Κατά τη διάρκεια των αιώνων, καθώς οι αγρότες υιοθέτησαν περισσότερη τεχνολογία για την επιδίωξη μεγαλύτερων αποδόσεων, η πεποίθηση ότι όσο μεγαλύτερη είναι μια εκμετάλλευση τόσο το καλύτερο, έχει κυριαρχήσει στη γεωργία, καθιστώντας τις επιχειρήσεις μικρής κλίμακας μη βιώσιμες.

Αλλά οι εξελίξεις στη ρομποτική και στις τεχνολογίες ανίχνευσης απειλούν να διαταράξουν το σημερινό μοντέλο αγροβιομηχανίας.

Υπάρχει άραγε η δυνατότητα για τα ευφυή ρομπότ να αλλάξουν το οικονομικό μοντέλο της γεωργίας έτσι ώστε να διεκδικήσουν κάτι από τη μερίδα του λέοντος και οι μικροί παραγωγοί;

Η ρομποτική και οι τεχνολογίες ανίχνευσης του 21ου αιώνα έχουν τη δυνατότητα να λύσουν προβλήματα όχι μόνο σύγχρονα αλλά και αυτά που εξ’αρχής προέκυψαν μαζί με την εμφάνιση της γεωργίας.

Η μετάβαση σε ένα ρομποτικό γεωργικό σύστημα μπορεί να κάνει την παραγωγή φυτικών προϊόντων πιο αποτελεσματική και πιο βιώσιμη.

Σε θερμοκήπια που ασχολούνται με την παραγωγή φρούτων και λαχανικών, οι μηχανικοί διερευνούν την αυτοματοποίηση ως έναν τρόπο μείωσης του κόστους και ενίσχυσης της ποιότητας. Οι συσκευές για την παρακολούθηση της ανάπτυξης των φυτών, καθώς και οι ρομποτικοί συλλέκτες, εξετάζονται επί του παρόντος.

Για τους κτηνοτρόφους, οι τεχνολογίες ανίχνευσης μπορούν να συμβάλουν στη διαχείριση της υγείας και της καλής διαβίωσης των ζώων τους. Και οι εργασίες για τη βελτίωση της παρακολούθησης και της διατήρησης της ποιότητας του εδάφους και για την εξάλειψη των επιβλαβών οργανισμών και των ασθενειών χωρίς την προσφυγή σε αδιάκριτη χρήση των γεωργικών σκευασμάτων.

Παρόλο που ορισμένες από αυτές τις τεχνολογίες είναι ήδη διαθέσιμες, οι περισσότερες βρίσκονται στο στάδιο της έρευνας σε εργαστήρια και εταιρείες. Σκοπός αυτών των ερευνών είναι να αλλάξει ο τρόπος με το οποίο παράγονται τα τρόφιμα μια για πάντα. Η τεχνολογία μπορεί να χρησιμοποιηθεί εξυπηρετώντας πολλά οφέλη και με κύριο αποτέλεσμα το διπλασιασμό της παραγωγής τροφίμων.

Ώριμα προϊόντα, έτοιμα για συγκομιδή

Ο προγραμματισμός της συγκομιδής κατά τη βέλτιστη ανάπτυξη των καρπών είναι τοσημείο κλειδί για οικονομικό και ποιοτικό όφελος.

Οι Κάτω Χώρες φημίζονται για την αποτελεσματικότητα των θερμοκηπίων όπου καλλιεργούν φρούτα και λαχανικά, αλλά οι επιχειρήσεις αυτές βασίζονται στους ανθρώπους για τη συγκομιδή των προϊόντων. Η πρόκληση είναι να αναγνωριστεί και να ορισθεί γρήγορα και με ακρίβεια η κατάλληλη στιγμή συγκομιδής του προϊόντος. Τεχνολογικά επιδιωκόμενο αυτό έγκειται στο γρήγορο και ακριβές λογισμικό. Το μηχάνημα θα πρέπει να μάθει εις βάθος, ώστε να μπορεί να ερμηνεύει γρήγορα όλα τα δεδομένα από μια έγχρωμη κάμερα εισαγωγής δεδομένων.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, έχει αναπτυχθεί από τεχνολογική εταιρεία, μηχάνημα συγκομιδής φράουλας το οποίο μπορεί να συγκομίσει ταχύτερα από το ανθρώπινο χέρι. Βασίζεται στη στερεοσκοπική όραση με κάμερες RGB για να καταγράψει το βάθος, αλλά είναι οι ισχυροί αλγόριθμοί που του επιτρέπουν να επιλέγει μια φράουλα κάθε δύο δευτερόλεπτα. Οι άνθρωποι μπορούν να επιλέξουν από 15 έως 20 φράουλες/λεπτό. Παρ’όλα αυτά, το δύσκολο κομμάτι σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η εμπορευματοποίηση της τεχνολογίας. Επίσης άλλο ένα μεγάλο εμπόδιο στην εμπορευματοποίηση, ωστόσο, είναι ότι οι παραγωγοί τροφίμων απαιτούν ρομπότ να μπορούν να συγκομίσουν επιτυχώς όλα τα είδη λαχανικών και όχι μόνο μερικά. Η ποικιλία των μορφών, των μεγεθών και των χρωμάτων των τοματών, για παράδειγμα, αποτελεί μια δύσκολη πρόκληση.

