Η ΕΕ έγκρινε το τροποποιημένο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας ύψους 35,95 δισεκατομμυρίων ευρώ

Χθες, η Επιτροπή αξιολόγησε θετικά το τροποποιημένο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας, το οποίο περιλαμβάνει ένα κεφάλαιο REPowerEU. Το σχέδιο ανέρχεται πλέον σε 35,95 δισ. ευρώ, με 18,22 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις για το Recovery and Resilience Facility (RRF) και 17,73 δισ. ευρώ σε δάνεια RRF. Καλύπτει 76 μεταρρυθμίσεις και 103 επενδύσεις.

Το κεφάλαιο REPowerEU αποτελείται από επτά νέες μεταρρυθμίσεις και τέσσερις επενδύσεις , συμπεριλαμβανομένης μιας κλιμακούμενης υπάρχουσας επένδυσης . Αυτά θα επιτρέψουν στην Ελλάδα να επιτύχει τον στόχο του Σχεδίου REPowerEU να καταστήσει την Ευρώπη ανεξάρτητη από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα πολύ πριν από το 2030. Τα μέτρα REPowerEU επικεντρώνονται στη διευκόλυνση της ανάπτυξης περισσότερης ανανεώσιμης ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου του υδρογόνου και της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας, και επιτρέποντας την ταχεία ενοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας.

Επιπλέον, η Ελλάδα έχει προτείνει αρκετές αλλαγές στο αρχικό της σχέδιο. Ειδικότερα, το τροποποιημένο σχέδιο περιλαμβάνει τέσσερις νέες μεταρρυθμίσεις που προστέθηκαν ή βελτιώθηκαν στους τομείς της πρωτοβάθμιας περίθαλψης, της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας και του χρηματοπιστωτικού τομέα. Το τροποποιημένο σχέδιο περιλαμβάνει επίσης τέσσερις νέες επενδύσεις , τρεις από τις οποίες υποστηρίζονται από την ανάγκη να ληφθούν υπόψη οι ζημιές που προκλήθηκαν από τις καταστροφικές πυρκαγιές και τις πλημμύρες που έπληξαν την Ελλάδα τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 2023.

Συγκεκριμένα, η Ελλάδα αποφάσισε να ανακατανείμει κεφάλαια για τη χρηματοδότηση δύο επενδύσεων για αντιπλημμυρική προστασία και αντιδιαβρωτική προστασία στις περιοχές του Έβρου και της Ροδόπης που επλήγησαν από τις πυρκαγιές. Μια άλλη επένδυση στοχεύει στην αποκατάσταση των σιδηροδρομικών και οδικών δικτύων που υπέστησαν ζημιές στις καταστροφικές πλημμύρες στην περιοχή της Θεσσαλίας τον περασμένο Σεπτέμβριο. Το αναθεωρημένο σχέδιο περιλαμβάνει επίσης μια επένδυση στη σεισμική πρόληψη για την αύξηση της ανθεκτικότητας των υποδομών σε φυσικές καταστροφές. Αυτά τα μέτρα πρόκειται να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής και να συμπληρώσουν τα μέτρα πολιτικής προστασίας που περιλαμβάνονται ήδη στο αρχικό σχέδιο.

Οι προτεινόμενες αλλαγές της Ελλάδας στο αρχικό σχέδιο βασίζονται στην ανάγκη να ληφθούν υπόψη:

• η προς τα κάτω αναθεώρηση της μέγιστης επιχορήγησης RRF της Ελλάδας , από 17,77 δισ. ευρώ σε 17,43 δισ. ευρώ. Αυτή η αναθεώρηση προς τα κάτω είναι αποτέλεσμα της ενημέρωσης του Ιουνίου 2022 στην κατανομή των επιχορηγήσεων RRF και αντικατοπτρίζει το συγκριτικά καλύτερο οικονομικό αποτέλεσμα της Ελλάδας το 2020 και το 2021 από ό,τι αρχικά αναμενόταν.
• αντικειμενικές συνθήκες που εμποδίζουν την εκπλήρωση ορισμένων μέτρων όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί, συμπεριλαμβανομένου του υψηλού πληθωρισμού που επηρεάζει ιδιαίτερα τον κατασκευαστικό τομέα·
• το αίτημα για ανάληψη 5 δισ. ευρώ σε διαθέσιμα δάνεια RRF και ενσωμάτωση 768 εκατ. ευρώ σε πρόσθετες επιχορηγήσεις RRF στο πλαίσιο του REPowerEU .

