Μπορεί το χιόνι να ωφέλησε εξαιρετικά την Κρήτη, αλλά δε λείπουν και τα προβλήματα που αφήνει πίσω του, τόσο λόγω νεκρών ζώων που κάθε φορά εντοπίζονται σε μεγάλα υψόμετρα, καθώς και της δεδομένης μείωσης της γαλακτοπαραγωγής τους, όσο και λόγω “καμένων” εσπεριδοειδών και κηπευτικών, τα οποία και παρουσιάζουν “κάψιμο” της βλάστησής τους λόγω της εξέλιξης του φαινομένου από τα πλήγματα του παγετού.
Στις ελιές αναμένεται από τώρα και μετά, που έχει αρχίσει η βελτίωση των καιρικών συνθηκών, να γίνει ενημέρωση από τους παραγωγούς προς τον ΕΛΓΑ για τυχόν σπασίματα κλαδιών στις ορεινές περιοχές του νησιού μας, όπου και έπεσε το περισσότερο χιόνι και θεωρείται σίγουρο ότι τέτοιου είδους προβλήματα θα εντοπίσουν και πάλι οι αγρότες, μόλις μπορέσουν να επισκεφτούν τις περιουσίες τους.
Μιλώντας στην εφημερίδα “Νέα Κρήτη”, ο γεωπόνος ΠΕ Δημήτρης Καραβιώτης τόνισε ότι σε μεγάλα υψόμετρα που έπεσε το περισσότερο χιόνι, όπου υπάρχουν εσπεριδοειδή, δεν υπάρχει περίπτωση να μην έχουν “καεί”... Δηλαδή, λόγω του παγετού που δημιουργείται από τη στιγμή που η θερμοκρασία θα πέσει στους μηδέν βαθμούς, κάτι που συμβαίνει πάντα όταν θα σταματήσει να χιονίζει και θα αρχίσει να λειώνει το χιόνι.
«Ο παγετός “καίει” τα δέντρα αυτά, γιατί είναι ευαίσθητα σε χαμηλές θερμοκρασίες. Κάψιμο καλλιεργειών σίγουρα θα έχουμε και στα κηπευτικά. Όχι τόσο σε μπρόκολα, λάχανα και κουνουπίδια, όσο σε υπαίθριες καλλιέργειες ντομάτας, όπου υπάρχουν τέτοιες καλλιέργειες», εξηγεί στην εφημερίδα “Νέα Κρήτη” ο Δημήτρης Καραβιώτης.
Μπορεί όμως ο αγρότης να επέμβει τώρα για να σώσει από το απόλυτο κάψιμο την πορτοκαλιά, τη λεμονιά ή τη μανταρινιά του. «Όπου έχουμε πάγο, καλό θα είναι να ποτίσουμε για να λειώσει το πάγος και να βρέξουμε το δέντρο για να μη μείνει πάνω στα κλαδιά του και να το “κάψει”», λέει χαρακτηριστικά ο Δημήτρης Καραβιώτης. Και προσθέτει αναφέροντας ότι «υπάρχουν και κάποια σκευάσματα που ανήκουν στην κατηγορία των “αντιστρές” με τα οποία και ψεκάζουμε τα εσπεριδοειδή σε τέτοιες περιπτώσεις, για να τα βοηθήσουμε να επανέλθουν: να ξεπεράσουν δηλαδή με όσο γίνεται λιγοστές απώλειες και επιπτώσεις το σοκ και το στρες του χιονιού και του παγετού. Τέτοια σκευάσματα είναι για παράδειγμα τα αμινοξέα».
Τι κάνουμε τώρα στις ελιές μας;
Στο ερώτημά μας αν επιβάλλεται να κάνουμε κάτι στις ελιές μας μετά την επέλαση του χιονιά, ο Δημήτρης Καραβιώτης απαντά: «Μόνο εκεί που έχουμε σπασίματα, καλό είναι να κάνουμε ψεκασμό με χαλκό. Αλλά καλό είναι να βάλουν χαλκό στις ελιές τους και εκείνοι που θα τις κλαδέψουν από τώρα και μετά. Βέβαια ξέρουμε πάντα ότι με το πολύ κρύο αποφεύγουμε το κλάδεμα. Αυτό είναι δεδομένο και πρέπει πάντα να το έχουμε κατά νου»... Στο μεταξύ, υπενθυμίζει ότι βρισκόμαστε και στην εποχή της λίπανσης της ελιάς, οπότε ισχύει για όλους τους παραγωγούς η ανάγκη να χρησιμοποιήσουν τα ενδεδειγμένα λιπάσματα, σε συνεννόηση πάντοτε με τους γεωπόνους με τους οποίους συνεργάζονται.