Ένα άλλο σημείο-κλειδί για τα επιθυμητά αποτελέσματα από τη χρήση της αυτοματοποίησης στη γεωργική παραγωγή είναι ο συγχρονισμός. Η πολύ πρώιμη συγκομιδή είναι σπατάλη, η πολύ όψιμη μειώνει κατά πολύ το χρόνο αποθήκευσης. Ο μηχανικός ακριβείας Manuela Zude-Sasse στο Ινστιτούτο Γεωργικής Μηχανικής και Βιοϊονομίας του Leibniz στο Πότσνταμ της Γερμανίας συνδέει τους αισθητήρες με τα μήλα για να ανιχνεύσουν το μέγεθός τους και τα επίπεδα των χρωστικών χλωροφύλλης και ανθοκυανίνης. Τα δεδομένα τροφοδοτούνται σε έναν αλγόριθμο για τον υπολογισμό του αναπτυξιακού σταδίου του καρπού και όταν ο χρόνος είναι κατάλληλος για τη συγκομιδή, οι καλλιεργητές ειδοποιούνται από το smartphone και προχωράνε στη διαδικασία της συγκομιδής.

Εξαλείφοντας τους εχθρούς

Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών εκτιμά ότι το 20-40% των παγκόσμιων καλλιεργειών χάνεται κάθε χρόνο από τα παράσιτα και τις ασθένειες, παρά την εφαρμογή περίπου δύο εκατομμυρίων τόνων φυτοφαρμάκων.

Οι έξυπνες συσκευές, όπως τα ρομπότ και τα αεροσκάφη, θα μπορούσαν να επιτρέψουν στους αγρότες να μειώσουν τη χρήση των φυτοφαρμάκων επισημαίνοντας τους εχθρούς των καλλιεργειών νωρίτερα για να επιτρέψουν την ακριβή χημική εφαρμογή ή την αφαίρεση των παρασίτων, για παράδειγμα.

Η σύγχρονη αγορά απαιτεί τρόφιμα με λιγότερα ζιζανιοκτόνα και φυτοφάρμακα και με καλύτερη ποιότητα.

Τι μπορεί να γίνει γι’αυτό;

Αεροσκάφη τοποθετημένα με πολυφασματικές κάμερες, θα απογειώνονται κάθε πρωί πριν από τον αγρότη και θα εντοπίζουν όπου μέσα στο χωράφι υπάρχει ένα παράσιτο ή κάποιο άλλο πρόβλημα. Εκτός από το ορατό φως, αυτές οι κάμερες θα είναι σε θέση να συλλέγουν δεδομένα από τα αόρατα μέρη του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος που θα μπορούσαν να επιτρέψουν στους αγρότες να εντοπίσουν μια μυκητολογική προσβολή, για παράδειγμα, πριν την εγκατάστασή της.

Η σύγχρονη τεχνολογία που μπορεί να εξουδετερώνει αυτόνομα τα παράσιτα και να κάνει τη χρήση των φυτοφαρμάκων περισσότερο στοχευμένη θα μειώσει τις παράπλευρες περιβαλλοντικές επιπτώσεις, την ανθεκτικότητα στα σκευάσματα και το οικονομικό κόστος.

Αντί λοιπόν να ψεκάζεται εξ’ολοκλήρου ένα χωράφι, το σκεύασμα θα μπορούσε να εφαρμοσθεί στο σωστό σημείο και στην ποσότητα που απαιτείται. Οι πιθανές μειώσεις στη χρήση φυτοφαρμάκων είναι εντυπωσιακές. Σύμφωνα με τους ερευνητές του Αυστραλιανού Κέντρου Ρομποτικής του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ, ο στοχευμένος ψεκασμός των λαχανικών χρησιμοποίησε 0,1% του όγκου του ζιζανιοκτόνου σε σχέση με αυτόν που χρησιμοποιήθηκε σε συμβατικούς ψεκασμούς. Το ρομπότ βλάπτει τα ζιζάνια με μια κατευθυνόμενη μικρό-δόση σκευάσματος. Οι επιστήμονες στο Harper Adams προχωρούν ακόμη περισσότερο, δοκιμάζοντας ένα ρομπότ που εξαλείφει τα ζιζάνια όχι πλέον με ζιζανιοκτόνα σκευάσματα αλλά με λέιζερ. Πώς επιτυγχάνεται αυτό; Οι κάμερες αναγνωρίζουν το αναπτυσσόμενο σημείο του ζιζανίου και το λέιζερ το οποίο δεν είναι παρά μια συμπυκνωμένη πηγή θερμότητας, το θερμαίνει στους 95 °C, έτσι ώστε το ζιζάνιο είτε πεθαίνει είτε αδρανοποιείται.

