Γιατί είναι τόσο σημαντικές οι μετασυλλεκτικές μεταχειρίσεις των κηπευτικών

Τι περιλαμβάνουν οι μετασυλλεκτικές μεταχειρίσεις;

Οι κύριες διαδικασίες είναι:

- Καθαρισμός και διαλογή: Αφαίρεση χώματος, φύλλων, φθαρμένων καρπών. 

- Συσκευασία και τυποποίηση: Καθορισμός ποιότητας, μέγεθος, βάρος και εμφάνιση. 

- Πρόψυξη και συντήρηση: Μείωση θερμοκρασίας για επιβράδυνση του μεταβολισμού. 

- Προστασία από αφυδάτωση: Με πλαστικό περιτύλιγμα ή επικάλυψη με κερί. 

- Αποθήκευση και μεταφορά: Υπό ελεγχόμενες θερμοκρασίες και υγρασία.

Γιατί είναι σημαντικές;

Τα κηπευτικά είναι ζωντανοί οργανισμοί και συνεχίζουν να αναπνέουν και να "γεράζουν" και μετά τη συγκομιδή. Χωρίς σωστούς χειρισμούς, χάνουν γρήγορα την ποιότητά τους – μαραίνονται, αλλοιώνονται ή προσβάλλονται από μικροοργανισμούς.

Παραδείγματα μετασυλλεκτικών χειρισμών σε γνωστά κηπευτικά

Τομάτα 

Η τομάτα είναι κλιμακτηριακός καρπός, δηλαδή μπορεί να ωριμάσει και μετά τη συγκομιδή. Συγκομίζεται στο στάδιο της φυσιολογικής ωριμότητας (πράσινη) και αποθηκεύεται σε 13–18°C. Όσο ωριμάζει, μειώνεται η θερμοκρασία αποθήκευσης. Η πρόψυξη και η αποφυγή χτυπημάτων είναι κρίσιμες.

Αγγούρι

Το αγγούρι είναι πολύ ευαίσθητο στις χαμηλές θερμοκρασίες (κάτω από 10°C μπορεί να υποστεί κρυοτραυματισμούς). Αποθηκεύεται στους 12°ψ ενώ συνήθως τυλίγεται με πλαστικό φιλμ για να μειωθεί η απώλεια νερού.

Πιπεριά

Συγκομίζεται είτε πράσινη είτε πλήρως ώριμη. Η επικάλυψη με κερί είναι συνήθης πρακτική για να μειωθεί η αφυδάτωση και να βελτιωθεί η εμφάνιση. Αποθήκευση: 8–9°C και 95% σχετική υγρασία.

Μελιτζάνα

Επίσης ευαίσθητη στο ψύχος – αποθηκεύεται ιδανικά στους 7–10°C. Πρέπει να μεταχειρίζεται με προσοχή γιατί τραυματίζεται εύκολα.

Κολοκυθάκι

Η συγκομιδή του πραγματοποιείται σε ανώριμο στάδιο ενώ η διατήρηση του δεν είναι εφικτή για μεγάλο χρονικό διάστημα. Απαιτεί ειδικούς χειρισμούς καθώς είναι ένα ευαίσθητο λαχανικό με αρκετές απώλειες νερού. Οι καλύτερες συνθήκες αποθήκευσης είναι 7-10oC και 95% σχετική υγρασία για περίπου 7 ημέρες.

Φασολάκι

Είναι εξαιρετικά ευπαθές. Αποθηκεύεται στους 4,5–7°C με υψηλή υγρασία (95%). Συχνά συσκευάζεται σε μικρούς δίσκους καλυμμένους με διάτρητο πλαστικό για μείωση της απώλειας νερού.

Τι εξασφαλίζουν οι σωστές μετασυλλεκτικές πρακτικές;

- Διατήρηση θρεπτικής αξίας και γεύσης 

- Περιορισμό απωλειών και αποβλήτων 

- Βελτιωμένη εμπορική αξία και ικανοποίηση του καταναλωτή 

Πηγή: Δρ.Καραπάνος Ιωάννης  "Μετασυλλεκτικοί χειρισμοί των λαχανικών", Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής, Εργαστήριο Κηπευτικών Καλλιεργειών.

https://blog.farmacon.gr