Την Κυριακή, 1^η Δεκεμβρίου 2019, ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του 13^ου Συνεδρίου της Νέας Δημοκρατίας. Με κεντρικό σύνθημα «Το μέλλον αρχίζει τώρα» το συνέδριο είχε διττό χαρακτήρα. Από τη μία πλευρά αναστοχαστικό, καθώς έγινε λόγος για τις διακηρυκτικές αρχές της ιστορικής παράταξης, οι οποίες διατρέχουν το παρελθόν, το παρόν και εμπνέουν το μέλλον της. Από την άλλη πλευρά, επισημάνθηκε η «Συμφωνία Δημιουργίας», το συμβόλαιο της κυβερνώσας παράταξης με την κοινωνία, έχοντας ως πυρήνα την έννοια της προόδου, της δημιουργίας και των ευκαιριών για κάθε πολίτη.

Στο συνέδριο πέραν των ομιλιών του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη και των λοιπών υψηλών στελεχών της ΝΔ, ξεχώρισαν και οι ομιλίες επιφανών προσωπικοτήτων, που δραστηριοποιούνται στο επιχειρηματικό και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Τοποθετούμενοι σε θεματικές ενότητες που περιστρέφονται γύρω από σύνθετα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα, επιβεβαίωσαν ότι η ΝΔ παραμένει πάντα ένα πολυσυλλεκτικό κόμμα, με απαντήσεις στις προκλήσεις και τα διλήμματα της εποχής.

Με αφορμή το 13^ο Συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας, ο βουλευτής Ημαθίας Τάσος Μπαρτζώκας δήλωσε:

«Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον δικαιώνουμε αυτούς που μας τίμησαν με την ψήφο τους, βλέποντας στη ΝΔ το «βηματοδότη» της σύγχρονης Ελλάδας. Μοναδική μας έννοια είναι η καλυτέρευση των όρων διαβίωσης, όλων των Ελλήνων. Γι’ αυτό το λόγο υλοποιούμε πολιτικές, που στο επίκεντρο τους έχουν τον ενάρετο άνθρωπο σε όλες τις εκδοχές του: το σύγχρονο αγρότη, τον απλό εργαζόμενο, το μικρομεσαίο επιχειρηματία, τον οικογενειάρχη, το φοιτητή.

Συνομιλούμε με όλη την κοινωνία, η οποία είναι διψασμένη για πρόοδο και προκοπή. Αυτό είναι και το στοίχημα μας, να ανοίξουμε το δρόμο της. Ήταν ένα φρέσκο συνέδριο, με αισιόδοξα μηνύματα. Το μέλλον όντως αρχίζει τώρα!»

Υπέρ της παροχής ουσιαστικών κινήτρων στους Έλληνες γεωργούς και κτηνοτρόφους, στο πλαίσιο της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, «ώστε να κατευθυνθούν προς την επίτευξη περιβαλλοντικών στόχων, με κατάλληλη και δίκαιη ανταμοιβή για την παροχή βελτιωμένων περιβαλλοντικών υπηρεσιών και προστιθέμενη αξία για την προστασία του κλίματος, των υδάτων, του εδάφους και της βιοποικιλότητας», τάχθηκε η Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων κ. Φωτεινή Αραμπατζή, μιλώντας σήμερα σε ημερίδα του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου για το ερευνητικό πρόγραμμα PlantUP που αφορά στη βιοποικιλότητα.

«Στην εποχή της κλιματικής αλλαγής και ιδίως όσον αφορά στην διαφύλαξη της βιοποικιλότητας, οι αγρότες και κτηνοτρόφοι πρέπει να είναι μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος», επισήμανε η κ. Αραμπατζή στα οικολογικά προγράμματα eco-schemes.

Σε ό,τι αφορά τη σημασία της βιοποικιλότητας η Σερραία Υφυπουργός κατέθεσε δύο προτάσεις:

-«Η προστασία και αξιοποίηση της βιοποικιλότητας να αποτελούν κεντρικό στόχο στο Στρατηγικό Σχέδιο της χώρας που θα εκπονηθεί για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική

-Η Ελλάδα να είναι πρωτοπόρος στη διάσκεψη της Σύμβασης για τη βιολογική ποικιλότητα του 2020, στο πλαίσιο της νέας Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (European Green Deal) της ΕΕ και της νέας στρατηγικής βιοποικιλότητας για το 2030».

