Η Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου γνωστοποιεί την έναρξη εφαρμογής των δολωματικών ψεκασμών του προγράμματος δακοκτονίας έτους 2025.

Οι πρώτοι τοπικοί δολωματικοί ψεκασμοί του προγράμματος δακοκτονίας ξεκίνησαν σήμερα Τετάρτη 4-6-2025 στις υπερπρώιμες παραλιακές περιοχές των Τοπικών Κοινοτήτων Βαχού, Άνω Βιάννου και Χόνδρου του Δήμου Βιάννου.

Από τις 16 Μαΐου υπάρχει εγκατεστημένο δίκτυο παγίδων του προγράμματος με το οποίο παρακολουθούνται οι πληθυσμοί του δάκου και στο οποίο ήδη, σε πολλές Τοπικές Κοινότητες, καταγράφονται αυξημένοι δακοπληθυσμοί. Σημειώνεται ότι οι επικρατούσες καιρικές συνθήκες είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές για την ανάπτυξη και τη δραστηριότητα του εντόμου και αυτό θα πρέπει να λαμβάνεται πολύ σοβαρά υπόψη από τους καλλιεργητές, ιδιαίτερα των πρώιμων περιοχών όπου ο ελαιόκαρπος πλησιάζει το στάδιο ανάπτυξης στο οποίο είναι δεκτικός σε προσβολές από το δάκο (στάδιο έναρξης πήξης πυρήνα).

Διευκρινίζεται ότι η υλοποίηση του προγράμματος δακοκτονίας έχει ως στόχο τη μείωση του πληθυσμού του εντόμου και της οικονομικής ζημιάς που αυτό προκαλεί, σε ανεκτά επίπεδα. Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις που επικρατούν συνθήκες εξαιρετικά ευνοϊκές για το έντομο, καλούνται οι παραγωγοί να μεριμνούν για την υποβοήθηση της καταπολέμησης του εντόμου, χρησιμοποιώντας ίδια μέσα αντιμετώπισης (παγίδες μαζικής παγίδευσης, επιπλέον δολωματικούς ψεκασμούς, ψεκασμούς κάλυψης), ενεργώντας πάντα υπό την καθοδήγηση των τεχνικών τους συνεργατών.

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί από τους παραγωγούς στις περιοχές με χαμηλά ποσοστά καρποφορίας, δεδομένου ότι σε αυτές η αποτελεσματικότητα των δολωματικών ψεκασμών του προγράμματος είναι εξαιρετικά αμφίβολη και ως εκ τούτου θα χρειαστεί να επέμβουν και με ίδια μέσα. Σε κάθε περίπτωση οι παραγωγοί θα πρέπει να προσδιορίζουν το μέγεθος της παραγωγής τους και να σταθμίζουν με μεγάλη προσοχή τα θέματα κόστους – ωφέλειας για τις όποιες επεμβάσεις τους.

Παρακαλούνται οι ελαιοπαραγωγοί της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου να συνεργάζονται με τους συντελεστές του προγράμματος καθ’ όλη τη διάρκεια εφαρμογής του. Επιβάλλεται να επισκέπτονται σε τακτά χρονικά διαστήματα τα ελαιόδεντρά τους προκειμένου να ελέγχουν την καλή εφαρμογή των ψεκασμών και την αποτελεσματικότητά τους. Παράλληλα παρακαλούνται να μεταφέρουν έγκαιρα στην υπηρεσία μας οποιοδήποτε πρόβλημα υποπέσει στην αντίληψή τους.

Επίσης καλούνται όσοι ελαιοπαραγωγοί έχουν περιφραγμένα ελαιόφυτα να μεριμνήσουν ώστε ο εργολάβος ψεκασμού να έχει πρόσβαση στα δένδρα τους προκειμένου να τα ψεκάσει και οι βιοκαλλιεργητές να σημαδέψουν τα ελαιόδεντρά τους για να αποφευχθεί ανεπιθύμητος ψεκασμός.

Επισημαίνεται ότι με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Γόρτυνα εξαιρέθηκαν από την εφαρμογή του προγράμματος δακοκτονίας για τα έτη 2023-2025 οι Κοινότητες  Διονυσίου – Παναγιάς, Σοκαρά και Στερνών. Οι ελαιοπαραγωγοί των παραπάνω περιοχών θα πρέπει να μεριμνήσουν οι ίδιοι για την προστασία των ελαιοδέντρων τους από τον δάκο. Οι καλλιεργητές που έχουν ελαιόδεντρα σ’ αυτές τις Κοινότητες δεν θα πληρώσουν εισφορά δακοκτονίας για τον ελαιόκαρπο που προέρχεται από αυτά τα ελαιόδεντρα.

