Στην προσπάθεια να προσεγγίσουμε τις ανάγκες των καλλιεργειών σε Κάλιο, θα πρέπει να λάβουμε υπ’όψιν 4 βασικές αρχές: τη σωστή πηγή Καλίου, τη σωστή δοσολογία, το σωστό χρόνο και τη σωστή εφαρμογή.
Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να μειώσουμε τον κίνδυνο της απώλειας των θρεπτικών στοιχείων από τα φυτά. Η συμπεριφορά του στοιχείου του Καλίου στο έδαφος είναι διαφορετική σε σχέση με αυτή του Αζώτου ή του Φωσφόρου.
Ενώ λοιπόν, μερικοί από τους ίδιους παράγοντες επηρεάζουν τις προαναφερθείσες βασικές αρχές, η ικανότητα του εδάφους να παρέχει και να αποθηκεύει το Κάλιο είναι αρκετά δυναμική.
Η διαθεσιμότητα του Καλίου στο έδαφος εξαρτάται από τον τύπο του πηλού του εδάφους, την ανταλλαγή των κατιόντων, την ηλεκτρική αγωγιμότητα, την οργανική ύλη αλλά και τα επίπεδα υγρασίας και θερμοκρασίας του εδάφους.
Τα φυτά απαιτούν ποσότητες Καλίου ανάλογες με αυτές του Αζώτου. Η παρουσία του Καλίου στο φυτό ενεργοποιεί ένζυμα, παίρνει μέρος στην πρωτεϊνοσύνθεση, στη φωτοσύνθεση, στην κυκλοφορία του νερού, στην κίνηση των στομάτων και στη μεταφορά στο φλοίωμα.
Τα επίπεδα Καλίου συνδέονται με την αφυδάτωση και τη μάρανση των φυτών καθώς επίσης με την παρουσία των εχθρών και το κατά πόσο το φυτό επηρεάζεται δυσμενώς από αυτoύς.
Γενικά, όταν μία καλλιέργεια αναπτύσσεται σε εδάφη με ανεπάρκεια Καλίου, τότε οι αποδόσεις είναι χαμηλότερες των αναμενόμενων και δεν είναι σε θέση τα φυτά να χρησιμοποιήσουν ικανοποιητικά και αποτελεσματικά το νερό και το Άζωτο.
Κατά τη διαχείριση του Καλίου και του Αζώτου, πέραν την παραγωγής, αυτό που σίγουρα μας ενδιαφέρει είναι οι απώλειες της καλλιέργειας τόσο σε νερό όσο και σε αέρα. Μελετώντας το Κάλιο, εστιάζουμε στην ουσία στην προσφορά και στη διαθεσιμότητα του στοιχείου.
Οι 4 βασικές αρχές (4Rs) που πρέπει να λάβουμε υπ’όψιν κατά την καλιούχο λίπανση είναι:
✔ Η σωστή πηγή Καλίου:
Όταν το Κάλιο διοχετεύεται στην καλλιέργεια μέσω των λιπασμάτων, αυτό είναι πάρα πολύ διαλυτό και διαλύεται ταχύτατα όταν υπάρξει η απαιτούμενη εδαφική υγρασία. Από τη στιγμή που το λίπασμα διαλυθεί στο έδαφος, το διαθέσιμο Κάλιο για τη θρέψη των φυτών παραμένει το ίδιο για όλες τις πηγές τροφοδοσίας του στοιχείου.
Το θρεπτικό στοιχείο που συνοδεύει το Κάλιο στην αντίστοιχη πηγή τροφοδοσίας του θα αλλάξει τη διαλυτότητα, το Ph, το επίπεδο αλατότητας κ.α.
Το Χλωριούχο Κάλιο (KCL), είναι το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο καλιούχο λίπασμα εξαιτίας του χαμηλού κόστους και της υψηλότερης συγκέντρωσής του σε Κάλιο σε σχέση με άλλες πηγές Καλίου. Ωστόσο, υψηλές συγκεντρώσεις αλάτων από χλωριούχα λιπάσματα, μπορούν να κάψουν τις καλλιέργειες εάν οι δοσολογία, τα επίπεδα χλωρίου στο έδαφος καθώς επίσης και η σωστή εφαρμογή του λιπάσματος δε ληφθούν υπ’όψιν.
Η ευαισθησία των καλλιεργειών στο χλώριο μπορεί να εμφανίζει διακυμάνσεις ανάμεσα στα διαφορετικά φυτικά είδη. Σαφώς θα πρέπει να λάβουμε αρχικά υπ’όψιν την ευαισθησία της καλλιέργειας στο χλώριο, τις συνθήκες υγρασίας του εδάφους και τα εδαφικά επίπεδα χλωρίου πριν επιλέξουμε την κατάλληλη πηγή Καλίου.