Ανυπολόγιστης αξίας «πράσινο» κεφάλαιο η Ελληνική φυτική βιοποικιλότητα

Η κ. Αραμπατζή χαρακτήρισε την Eλληνική φυτική βιοποικιλότητα, την οποία καταγράφει το πρόγραμμα PlantUP, ως «το σημαντικότερο συγκριτικό πλεονέκτημα της ελληνικής γεωργίας και κτηνοτροφίας σε συνδυασμό με τις εδαφοκλιματολογικές συνθήκες».

Πρόκειται, όπως εξήγησε, για έναν θησαυρό από 6.700 είδη φυτών, εκ των οποίων τα 1.278 είναι ενδημικά. Με άλλα λόγια, το 22% των φυτών, υπάρχει μόνο εδώ στη χώρα μας και πουθενά αλλού στον πλανήτη.

«Έχουμε, λοιπόν, στα χέρια μας ένα ανυπολόγιστης αξίας «πράσινο» κεφάλαιο, το οποίο μέσω της επιστήμης, της έρευνας και της καινοτομίας και πάντοτε με τρόπο ορθολογικό και αειφόρο, μπορούμε να αξιοποιήσουμε στην παραγωγή νέων προϊόντων όπως φάρμακα, τρόφιμα και καλλυντικά, που ν’ απαντούν στις αυξανόμενες και διαφοροποιούμενες ανάγκες του παγκόσμιου πληθυσμού, άρα να είναι περιζήτητα στις διεθνείς αγορές», υπογράμμισε αναδεικνύοντας, εκτός από την περιβαλλοντική, και την οικονομική, κοινωνική και εθνική διάσταση της βιοποικιλότητας.»

«Για παράδειγμα, τι άλλο είναι η φέτα, από το συνδυασμό της ελληνικής βιοποικιλότητας όπως αποτυπώνεται στη μοναδική γεύση του γάλακτος, με τις ελληνικές φυλές αιγοπροβάτων και τις παραδοσιακές μεθόδους παραγωγής;», διερωτήθη η Υφυπουργός.

Στρατηγική προτεραιότητα η σύνδεση της έρευνας και της καινοτομίας με την παραγωγή

Η κ. Φωτεινή Αραμπατζή κατέστησε σαφές ότι για την Κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη «η έρευνα, η καινοτομία και η σύνδεσή τους με την παραγωγή και την πραγματική οικονομία, δεν είναι σύνθημα κενό περιεχομένου ούτε όμορφα λόγια μιας χρήσεως σε συνέδρια και ημερίδες».

Είναι – είπε με έμφαση-

-«Στρατηγική επιλογή, για ν’ αξιοποιήσουμε το ομολογουμένως υψηλής ποιότητας επιστημονικό δυναμικό της πατρίδας μας και να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις επιστροφής - κόντρα στο braindrain- όλων των εξαιρετικών επιστημόνων, που έχουν διασκορπιστεί σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της υφηλίου με τη σημαντική τεχνογνωσία και εμπειρία στις αποσκευές τους και

-Στρατηγική προτεραιότητα, για τη νέα Ελλάδα που θέλουμε να οικοδομήσουμε, μια χώρα μοντέρνα, με θεσμούς που λειτουργούν και οικονομία ισχυρή, που στέκεται επάξια στο διεθνές στερέωμα».

Παράλληλα, αναφερόμενη στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, η κ. Αραμπατζή επισήμανε ότι «τιμά την πατρίδα μας με το επιστημονικό – ερευνητικό του έργο στην φυτοπαθολογία, τη φυτοϋγεία, την τοξικολογία, την επιστήμη γενικότερα, επί 90 συναπτά έτη» ευχαριστώντας τον Πρόεδρο του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου, κ. Αλέξανδρο Σαμαρά για την πρόσκληση.  