Για να χρηματοδοτήσει την αυξημένη φιλοδοξία του σχεδίου της, η Ελλάδα ζήτησε να μεταφέρει στο σχέδιο το μερίδιό της στο αποθεματικό προσαρμογής του Brexit (BAR) , σύμφωνα με τον Κανονισμό REPowerEU , ύψους 25,6 εκατ. ευρώ . Αυτά τα κεφάλαια, καθώς και οι επιχορηγήσεις της Ελλάδας από το RRF και το REPowerEU (17,43 δισ. ευρώ και 768 εκατ. ευρώ αντίστοιχα) και το αίτημά της για λήψη νέων δανείων (ύψους 5 δισ. ευρώ), επιπλέον των δανείων που περιλαμβάνονται στο αρχικό σχέδιο ( ποσό σε 12,73 δισεκατομμύρια ευρώ ), κάνουν το συνολικό τροποποιημένο σχέδιο αξίας 35,95 δισεκατομμυρίων ευρώ .

Μια επιπλέον ώθηση στην πράσινη μετάβαση της Ελλάδας

Το τροποποιημένο σχέδιο διατηρεί πολύ μεγάλη εστίαση στην πράσινη μετάβαση , διαθέτοντας το 38,1% (από 37,5% στο αρχικό σχέδιο) των διαθέσιμων κονδυλίων σε μέτρα που υποστηρίζουν τους στόχους για το κλίμα.

Πιο συγκεκριμένα, οι πρόσφατα προστιθέμενες και κλιμακούμενες μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που περιλαμβάνονται στο κεφάλαιο REPowerEU συμβάλλουν σημαντικά στην πράσινη μετάβαση. Συνολικά, ενισχύουν τη φιλοδοξία για απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές της οικονομίας αυξάνοντας την ενεργειακή απόδοση και την ικανότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Οι μεταρρυθμίσεις αποσκοπούν στη διευκόλυνση της παραγωγής ανανεώσιμων πηγών υδρογόνου και βιομεθανίου, στη βελτιστοποίηση της χρήσης του χερσαίου και θαλάσσιου χώρου για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στην προώθηση της κοινής χρήσης ενέργειας και στην αύξηση της ιδιοκατανάλωσης και στην εισαγωγή νέων χρηματοδοτικών μέσων που δεν βασίζονται σε επιχορηγήσεις για περαιτέρω υποστήριξη της ενεργειακής απόδοσης επενδύσεις. Επιπλέον, σημαντικές επενδύσεις στοχεύουν στη στήριξη μέτρων ενεργειακής απόδοσης, συμπεριλαμβανομένης της εγκατάστασης ηλιακών θερμοσιφώνων και ανακαινίσεων, και της προώθησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για ιδιοκατανάλωση. Άλλες επενδύσεις περιλαμβάνουν την κλιμάκωση ενός υφιστάμενου μέτρου για την αύξηση της ικανότητας αποθήκευσης ενέργειας, πιλοτικά έργα για την παραγωγή βιομεθανίου και ανανεώσιμων πηγών υδρογόνου και υποστήριξη για υποδομές δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα. Επιπλέον, όσον αφορά τα πρόσθετα δάνεια που ζητά η Ελλάδα, υπάρχει δέσμευση για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να επενδύσουν τουλάχιστον το 38,5% των κεφαλαίων για τη στήριξη της κλιματικής μετάβασης.