Υπενθυμίζεται η  υποχρέωση του εργολάβου να γνωστοποιεί με γραπτές ανακοινώσεις, οι οποίες θα τοιχοκολλούνται σε κεντρικά σημεία των οικισμών, το αναλυτικό πρόγραμμα του ψεκασμού προκειμένου να λαμβάνουν γνώση οι ενδιαφερόμενοι ελαιοκαλλιεργητές. Επίσης οι παραγωγοί θα μπορούν να βλέπουν τις ανακοινώσεις για τις ημερομηνίες ψεκασμών και στην ιστοσελίδα της Περιφέρειας Κρήτης:

• είτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.crete.gov.gr επιλέγοντας ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ / ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΑΓΡΟΤΩΝ / ΔΑΚΟΚΤΟΝΙΑ / ΔΑΚΟΚΤΟΝΙΑ ΠΕ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
• ή απευθείας επιλέγοντας την παρακάτω ηλεκτρονική διεύθυνση

https://www.crete.gov.gr/dakoktonia-heraklion/

Για οποιαδήποτε πρόσθετη πληροφορία οι παραγωγοί μπορούν να απευθύνονται στην υπηρεσία μας.

«Τα κέρδη τους από την εμπορία παράνομων φυτοφαρμάκων είναι μυθικά και ξεπερνούν πολλές φορές εκείνα από τη διακίνηση ναρκωτικών. Και αυτοί που βρίσκονται από πίσω έχουν όλα τα χαρακτηριστικά της "μαφίας" και του οργανωμένου εγκλήματος». Τα λόγια αυτά ανήκουν σε ανώτερο αξιωματικό της αστυνομίας στην Βόρεια Ελλάδα που βρίσκεται σε ένα συνεχές κυνήγι για την αντιμετώπιση μιας ευρείας διακίνησης παράνομων φυτοφαρμάκων στα βόρειο-ανατολικά σύνορα της χώρας των οποίων η χρήση θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για τη δημόσια υγεία καθώς τα ίχνη τους στα γεωργικά προϊόντα που καταναλώνουμε δεν είναι ορατά με γυμνό μάτι.

Ας πάμε καταρχήν σε ένα αδιαμφησβήτητο γεγονός, πριν από ένα χρόνο περίπου όπως προκύπτει από το αστυνομικό ρεπορτάζ. Το βράδυ της 23ης Μαρτίου του 2024, αστυνομικοί του τμήματος ασφαλείας του Κιλκίς έχουν λάβει την πληροφορία ότι σε αγροτική περιοχή της Ημαθίας δρα ένα από τα πιο οργανωμένα κυκλώματα που εισάγει και διακινεί παράνομα φυτοφάρμακα στη χώρα μας. Στήνουν καρτέρι και βλέπουν ένα ανύποπτο φορτηγό με δύο ΙΧ αυτοκίνητα γύρω του.

Θα διαπιστώσουν ότι πράγματι το φορτηγό είναι γεμάτο κούτες με παράνομα φυτοφάρμακα. Δύο αλλοδαποί και τέσσερις άντρες ελληνικής καταγωγής προσπαθούν να τα μεταφορτώσουν στα αυτοκίνητά τους. Οι αστυνομικοί θα κάνουν έφοδο.

Κάποιοι θα προσπαθήσουν να φύγουν, αλλά τελικά θα συλληφθούν και οι έξι άντρες. Θα κατασχεθούν 318 δοχεία λαθραίων φυτοφαρμάκων, 680 συσκευασίες ενώ στα ΙΧ είχαν μεταφορτώσει άλλες 98 συσκευασίες. Και αυτή ήταν μόνο μία από τις σπείρες που δρουν τα τελευταία χρόνια και διακινούν παράνομα φυτοφάρμακα ιδιαίτερα επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα τεράστιο κέρδος.

Πάνω από 3.000 περιπτώσεις

«Είναι συνεχώς αυξανόμενες οι περιπτώσεις παράνομων φυτοπροστατευτικών προϊόντων ή παράνομων γεωργικών φαρμάκων. Περίπου 3.000 περιπτώσεις έχουν αναφερθεί». Επισκεπτόμαστε το εργαστήριο του καθηγητή γεωργικής φαρμακολογίας Κωνσταντίνου Αλειφέρη στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στο εργαστήριο του με φοιτητές και ερευνητές παρακολουθούν από κοντά τα φυτοφάρμακα και ερευνούν μεταξύ των άλλων, τις δραστικές τους ουσίες. Ρωτάμε πόσο επικίνδυνα μπορεί να γίνουν τα παράνομα φυτοφάρμακα για τη δημόσια υγεία.