Του ζητεί να προχωρήσει στη χορήγηση ενισχύσεων ¨de minimis¨ για το συνεχιζόμενο εμπάργκο, να συμπεριληφθούν όλες ανεξαιρέτως οι ποικιλίες ροδακίνων και νεκταρινιών και, για τον δίκαιο προσδιορισμό της πραγματικής απώλειας εισοδήματος, να ληφθούν υπόψιν οι δηλώσεις ΟΣΔΕ και για το 2016, και το 2017 και το 2018, ώστε να αποζημιωθούν για την πραγματική απώλεια του εισοδήματός τους.

Του ζητεί ακόμη να επισπεύσει τις διαδικασίες για την καταβολή των ενισχύσεων πριν τα Χριστούγεννα, δεδομένου ότι όλοι οι δενδροκαλλιεργητές έχουν υποστεί μεγάλες καταστροφές από τις θεομηνίες και οι αποζημιώσεις τους θα καθυστερήσουν.

Ακολουθεί η επιστολή:

Αγαπητέ Μάκη,

Την περασμένη εβδομάδα, κατά τη συζήτηση για τα οξύτατα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ροδακινοπαραγωγοί τα τελευταία χρόνια, είπες ότι είσαι απολύτως ανοιχτός στην αναζήτηση λύσεων. Και αναφέρθηκες στα ¨de minimis¨ - παρά το γεγονός ότι δεν αντιμετωπίζουν ριζικά το πρόβλημα αλλά είναι ένα αναγκαίο μέτρο σε δύσκολες καταστάσεις για την ενίσχυση των καλλιεργητών. Στην κατ’ ιδίαν συζήτηση που είχαμε αμέσως μετά, μου είπες ότι είσαι απόλυτα θετικός για εισοδηματική ενίσχυση μέσω ¨de minimis¨.

Σ’ αυτήν την περίπτωση όμως, επίτρεψέ μου να σου επιστήσω την προσοχή για να μην επαναληφθεί το ¨μπάχαλο¨ που βιώσαμε το 2017 και το 2018, με την χορήγηση ¨de minimis¨ για τις ζημιές από τις βροχοπτώσεις, με την αυθαίρετη εξαίρεση ποικιλιών – σύμφωνα με τις προτάσεις των κομματικών στελεχών τους. Καθώς επίσης και με το γεγονός ότι και για ποικιλίες που κρίθηκαν αποζημιώσιμες, σημαντικός αριθμός πληγέντων παραγωγών ακόμη δεν έχουν αποζημιωθεί! Παρά το γεγονός ότι όλες εκείνες οι ζημιές, έπρεπε να έχουν αποζημιωθεί από τον ΕΛΓΑ, οπότε τα χρήματα που θα εισέπρατταν αυτοί οι άνθρωποι θα ήταν διπλάσια και τριπλάσια από αυτά που παράτυπα δόθηκαν με τα ¨de minimis¨. Διότι είναι γνωστό ότι οι βροχοπτώσεις καλύπτονται ασφαλιστικά από τον ΕΛΓΑ, ενώ τα ¨de minimis¨ αποζημιώνουν μόνον ζημιές από απρόβλεπτες καταστάσεις και εξωγενή αίτια – όπως το εμπάργκο.

Συνεπώς, με δεδομένη την απόφασή σου και για να μη γίνει κανένα λάθος, πρέπει να συμπεριληφθούν όλες οι ποικιλίες και των ροδακίνων και των νεκταρινιών, διότι όλοι ανεξαιρέτως οι παραγωγοί έχουν υποστεί τεράστιες ζημιές από το εμπάργκο. Και για τον δίκαιο προσδιορισμό της πραγματικής απώλειας εισοδήματος να ληφθούν υπόψιν οι δηλώσεις ΟΣΔΕ και του 2016 και του 2017 και του 2018.