Ιχνηλάτες ζώων

Τα έξυπνα περιλαίμια - φορητές συσκευές που έχουν σχεδιαστεί για την παρακολούθηση των ζώων. Αυτό το περιλαίμιο  παρακολουθεί τη γονιμότητα των ζώων παρακολουθώντας τη δραστηριότητα τους – οι αγελάδες για παράδειγμα κινούνται έντονα στο χώρο όταν είναι έτοιμες να ζευγαρώσουν - και το χρησιμοποιούν για να προειδοποιήσουν τους αγρότες όταν μια αγελάδα είναι έτοιμη να ζευγαρώσει, στέλνοντας ένα μήνυμα στο φορητό υπολογιστή ή το smartphone. Κάποια άλλα περιλαίμια ανιχνεύουν επίσης πρώιμα σημάδια ασθένειας παρακολουθώντας τον μέσο χρόνο που κάθε αγελάδα περνάει στη βρώση και το μηρυκασμό και προειδοποιεί τον αγρότη μέσω ενός smartphone αν κάτι από τα δύο δεν είναι φυσιολογικό.

Διάσωση του εδάφους

Ο πλουσιότερος πόρος για τους αγρότες είναι το έδαφος. Αλλά οι μεγάλες θεριστικές μηχανές βλάπτουν και το συμπαγές έδαφος και η υπερβολική χρήση αγροχημικών, όπως τα αζωτούχα λιπάσματα, αποτελούν κακούς παράγοντες τόσο για το περιβάλλον όσο και για τον αγρότη. Η ρομποτική και οι αυτόνομες μηχανές μάλλον θα μπορούσαν να βοηθήσουν.

Τα δεδομένα από τα αεροσκάφη χρησιμοποιούνται για την ευφυέστερη εφαρμογή της αζωτούχου λίπανσης. Η υγιής βλάστηση αντικατοπτρίζεται περισσότερο κοντά στο υπέρυθρο φως σε σχέση με τη μη υγιή βλάστηση. Η αναλογία των κόκκινων περιοχών σε σχεδόν υπέρυθρες ζώνες σε μια πολυφασματική εικόνα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εκτίμηση της συγκέντρωσης της χλωροφύλλης και, ως εκ τούτου, για τη χαρτογράφηση της βιομάζας και για το πού χρειάζονται παρεμβάσεις όπως για παράδειγμα η ανάγκη για λίπανση. Όταν η γαλλική εταιρεία γεωργικής τεχνολογίας Airinov, η οποία προσφέρει αυτό το είδος έρευνας για τα αεροσκάφη, συνεργάστηκε με έναν γαλλικό γεωργικό συνεταιρισμό, διαπίστωσαν ότι σε διάστημα 3 ετών, σε 627 αγρούς ελαιοκράμβης (Brassica napus), οι αγρότες χρησιμοποίησαν κατά μέσο όρο 34 κιλά λιγότερα αζωτούχα λιπασμάτα ανά εκτάριο απ 'ό, τι θα είχαν χωρίς τα δεδομένα της έρευνας. Αυτό εξοικονομούσε κατά μέσο όρο € 107 ανά εκτάριο ετησίως.

Ένα ρομπότ μεγέθους αυτοκινήτου που αναπτύχθηκε αρχικά από μια ομάδα επιστημόνων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του Πανεπιστημίου Εφαρμοσμένων Επιστημών Osnabrück στη Γερμανία, μπορεί να μετρήσει άλλους δείκτες ποιότητας εδάφους χρησιμοποιώντας διάφορους αισθητήρες και μονάδες, συμπεριλαμβανομένου ενός αισθητήρα υγρασίας και ενός διεισδυτικού μετρητή ο οποίος χρησιμοποιείται για την εκτίμηση της συνεκτικότητας του εδάφους. Αυτή η κατασκευή μπορεί να πάρει ένα δείγμα εδάφους, να το ρευστοποιήσει και να το αναλύσει για να χαρτογραφήσει με ακρίβεια σε πραγματικό χρόνο χαρακτηριστικά όπως το pH και τα επίπεδα φωσφόρουκαι την ηλεκτρική αγωγιμότητα του εδάφους.

Η χαρτογράφηση του εδάφους ανοίγει την πόρτα για τη δυνατότητα σποράς και φύτευσης διαφορετικών ποικιλιών καλλιεργειών στο ίδιο χωράφι αναλόγως των εδαφικών ιδιοτήτων σε κάθε διαφορετικό σημείο του χωραφιού, όπως για παράδειγμα η διαθεσιμότητα νερού.

