Το Συνεταιριστικό Κίνημα στην Ελλάδα ως θεσμός - Μια αξία στο χρόνο που χάθηκε

Λίγο έως πολύ, όλοι μας γνωρίζουμε τι έγινε με πολλούς συνεταιρισμούς ανά την επικράτεια. Πολλές υγιείς συνεταιριστικές οργανώσεις, διαλύθηκαν. Άλλες πάλι, έγιναν από το μηδέν ξανά, σηκώθηκαν όρθιες και συνεχίζουν. Άλλες, βρίσκονται υπό καθεστώς εκκαθάρισης, λόγω παλιών οφειλών και χρεών προς το Δημόσιο και τις Τράπεζες. Κακός χαμός, με λίγα λόγια. 

Πολλοί, είναι αυτοί που θα αποφανθούν το εξής ερώτημα: και ποιος δεν «έφαγε από έναν συνεταιρισμό». Από τον πιο μικρό, μέχρι τον πιο μεγάλο. «Πρόεδρος γινόσουν σε συνεταιρισμό, κι αγόραζες και τρακτέρ»….χαρακτηριστικές εκφράσεις, καθώς και μερικά εξ αυτών, απτά κι αληθινά παραδείγματα. Το αποτέλεσμα των πρακτικών αυτών (ήτοι, της κακοδιαχείρισης) οδήγησε σε κατασχέσεις χρημάτων, κλείσιμο άλλοτε κραταιών κι υγιών συνεταιριστικών οργανώσεων, ακόμα και κατασχέσεις κτιριακών εγκαταστάσεων, αποθηκών και κτημάτων-χωραφιών, που είχαν κάποιες. Η εποχή της μεγάλης κουτάλας και της ρεμούλας, άφησε το στίγμα της και σ αυτή την μερίδα του αγροτικού πληθυσμού.

Τελευταία στο προσκήνιο, ακούγεται πολύ ο όρος «ομάδες παραγωγών». Δεν είναι κάτι άλλο πέραν ενός είδους «συνεταιρισμού», ο οποίος σχετίζεται με την παραγωγή και πώληση (κυρίως) των αγροτικών προϊόντων, προς τις αγορές, επιδιώκοντας όσο το δυνατόν υψηλότερη τιμή, αποφεύγοντας όσο το δυνατόν περισσότερο τον μεσάζοντα (το όποιο κέρδος που θα απολάμβανε ο μεσάζων-έμπορος να πηγαίνει προς όφελος των παραγωγών). 

Αν σκεφτούμε με λογική και σύνεση, αυτή η νέα μορφή συνεταιρισμών, μπορεί να στηριχτεί (και αξίζει τον κόπο), όπως επίσης και οι συνεταιρισμοί εμπορίας και πώλησης αγροτικών εφοδίων. Σε μερικές περιοχές υπάρχουν ακόμη, και προσπαθούν να κρατήσουν επάξια τον τίτλο τους, και να προσφέρουν (προς όφελος των παραγωγών), τα απαραίτητα εφόδια, με όσο το δυνατόν καλύτερες τιμές. Είναι καλό να υπάρχουν, όσο το δυνατόν πιο πολλοί. Τα οφέλη είναι σαφώς πολλαπλάσια για τους παραγωγούς. 

Με σωστή στήριξη, και την απαραίτητη μέριμνα από το κράτος, μέσα βέβαια από τις σωστές δικλείδες ασφαλείας, ένας συνεταιρισμός, οποιασδήποτε μορφής (από έναν συνεταιρισμό εμπορίας αγροτικών εφοδίων, μέχρι έναν συνεταιρισμό γυναικών, όπου εμπορεύεται τοπικά και παραδοσιακά προϊόντα μιας περιοχής) χρήζει ιδιαίτερης σημασίας κι αναφοράς. Το σλόγκαν «όλοι μαζί μπορούμε», αποδεικνύεται περίτρανα, μέσα από τέτοιου είδους συλλογικές δράσεις. Έχοντας την απαραίτητη γνώση, την υποδομή, την τεχνολογία (ιδίως στη σημερινή εποχή), καθώς και τους σωστούς ανθρώπους, που έχουν το μεράκι και το όραμα να στελεχώσουν, και να διατηρήσουν ακέραιες οποιεσδήποτε «ομάδες παραγωγών» ή «υγιείς συνεταιριστικές οργανώσεις», θα ωφεληθούν άπαντες. Από τον παραγωγό, μέχρι και τον τελικό καταναλωτή. 

Ίσως, εκεί κρύβεται το νόημα και το μέλλον, αν θέλουμε να μιλάμε για μια «βιώσιμη και ανταγωνιστική γεωργία», όπου στόχο θα έχει την παραγωγή ποιοτικών προϊόντων, με όσο το δυνατόν μικρότερο κόστος, και με άμεση (όσο καλύτερα γίνεται) διάθεσή τους στο καταναλωτικό κοινό. 

Είναι χρέος μας όλων, να στραφούμε προς τις συνθήκες και τις απαιτήσεις των καιρών, που απαιτούνται, χωρίς ωστόσο να μεταβάλλουμε τις συνθήκες παραγωγής των προϊόντων, αλλά και να τις αποκλείσουμε. Όλα σε μια ισορροπία.