Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 19 Φεβρουαρίου παρουσίασε το «Όραμά της για τη Γεωργία και τα Τρόφιμα», έναν φιλόδοξο οδικό χάρτη για το μέλλον της γεωργίας και των τροφίμων στην Ευρώπη του 2040 και μετέπειτα.
Η συγκεκριμένη Ανακοίνωση διαρθρώνεται γύρω από τέσσερις (4) θεμελιώδεις τομείς προτεραιότητας, οι οποίοι στοχεύουν στη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας και βιωσιμότητας του γεωργικού και αγροδιατροφικού τομέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πιο συγκεκριμένα η στόχευση αυτή αφορά σε:
· Έναν ελκυστικό και προβλέψιμο αγροτικό τομέα: Η γεωργία πρέπει να έχει τη σταθερότητα που απαιτείται για να ενθαρρύνει τους νέους να εισέλθουν στο επάγγελμα, συμπεριλαμβανομένων των δίκαιων εισοδημάτων και της καλύτερης στόχευσης της δημόσιας υποστήριξης.
· Έναν ανταγωνιστικό και ανθεκτικό αγροτικό τομέα: Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να δίνει προτεραιότητα στην επισιτιστική ασφάλεια και κυριαρχία με διάφορους τρόπους.
· Έναν ανθεκτικό αγροτικό τομέα με προοπτική για το μέλλον: Ο γεωργικός τομέας της Ευρώπης διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
· Έναν αγροτικό τομέα με δίκαιες συνθήκες διαβίωσης και εργασίας στις αγροτικές περιοχές: Η Επιτροπή θα παρουσιάσει ένα επικαιροποιημένο Σχέδιο Δράσης για τις Αγροτικές Περιοχές, για να διασφαλίσει ότι οι αγροτικές περιοχές παραμένουν ζωντανές, λειτουργικές και στενά συνδεδεμένες με την πολιτιστική και φυσική κληρονομιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Συμπληρωματικά στις παραπάνω τέσσερις (4) τομείς προτεραιότητας η Ανακοίνωση αναδεικνύει και την ουσιαστική σημασία που προσφέρουν η έρευνα, η γνώση, οι δεξιότητες και η καινοτομία στην υλοποίηση αυτού του Οράματος για το αγροδιατροφικό σύστημα της Ευρώπης.
Σημαντικά μηνύματα αναφορικά με το μέλλον της ΚΑΠ μετά το 2027
Αναλύοντας το κείμενο γίνονται αντιληπτές οι κατευθύνσεις και οι στοχεύσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφορικά με την επικείμενη συζήτηση για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική μετά το 2027.
Συγκεκριμένα:
Δικαιότερη και καλύτερα στοχευμένη δημόσια στήριξη
Η δημόσια στήριξη μέσω της ΚΑΠ εξακολουθεί να είναι απαραίτητη για τη στήριξη του εισοδήματος των γεωργών. Ωστόσο, η μελλοντική στήριξη της ΚΑΠ θα είναι περισσότερο προσανατολισμένη προς τους γεωργούς που δραστηριοποιούνται ενεργά στην παραγωγή τροφίμων, την οικονομική ευρωστία των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και τη διατήρηση του περιβάλλοντος. Θα πρέπει, επίσης, να εξεταστεί το ενδεχόμενο να δοθεί προτεραιότητα στην παραγωγή γεωργικών προϊόντων που είναι ουσιαστικής σημασίας για τη στρατηγική αυτονομία και την ανθεκτικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Επιπλέον, η στήριξη θα πρέπει να προσανατολίζεται περαιτέρω προς στους γεωργούς που τη χρειάζονται περισσότερο, με ιδιαίτερη προσοχή στους γεωργούς σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς, στους γεωργούς νεαρής ηλικίας και στους νέους γεωργούς, καθώς και στις μεικτές γεωργικές εκμεταλλεύσεις. Αναφορικά με αυτό, θα εξεταστεί το ενδεχόμενο ενισχυμένης χρήσης μέτρων όπως η προοδευτική μείωση και η επιβολή ανώτατων ορίων, λαμβανομένων υπόψη των διαφορετικών διαρθρωτικών και τομεακών πραγματικοτήτων των κρατών μελών.
Αξιοποίηση κάθε ευκαιρίας για καινοτομία ανταμείβοντας τους γεωργούς
Μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία προσφέρει στους γεωργούς νέες ευκαιρίες για συμπληρωματικές πηγές εισοδήματος. Συγκεκριμένα παραδείγματα αποτελούν ο αναπτυσσόμενος τομέας της βιολογικής παραγωγής και οι οικολογικές γεωργικές πρακτικές (όπως η ανθρακοδεσμευτική γεωργία και η βιοοικονομία) που συνδυάζουν τις οικονομικές δυνατότητες με τα περιβαλλοντικά αποτελέσματα και την κοινωνική ευθύνη.
Στο μέλλον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συμπληρώσει τις πρόσθετες εισοδηματικές ευκαιρίες για τους γεωργούς με την περαιτέρω παροχή ευκαιριών για πιστώσεις για τη φύση: δράσεις θετικές για τη φύση, οι οποίες θα αντιπροσωπεύουν θετικά για τη φύση, αποτελέσματα καθώς και καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία, τα οποία θα περιλαμβάνουν ιδιωτική και μεικτή χρηματοδότηση δημόσιου-ιδιωτικού τομέα για τη φύση, μπορούν, πέραν της δημόσιας στήριξης, να ανταμείβουν τους γεωργούς που ακολουθούν θετικές για τη φύση πρακτικές.