Πόσο μαγικό θα ήταν να μπορούσαμε να καλλιεργούμε με επιτυχία στο ίδιο χωράφι, τόσο σιτάρι όσο και κριθάρι!

Η καλλιέργεια πολλαπλών καλλιεργειών μαζί θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε πιο έξυπνη χρήση των γεωργικών προϊόντων.

Είναι γεγονός πως η φύση είναι ενάντια στην μονοκαλλιέργεια, η οποία είναι ένας λόγος που πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τεράστιες ποσότητες ζιζανιοκτόνων και φυτοφαρμάκων. Η καλλιέργεια πολλαπλών καλλιεργειών μαζί αφορά στην ουσία την καλύτερη δυνατή χρήση των πόρων.

Μέχρι προσφάτως, οι μεγάλες μικτές καλλιεργήσιμες εκτάσεις θεωρούνται ο αποτελεσματικότερος τρόπος εκμετάλλευσης και όσο μεγαλύτερο είναι το μηχάνημα τόσο πιο αποτελεσματική η διαδικασία. Ορισμένες από τις βαρύτερες μηχανές συγκομιδής ζυγίζουν 60 τόνους, κοστίζουν περισσότερο από ένα σπορ αυτοκίνητο κορυφαίας ποιότητας και στο πέρασμά τους καταστρέφουν τη δομή του εδάφους για τα επόμενα χρόνια.

Υπάρχει όμως τελικά λόγος σοβαρός για τον αγρότη να οδηγεί αυτά τα θηρία; Μήπως τελικά όχι;

Μόλις αφαιρέσουμε τον ανθρώπινο παράγοντα, πραγματικά το μέγεθος είναι άσχετο. Τα μικρά, έξυπνα και αυτόνομα ρομπότ κάνουν εφικτή τη μικτή φύτευση και δεν καταστρέφουν το έδαφος.

Πολλά είναι τα παραπάνω δεδομένα καθώς και η συζήτηση γύρω από αυτά εκτενής. Μια νέα εποχή είναι ήδη στο προσκήνιο για τη γεωργία.

Θα πρέπει να συνεχίζουν να δημιουργούνται νέες τεχνολογίες και να είναι εφικτή η εμπορευματοποίησή τους τόσο σε οικονομικό αλλά και πρακτικό επίπεδο.

Πρωταρχικός σκοπός πάντα το οικονομικό όφελος σε όλα τα επίπεδα με τις ελάχιστες επιπτώσεις στο περιβάλλον και στη ανθρώπινη υγεία.

Ας διευρύνουμε τους ορίζοντες και ίσως τελικά βρεθεί η χρυσή τομή.

πηγη:farmacon

Πού ευδοκιμεί το φυτό της αγκινάρας;

Η αγκινάρα ευδοκιμεί σε κλίματα θερμά ή εύκρατα. Οι χαμηλές θερμοκρασίες μπορούν πολύ εύκολα να προκαλέσουν εκτεταμένες ζημιές σε ολόκληρο το φυτό. Στις περιπτώσεις των καλλιέργειας των φυτών σε περιοχές με ψυχρό χειμώνα, απαραίτητη είναι η προστασία των φυτών είτε με παράχωμά τους είτε με κάποιο άλλο τρόπο. Αξιοσημείωτο είναι πως η βλάστηση αναστέλλεται μόλις στους 0 οC και στους -5 οC τα φυτά μπορεί και να καταστραφούν.

Οι υγροί χειμώνες επίσης δεν είναι ιδανικοί για την καλλιέργεια της αγκινάρας κατά τους οποίους τα φυτά υποφέρουν.

Ιδανικά εδάφη για την καλλιέργεια της αγκινάρας αποτελούντα αμμοαργιλώδη ή αργιλοασβεστώδη, βαθιά, πλούσια σε οργανική ουσία, γόνιμα, με επαρκή υγρασία αλλά καλά αποστραγγιζόμενα. pH=6-6.8.

Εδάφη στα οποία έχει καλλιεργηθεί αγκινάρα δε θα πρέπει να ξανακαλλιεργηθεί εκτός και αν περάσουν 2-3 έτη. Στην αμειψισπορά μπορεί να ακολουθήσει σιτάρι ή πατάτα.

Εποχή σποράς

Η αγκινάρα μπορεί να πολλαπλασιαστεί είτε με σπόρο είτε μα παραφυάδες και ξηρόφυτα.

