπορά για την καλλιέργεια δεκάδων στρεμμάτων βιομηχανικής κάνναβης, με περιεκτικότητα τετραϋδροκανναβινόλης (THC) κάτω του 0,2% και υψηλά επίπεδα κανναβιδιόλης (CBD), συνδυασμός που υποστηρίζεται πως μπορεί να συμβάλει θεραπευτικά ή ανακουφιστικά σε διάφορες παθήσεις, όπως η αϋπνία, η επιληψία κι ο αυτισμός.

   «Όταν η τιμή του THC είναι κάτω του 0,2%, η κάνναβη δεν έχει ψυχοτρόπο (ψυχοδραστική) επίδραση. Στην Ευρώπη λοιπόν, οι περιορισμοί για την καλλιέργεια και εμπορία κάνναβης με THC κάτω του 0,2% είναι πολύ λιγότεροι, ενώ όταν η τιμή είναι άνω του 0,2% η διαδικασία είναι πολύ δυσκολότερη και χρειάζονται πρόσθετα μέτρα ασφάλειας» εξηγεί.

   Στη δεύτερη φάση της επένδυσης, ύψους 5 εκατ. ευρώ, το σχήμα των επενδυτών από το Ισραήλ θα αξιοποιήσει τις πρόνοιες του νέου νομοσχεδίου του υπουργείου Ανάπτυξης, το οποίο ανοίγει τον δρόμο για την πώληση τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης, περιεκτικότητας THC άνω του 0,2%.

   «Στη δεύτερη φάση, στόχος είναι η παραγωγή προϊόντων με επίπεδα THC άνω του 0,2%. Θα παράγονται δύο τελικά προϊόντα: άνθη κάνναβης και λάδι. Η δεύτερη φάση αναμένεται να ξεκινήσει το 2022 και θα απαιτήσει περίπου έναν χρόνο για να ολοκληρωθεί, καθώς οι διαδικασίες είναι πιο σύνθετες. Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής θα εξάγεται σε άλλες χώρες της Ευρώπης και στο Ισραήλ. Η ελληνική αγορά είναι προς το παρόν μικρή, αλλά αναμένουμε ότι θα αναπτυχθεί στα επόμενα χρόνια», εκτιμά.

   Γιατί επιλέχθηκε η Θεσσαλονίκη

   Γιατί επιλέχθηκε η Ελλάδα για την επένδυση; «Η αγορά του Καναδά είναι μεν η μεγαλύτερη σήμερα, αλλά έχει πάρα πολύ ανταγωνισμό. Η αμερικανική αγορά είναι επίσης ανεπτυγμένη, αλλά υπάρχει χάσμα μεταξύ της ομοσπονδιακής και της πολιτειακής νομοθεσίας, που προκαλεί κάποια προβλήματα. Γι' αυτό επιλέξαμε να επενδύσουμε στην Ευρώπη. Η τάση για χρήση φαρμακευτικής κάνναβης στην Ευρώπη είναι πλέον ισχυρότερη (1,5%-3% του ευρωπαϊκού πληθυσμού υπολογίζεται πως έχει συνταγή για φαρμακευτική κάνναβη), ενώ δεν υπάρχει εδραιωμένος ανταγωνισμός», υποστηρίζει.

   Γρήγορα το επενδυτικό σχήμα κατέληξε στην Ελλάδα, για λόγους γεωγραφικούς (είναι πιο κοντά στο Ισραήλ), κλιματικούς (κατάλληλες θερμοκρασίες και συνθήκες υγρασίας για την καλλιέργεια κάνναβης), οικονομικούς (χαμηλότερο κόστος γης και εργατικό κόστος σε σχέση με άλλα κράτη-μέλη) και πρακτικούς (με ορμητήριο την Ελλάδα γίνονται εύκολα εξαγωγές σε άλλες κοινοτικές χώρες).