Επίσης σε παρακαλώ αγαπητέ Υπουργέ να δώσεις εντολή να επισπευσθούν οι διαδικασίες ώστε οι άνθρωποι αυτοί να πάρουν τις ενισχύσεις τους πριν τα Χριστούγεννα, για να μη κάνουν οι οικογένειές τους άλλη μια χρονιά μαύρες γιορτές. Λαμβάνοντας υπόψιν ότι λόγω της ανεπαρκέστατης αντιχαλαζικής προστασίας (με μειωμένες πτήσεις και μειωμένα αντιχαλαζικά φυσίγγια) έχουν καταστραφεί εκατοντάδες χωριά σε Μακεδονία και Θεσσαλία – μόνον στην Πέλλα καταστράφηκαν 75 χωριά – και δεν προβλέπεται οι άνθρωποι αυτοί να εισπράξουν έγκαιρα τις αποζημιώσεις τους.  

Θα ήθελα ακόμη να σου θέσω και ένα άλλο θέμα, ένα ¨προηγούμενο¨, που ενδεχομένως σε βοηθήσει στις όποιες αποφάσεις σου:

Κατά τη δευτερολογία σου είπες ότι «το εμπάργκο έχει κριθεί, ότι δεν μπορεί να δοθεί ενίσχυση γιατί το αποκλείει η Ένωση, γιατί θα πάμε σε μια διαδικασία παράνομων ενισχύσεων…».

Και αναρωτιέμαι, πως είναι δυνατόν να είναι παράνομες οι στρεμματικές ενισχύσεις για το εμπάργκο όταν η ίδια η Ε. Επιτροπή με τη συγκατάθεση του τότε Επιτρόπου Χόγκαν, (Δ.Τ. 10/12/2014), ο οποίος είχε αποδεχθεί ότι η τότε ηγεσία του Υπουργείου προέβαλε ένα δίκαιο αίτημα για τις στρεμματικές ενισχύσεις, μας έδωσε το πράσινο φώς και μάλιστα για την προ εμπάργκο εποχή που αποτέλεσε τον ¨προθάλαμο¨ του εμπάργκο;

Για να επισπευσθούν δε οι διαδικασίες, πάρθηκε από ελληνικής πλευράς η απόφαση να εφαρμοστεί ο Κοινοτικός Κανονισμός 1408/13 και να δοθούν ενισχύσεις ¨ήσσονος σημασίας¨ για τα επιτραπέζια ροδάκινα και τα νεκταρίνια, που οι εξαγωγές τους είχαν καταβαραθρωθεί εξ αιτίας της εμπόλεμης κατάστασης στην Ουκρανία και του ρωσικού εμπάργκο που ακολούθησε. Απόφαση για την οποία η Ε. Επιτροπή έδωσε επισήμως την έγκρισή της στις 13/1/2015, και καταβλήθηκαν στους Έλληνες ροδακινοπαραγωγούς 33 εκατ. ευρώ.

Ο λόγος ήταν ότι σχετικός φάκελος που καταθέσαμε (συνολικός προϋπολογισμός 60 εκ ευρώ για την τότε περίοδο), έπρεπε να περάσει υποχρεωτικά από το ¨Κολέγιο των Επιτρόπων¨ και να ληφθεί απόφαση (επειδή δεν υπήρχε νομοθετικό πλαίσιο για την προ εμπάργκο εποχή), εν συνεχεία δε, να επικυρωθεί από τον Πρόεδρο της Κομισιόν Κλωντ Γιουνγκέρ ώστε να εκταμιευτούν τα χρήματα από την Ευρώπη.

Επειδή λοιπόν είπες ότι το εμπάργκο με την έννοια του απρόβλεπτου¨ έχει το ¨χαρακτήρα της στιγμής, του τότε¨ και ότι δεν μπορεί να είναι ¨απρόβλεπτο¨ επί μια πενταετία, θα έπρεπε η ΕΕ να δώσει μια μόνο φορά ενισχύσεις. Όμως η ΕΕ συνέχισε επί μια πενταετία να δίνει ενισχύσεις με διάφορα προγράμματα όπως αυτό της επισιτιστικής βοήθειας – και κακώς, κάκιστα σταμάτησε, αφού το εμπάργκο συνεχίζεται και θα το έχουμε μπροστά μας και το 2020 με ό,τι αυτό συνεπάγεται! Η χώρα μας μάλιστα αδικήθηκε σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές, αφού είχε ως κύρια χώρα εξαγωγής των ροδακίνων και των νεκταρινιών της, τη Ρωσία και την Ουκρανία. Πάνω από το 80% των εξαγωγών μας κατέληγαν στη ρωσική και ουκρανική αγορά που σήμερα  είναι κλειστές. Και δεν είναι τόσο εύκολο να ανοίξει κανείς ή να κερδίσει μια αγορά και μάλιστα μέσα σε πέντε χρόνια.