►Πολλαπλασιασμός με σπόρο: αυτός ο τρόπος πολλαπλασιασμού δε χρησιμοποιείται συνήθως σε παραγωγικές φυτείες. Παρόλα αυτά σε οποιαδήποτε περίπτωση προτιμηθεί, η σπορά γίνεται είτε σε σπορείο σε γραμμές και αργότερα εφαρμόζεται αραίωμα των φυτών και όταν τα αυτά φτάσουν στο κατάλληλο επίπεδο ανάπτυξης, μεταφυτεύονται στον αγρό.

Για σπορά απευθείας στο αγρό, αυτή γίνεται σε μικρούς λάκκους με 4-5 σπόρους ανά λάκκο και μετέπειτα αραίωμα των φυτών ώστε τελικά να διατηρηθεί μόνο 1 φυτό/λάκκο.

Η εποχή σποράς σε προστατευμένο σπορείο είναι η περίοδος Φεβρουαρίου-Μαρτίου, σε υπαίθριο σπορείο Απρίλιο-Μάιο και στον αγρό κατά το Μάιο.

► Πολλαπλασιασμός με παραφυάδες: οι παραφυάδες αποσπώνται από τα μητρικά φυτά ηλικίας 2-4 ετών και όταν αυτά έχουν αποκτήσει 4-5 φύλλα τα οποία και μετέπειτα φυτεύονται.

Από Σεπτέμβριο έως και Νοέμβριο στις θερμότερες περιοχές και Μάρτιο έως Απρίλιο στις ψυχρότερες περιοχές.

► Πολλαπλασιασμός με ξηρόφυτα: τα ξηρόφυτα αποσπώνται από τα μητρικά φυτά κατά τον Ιούλιο-Αύγουστο όταν αυτά είναι ακόμη σε κατάσταση λήθαργου και φυτεύονται αμέσως στο χωράφι.

Τόσο στην περίπτωση των παραφυάδων όσο και των ξηρόφυτων η φύτευση γίνεται από Σεπτέμβριο έως Νοέμβριο για τις θερμότερες περιοχές και από Μάρτιο έως Απρίλιο για τις ψυχρότερες. Η φύτευση γίνεται σε αυλάκια ή λάκκους σε αποστάσεις 0.80-1 μέτρο επί της γραμμής και οι γραμμές μεταξύ τους σε αποστάσεις 1-1.20 μέτρα.

Λίπανση

Για την παραγωγή 1 κιλού ανθοκεφαλών αφαιρούνται από το έδαφος :

► 8 κιλά Ν

► 5.6 κιλά P2O5

► 12 κιλά Κ2Ο

Πριν από την εγκατάσταση της φυτείας ενσωματώνονται 4-6 κιλά χωνεμένης κοπριάς /στρέμμα.

Λίγο πριν τη φύτευση εφαρμόζονται τα φωσφοροκαλιούχα λιπάσματα, 50-60 κιλά 0-20-0 και 25-30 κιλά 0-0-50.

Στο τέλος του χειμώνα ή αρχές της άνοιξης γίνεται μια επιφανειακή λίπανση  με αζωτούχο λίπασμα 26-0-0, 15-20 κιλά/στρέμμα. Επανάληψη κατά το μήνα Αύγουστο στις πρώιμες καλλιέργειες στις οποίες και θα προκληθεί σε συνδυασμό με το κατάλληλο πότισμα και η διακοπή του ληθάργου των φυτών.

Όλες οι παραπάνω τιμές είναι ενδεικτικές και θα πρέπει πάντα να προηγείται εδαφοανάλυση και φυλλοδιαγνωστική.

Εποχή συγκομιδής

Η διαδικασία της συγκομιδής είναι τμηματική και πραγματοποιείται ανά 3-4 ημέρες. Συγκομίζονται οι ανθοκεφαλές που έχουν αποκτήσει σχεδόν το πλήρες μέγεθός τους και είναι συμπαγείς (τμήμα ανθικού στελέχους περίπου 20 εκατοστά που φέρει 2-3 φύλλα).

Οι αποδόσεις κυμαίνονται από 5.000-10.000 κεφαλές/στρέμμα αναλόγως της καλλιεργούμενης ποικιλίας.

Καλλιεργητικές απαιτήσεις

Εν ολίγοις, η φροντίδα της αγκινάρας απαιτεί:

► Εδάφη αμμοαργιλώδη ή αργιλοασβεστώδη, βαθιά, πλούσια σε οργανική ουσία, γόνιμα, με επαρκή υγρασία αλλά καλά αποστραγγιζόμενα.