Ενίσχυση της ψηφιακής ετοιμότητας και της κοινωνικής ανθεκτικότητας της Ελλάδας 

Το τροποποιημένο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας συνεχίζει να συμβάλλει σημαντικά στην ψηφιακή μετάβαση στους τομείς της συνδεσιμότητας, των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών, του ανθρώπινου κεφαλαίου και των ψηφιακών δεξιοτήτων, της ψηφιοποίησης των επιχειρήσεων και της υιοθέτησης προηγμένης ψηφιακής τεχνολογίας. Ενώ το μερίδιο της ψηφιακής δαπάνης του τροποποιημένου σχεδίου έχει μειωθεί σε σχετικούς όρους (από 23,3% σε 22,1% ), η συμβολή στην ψηφιακή μετάβαση σε απόλυτες τιμές είναι αυξημένη σε σύγκριση με το αρχικό σχέδιο που εγκρίθηκε τον Ιούλιο του 2021.

Ειδικότερα, μέρος των πρόσθετων δανείων που ζητά η Ελλάδα αναμένεται να χρησιμοποιηθεί για ψηφιακές επενδύσεις σε ευρυζωνικά δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας, ψηφιοποίηση ΜΜΕ και μεγάλων επιχειρήσεων, ανάπτυξη και ανάπτυξη τεχνολογιών κυβερνοασφάλειας, προηγμένων ψηφιακών τεχνολογιών και άλλων τύπων υποδομών ΤΠΕ. , υπό το πρίσμα της δέσμευσης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων να επενδύσουν τουλάχιστον το 20,8% των κεφαλαίων σε τέτοιες παρεμβάσεις.

Η κοινωνική διάσταση του τροποποιημένου σχεδίου παραμένει φιλόδοξη , με μια εμβληματική μεταρρύθμιση του συστήματος πρωτοβάθμιας περίθαλψης που αναμένεται να αυξήσει την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, να μειώσει τις ανισότητες και να προωθήσει την πρόληψη ασθενειών. Οι πρόσθετες επενδύσεις υποδομής σε πυροπροστασία, αντιπλημμυρική και αντιδιάβρωση που συμπληρώνουν τα μέτρα πολιτικής προστασίας του αρχικού σχεδίου και τα νέα προγράμματα αναβάθμισης δεξιοτήτων για την ένταξη των προσφύγων στην αγορά εργασίας αναμένεται επίσης να έχουν θετικό κοινωνικό αντίκτυπο.

Επιπλέον, από τις προγραμματισμένες επενδύσεις σε ενεργειακές ανακαινίσεις κτιρίων κατοικιών και ανανεώσιμη ενέργεια που παράγεται από ενεργειακές κοινότητες, αναμένεται να ωφεληθούν περισσότερα από 60.000 ενεργειακά φτωχά νοικοκυριά, ενώ από την επέκταση των δυνατοτήτων αποθήκευσης ενέργειας και την προκαταρκτική επιθεώρηση σεισμικής αντοχής κτιρίων του δημόσιου τομέα, η Ελλάδα Το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας συμβάλλει στην αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών προκλήσεων της χώρας και στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας της Ελλάδας. 

Επόμενα βήματα 

Το Συμβούλιο θα έχει πλέον, κατά κανόνα, τέσσερις εβδομάδες για να εγκρίνει την αξιολόγηση της Επιτροπής. Η έγκριση του Συμβουλίου θα επιτρέψει στην Ελλάδα να λάβει 158,7 εκατ. ευρώ ως προχρηματοδότηση των κεφαλαίων REPowerEU.

Η Ελλάδα έχει λάβει μέχρι στιγμής 11,2 δισ. ευρώ σε κεφάλαια RRF: 4,0 δισ. ευρώ σε προχρηματοδότηση και 7,2 δισ. ευρώ συνολικά για τις δύο πρώτες πληρωμές.

Η Επιτροπή θα εγκρίνει περαιτέρω εκταμιεύσεις με βάση την ικανοποιητική εκπλήρωση των ορόσημων και των στόχων που περιγράφονται στο αναθεωρημένο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας, αντικατοπτρίζοντας την πρόοδο στην υλοποίηση των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων.