Αναπόφευκτη κατάληξη αυτής της δραματικής πορείας, η μη αναστρέψιμη συρρίκνωση. Αυτό το εφιαλτικό μέλλον σκιαγραφεί για την Ελλάδα μια αποκαλυπτική επιστημονική ανάλυση για το ζήτημα του Δημογραφικού που παρουσιάστηκε πρόσφατα από το Ινστιτούτο Δημοκρατίας «Κωνσταντίνος Καραμανλής».

Σύμφωνα «ΤΑ ΝΕΑ» αξιοποιώντας δείκτες και στατιστικά στοιχεία, οι επιστήμονες κατέληξαν σε έξι διαφορετικά σενάρια για τη μείωση του πληθυσμού τα επόμενα 31 χρόνια. Σύμφωνα με το χειρότερο, η χώρα μας το 2050 θα έχει πληθυσμό μόλις 8,3 εκατ., δηλαδή 2,5 εκατ. λιγότερο από ό,τι το 2015. Η αλλαγή στη σύνθεση του πληθυσμού θα είναι εξίσου θεαματική: η μέση ηλικία από 43-45 έτη υπολογίζεται ότι θα φτάσει τα σχεδόν 49, ενώ οι νέοι ηλικίας έως 18 ετών θα αποτελούν μόλις το

Τις αναλύσεις πραγματοποίησαν οι Αναστασία Σαμαρά Κρίσπη, επίτιμη δικηγόρος, διδάκτωρ της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Μονάχου και πρόεδρος του Ιδρύματος Διεθνών Νομικών Μελετών Καθηγητού Ηλία Κρίσπη, ο Βύρων Κοτζαμάνης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, και η Αλεξάνδρα Τραγάκη, καθηγήτρια Οικονομικής Δημογραφίας. Και οι τρεις κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου:

Το brain drain

Για πρώτη φορά στη δημογραφική ιστορία μας, επισημαίνουν, ο πληθυσμός ηλικίας 0-14 ετών είναι, ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ’90, μικρότερος από την ηλικιακή ομάδα των 65+. Το brain drain κατά τη διάρκεια της κρίσης επιδείνωσε την κατάσταση, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να κατατάσσεται πλέον μεταξύ των έξι ταχύτερα γηρασκουσών χωρών μαζί με την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα, την Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία. Δυστυχώς οι ειδικοί εκτιμούν ότι το πρόβλημα έχει δυσχερή αναστρεψιμότητα… Τα μέτρα επιδοματικού χαρακτήρα δεν μπορούν παρά να βελτιώσουν ελάχιστα το πρόβλημα, ενώ, όπως προκύπτει από τα παραδείγματα άλλων χωρών, αυτό που απαιτείται είναι θεσμικές αλλαγές που θα εμπνεύσουν ασφάλεια για το μέλλον γονέων και παιδιών.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Βύρωνα Κοτζαμάνη, το δημογραφικό ζήτημα στην Ελλάδα έχει τρία βασικά χαρακτηριστικά: την υπερσυγκέντρωση του πληθυσμού σε ένα εξαιρετικά περιορισμένο τμήμα της συνολικής επιφάνειας της χώρας με ταυτόχρονη εγκατάλειψη της υπαίθρου, τη μείωση του συνολικού πληθυσμού αλλά και του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας, κάτι που έχει ξεκινήσει από τις αρχές της δεκαετίας του 2010 και που θα συνεχιστεί τις επόμενες δεκαετίες, και τέλος την υψηλή δημογραφική γήρανση, δηλαδή τη συνεχιζόμενη ποσοστιαία αύξηση του πληθυσμού των άνω των 65 ετών και ακόμη περισσότερο των άνω των 85 ετών.

Ως προς τις αιτίες του φαινομένου οι ειδικοί καταδεικνύουν τόσο την ταχύτατη πτώση των γεννήσεων όσο και το κύμα μετανάστευσης Ελλήνων που μετά το 2010 αναζήτησαν μια καλύτερη τύχη στο εξωτερικό. Ετσι, παρά την προσφυγική κρίση και το γεγονός ότι ο πληθυσμός της Ελλάδας περιλαμβάνει σήμερα περίπου 950.000 αλλοδαπούς – κυρίως προερχόμενους από πρώην σοσιαλιστικές χώρες ή από λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές του πλανήτη –, το μεταναστευτικό ισοζύγιο παραμένει αρνητικό.

Στη διαμόρφωση της γενικής εικόνας έχουν συντελέσει και ριζικές κοινωνικές αλλαγές: η επικράτηση ενός νέου τύπου οικογένειας με περιορισμένο αριθμό παιδιών, η αύξηση της διάρκειας σπουδών στις νεότερες γενιές, η συμμετοχή της γυναίκας στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό.