✔ Σωστή δοσολογία:
Η διαθεσιμότητα του Καλίου στο έδαφος καθορίζεται κατά πολύ από την ορυκτολογική σύνθεση του εδάφους: περιεκτικότητα σε άλατα, άργιλο και ιλύ. Επιπροσθέτως, η περιεκτικότητα του εδάφους σε οργανική ουσία μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην κίνηση του Καλίου στο έδαφος.
✔ Κατάλληλος χρόνος:
Η αποτελεσματικότερη απορρόφηση του καλίου από την καλλιέργεια μπορεί να επιτευχθεί με τη σωστή χρονική στιγμή εφαρμογής του καλιούχου λιπάσματος. Σε εδάφη υψηλής CEC, μία και μόνη εφαρμογή λιπάσματος είναι αρκετή, διότι το έδαφος είναι σε θέση να συγκρατήσει το Κάλιο και να το μετατρέψει στην κατάλληλη μορφή απορρόφησής του από το φυτό. Για τα εδάφη με χαμηλή CEC, οι διαδοχικές εφαρμογές λιπάσματος μπορούν να βελτιώσουν τη χρήση του Καλίου και να μειώσουν την πιθανή απώλειά του λόγω απορροής.
Οι διαδοχικές εφαρμογές του Καλίου, συμπεριλαμβανομένων και διαφυλλικών εφαρμογών, είναι οι περισσότερο ωφέλιμες όταν η καλλιέργεια έχει μία σταθερή ζήτηση για Κάλιο καθ’όλη την καλλιεργητική περίοδο.
Καλλιέργειες όπως το βαμβάκι και η σόγια, προσλαμβάνουν μικρότερες ποσότητες Καλίου κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου, ενώ το βαμβάκι έχει υψηλές απαιτήσεις σε Κάλιο στις αρχές της ανάπτυξής του πριν ακόμη ξεκινήσει η ανάπτυξη της ξηράς ύλης. Η εδαφική υγρασία επηρεάζει το πώς και το αν το Κάλιο μετακινηθεί μέσω της διάλυσής του προς τις ρίζες του φυτού ώστε τελικά να απορροφηθεί από το φυτό.
✔ Σωστή εφαρμογή:
Το εδαφικό Κάλιο μετακινείται καθώς και το νερό μετακινείται μέσα στο φυτό από τη στιγμή που οι ρίζες δημιουργούν οσμωτική πίεση έτσι ώστε να μετακινηθεί το νερό μέσα στο έδαφος. Αυτή η σχέση μεταξύ Καλίου και νερού μας δίνει σίγουρα σημαντικές πληροφορίες για το πού πρέπει να τοποθετήσουμε το καλιούχο λίπασμα. Σε εδάφη με υψηλή CEC, εφαρμογές λιπασμάτων οι οποίες δεν ενσωματώνονται μπορεί να οδηγήσουν στην εδαφική διαστρωμάτωση του Καλίου, στην περιορισμένη κίνησή του και σε χαμηλή απορρόφηση του στοιχείου από τα φυτά επειδή οι ρίζες πότε δεν είναι άμεσα συνδεδεμένες με το Κάλιο που εφαρμόζεται στην καλλιέργεια.
Η ελαφρά ενσωμάτωση του λιπάσματος ή η εφαρμογή σε ζώνες στην περίπτωση εδαφών με υψηλή CEC, θα βελτιώσει την ικανότητα των ριζών να προσλάβουν το στοιχείο. Ωστόσο, όταν εφαρμόζουμε Κάλιο σε ζώνες, είναι πολύ σημαντικό να το εφαρμόζουμε αρκετά μακριά από το σπόρο έτσι ώστε να μην υπάρξει κίνδυνος να επηρεαστεί αρνητικά η βλάστηση του σπόρου ή η ανάπτυξη του φυταρίου.
Η επιφανειακή εφαρμογή του Καλίου χωρίς καθόλου ενσωμάτωση θα μπορούσε να είναι πιο αποτελεσματική στην περίπτωση εδαφών με χαμηλή CEC, λόγω υψηλότερων ρυθμών αποστράγγισης και χαμηλότερης ικανότητας απορρόφησης του Καλίου που μπορούν να συνεισφέρουν στην κίνηση του Καλίου σε χαμηλότερα τμήματα του εδαφικού προφίλ.
Οι διαφυλλικές εφαρμογές του Καλίου είναι πιο συχνά εφαρμοζόμενες στην περίπτωση που μία καλλιέργεια έχει σταθερές ανάγκες σε Κάλιο στη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου και όταν το Κάλιο στρωματοποιείται στα ανώτερα εδαφικά στρώματα, ή όταν λιπαίνουμε φυτά με βαθειά ριζικά συστήματα.
Πηγή: Nutrientstewardship.com , blog.farmacon.gr