► Προτιμά εύκρατο ή θερμό κλίμα

Φυτοπροστασία

Κάποιες από τις σημαντικότερες ασθένειες και σημαντικότερους εχθρούς, αναφέρονται παρακάτω:

✔ Εχθροί

► Agriotes spp. (Σιδηροσκώληκες):

Τα ενήλικα τρέφονται με τα φύλλα και τους τρυφερούς βλαστούς αλλά τη σημαντικότερη ζημιά προκαλούν οι προνύμφες που τρέφονται αρχικά με τους σπόρους στο έδαφος και αργότερα με τα νεαρά σπορόφυτα δαγκώνοντας το λαιμό κοντά στο έδαφος και τις ρίζες. Στους σπόρους τρέφονται με το υποκοτύλιο με αποτέλεσμα να μη βλαστάνουν. Οι προσβεβλημένοι ιστοί μαυρίζουν, ενώ αποτελούν και πηγές εισόδου δευτερογενών μολύνσεων από άλλους παθογόνους μικροοργανισμούς (μύκητες, βακτήρια). Σε έντονη προσβολή το ριζικό σύστημα καταστρέφεται εντελώς και το φυτό κόβεται ή σπάει. Προσβολή των ριζών οδηγεί σε μειωμένη απορρόφηση νερού και θρεπτικών στοιχείων με αποτέλεσμα να φυτά να παραμένουν νάνα και καχεκτικά, να έχουν μειωμένη ανάπτυξη και τελικά να μαραίνονται και να ξηραίνονται υποβαθμίζοντας την ποιότητα και την ποσότητα της παραγωγής.

► Gryllotalpa gryllotalpa (Κρεμμυδοφάγος):

Τρέφεται με τις ρίζες των φυτών με αποτέλεσμα αυτά να μαραίνονται. Επίσης προκαλεί διαβρώσεις σε κονδυλόριζα και σαρκόριζα φυτά. Οι ζημιές που προκαλεί επιτείνονται από δευτερογενείς μολύνσεις από μικροοργανισμούς

► Helicoverpa armigera (Πράσινο σκουλήκι):

Οι νεαρές προνύμφες τρέφονται με τα τρυφερά φύλλα δημιουργώντας μικρές τρύπες στο έλασμα μέχρι την πλήρη καταστροφή των φυτών.

► Anuraphis (Brachycaudus) cardui (Αφίδα του γαϊδουράγκαθου):

Οι αφίδες εγκαθίστανται στην κάτω επιφάνεια των φύλλων, στη βάση των κεφαλών και στους ποδίσκους. Μυζούν τους φυτικούς χυμούς προκαλώντας παραμόρφωση των φύλλων, εξασθένιση του φυτού και υποβάθμιση της εμπορικής του αξίας. Εκκρίνουν μελιτώδη αποχωρήματα που λερώνουν τα φυτά μειώνοντας τη φωτοσυνθετική τους ικανότητα και πάνω τους αναπτύσσονται μύκητες της καπνιάς υποβαθμίζοντας ακόμη περισσότερο την παραγωγή. Είναι επίσης, αποτελεσματικοί φορείς του λανθάνοντος ιού της αγκινάρας.

► Aphis fabae-solanella (Αφίδα μαύρη της αγκινάρας):

Οι αφίδες εγκαθίστανται στην κάτω επιφάνεια των φύλλων, στη βάση των κεφαλών και στους ποδίσκους. Μυζούν τους φυτικούς χυμούς προκαλώντας παραμόρφωση των φύλλων, εξασθένιση του φυτού και υποβάθμιση της εμπορικής του αξίας. Εκκρίνουν μελιτώδη αποχωρήματα που λερώνουν τα φυτά μειώνοντας τη φωτοσυνθετική τους ικανότητα, ενώ πάνω τους αναπτύσσονται μύκητες της καπνιάς υποβαθμίζοντας ακόμη περισσότερο την παραγωγή. Είναι επίσης, αποτελεσματικοί φορείς του λανθάνοντος ιού της αγκινάρας.

► Tetranychus urticae. (Τετράνυχος κοινός):

Ζημιώνει τα φυτά βασικά με τη μύζηση των φυτικών χυμών από τα κύτταρα του μεσόφυλλου των φύλλων. Με τη μύζηση μειώνεται η χλωροφύλλη και το άζωτο των φύλλων και το φυτό καταπονείται. Με τη μύζηση αρχικά η άνω επιφάνεια των φύλλων γίνεται ανοιχτόχρωμη μουντή και παίρνει μία γκρίζα-μολυβί απόχρωση λόγω εισόδου αέρα στους ιστούς, ενώ η κάτω επιφάνεια καφετιάζει ελαφρώς. Με τη πρόοδο της προσβολής μεγάλο μέρος και σύντομα ολόκληρη η κάτω επιφάνεια των φύλλων καλύπτεται από τον άφθονο μετάξινο ιστό του αραχνοειδούς οπότε τα φύλλα δείχνουν έντονα σκονισμένα, ενώ η φωτοσυνθετική ικανότητα τους μειώνεται σημαντικά. Ακόμα και με μικρό πληθυσμό 3 π.χ. ατόμων ανά φύλλο να τρέφονται κοντά στο κεντρικό νεύρο στη κάτω επιφάνεια των φύλλων, σε αυτά καφετιάζουν-μελανιάζουν μεγάλες περιοχές του ελάσματος συνήθως με μορφή λωρίδων από το κεντρικό νεύρο προς τη περίμετρο (“transpiration burn”). Αυτό το σύμπτωμα μπορεί να παρουσιασθεί και μετά που θα έχουμε σκοτώσει τους τετράνυχους που είχαν προσβάλει τα φύλλα, ιδιαίτερα σε ξηροθερμικές συνθήκες. Τα φύλλα γρήγορα παίρνουν καθολική καφετί-μπρούτζινη στιλπνή απόχρωση (“bronzing”), γίνονται εύθραυστα και τελικά πέφτουν πρόωρα. Γενικά σημαντική προσβολή και αποφύλλωση επηρεάζει αρνητικά τη παραγωγή του έτους τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά. Παράλληλα μειώνεται η ζωηρότητα και ο ρυθμός ανάπτυξης του ίδιου του φυτού.