   «Διερωτώμενοι "πού ακριβώς στην Ελλάδα;" καταλήξαμε στη Θεσσαλονίκη, γιατί στη Θεσσαλονίκη υπάρχουν ήδη πολλές ισραηλινές επενδύσεις, και σε επίπεδο νομικών και λογιστών υπάρχουν εδώ άνθρωποι με τους οποίους έχουμε συνεργαστεί και τους εμπιστευόμαστε ως προς την ποιότητα της δουλειάς τους», λέει.

   Ο δαίμονας της γραφειοκρατίας

   Στο ερώτημα ποιες ήταν οι μεγαλύτερες προκλήσεις, που αντιμετώπισε η επένδυση, ο κ.Φαχίμα απαντά άμεσα: «η γραφειοκρατία. Πιστεύω ότι περισσότεροι θα επένδυαν στην Ελλάδα, αν υπήρχε λιγότερη γραφειοκρατία. Μια σημαντική δυσκολία που αντιμετωπίσαμε, π.χ., ήταν ότι, για να πάρουμε την άδεια καλλιέργειας χρειαζόταν πρώτα να πάρουμε άδεια χρήσης νερού και για να πάρουμε αυτή την άδεια απαιτήθηκαν έξι μήνες». Όπως λέει, οι εργαζόμενοι στις διάφορες υπηρεσίες ήταν πολύ πρόθυμοι να βοηθήσουν, «αλλά το σύστημα είναι έτσι φτιαγμένο, που δεν είχαν τα εργαλεία για να το κάνουν».

   Ιδιαίτερη μνεία κάνει ο κ. Φαχίμα και στον υψηλό, όπως λέει, ΦΠΑ: «η επένδυσή μας έχει ΦΠΑ 24%. Θεωρώ πως αν ο ΦΠΑ ήταν χαμηλότερος, θα αυξάνονταν οι ξένες επενδύσεις, οι άνθρωποι θα πλήρωναν προθυμότερα φόρους και τα φορολογικά έσοδα του κράτους θα αυξάνονταν».

   Το νέο νομοθετικό πλαίσιο διευκολύνει τις επενδύσεις

   Πάντως, το νέο νομοθετικό πλαίσιο για τη φαρμακευτική κάνναβη φαίνεται ότι θα διευκολύνει σημαντικά τους επενδυτές. «Η πρόσφατη τροποποίηση του νομοθετικού πλαισίου για την καλλιέργεια και παραγωγή τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης επιτρέπει να ξεκινήσει πρακτικά η παραγωγή τους με σκοπό την εξαγωγή, ακόμη και αν δεν έχουν διασφαλίσει έγκριση κυκλοφορίας στην Ελλάδα», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δικηγόρος Αλκίνοος Κωνής, της δικηγορικής εταιρείας NEXUS, που ανέλαβε την αδειοδότηση της ισραηλινής επένδυσης.

   Μέχρι σήμερα, προσθέτει, έχουν δοθεί στην Ελλάδα 94 άδειες εγκατάστασης μονάδων καλλιέργειας φαρμακευτικής κάνναβης και περίπου 90 καλλιέργειας βιομηχανικής κάνναβης.

   «Αν και το επενδυτικό ενδιαφέρον για τις δύο μορφές κάνναβης ήταν ιδιαίτερα υψηλό τα τελευταία χρόνια, η υλοποίηση επενδύσεων στη φαρμακευτική κάνναβη ερχόταν αντιμέτωπη με τη γραφειοκρατία. Ωστόσο, η ψήφιση μόλις προ ολίγων ημερών σχετικού νόμου απλοποίησε σημαντικά τη διαδικασία», καταλήγει ο κ. Κωνής._

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Οι πρώτες πληρωμές των ολοκληρωμένων έργων από τις πρώτες 12.579 υπαγωγές του τρέχοντος προγράμματος θα πραγματοποιηθούν περί τα τέλη του ερχόμενου Αυγούστου

Εντός Ιουνίου αναμένεται η πρώτη δημοσίευση του σχεδίου οδηγού εφαρμογής του νέου προγράμματος «Εξοικονομώ – Αυτονομώ», ενώ για τον Σεπτέμβριο προγραμματίζεται το άνοιγμα της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, στην οποία οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να υποβάλουν σχέδια προτάσεων για την ενίσχυση των παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης των κατοικιών τους. 