«Όταν μιλάμε για τον καταναλωτή θα πρέπει να ξέρουμε και να βάλουμε στο μυαλό μας ότι μιλάμε για μικρά παιδιά, μιλάμε για ανθρώπους που έχουν χρόνια νοσήματα. Επομένως είναι πάρα πολύ σοβαρό το θέμα και θα πρέπει η πολιτεία και όλοι οι αρμόδιοι φορείς να είναι πάρα πολύ προσεκτικοί και πάρα πολύ αυστηροί» τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Αλειφέρης.

Το ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο είναι ιδιαίτερα αυστηρό ως προς τη χρήση των φυτοφαρμάκων και έχουν δοθεί συγκεκριμένες προδιαγραφές για τις ουσίες που είναι εγκεκριμένες. Τα προϊόντα που κυκλοφορούν στην Ελλάδα οφείλουν να έχουν πάνω στη συσκευασία τους τον αριθμό άδειας, τον οποίο δίνει το υπουργείο Γεωργίας.

Ένας σπουδαστής στο εργαστήριο θα μας το δείξει. «Όπως μπορούμε να δούμε εδώ πέρα το συγκεκριμένο σκεύασμα που ανήκει στην κατηγορία των μυκητοκτόνων έχει αριθμό άδειας που έχει εγκριθεί από το 2009».

Είναι επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία

«Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να γνωρίζουμε ποια είναι η δραστική ουσία που ένα φυτοπροστατευτικό προϊόν παράνομο έχει, ούτως ώστε να μπορούμε να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με την επικινδυνότητά του για τον καταναλωτή όπως σας είπα για το περιβάλλον ή για τον χρήστη φυτοπροστατευτικού προϊόντος», υπογραμμίζει ο καθηγητής.

Στο εργαστήριο στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο υπάρχουν όλα εκείνα τα κατάλληλα μηχανήματα για να κάνουν τις απαραίτητες αναλύσεις. Ο καθηγητής γεωργικής φαρμακολογίας μας οδηγεί στην ιδιαίτερη αίθουσα του εργαστηρίου.

Ο ίδιος αναφέρει ότι «Εδώ με τα αναλυτικά μηχανήματα μπορούμε να αναλύσουμε οποιοδήποτε δείγμα τροφίμου, περιβαλλοντικό δείγμα ή οποιαδήποτε άλλο δείγμα ώστε να αποφανθούμε αν περιέχει υπόλειμμα από κάποιο γεωργικό φάρμακο, σε τι επίπεδα και να αποφασίσουμε να καταλήξουμε αν τελικά οι ουσίες, οι οποίες περιέχονται αντιπροσωπεύουν ένα σκεύασμα το οποίο κυκλοφορεί στην αγορά νόμιμα ή αν προέρχεται από μια ουσία που έχει καταργηθεί, δηλαδή αντιπροσωπεύει ένα παράνομο γεωργικό φάρμακο».

Πού βρίσκονται τα παράνομα εργαστήρια

Από πού προέρχονται όμως και πώς κατασκευάζονται τα παράνομα φυτοφάρμακα; Στο διαδίκτυο μπορεί πολύ εύκολα να διαπιστώσει κανείς ότι υπάρχουν ιστοσελίδες από την Κίνα που διαφημίζουν ότι μπορεί να προμηθεύσουν την Ευρώπη με κάθε λογής φυτοφάρμακα και εντομοκτόνα. Πρόκειται για προϊόντα ανεξέλεγκτα που εξάγονται εύκολα και στην Ευρώπη. Πηγές που γνωρίζουν καλά πώς κινούνται τα κυκλώματα μας μίλησαν για παράνομα εργαστήρια στην Ουκρανία, τα οποία μεταφέρθηκαν μετά τον πόλεμο στη Βουλγαρία και την Τουρκία.

«Είναι μια γραμμή που μπορεί να ξεκινήσει από την Κίνα, μπορεί να ξεκινήσει από την Ουκρανία μπορεί να περάσει μέσα στην Τουρκία, να ανέβει στη Βουλγαρία και να κατέβει στην Ελλάδα. Όταν λέμε παράνομες εισαγωγές, μπορεί να έχουμε πλαστά προϊόντα και μπορεί να έχουμε προϊόντα που κυκλοφορούν σε άλλες χώρες άρα εισέρχονται παράνομα στην Ελλάδα. Και στα δυο, έχουμε ένα πάρα πολύ μεγάλο πρόβλημα παραβίασης του πλαισίου που έχουμε, άρα και ό,τι αφορά τη δημόσια υγεία, το χρήστη, το περιβάλλον, αλλά και το άλλο που έχει να κάνει με τα πλαστά ακόμα περισσότερο, διότι τα πλαστά προϊόντα είναι αγνώστου προελεύσεως και συστάσεως» , δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