► Meloidogyne spp. (Κομβονηματώδεις):

Οι νηματώδεις προκαλούν χαρακτηριστικά συμπτώματα στα υπόγεια τμήματα των φυτών. οι προνύμφες εισέρχονται στις ρίζες, στον κεντρικό κύλινδρο και τρέφονται από τα αγγειακά παρεγχυματικά κύτταρα. Στις ρίζες σχηματίζονται ακανόνιστα, πεπλατυσμένα φυμάτια με τη μορφή κόμβων ή εξογκωμάτων που δημιουργούνται από την παραγωγή υπερτροφικών κυττάρων του φλοιού των ριζών. Η δημιουργία των εξογκωμάτων οφείλεται στην παραγωγή τοξικών οισοφαγικών εκκριμάτων από τους νηματώδεις που διεγείρουν την παραγωγή γιγαντιαίων κυττάρων στα οποία ζουν ως ενδοπαράσιτα και από τα οποία τρέφονται. Η ένταση των συμπτωμάτων εξαρτάται από τον πληθυσμό και το είδος των νηματωδών και από το είδος και την ευπάθεια του ξενιστή. Οι προσβεβλημένες ρίζες σταματούν να αναπτύσσονται και κοντά στο σημείο προσβολής εκφύονται πολλές πλάγιες ρίζες. Συμπτώματα εμφανίζονται και στο υπέργειο τμήμα των φυτών χωρίς βέβαια να είναι χαρακτηριστικά της προσβολής από νηματώδεις. Λόγω καταστροφής του ριζικού συστήματος τα φυτά δεν απορροφούν τις απαραίτητες ποσότητες νερού και θρεπτικών στοιχείων με αποτέλεσμα να παρατηρείται μειωμένη ανάπτυξη των φυτών, μάρανση, χλώρωση ή και ξήρανση των φύλλων, μειωμένη καρποφορία και συνεπώς μειωμένη παραγωγή.

✔ Ασθένειες

► Erysiphe cichoracearum (Ωίδιο):

Από την ασθένεια καταστρέφεται το φύλλωμα με αποτέλεσμα την υποβάθμιση της ποιότητας των φυτών και τη μείωση της παραγωγής. Τα κύρια συμπτώματα είναι η εμφάνιση κηλίδων στην κάτω επιφάνεια των φύλλων, στους μίσχους και στους βλαστούς πάνω στις οποίες σχηματίζεται λευκή, αλευρώδης εξάνθιση. Στην πάνω επιφάνεια των φύλλων οι αντίστοιχες κηλίδες έχουν κίτρινο χρώμα. Αρχικά προσβάλονται τα παλαιότερα φύλλα και στη συνέχεια τα υπόλοιπα ώριμα φύλλα (νεαρά φύλλα δεν προσβάλονται). Προοδευτικά στους προσβεβλημένους ιστούς πάνω στο μυκήλιο σχηματίζονται τα μικρά μαύρα κλειστοθήκια του παθογόνου. Τελικά το φυτό μαραίνεται και ξηραίνεται.

► Leveillula taurica (Ωίδιο):

Η προσβολή εμφανίζεται μόνο στα φύλλα κα κυρίως στα πλήρως ανεπτυγμένα. Στην πάνω επιφάνεια των φύλλων εμφανίζονται κιτρινοπράσινες, γωνιώδεις κηλίδες ενώ στην κάτω επιφάνεια καστανόλευκο επίχρυσμα που είναι το μυκήλιο και τα κονίδια του μύκητα. Σε συνθήκες αυξημένης υγρασίας λευκή εξάνθηση εμφανίζεται και στην πάνω επιφάνεια των φύλλων. Σε έντονες προσβολές οι κηλίδες αυξάνουν σε μέγεθος, ενώνονται και γίνονται νεκρωτικές.