Οι επιπτώσεις στην οικονομία

Οι ερευνητές αναδεικνύουν τις άμεσες επιπτώσεις που έχει το δημογραφικό πρόβλημα στην οικονομία της χώρας. Σύμφωνα με τον Βύρωνα Κοτζαμάνη, ο πληθυσμός εργάσιμης ηλικίας, που το 2015 καταμετρήθηκε στα 7 εκατ. άτομα, το 2035 αναμένεται με βάση το χειρότερο σενάριο να έχει φτάσει τα 5,8 εκατ. και το 2050 τα 4,6 εκατ. Είναι ενδεικτικό ότι η μείωση του πλήθους των ατόμων εργάσιμης ηλικίας επιταχύνεται σε όλα τα σενάρια, ακόμη και στα πιο αισιόδοξα, μετά το 2030, με αποτέλεσμα το 2035 ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός να υπολείπεται αυτού του 2015 κατά 0,5-1 εκατ. ανθρώπους και το 2050 κατά 1,1-1,7 εκατ.

Η Αναστασία Σαμαρά Κρίσπη κάνει λόγο για «δημογραφική κατάρρευση της χώρας» και επισημαίνει ότι το φαινόμενο της γεωγραφικής συρρίκνωσης παρατηρείται σε ολόκληρη την Ευρώπη ταυτόχρονα με μια αύξηση πληθυσμού στον Τρίτο Κόσμο. «Το μέγεθος των συνεπειών της υπογεννητικότητας δεν συνειδητοποιείται άμεσα από την ελληνική κοινωνία» αναφέρει η Αναστασία Σαμαρά Κρίσπη, εντοπίζοντας παράλληλα μια «κρατική αδιαφορία για το πρόβλημα τα τελευταία 30 χρόνια».

Αρνητικά ισοζύγια

«Είναι ενδεικτικό ότι σήμερα στην Ευρώπη ζει μόλις το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού, ενώ στα μέσα του προηγούμενου αιώνα η Γηραιά Ηπειρος φιλοξενούσε σχεδόν έναν στους τέσσερις κατοίκους της Γης» λέει η Αλεξάνδρα Τραγάκη. «Ο ρυθμός αύξησης του ευρωπαϊκού πληθυσμού είναι οριακά θετικός και αυτό οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στις εισροές μεταναστών».

Οι επιστήμονες τονίζουν ότι τα ισοζύγια θα παραμείνουν αρνητικά αν δεν ληφθούν στοχευμένα μέτρα, τα αποτελέσματα των οποίων μπορεί να γίνουν ορατά έπειτα από δεκαετίες. Κι αυτό επειδή οι γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας έχουν ήδη γεννηθεί, το πλήθος τους είναι γνωστό και όσο και αν αυξηθεί η γονιμότητα δεν θα μπορέσουν να ισοσκελίσουν τους αναμενόμενους θανάτους. Στον σχεδιασμό που προτείνουν περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων πολιτικές για την ταχεία μείωση της ανεργίας, την εναρμόνιση της οικογενειακής με την επαγγελματική ζωή, τη βελτίωση του επιπέδου ζωής του πληθυσμού χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων και την αύξηση της γονιμότητας στις γυναίκες που γεννήθηκαν από το 1980 και μετά.

tilegrafimanews.gr

Έξω φρενών έγινε μια γυναίκα στο Αίγιο, όταν διαπίστωσε ότι ένας Έλληνας κάτοικος της περιοχής είχε μισθώσει τέσσερις αλλοδαπούς εργάτες για να ραβδίσουν τα… δικά της ελαιόδεντρα και είχαν «σηκώσει» ελιές βάρους μεγαλύτερου του ενός τόνου!

Η ιδιοκτήτρια του ελαιώνα ειδοποίησε αστυνομικούς της Ασφαλείας Αιγιαλείας και λίγο αργότερα συνελήφθησαν ο 78χρονος που καρπώθηκε παράνομα την παραγωγή της, καθώς και οι τέσσερις αλλοδαποί ηλικίας 42, 39, 39 και 20 χρόνων που μπήκαν στο αγρόκτημά της και περισυνέλεξαν τους καρπούς. Και οι πέντε παραπέμφθηκαν στον εισαγγελέα Πρωτοδικών Αιγίου με την κατηγορία της κλοπής.