Αγροτικοί δρόμοι... εξαφανίστηκαν
Την ίδια ώρα, όπως γράφει το neakriti.gr, ο χιονιάς είναι ο υπεύθυνος για τη μεγάλη καταστροφή των δρόμων, οι οποίοι δέχτηκαν ήδη βαρύ πλήγμα από τις εκτεταμένες βροχοπτώσεις των τελευταίων εβδομάδων. Δραματική είναι η κατάσταση στο επαρχιακό δίκτυο που μοιάζει με “βομβαρδισμένο” τοπίο.
Μάλιστα, δήμαρχοι και συνεργεία δίνουν αγώνα για την αποκατάσταση των ζημιών, μια διαδικασία όμως δύσκολη και χρονοβόρα.
Μείωση στην παραγωγή του γάλακτος από το στρες των ζώων
Αλλά θεωρείται δεδομένος και ο εντοπισμός μεγάλου αριθμού νεκρών ζώων στις ορεινές περιοχές της Κρήτης. Και ακόμα πιο σίγουρη θεωρείται η μείωση της γαλακτοπαραγωγής από το στρες των ζώων.
Αυτό διευκρινίζει στην εφημερίδα μας ο κτηνίατρος του ΕΛΓΑ στην Κρήτη Κώστας Ψαρουδάκης, ξεκαθαρίζοντας όμως ότι, βάσει κανονισμού του ΕΛΓΑ, τα νεκρά ζώα δεν είναι αποζημιώσιμα, αφού πρόκειται για περιπτώσεις που έχουν να κάνουν με απαγορευτικά υψόμετρα και έλλειψη υποδομών.
«Είναι σαν να οδηγά κάποιος μεθυσμένος και να τρακάρει και να ζητάει μετά από την ασφαλιστική εταιρεία να τον αποζημιώσει», εξηγεί ο κ. Ψαρουδάκης, και προσθέτει ότι δυστυχώς πολλοί κτηνοτρόφοι δεν έχουν άλλη επιλογή, αφήνοντας τα ζώα τους σε μεγάλα υψόμετρα άνω των 700 μέτρων, χωρίς να έχουν μάλιστα ασφαλείς σταβλικές εγκαταστάσεις.
«Μέχρι τώρα μας έχουν αναφερθεί 2-3 περιπτώσεις ζημιών σε πολύ μεγάλα υψόμετρα. Αλλά ζημιές θα έχουμε. Γιατί θα έχουμε ζημιές; Διότι ο κόσμος στην Κρήτη από έλλειψη χειμαδιών κρατάει τα ζώα του ψηλά. Είναι στον Άγιο Υάκυνθο μερικοί κτηνοτρόφοι που τους το έχουμε πει. Κι όχι μόνο εκεί. Και στην Ασή Γωνιά, στα Σφακιά και στο Οροπέδιο Λασιθίου κρατούν τα ζώα τους ψηλά. Κακώς το κάνουν, όμως, αυτό. Γιατί οι παλιοί δεν τα κρατούσαν. Και γι’ αυτό τον λόγο είμαι σίγουρος ότι θα έχουμε απώλειες»...
Για παράδειγμα, όπως λέει, υπάρχουν στο Οροπέδιο, υπάρχουν στον Ψηλορείτη ή στα Λευκά Όρη στα Χανιά κατσίκες που ζουν ελεύθερες στο βουνό και τις πιάνουν οι βοσκοί με παγίδες. Αυτές είναι σίγουρο ότι θα ψοφήσουν.
Και συνεχίζει λέγοντας πως «ο ΕΛΓΑ, όσο κι αν εμείς από την Κρήτη προσπαθούμε να βοηθήσουμε τον κόσμο, είναι αυστηρός. Σου λέει “δεν υπάρχει αποκλεισμός. Δεν μπορώ να σε αποζημιώσω. Οφείλεις να έχεις τον στάβλο σου. Οφείλεις να τα κρατάς τα ζώα σου σε χαμηλά υψόμετρα. Αλλά κι εκεί να είναι, θα πρέπει να έχεις αποκλειστεί για να σε αποζημιώσω”. Είναι λοιπόν πολύ δύσκολα τα περιστατικά δηλώσεων αποκλεισμού. Και αν υπάρχουν, θα είναι στο Οροπέδιο Λασιθίου, στο Ασκύφου και αλλού, όπου οι κάτοικοι είναι μόνιμοι και δεν έχουν άλλα περιθώρια»...
Για τη μείωση της γαλακτοπαραγωγής, ο Κώστας Ψαρουδάκης λέει ότι αυτή είναι δεδομένη. Αλλά, για να την αποδείξουμε και να διεκδικήσουμε αποζημιώσεις από τα ΠΣΕΑ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χρειάζεται η συνεργασία των κτηνοτρόφων με τον ΕΛΓΑ μέσα από την προσκόμιση τιμολογίων γάλακτος που να δείχνουν τη μείωση της γαλακτοπαραγωγής κατά τα τρία τελευταία χρόνια. Το 2004 έγινε μια τέτοια προσπάθεια αλλά απέτυχε. Είναι μια δύσκολη και δαιδαλώδης διαδικασία...
