«Η κυκλική οικονομία η απάντηση στην κλιματική κρίση»

«Η ενσωμάτωση των αρχών της Κυκλικής Οικονομίας στην αγροτική παραγωγή είναι η απάντησή μας στις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης και των νέων συνθηκών που διαμορφώνονται», υπογράμμισε ο Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Γιώργος Στρατάκος, στην διάρκεια ομιλίας του σε συνέδριο για την κυκλική οικονομία, που διοργάνωσε η Γενική Γραμματεία Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Ο κ. Στρατάκος, αφού συνεχάρη τον Γενικό Γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων Μανώλη Γραφάκο, για το έργο που έχει υλοποιήσει, ως τώρα, στο πλαίσιο των αποφάσεων της κυβέρνησης για την κυκλική οικονομία, επεσήμανε ότι η επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί αναμφίβολα αποτελεί  μια δύσκολη εξίσωση η επίλυση της οποίας απαιτεί συνένωση δυνάμεων. 

«Το μοντέλο της Κυκλικής Οικονομίας», επεσήμανε ο κ. Στρατάκος, «είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένο και με την αγροτική ανάπτυξη και αποτελεί ευκαιρία και ανάγκη για τον πρωτογενή τομέα της Χώρας μας. Αποκτά μάλιστα μεγαλύτερη σημασία στις μέρες μας, που σε διεθνές επίπεδο  προκύπτουν σημαντικά ζητήματα σχετικά με το περιβάλλον και την κλιματική κρίση, την επάρκεια και την ασφάλεια των τροφίμων και την αειφορία».

Οι ασκούμενες πολιτικές του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, όπως αυτές εκφράζονται από τον Υπουργό  Λευτέρη Αυγενάκη ,«είναι σταθερά προσανατολισμένες στην κατεύθυνση ενσωμάτωσης της Κυκλικής Οικονομίας στην αγροτική ανάπτυξη. Και ειδικότερα στην εφαρμογή δράσεων που δίνουν ώθηση στην αγροτική παραγωγή και στην ανταγωνιστικότητα των προϊόντων. Δημιουργώντας έτσι νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες, νέες θέσεις εργασίας, αποδοτικότερους και φιλικότερους προς το περιβάλλον τρόπους παραγωγής και κατανάλωσης».

Όπως υπογράμμισε ο κ. Στρατάκος, «η ενθάρρυνση της χρήσης δευτερογενών υλικών και αποβλήτων, ως παραγωγικών και χρήσιμων πόρων, αποτελεί στοιχείο του νέου μοντέλου αγροτικής ανάπτυξης.

Στόχος μας, σε συνεργασία βεβαίως με το αρμόδιο Υπουργείο Περιβάλλοντος, είναι η επιτάχυνση δράσεων ανακύκλωσης, επαναχρησιμοποίησης προϊόντων και υλικών του πρωτογενούς τομέα», κατέληξε.

Ο Δήμαρχος Ηράκλειου Αλέξης Καλοκαιρινός,  αφού συνεχάρη για την πρωτοβουλία των εργασιών του Φόρουμ Κυκλικής Οικονομίας, προχώρησε στις εξής δηλώσεις :

«Είμαστε μπροστά σε μεγάλες προκλήσεις και αυτές αφορούν και την κλιματική κρίση. Και αυτό μας δημιουργεί και πολύ συγκεκριμένες υποχρεώσεις. Οι σχεδιασμοί μας πρέπει να είναι πάρα πολύ ξεκάθαροι και αρκετά μακροπρόθεσμοι. Αυτό που επίσης χρειαζόμαστε είναι να έχουμε έγκαιρα τα χρηματοδοτικά εργαλεία και να είμαστε βέβαιοι ότι αυτοί οι σχεδιασμοί είναι συνεκτικοί.

Το συνολικό ζήτημα της κυκλικής οικονομίας της διαχείρισης των αποβλήτων είναι θα έλεγα στην κορυφή της ατζέντας του Δήμου Ηρακλείου και θεωρώ ότι η Κρήτη με την πολύ καλή συνεργασία την οποία έχουμε με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και το Υπουργείο Περιβάλλοντος βρίσκεται σε μια πρωτοπορία.

 Αυτή η πρωτοπορία θα μπορούσε να αποκτήσει και χαρακτηριστικά πέρα από τη χώρα μας; Νομίζω ναι και πρέπει να είμαστε φιλόδοξοι. Πρέπει να είμαστε φιλόδοξοι και στο σχέδιο της κυκλικής πόλης ,το οποίο είναι μια μεγάλη επιδίωξη για το Ηράκλειο.