Το υπουργείο Ενέργειας αναμένεται σύντομα να οριστικοποιήσει τις λεπτομέρειες για τους όρους και τις προϋποθέσεις συμμετοχής στο νέο πρόγραμμα

Σημειώνεται ότι για το νέο πρόγραμμα ο υπουργός Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, έχει αναγγείλει την ριζική αλλαγή των κριτηρίων για τη συμμετοχή των νοικοκυριών.

Ο προϋπολογισμός του νέου κύκλου θα είναι της τάξης του 1 δισ. ευρώ, ενώ ο στόχος είναι η ενεργειακή αναβάθμιση 60.000 κατοικιών και μεγάλο μέρος των κονδυλίων θα προέλθουν από το Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο αναμένεται να ξεκλειδώσει εντός του Ιουλίου. Το ΕΣΠΑ επίσης θα παραμείνει από τις βασικότερες χρηματοδοτικές πηγές της δράσης, ενώ με ενδιαφέρον αναμένεται και η είσοδος των τραπεζών.

Τα νέα κριτήρια

Στόχος του νέου προγράμματος είναι να απευθυνθεί όχι εκεί όπου υπάρχει η «μεγαλύτερη ταχύτητα πληκτρολόγησης», αλλά η μεγαλύτερη ανάγκη για ενεργειακή αναβάθμιση. 

Εξάλλου από την Ευρωπαϊκή Ένωση πυκνώνουν τα μηνύματα προς τα κράτη – μέλη να κατευθύνουν τις επιδοτήσεις τους προς την αντιμετώπιση του επικίνδυνα αυξανόμενου κοινωνικού φαινομένου της «Ενεργειακής Φτώχειας» (“fuel poverty”), που χτυπά τα φτωχά νοικοκυριά.

Μάλιστα υπάρχουν σκέψεις να τεθεί το συνδυαστικό κριτήριο προτίμησης της ανακαίνισης των παλαιών σπιτιών που ανήκουν σε οικονομικά ασθενείς εκμισθωτές και αποτελούν ταυτόχρονα την κύρια κατοικία οικονομικά ευάλωτων ενοικιαστών.

Αν προχωρήσει αυτό το σενάριο, θα μειώσει το κόστος επιδότησης της θερμομόνωσής τους και εκσυγχρονισμού των θερμαντικών συστημάτων, ενώ θα περιορίσει ταυτόχρονα το κόστος του επιδόματος θέρμανσης για το κράτος.

Για αυτό και η στόχευση των νέων κριτηρίων είναι να μπουν σε προτεραιότητα: 

• τα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα που
• διαβιούν σε περιοχές με ακραίες καιρικές συνθήκες και
• σε παλαιά κτίρια.

Με το σύστημα των βαθμοημερών το πρόγραμμα

Πληροφορίες αναφέρουν ότι θα υιοθετηθεί το σύστημα των βαθμοημερών, που εφαρμόζεται και στη χορήγηση του επιδόματος θέρμανσης ώστε να έχουν προτεραιότητα περιοχές με ακραίες θερμοκρασίες.

Όσον αφορά στις παρεμβάσεις του «Εξοικονομώ Κατ’ Οίκον» θα αφορούν στην αντικατάσταση κουφωμάτων, τη θερμομόνωση αλλά και εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων διαχείρισης ενέργειας, φορτιστών ηλεκτρικών αυτοκινήτων κ.α.

Δυσαρέσκεια για καθυστερήσεις στο τρέχον πρόγραμμα

Στο μεταξύ, δυσαρέσκεια καταγράφεται για καθυστερήσεις στις πληρωμές του τρέχοντος προγράμματος. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν ήδη ολοκληρωμένα έργα από τις πρώτες 12.579 υπαγωγές του Εξοικονομώ- Αυτονομώ, αλλά σύμφωνα με καταγγελίες δεν υπάρχει η δυνατότητα στην πλατφόρμα για ολοκλήρωση της πιστοποίησης του έργου, λόγω έλλειψης ελεγκτών, με αποτέλεσμα να μην δρομολογούνται για τελικές εκταμιεύσεις.