Επειδή λοιπόν η προηγούμενη Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ σε αντίθεση με τη δική μας Κυβέρνηση (17 παρεμβάσεις), ούτε μια φορά και σε κανένα από τα Συμβούλια Υπουργών Γεωργίας δεν έθεσε το θέμα επί τεσσεράμισι χρόνια, θεωρώ ότι είναι απόλυτα ρεαλιστικό και εφικτό να διασφαλιστεί άμεσα και να δοθεί στους παραγωγούς μας ουσιαστική στρεμματική ενίσχυση ,για το εμπάργκο μέσω των ενισχύσεων de minimis, που να καλύπτει την πραγματική απώλεια του εισοδήματός τους.

Ρεκόρ ζέστης, αύξηση των φυσικών καταστροφών, λιώσιμο των πάγων: οι αποδείξεις των καταστροφικών συνεπειών της ανθρώπινης δραστηριότητας στον πλανήτη πολλαπλασιάζονται, καθιστώντας πιο επιτακτική από ποτέ την ανάγκη η παγκόσμια κοινότητα να δράσει, κυρίως κατά της κλιματικής απορρύθμισης.

Σε λιγότερο από έναν χρόνο τέσσερις επιστημονικές εκθέσεις του ΟΗΕ για την κατάσταση του πλανήτη έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου και αύξησαν την πίεση προς τις χώρες που έχουν υπογράψει τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα, οι οποίες συναντώνται από σήμερα στη Μαδρίτη για τη Σύνοδο για το Κλίμα COP25.

Ρεκόρ ζέστης

Οι τέσσερις τελευταίες δεκαετίες υπήρξαν οι πιο ζεστές που έχουν καταγραφεί στη Γη. Με τον φετινό Ιούλιο να είναι ο πιο ζεστός μήνας στην Ιστορία, το 2019 μπαίνει στην κατάταξη των πέντε πιο θερμών ετών, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Και αυτή είναι μόνο η αρχή. Η παγκόσμια θερμοκρασία έχει αυξηθεί κατά περίπου 1 βαθμό Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή. Ειδικοί του ΟΗΕ εκτιμούν ότι, ακόμη κι αν ο υδράργυρος συνεχίσει να ανεβαίνει με τους τρέχοντες ρυθμούς, η αύξηση της θερμοκρασίας θα φτάσει στο όριο του 1,5 βαθμού Κελσίου, ο ιδανικός στόχος βάσει της Συμφωνίας του Παρισιού, μεταξύ του 2030 και του 2052.

Ακόμη κι αν οι χώρες τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους αναφορικά με τη μείωση των εκπομπών των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η θερμοκρασία θα έχει αυξηθεί κατά τουλάχιστον 3 βαθμούς Κελσίου ως το τέλος του αιώνα, την ώρα που κάθε μισός βαθμός επιπλέον αυξάνει την ένταση και τη συχνότητα των φυσικών καταστροφών, όπως οι καύσωνες, οι καταιγίδες, η ξηρασία και οι πλημμύρες.

Εξάλλου τα νέα κλιματικά μοντέλα πάνω στα οποία εργάζονται επιστήμονες και τα οποία θα χρησιμεύσουν ως βάση για την επόμενη έκθεση του Διακυβερνητικού Πάνελ του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) το 2021 προβλέπουν ακόμη μεγαλύτερη υπερθέρμανση από αυτή που προβλεπόταν, με το χειρότερο σενάριο να κάνει λόγο για αύξηση της θερμοκρασίας της Γης κατά 7 βαθμούς Κελσίου το 2100, δηλαδή έναν βαθμό περισσότερο από τις προηγούμενες εκτιμήσεις.