Το Ηράκλειο να είναι μία από τις κυκλικές πόλεις της Ευρώπης, με στοιχεία πρωτοποριακού σχεδιασμού. Και αυτό που καταλήγει; Καταλήγει στην ποιότητα ζωής των ανθρώπων. Αυτό είναι η επιδίωξη μας και αυτός είναι ο σκοπός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.»

Είμαστε σίγουροι ότι με τις οδηγίες και τη συμβολή του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κυρίου Λευτέρη Αυγενάκη, το Ηράκλειο θα αποκτήσει τα χαρακτηριστικά μιας κυκλικής πόλης»

Από την πλευρά της Περιφέρειας ο Περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης εξέφρασε τη στήριξή του στο κυκλικό μοντέλο παραγωγής ειδικά στις μεγάλες πόλεις, με την αξιοποίηση των σύγχρονων εγκαταστάσεων που λειτουργούν ή βρίσκονται σε φάση κατασκευής και σημείωσε πως «το μήνυμα είναι πλέον καθαρό: όχι άλλες χαμένες ευκαιρίες. Η ανάκτηση και η ανακύκλωση των υλικών αποτελεί πρωταρχική προϋπόθεση για να ανθίσει η κυκλική οικονομία».

Η Σύνοδος «Forum Κυκλικών Πόλεων», αφορά στη διαχείριση αποβλήτων ως πόρων, ώστε να διατηρούνται στην οικονομία για να επαναχρησιμοποιούνται και στηρίζεται στο Σύμφωνο Συνεργασίας, που έχουν υπογράψει αρμόδιες Γενικές Γραμματείες εμπλεκόμενων Υπουργείων, σε μια κοινή πρωτοβουλία, με σκοπό τη συμβολή τους στην προσπάθεια να επιταχυνθεί η μετάβαση στην κυκλική οικονομία, σ’ ένα μοντέλο με μηδενικά απόβλητα.

Χαιρετίζοντας τη Σύνοδο εκ μέρους της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας, ο Περιφερειάρχης Κρήτης υπογράμμισε την ανάγκη για άμεση συνέργεια με τους τοπικούς παραγωγικούς φορείς και πρότεινε «οι Περιφέρειες με σημαντική αγροτική παραγωγή ποιοτικών προϊόντων, όπως η Κρήτη, να ενθαρρύνουν τη στροφή στην κυκλικότητα με στόχο τη μείωση των αποβλήτων της γεωργίας».

Όπως τόνισε ο Σταύρος Αρναουτάκης, «το νερό, η ενέργεια και τα απόβλητα είναι βασικές συνιστώσες της κυκλικής οικονομίας» και στο πλαίσιο αυτό εξήγησε πως προωθείται η συνεργατική διαχείριση αυτών των τριών συμπληρωματικών πόρων στο πλαίσιο δημιουργίας τοπικών κυκλικών οικονομιών».

 Αναφερόμενος ειδικότερα στην Κρήτη, σημείωσε πως «πέρα από τον Περιφερειακό Σχεδιασμό για τα Απορρίμματα (ΠΕΣΔΑ), έχουμε εκπονήσει με πρωτοβουλία του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κύριου Λευτέρη Αυγενάκη master plan για την διαχείριση των υδάτων, τόσο σε περιφερειακό επίπεδο, από τον Οργανισμό Ανάπτυξης Κρήτης, όσο και σε επίπεδο μεγάλων δήμων. Θα ήταν λοιπόν εξαιρετικά χρήσιμο να ξεκινήσουμε με τη χρηματοδότηση ολιστικών στρατηγικών κυκλικότητας για μεγάλες πόλεις των Περιφερειών που διαθέτουν σύγχρονες εγκαταστάσεις επεξεργασίας και έχουν ήδη κάνει σημαντικά βήματα προόδου προς αυτή την κατεύθυνση.

 Ως Περιφέρεια Κρήτης, στηρίζουμε την ανακύκλωση υλικών και διεκδικούμε επαρκείς πόρους για να πραγματοποιήσουμε τα επόμενα βήματα στην πορεία δίκαιης μετάβασης σε ένα κυκλικό μοντέλο παραγωγής», επεσήμανε τέλος ο Περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης, από την 4η Σύνοδο «Forum Κυκλικών πόλεων» που διεξάγεται στο Ηράκλειο.

Η περίοδος από την έναρξη της βλάστησης μέχρι και την καρπόδεση και την αύξηση των νεαρών καρπών είναι περίοδος μεγάλης ευαισθησίας, όσον αφορά τον κίνδυνο προσβολών κυρίως από μυκητολογικές, αλλά και βακτηριολογικές ασθένειες.