Ετσι, προκύπτει ότι οι πρώτες πληρωμές ολοκληρωμένων έργων θα γίνουν περί τα τέλη του ερχόμενου Αυγούστου.

Όπως καταγγέλλει ο Σύλλογος Διπλωματούχων Μηχανικών Εορδαίας, ενώ ήδη έχουν πάρει οριστική υπαγωγή το 1/3 των επιτυχών φετινών αιτήσεων, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ελεγκτικός μηχανισμός των ολοκληρωμένων έργων και κατά συνέπεια δεν μπορούν να ελεγχθούν και να πληρωθούν.

Το αποτέλεσμα είναι ότι το 60% των φετινών αιτήσεων θα κατασκευαστούν το 2022 και όχι το φετινό καλοκαίρι, γεγονός που σημαίνει ότι οι ωφελούμενοι δεν θα επωφεληθούν της ενεργειακής αναβάθμισης των κατοικιών τους τον ερχόμενο χειμώνα.

Από τον Ιούλιο αρχίζουν οι έλεγχοι

Οι καθυστερήσεις προήλθαν, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες καταγγελίες, από την έλλειψη ελεγκτικού μηχανισμού, αφού στις 21 Απριλίου προκηρύχθηκε ο σχετικός διαγωνισμός με 2,48 εκατ. ευρώ ώστε να προκύψει ανάδοχος σύμβουλος – ελεγκτής, ο οποίος και έκλεισε την περασμένη Δευτέρα. Αυτό σημαίνει ότι ο ελεγκτής θα ξεκινήσει ελέγχους το συντομότερο μέσα στον Ιούλιο. 

Η λέξη Αυτονομώ στο πρόγραμμα σημαίνει την εισαγωγή των φωτοβολταϊκών στις επιλέξιμες δαπάνες, όμως δεν βεβαιώθηκε ότι υπάρχουν οι απαιτούμενες υποδομές του δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ ή ο χρόνος για να δώσει όρους σύνδεσης σε έναν ιδιώτη, ώστε να συνδεθεί στο δίκτυο.

Στην πλειονότητα των οικισμών της χώρας το δίκτυο χαμηλής τάσης δεν έχει χωρητικότητα για να δεχθεί νέες αιτήσεις σύνδεσης και συνεπώς δεν μπορούν να γίνουν τα έργα των φωτοβολταϊκών, παρόλο που δεσμεύτηκαν κεφάλαια και στις θέσεις τους θα μπορούσαν να μπουν μερικές χιλιάδες ακόμη κατοικιών, που έμειναν εκτός προγράμματος.

Πηγή:imerisia.gr

Με επιστολή του προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Σπήλιο Λιβανό, τον Υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνι Γεωργιάδη, τον Υφυπουργό Εξωτερικών Κώστα Φραγκογιάννη, τους Έλληνες Ευρωβουλευτές και την Επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα Νιόβη Ρίνγκου, η οποία κοινοποιήθηκε και στη ΜΕΑ Βρυξελλών και στον ΕΦΕΤ, ο ΣΕΒΕ-Σύνδεσμος Εξαγωγέων εκφράζει την αντίθεσή του με το προωθούμενο σε επίπεδο ΕΕ νέο σύστημα εμπρόσθιας διατροφικής επισήμανσης τροφίμων τύπου Νutriscore. Το σύστημα αυτό εντάσσεται  στο πλαίσιο πρότασης για την αναθεώρηση των κανόνων της ΕΕ σχετικά με τις πληροφορίες που παρέχονται στους καταναλωτές, που αποτελεί μέρος της ευρωπαϊκής στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο». Η πολιτική αυτή στοχεύει στην εξασφάλιση καλύτερης πληροφόρησης επισήμανσης για να βοηθήσει τους καταναλωτές να κάνουν πιο υγιεινές και πιο βιώσιμες επιλογές τροφίμων και να αντιμετωπίσουν τα απόβλητα των τροφίμων.