Τη δεδομένη βούληση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης Μάκη Βορίδη για τη στήριξη των ροδακινοπαραγωγών με εισοδηματική ενίσχυση μέσω de minimis, επισήμανε ο Γιώργος Καρασμάνης μιλώντας σε τοπικά Μέσα Ενημέρωσης. Τόνισε δε ότι, αν θα είναι, αν θα την πούμε ¨στρεμματική ενίσχυση¨ λόγω εμπάργκο, ή ¨εισοδηματική ενίσχυση¨ λόγω απώλειας εισοδήματος, δεν χρειάζεται να παίξουμε με τις λέξεις, δεδομένου ότι καταλήγουν στον ίδιο παρονομαστή: Στην ουσιαστική στήριξη των καλλιεργητών που τα τελευταία χρόνια είδαν να καταρρέουν οι τιμές σε εξευτελιστικά επίπεδα, λόγω της απώλειας της τεράστιας ρωσικής αλλά και της ουκρανικής αγοράς, που δεν αναπληρώνονται με τίποτα, και με δεδομένο ότι δεν κερδίζονται εύκολα νέες μεγάλες αγορές!

Συνεπώς, είπε, το ουσιαστικό είναι ότι χρειάζεται ακριβοδίκαιη ενίσχυση και στήριξη και στα ροδάκινα και στα νεκταρίνια, χωρίς αποκλεισμούς που να καλύπτουν την πραγματική απώλεια του εισοδήματος. Δηλαδή να μην επαναληφθούν τα ¨μασκαριλίκια¨ του 2017 και του 2018, όταν με την ¨κοπτορραπτική¨ των κομματικών στελεχών της προηγούμενης Κυβέρνησης προστίθονταν και αφαιρούνταν και αποκλείονταν ποικιλίες κατά το δοκούν του καθενός! Άλλωστε, όπως κατ’ επανάληψη έχει τονίσει ο πρώην Υπουργός, εκείνες οι ζημιές και του 2017 και 2018 από τις βροχοπτώσεις έπρεπε να έχουν καλυφθεί και αποζημιωθεί από τον ΕΛΓΑ και όχι παράτυπα από τα ψίχουλα των de minimis!

Υπογράμμισε δε για ακόμη μια φορά, ότι οι ζημιές που προκαλούνται από φυσικά αίτια ή δυσμενείς καιρικές συνθήκες, καλύπτονται είτε από τον ΕΛΓΑ είτε από τα ΠΣΕΑ. Εν προκειμένω, οι ζημιές μπορούν να αποζημιωθούν και από τον Νόμο 4235/14 άρθρο 71που καλύπτει ακριβώς ζημιές που προκαλούνται από δυσμενείς καιρικές συνθήκες οι οποίες από κοινού ή μεμονωμένα επηρεάζουν μειωτικά την εξέλιξη της αναμενόμενης παραγωγής δενδροκαλλιεργειών, όπως για παράδειγμα ακαρπία, φυτασθένειες κλπ, πρόβλημα που παρατηρείται σε ρόδια, αχλάδια, αμύγδαλα κ.ά. που αν αποζημιωθούν με τις διαδικασίες αυτές τα χρήματα που θα πάρουν θα είναι πολύ περισσότερα από τα de minimis.Το άρθρο αυτό – που, σημειωτέον, ψηφίστηκε από όλες τις πτέρυγες της Βουλής – θα μπορούσε να συνδυαστεί και με το μέτρο Μ17 με τα 200 εκατομμύρια για την ισχυροποίηση του ΕΛΓΑ, όπως εμείς ως Κυβέρνηση το είχαμε προγραμματίσει. Δυστυχώς, τον Νόμο 4235/14 άρθρο 71που συνοδεύται από την απαιτούμενη αναλογιστική μελέτη, η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ τον άφησε ανενεργό, ενώ κατήργησε και το μέτρο Μ17 των 200 εκατομμυρίων! Εν τούτοις, ο Νόμος 4235 άρθρο 71 του ’14 – που,  επαναλαμβάνω, ψηφίστηκε από όλες τις πτέρυγες της Βουλής - μπορεί και τώρα να ενεργοποιηθεί.

Συμπερασματικά, όπως τόνισε ο Γιώργος Καρασμάνης, τα de minimis δεν είναι για όλες τις περιπτώσεις. Είναι για ειδικές περιπτώσεις και για απρόβλεπτες καταστάσεις ή εξωγενή αίτια κλπ, όπως είναι η περίπτωση των ροδακίνων και των νεκταρινιών.

Καταλήγοντας ο Γιώργος Καρασμάνης επανέλαβε ότι επιβάλλεται να επισπευσθούν όλες οι διαδικασίες ώστε οι παραγωγοί να πληρωθούν μέσα στο Δεκέμβρη, χωρίς – ξανατόνισε – αποκλεισμούς, με ουσιαστική ενίσχυση και στα ροδάκινα και στα νεκταρίνια, μέσα βέβαια στα πλαίσια του δημοσιονομικού χώρου της οικονομίας μας