Η εξάπλωση των ασθενειών και η επιδημική τους εμφάνιση είναι άμεσα συνδεδεμένη με τις καιρικές συνθήκες, όπως οι δροσερές θερμοκρασίες και κυρίως ο παρατεταμένα βροχερός, υγρός και ανεμώδης καιρός, καθώς και το χαλάζι.

Εφέτος, η εξέλιξη των ευαίσθητων βλαστικών σταδίων των καλλιεργειών έλαβαν χώρα υπό ξηροθερμικές συνθήκες, απουσία βροχοπτώσεων και υψηλών ποσοστών υγρασίας. Ωστόσο, από σήμερα οι καιρικές συνθήκες προβλέπεται να αλλάξουν σημαντικά για ένα τουλάχιστον εικοσιτετράωρο με την έλευση ισχυρών καταιγίδων, ανέμων και σημαντική πτώση της θερμοκρασίας.

Επίσης, ο κίνδυνος χαλαζόπτωσης κατά τόπους, είναι πολύ μεγάλος. Τέτοιες καιρικές συνθήκες ευνοούν ιδιαίτερα μυκητολογικές και βακτηριολογικές ασθένειες, οι οποίες ανάλογα με το παθογόνο, την ευαισθησία της ποικιλίας και το ιστορικό της καλλιέργειας, μπορεί να πάρουν επιδημική μορφή και να προκαλέσουν σοβαρή καταστροφή στην παραγωγή.

Σε αυτή τη χρονική περίοδο οι καλλιέργειες της αχλαδιάς και της μηλιάς βρίσκονται στα πλέον ευαίσθητα βλαστικά στάδια και συνεπώς διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο προσβολής από ασθένειες.

ΦΟΥΖΙΚΛΑΔΙΑ (Αχλαδιά─Μηλιά)

Τα φουζικλάδια είναι μυκητολογικές ασθένειες της αχλαδιάς και της μηλιάς, οι οποίες με βροχερό, ανεμώδη και δροσερό καιρό, μπορεί να γίνουν ιδιαίτερα καταστροφικές από την έναρξη της βλάστησης μέχρι και τη συγκομιδή.

Τα πλέον συχνά και χαρακτηριστικά συμπτώματα εμφανίζονται στα φύλλα και στους καρπούς. Το παρόν βλαστικό στάδιο της καρπόδεσης και της αύξησης των νεαρών καρπών είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στην προσβολή από τους μύκητες.

Για το λόγο αυτό συστήνεται η συνέχιση της προστασίας των καλλιεργειών με ένα κατάλληλο και εγκεκριμένο φυτοπροστατευτικό, για όσο διάστημα επικρατούν ευνοϊκές καιρικές συνθήκες και ανάλογα με το ιστορικό προσβολής των οπωρώνων.

Για την αποφυγή ανάπτυξης ανθεκτικότητας των μυκήτων συνιστάται η εναλλαγή μυκητοκτόνων από διαφορετικές χημικές ομάδες.

Επίσης, τονίζεται ότι για να είναι αποτελεσματική η καταπολέμηση των φουζικλαδίων σε μία περιοχή θα πρέπει να εφαρμόζεται από το σύνολο των καλλιεργητών, διότι τα μολύσματα των παθογόνων (ασκοσπόρια) μεταφέρονται με τον άνεμο και μολύνουν σε μεγάλες αποστάσεις.

Προσβολή φουζικλαδίου σε καρπό μήλου. Φωτ. Θ. Μόσχος.

ΜΟΝΙΛΙΑ (ΦΑΙΑ ΣΗΨΗ) (Αχλαδιά─Μηλιά)

Είναι μυκητολογική ασθένεια μεγάλης οικονομικής σημασίας για τα μηλοειδή. Το παθογόνο προσβάλει τα άνθη και μέσω αυτών τους κλαδίσκους, τα φύλλα και τους κλάδους (έλκη). Επίσης, προσβάλει τους καρπούς σε όλα τα στάδια ανάπτυξής τους, προκαλώντας σήψεις, ακόμη και μετασυλλεκτικά. Τα μολύσματα του μύκητα (κονίδια) μεταφέρονται σε μεγάλες αποστάσεις και με βροχερό και υγρό καιρό προκαλούν ταχύτατα μολύνσεις. Συστήνεται η συνέχιση της προστασίας της νεαρής βλάστησης και των καρπών ενόψει της έλευσης της καταιγίδας, με ένα κατάλληλο και εγκεκριμένο μυκητοκτόνο. Επισημαίνεται, ότι η καταπολέμηση της ασθένειας είναι δυνατό να συνδυαστεί με εκείνη για τα φουζικλάδια. 3 Προσβολή μονίλιας σε καρπό μήλου.