► Sphaerotheca fulinginea (Ωίδιο):

Από την ασθένεια αυτή καταστρέφεται το φύλλωμα με αποτέλεσμα την υποβάθμιση της ποιότητας των καρπών και τη μείωση της παραγωγής. Τα κύρια συμπτώματα είναι η εμφάνιση κηλίδων στην κάτω επιφάνεια των φύλλων, στους μίσχους και στους βλαστούς πάνω στις οποίες σχηματίζεται λευκή, αλευρώδης εξάνθιση. Στην πάνω επιφάνεια των φύλλων οι αντίστοιχες κηλίδες έχουν κίτρινο χρώμα. Αρχικά προσβάλλονται τα παλαιότερα φύλλα και στη συνέχεια τα υπόλοιπα ώριμα φύλλα (νεαρά φύλλα δεν προσβάλλονται). Προοδευτικά στους προσβεβλημένους ιστούς πάνω στο μυκήλιο σχηματίζονται τα μικρά μαύρα κλειστοθήκια του παθογόνου. Τελικά το φυτό μαραίνεται και ξηραίνεται.

► Sclerotinia minor (Σκληρωτινίαση):

Τα φυτά μολύνονται σ’ όλα τα στάδια αναπτύξεώς τους και οι προσβολές εμφανίζονται στο στέλεχος και τα φύλλα. Στην περιοχή του λαιμού εμφανίζεται υδατώδης μεταχρωματισμός των ιστών που επεκτείνεται προς το στέλεχος πάνω από την επιφάνεια του εδάφους και τη ρίζα και εξελίσσεται σε μαλακό έλκος. Σε συνθήκες υψηλής υγρασίας πάνω στο έλκος εμφανίζεται βαμβακώδες μυκήλιο μέσα στο οποίο σχηματίζονται τα σκληρώτια του μύκητα. Σκηρώτια και μυκήλιο εμφανίζονται και μέσα στην εντεριώνη του στελέχους  και το φύλλωμα πάνω από την προσβολή γίνεται χλωρωτικό, μαραίνεται και ξηραίνεται.

► Pythium spp. (Πύθιο):

Πρόκειται για ασθένεια που προσβάλει όλα τα μέρη του φυτού που έρχονται σε άμεση ή έμμεση επαφή με το έδαφος σε υπαίθριες καλλιέργειες και στα θερμοκήπια. Αν και η ασθένεια είναι συχνή συνήθως προσβάλλονται λίγα φυτά σποραδικά στη σειρά και σπάνια οι προσβολές είναι καθολικές. Οι σπόροι, οι ρίζες και ο νεαρός βλαστός εμφανίζουν μαλακή σήψη και «λιώνουν», ενώ σε μεγαλύτερα φυτά εμφανίζεται έλκος στο λαιμό. Τα νεαρά φυτά καταρρέουν και ξηραίνονται.

► Erwinia chrysanthemi (Βακτηριακό κάψιμο):

Τα προσβεβλημένα φυτά παραμένουν καχεκτικά. Σε συνθήκες υψηλών θερμοκρασιών τα φύλλα μαραίνονται και σε έντονη προσβολή καταρρέουν. Τα νεαρά φύλλα στο κέντρο του στελέχους δεν εκπτύσσονται σωστά, γίνονται καστανά και ξηραίνονται. Παρατηρείται καστανός μεταχρώματισμός και μαλακή σήψη των ριζών και της κεφαλής, καθώς και καστανός μεταχρωματισμός των αγγείων του ξυλώματος.

► Artichoke Aegean ringspot virus, AARSV (Ιός της δακτυλιωειδούς κηλίδωσης της αγκινάρας Αιγαίου):

Στα φυτά εμφανίζονται κίτρινες κηλίδες στα φύλλα και ποικιλοχλώρωση.

► Artichoke mottled crinkle virus, AMCV (Ιός της κατσαρής ποικιλοχλώρωσης της αγκινάρας):

Η ένταση των συμπτωμάτων εξαρτάται από τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Το φθινόπωρο τα προσβεβλημένα φυτά εμφανίζουν νανισμό, τα φύλλα είναι τραχιά και παραμορφωμένα, και πάνω τους εμφανίζονται μεγάλες ακανόνιστες κηλίδες ανοιχτού πράσινου χρώματος, σαν μωσαϊκό. Το χειμώνα τα συμπτώματα είναι πιο έντονα. Τα νεαρά φύλλα είναι ρυτιδιασμένα, τραχιά, με ασύμμετρη ανάπτυξη και οι ανθοκεφαλές καταστρέφονται. Σε έντονη προσβολή τα φυτά δεν παράγουν καρπό και πεθαίνουν πρόωρα, ενώ αυτά που τελικά θα επιζήσουν φαίνεται ότι ανακάμπτουν με άνοδο της θερμοκρασίας.

πηγη:farmacon