Κατάρτιση ενός φιλόδοξου επενδυτικού πλαισίου
Η ΚΑΠ θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί επενδύσεις για την προώθηση της ανταγωνιστικότητας, της βιωσιμότητας και της ανθεκτικότητας του γεωργικού τομέα.
Επίσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα διερευνήσει επιλογές όσον αφορά τη δυνατότητα συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την προσέλκυση επενδύσεων για ΜΜΕ στον τομέα της γεωργίας και των επιχειρήσεων τροφίμων.
Μια νέα στρατηγική για την ανανέωση των γενεών
Το μέλλον της επισιτιστικής αυτοδυναμίας στην Ευρώπη το 2040 εξαρτάται από τους γεωργούς νεαρής ηλικίας και τους νέους γεωργούς του σήμερα. Μία από τις προϋποθέσεις για την αύξηση της ελκυστικότητας του γεωργικού τομέα είναι η αντιμετώπιση των βασικών φραγμών στην ανανέωση των γενεών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα κατευθύνει τις εργασίες σχετικά με τη στρατηγική για την ανανέωση των γενεών, η οποία θα παρουσιαστεί το 2025, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη. Η στρατηγική αυτή θα παρέχει συστάσεις για την πολιτική αντίδραση και τα απαιτούμενα μέτρα, τόσο σε ενωσιακό όσο και σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
Διαφοροποίηση των αλυσίδων εφοδιασμού
Σήμερα, η επισιτιστική αυτοδυναμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγόμενες εισροές, όπως τα λιπάσματα, οι ζωοτροφές, πρωτεΐνες και η ενέργεια. Ως εκ τούτου, η μείωση αυτών των στρατηγικών εξαρτήσεων και η ελαχιστοποίηση των κινδύνων για τις αλυσίδες εφοδιασμού είναι καίριας σημασίας.
Ετοιμότητα του αγροδιατροφικού τομέα και θωράκισή του έναντι των κινδύνων
Η μελλοντική ΚΑΠ θα στηρίξει, με πιο στοχευμένο τρόπο, μέτρα και επενδύσεις που θα καταστήσουν τον γεωργικό τομέα πιο ανθεκτικό στις μεταβαλλόμενες συνθήκες, όπως τη θέσπιση συστημάτων ασφάλισης κινδύνου για τους παραγωγούς. Θα ενισχυθούν τα κίνητρα για τους γεωργούς προκειμένου να μειωθεί η ευαλωτότητά τους και η έκθεσή τους σε κινδύνους μέσω της προσαρμογής σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης, καθώς και τα κίνητρα για τον επιμερισμό των κινδύνων μεταξύ των γεωργών (π.χ. μέσω οργανώσεων παραγωγών ή συνεταιρισμών).
Επίσης, η λειτουργία του γεωργικού αποθεματικού θα πρέπει να αξιολογηθεί προσεκτικά με σκοπό την επανεστίασή του σε συγκεκριμένες κρίσεις σημαντικού μεγέθους, όπως μείζονες διαταραχές της αγοράς και ζητήματα υγείας των ζώων/φυτών. Πέραν αυτών, η παροχή έκτακτης στήριξης στους γεωργούς θα πρέπει να συνδέεται καλύτερα με κατάλληλα μέτρα διαχείρισης κινδύνων και πρόληψης.
Εξασφάλιση της ανθεκτικότητας του αγροδιατροφικού τομέα σε αρμονική συνύπαρξη με τη φύση
Στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι να επιτύχει κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, καθώς και να καταπολεμήσει και να αντιστρέψει την υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένει από τον γεωργικό τομέα να επιτύχει τη μείωση των εκπομπών, σύμφωνα με τον στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το κλίμα με ορίζοντα το 2030.
Με αποτελεσματικές πολιτικές που ανταμείβουν την υιοθέτηση ορθών πρακτικών και προσεγγίσεων προσαρμοσμένων σε συγκεκριμένες ανάγκες, υπάρχει περιθώριο για περαιτέρω και ταχύτερη μείωση των εκπομπών από τη γεωργία και για παράλληλη ενίσχυση των απορροφήσεων άνθρακα στον τομέα της γης, στα εδάφη και τα δάση.
Η μελλοντική ΚΑΠ θα αξιολογήσει τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να παρασχεθεί καλύτερη στήριξη στους γεωργούς για την περαιτέρω μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τις γεωργικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητές τους. Επιπλεόν, γίνονται σταδιακά βήματα για την άντληση χρηματοδότησης από τον ιδιωτικό τομέα, κάτι το οποίο θα πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω ως συμπληρωματική πηγή εισοδήματος πέραν της δημόσιας στήριξης.
Συμπέρασμα
Η παρούσα ανακοίνωση παρουσιάζει έναν οδικό χάρτη για την δράση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο πλαίσιο ενός Οράματος για τον Ευρωπαϊκο αγροδιατροφικό τομέα του 2040, ενώ ταυτόχρονα, δίνεται και το ένυσμα για την έναρξη του διαλόγου για την επόμενη Κοινή Αγροτική Πολιτική μετά το 2027 και τις αλλαγές που αυτή θα περιλαμβάνει.
Ο διάλογος αυτός πρέπει να εμβαθύνει στην πράξη, με συνεχή και αποτελεσματικότερη αλληλεπίδραση με τους γεωργούς, τους φορείς της αλυσίδας τροφίμων και την κοινωνία των πολιτών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο σε ολόκληρη την Ευρώπη, ώστε να αφουγκραστεί τις ανησυχίες και τις ιδέες τους.
Άρθρο του Κώστα Μπαγινέτα, Γενικού Γραμματέα Αγροτικής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων, ΥπΑΑΤ στο ΑΠΕ – ΜΠΕ
Πηγή:ertnews.gr