Φωτ. Θ. Μόσχος

ΩΙΔΙΟ (Μηλιά)

Οι καιρικές συνθήκες είναι ευνοϊκές για την εκδήλωση της ασθένειας στην τρυφερή βλάστηση. Συστήνεται ψεκασμός ιδίως σε ποικιλίες μηλιάς που είναι ευαίσθητες στο ωίδιο, αλλά και σε περιοχές με ιστορικό προσβολών από τον μύκητα. Προτείνεται να χρησιμοποιηθούν σκευάσματα που αντιμετωπίζουν ταυτόχρονα και το φουζικλάδιο. Προσβολή τρυφερής βλάστησης από τον μύκητα.

ΣΕΠΤΟΡΙΩΣΗ (Αχλαδιά)

Όπως και στην περίπτωση των φουζικλαδίων, η ασθένεια ευνοείται από τις άστατες καιρικές συνθήκες που προβλέπεται ότι θα επικρατήσουν το επόμενο εικοσιτετράωρο. Συστήνεται άμεσα η προστασία των καλλιεργειών με ένα κατάλληλο και εγκεκριμένο για την καλλιέργεια μυκητοκτόνο και σε συνδυασμό με την καταπολέμηση του φουζικλαδίου.

ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΟ ΚΑΨΙΜΟ (Αχλαδιά─Μηλιά)

Λόγω της επερχόμενης καταιγίδας, συστήνεται η συνέχιση τη προστασίας των καλλιεργειών, ιδίως εκείνων με ιστορικό προσβολή από το βακτήριο, με ένα κατάλληλο και εγκεκριμένο βακτηριοκτόνο σκεύασμα. Επίσης, συνιστάται ο περιορισμός της αζωτούχου λίπανσης καθώς και της άρδευσης στην απολύτως αναγκαία, διότι η ασθένεια αποβαίνει ιδιαίτερα σοβαρή στα εύρωστα δένδρα. Στους οπωρώνες που έχουν προσβολές συστήνεται η συλλογή και η απομάκρυνση των προσβεβλημένων βλαστών μαζί με τουλάχιστον 30 εκ. υγιούς τμήματος αργότερα και μόνο κατά τη διάρκεια ξηρού καιρού και ηλιοφάνειας. Προσβολή βακτηρίου σε αχλαδιά.

Φωτ. Θ. Μόσχος

ΣΥΣΤΑΣΗ: Καλούνται οι καλλιεργητές, ιδίως αυτήν την εποχή, να επισκέπτονται όσο το δυνατό συχνότερα τις καλλιέργειες, προκειμένου να διαπιστώνουν έγκαιρα τυχόν προσβολές από φυτοπαράσιτα, έτσι ώστε να είναι εφικτή η αποτελεσματική αντιμετώπισή τους, με το μικρότερο οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Σε κάθε περίπτωση να τηρούνται αυστηρά οι οδηγίες χρήσης των φυτοπροστατευτικών προϊόντων για την αναλογία χρήσης, την συνδυαστικότητα, τον κίνδυνο φυτοτοξικότητας, το διάστημα μεταξύ τελευταίας επέμβασης και συγκομιδής και τα μέτρα προστασίας για την αποφυγή δηλητηρίασης.

Οι εικόνες που δίνονται και παρουσιάζουν συμπτώματα προσβολής ασθενειών και εχθρών είναι απλώς ενδεικτικές και σκοπό έχουν την καλλίτερη κατανόηση των φυτοπαθολογικών προβλημάτων από τους καλλιεργητές.

Σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν εργαλείο διάγνωσης 5 από μέρους των παραγωγών.

Για θέματα διάγνωσης πάσης φύσεως προσβολών των φυτών, οι καλλιεργητές σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να απευθύνονται άμεσα σε εξειδικευμένους γεωπόνους. Όλα τα δελτία μας υπάρχουν στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Αγρ. Ανάπτυξης & Τροφίμων στο διαδίκτυο: www.minagric.gr.

Τώρα που αναγνωρίζεται ως εργαλείο για την αποτίμηση των τιμών του χύμα κρασιού, η εξέλιξη του νόμου Egalim, κινητοποιεί πλήρως τη διεπαγγελματική του Μπορντό και του Ροδανού με την υποστήριξη του CNIV.

Για τον αμπελώνα, το πεδίο εφαρμογής του νόμου Egalim είναι κρίσιμο: να ενταχθούν στο σύστημα μόνο αυτοί που θέλουν.