Ο ΣΕΒΕ στην επιστολή του αναφέρεται εισαγωγικά στη σημασία των εξαγωγών του αγροδιατροφικού τομέα, ο οποίος συνεισφέρει σε ποσοστό 22,2% στις ελληνικές εξαγωγές. Οι ελληνικές εξαγωγές τροφίμων έχουν αυξηθεί κατά 50% την τελευταία δεκαετία, ενώ το 2020 και σε μία ιδιαίτερα δύσκολη συγκυρία για την παγκόσμια οικονομία και το διεθνές εμπόριο, αυτές αυξήθηκαν κατά 11,3% συγκριτικά με το 2019 και ξεπέρασαν τα 6,8 δις ευρώ συνεισφέροντας έτσι κατά 4,2% στο ΑΕΠ. Ωστόσο, τα οφέλη που αποκομίζει η ελληνική οικονομία και κοινωνία από την ανάπτυξη του κλάδου των τροφίμων και ποτών, δεν δύνανται να αποτυπωθούν μόνο σε αριθμούς. Είναι εξίσου σημαντικό να αναφέρουμε ότι τα τρόφιμα και ποτά -και δη αυτά που προορίζονται προς εξαγωγή- αποτελούν προϊόντα που παράγονται κατά κύριο λόγο στην Ελλάδα, χαρακτηρίζονται από υψηλή διατροφική αξία και ποιότητα και συνεισφέρουν τα μέγιστα στην ενίσχυση της απασχόλησης και της περιφερειακής ανάπτυξης.

Τα τρόφιμα που παράγει και εξάγει η Ελλάδα, ειδικά από τις μικρότερες συγκριτικά επιχειρήσεις, είναι τρόφιμα που παράγονται συχνά με φυσικούς και παραδοσιακούς τρόπους σε αντίθεση με τα προϊόντα υψηλής επεξεργασίας που παράγουν οι μεγάλες βιομηχανίες που αποτελούν τη βάση του κλάδου των τροφίμων στις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης που προάγουν το σύστημα Nutriscore. Ως εκ τούτου, θα υπάρξουν σοβαρές επιπτώσεις στον εν λόγω κλάδο από την τυχόν υιοθέτηση μιας νέας εμπρόσθιας επισήμανσης τροφίμων σε επίπεδο ΕΕ τύπου Nutriscore.

Ο αλγόριθμος που έχει αναπτυχθεί στο εν λόγω σύστημα για την αξιολόγηση των τροφίμων είναι ιδιαίτερα απλοϊκός καθώς λαμβάνει υπόψη μόνο ορισμένα από τα χαρακτηριστικά και πιο συγκεκριμένα τις θερμίδες, την ποσότητα λίπους, την ποσότητα κορεσμένου λίπους και την περιεκτικότητα σε αλάτι και σε σάκχαρα, χωρίς να αξιολογείται συνολικά το διατροφικό προφίλ του τροφίμου. Έτσι, δεν λαμβάνεται υπόψη η περιεκτικότητα σε ωφέλιμα συστατικά όπως είναι οι βιταμίνες, τα ιχνοστοιχεία, τα αντιοξειδωτικά, τα ωμέγα-3 και ωμέγα-6 λιπαρά οξέα καθώς και πληθώρα άλλων βιοενεργών συστατικών. Με τη χρήση  αυτού του φαινομενικά απλού και εύληπτου συστήματος σήμανσης όμως, υποτιμώνται προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας όπως ενδεικτικά το ελαιόλαδο, οι επιτραπέζιες ελιές, η φέτα, το μέλι, τα τουρσιά και τα κονσερβοποιημένα αλιεύματα, τα οποία συνολικά αποτελούν το 30% των εξαγωγών τροφίμων,  αλλά και πολλά ΠΟΠ και ΠΓΕ προϊόντα.

Παράλληλα, η διατροφική ενημέρωση γίνεται με βάση τα 100g ή τα 100 mL και όχι με βάση τη μερίδα σερβιρίσματος δημιουργώντας έτσι ακόμα μεγαλύτερη σύγχυση στους καταναλωτές. Κατά συνέπεια πρέπει να τονιστεί ότι δε μπορεί να εντάσσεται στο ίδιο πλαίσιο αξιολόγησης κάτι που είναι συστατικό με κάτι που είναι τρόφιμο για κατανάλωση ως έχει.