Πολλαπλές καταστροφές

Έντονοι καύσωνες στην Ευρώπη, τεράστιες πυρκαγιές στη Σιβηρία και την Αυστραλία, ο κυκλώνας Ιντάι στη Μοζαμβίκη, η Βενετία κάτω από το νερό...

Αν και είναι δύσκολο να αποδοθεί μία συγκεκριμένη φυσική καταστροφή στην κλιματική απορρύθμιση, η αύξηση των ακραίων φαινομένων συνάδει με τις προβλέψεις των επιστημόνων. Και το μέλλον θα είναι ακόμη πιο ζοφερό.

Σε έναν κόσμο με θερμοκρασία αυξημένη κατά 1,5 βαθμό Κλείσου, οι σφοδρές βροχοπτώσεις θα είναι πιο συχνές και έντονες, σύμφωνα με το IPCC. Η συχνότητα και η ένταση των ξηρασιών επίσης θα αυξηθεί.

Αν για παράδειγμα τηρηθεί το όριο των 2 βαθμών Κελσίου, ο όρος που έχει τεθεί στη Συμφωνία του Παρισιού, το ποσοστό των κυκλώνων κατηγορίας 4 και 5 θα αυξηθεί.

Πολύ διοξείδιο του άνθρακα

Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ, η εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα αυξάνεται κατά μέσο όρο κατά 1,5% τα δέκα τελευταία χρόνια και δεν υπάρχουν ενδείξεις επιβράδυνσης, την ώρα που θα έπρεπε να μειώνονται κατά 7,6% ετησίως, κάθε χρόνο από το 2020 ως το 2030 προκειμένου να τηρηθεί το όριο του 1,5 βαθμού Κελσίου.

Στα τέλη του 2018 τα αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου έσπασαν νέο ρεκόρ συγκέντρωσης στην ατμόσφαιρα, κυρίως το διοξείδιο του άνθρακα.

Οι πάγοι λιώνουν, το επίπεδο της θάλασσας ανεβαίνει

Σύμφωνα με το IPCC, το επίπεδο των θαλασσών αυξήθηκε κατά 15 εκατοστά τον 20ο αιώνα. Ο ρυθμός της αύξησης αυτής ενισχύεται και το επίπεδο των ωκεανών θα συνεχίσει να ανεβαίνει επί αιώνες, απειλώντας παράκτιες περιοχές όπου θα ζουν ως το 2050 περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι.

Ακόμη κι αν μειωθούν σημαντικά οι εκπομπές των αερίων αυτών, η άνοδος των νερών των ωκεανών ενδέχεται να φτάσει τα 30 με 60 εκατοστά ως το 2100 και τα 60 με 110 εκατοστά, αν οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα εξακολουθήσουν να αυξάνονται.

Η αύξηση του επιπέδου της θάλασσας οφείλεται κυρίως στο λιώσιμο των πάγων. Οι πάγοι στη Γροιλανδία και την Ανταρκτική χάνουν κατά μέσο όρο 430 δισεκατομμύρια τόνους κάθε χρόνο μετά το 2006.

1 εκατομμύριο είδη υπό απειλή

Ο άνθρωπος δεν ευθύνεται μόνο για την κλιματική απορρύθμιση. Η άνευ προηγούμενου εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, κυρίως προκειμένου για να τραφεί ένας ολοένα και αυξανόμενος πληθυσμός, οδηγεί σε μείωση της φύσης με ρυθμούς πιο γοργούς από ποτέ.

Οι γεωργικές πρακτικές, η εκμετάλλευση των δασών, η μόλυνση: Σύμφωνα με τους ειδικούς του ΟΗΕ για τη βιοποικιλότητα, το 75% του χερσαίου περιβάλλοντος και το 66% του θαλάσσιου περιβάλλοντος έχουν επηρεαστεί. Αποτέλεσμα: ένα εκατομμύρια είδη ζώων και φυτών απειλούνται με εξαφάνιση, εκ των οποίων πολλά τις επόμενες δεκαετίες.