 Αφού από το 2018 ήταν παραγκωνισμένος, τώρα ήρθε η ώρα να εμβαθύνουμε στα μυστήρια του νόμου Egalim για τον κλάδο του κρασιού. Πραγματοποιήθηκαν ήδη διαβουλεύσεις όλο και περισσότερο για τα όρια και τις δυνατότητες του «νόμου για την ισορροπία των εμπορικών σχέσεων στον αγροτικό τομέα και για υγιεινά και βιώσιμα τρόφιμα» επί αρκετές εβδομάδες. Από τις ανακοινώσεις του προέδρου Μακρόν για ορισμό κατώτατων τιμών, έως τις καταδίκες για καταχρηστικά χαμηλές τιμές δύο εμπόρων στο Bordeaux, η οινοποιία κινητοποιείται για να εξελίξει αυτό το ρυθμιστικό πλαίσιο σύμφωνα με τις ανάγκες της (με στόχο την αμοιβή όλων των κρίκων της αλυσίδας, ξεκινώντας από τους αμπελουργούς που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στους αμπελώνες που ειδικεύονται στις κόκκινες ποικιλίες). Κατόπιν αιτήματος των διεπαγγελματικών του Μπορντό και της κοιλάδας του Ροδανού (CIVB και Inter Rhône, που είναι πιλότοι για το θέμα αυτό και ενώ οι τιμές παραμένουν πολύ χαμηλές για το χύμα κρασί), η εκπρόσωπος του Υπουργού Γεωργίας Agnès Pannier-Runacher δέχθηκε εκπροσώπους της βιομηχανίας του κρασιού την προηγούμενη Τετάρτη 10 Απριλίου, για να συζητηθούν τα αιτήματα για ανάπτυξη του νόμου Egalim στους αμπελώνες που αντιμετωπίζουν τις περισσότερες δυσκολίες, ενώ τρεις βουλευτές από την πλειοψηφία (Anne-Laure Babault, Charente-Maritime, και Alexis Izard, Essonne) καλούνται να αξιολογήσουν το νόμο (ο αμπελοοινικός τομέας έχει ήδη αποφανθεί μέσω της Εθνικής Επιτροπής Διεπαγγελματικών για Οίνους με Ονομασία Προέλευσης και Γεωγραφική Ένδειξη, CNIV).

Ενώ προγραμματίζονται μελλοντικές συναντήσεις μεταξύ της οινοποιίας και της κυβέρνησης, «ο στόχος είναι να συνεργαστούμε, ταυτόχρονα για την κοινοβουλευτική διαδικασία σχετικά με την προετοιμασία του νόμου και για το τι μπορεί να προταθεί στις ονομασίες που το επιθυμούν (ειδικά στο Bordeaux και στο Côtes du Rhône, που μας προσέγγισαν)» αναφέρει ο Didier Delzescaux, διευθυντής του CNIV. Ο τελευταίος παρακολουθεί εγκάρσια τον φάκελο Egalim για τον τομέα του κρασιού. Δεδομένων αυτών που μπλοκάρουν την εφαρμογή του νόμου Egalim, δημιουργείται η ανάγκη ενίσχυσης και καθορισμού της συναλλαγής μεταξύ οινοποιού και πρώτου έμπορου, αλλά και της διευκρίνισης δεικτών, με δυσκολία στην αποτίμηση του κόστους παραγωγής (σ.σ. πρόκειται για την διαδικασία καθορισμού κατώτατων τιμών από τον αμπελουργό έως το εμπόριο) ή εκπόνησης συμβολαίων επισημαίνει ο Didier Delzescaux., ο οποίος προσθέτει ότι μετά την απόφαση του εμπορικού δικαστηρίου της 22ας Φεβρουαρίου στο Μπορντό, υπάρχει αίτημα από τους επαγγελματίες να δοθεί διευκρίνιση για την έννοια των καταχρηστικά χαμηλών τιμών για να μην υπάρχουν πλέον περιθώρια για ερμηνείες. Όλα αυτά ενώ υπογραμμίζει ότι η εφαρμογή του νόμου Egalim πρέπει να είναι à la carte. Κατά τις συζητήσεις με τον εκπρόσωπο υπουργό, «επισημάναμε τη μεταβλητότητα των καταστάσεων από τον ένα αμπελώνα στον άλλο. Δεν είναι το ίδιο είδος προϊόντος και δημιουργείται προσδοκία ανάλογα με την άυλη αξία του προϊόντος» συνοψίζει ο διευθυντής του CNIV.

Μετά τις δηλώσεις προθέσεων (και τις αντιρρήσεις) του στελέχους, η οινοποιία θέλει τώρα δράση για την ενίσχυση της αποτίμησής της.