Η εφαρμογή ενός τέτοιου συστήματος έρχεται σε  αντίθεση με τα ευρήματα πολλών επιστημονικών μελετών που υπερτονίζουν την διατροφική αξία προϊόντων, όπως του ελαιολάδου και των επιτραπέζιων ελιών, καθώς και με ισχυρισμούς υγείας και διατροφικές συστάσεις. Μεγάλος αριθμός προϊόντων αλιευμάτων φέρουν νόμιμους ισχυρισμούς  επί θεμάτων διατροφής  σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 1924/2006 που αφορούν στα Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα καθώς και ισχυρισμούς υγείας με βάση τον Κανονισμό 423/2012. Η κατανάλωση ελαιολάδου που αποτελεί εξαιρετική πηγή πολυφαινολών και ακόρεστων λιπαρών οξέων συνδέεται επίσης με ισχυρισμούς υγείας, ενώ οι Εθνικές διατροφικές οδηγίες συνιστούν την ημερήσια κατανάλωση δύο μερίδων γαλακτοκομικών προϊόντων.

Τέλος, δεν πρέπει να παραβλέψουμε τη χρήση του αλατιού σε πολλά τρόφιμα ως φυσικού μέσου συντήρησης συντελώντας έτσι στη μείωση της χρήσης των συνθετικών πρόσθετων. Αν και η υπερβολική  χρήση αλατιού έχει συνδυαστεί με ορισμένες παθήσεις, η προσθήκη του σε πολλά παραδοσιακά ζυμούμενα προϊόντα όπως τα τουρσιά, πλήθος γαλακτοκομικών προϊόντων όπως τη φέτα και τις επιτραπέζιες ελιές είναι αναγκαία για τη σωστή εξέλιξη της παραγωγικής διαδικασίας. Η  αλατότητα συντελεί στην επικράτηση της επιθυμητής οξυγαλακτικής χλωρίδας και στην αναστολή της ανάπτυξης των παθογόνων. Η παρουσία των ωφέλιμων οξυγαλακτικών βακτηριών συντελεί θετικά στα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των προϊόντων, ενώ πολλά από αυτά παρουσιάζουν και προβιοτική δράση.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, αίτημα του ΣΕΒΕ προς τους όλους τους αποδέκτες της επιστολής του συνιστά η αποτροπή της υιοθέτησης σε επίπεδο ΕΕ της εν λόγω επισήμανσης, τουλάχιστον με τους ισχύοντες όρους, προϋποθέσεις και επιλεκτικά κριτήρια αξιολόγησής του.

Σημειώνεται ότι η  Ελλάδα ανήκει στο μπλοκ των ευρωπαϊκών χωρών που αντιτίθεται στο συγκεκριμένο σύστημα βαθμολόγησης που υπάρχει βάσιμος κίνδυνος να είναι διαστρεβλωτικό της πραγματικής διατροφικής αξίας του τροφίμου και να οδηγεί σε παραπλάνηση του καταναλωτή. Είναι δε σημαντικό το ΥΠΑΑΤ να εντατικοποιήσει τις σχετικές προσπάθειές του προς πάσα κατεύθυνση, τόσο σε διμερές και όσο και σε ενωσιακό επίπεδο, αξιοποιώντας και τα επιστημονικά αποτελέσματα της συμβουλευτικής ομάδας που, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, έχει συγκροτήσει για την παροχή τεχνικής και επιστημονικής υποστήριξης σχετικά με τη στρατηγική στον τομέα των τροφίμων, στο πλαίσιο του προγράμματος «Ελληνική Διατροφή», με καταρχάς αντικείμενο την παρακολούθηση και γνωμοδότηση επί της εν εξελίξει νομοθετικής πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εμπρόσθια διατροφική επισήμανση των τροφίμων.

Δείτε εδώ την επιστολή του ΣΕΒΕ.