Ποιες είναι οι απόψεις της ισπανικής βιομηχανίας οίνου για εκριζώσεις, νέες φυτεύσεις και κλιματική κρίση;

Με τη συγκομιδή να πλησιάζει στο τέλος της, ο διευθυντής της Ισπανικής Ομοσπονδίας Οίνου (FEV)*, Χοσέ Λουίς Μπενίτεθ, καταθέτει τη γνώμη του για την Ευρωπαϊκή Ομάδα Υψηλού Επιπέδου και τα σημαντικά στρατηγικά έργα στα οποία ο αμπελοοινικός τομέας στην Ισπανία επενδύει.

Υπό την ηγεσία του José Luis Benítez, η Ισπανική Ομοσπονδία Οίνου στοχεύει να αναβαθμίσει τη διεθνή εικόνα των ισπανικών κρασιών, με προσαρμογή παράλληλα στις προκλήσεις ενός μεταβαλλόμενου κλίματος

Ήδη στις 15 Σεπτεμβρίου 2024 και στις 15 Οκτωβρίου 2024 συνεδρίασε η Ομάδα Υψηλού Επιπέδου στις Βρυξέλλες, προκειμένου να αντιμετωπισθεί η κρίση στον τομέα Οίνου που προέρχεται από τη μείωση της κατανάλωσης κυρίως ερυθρών οίνων. Ένα από τα εργαλεία που συζητήθηκαν για τη μείωση της προσφοράς, ήταν και αυτό της οριστικής (πριμοδοτούμενης) ή προσωρινής εγκατάλειψης των αμπελώνων.

Ο κ. Benítez απάντησε σε κρίσιμα ερωτήματα που αφορούν και το θέμα των εκριζώσεων και δίνει ένα στίγμα των πολιτικών που θα ακολουθήσουν.

Πρόσφατα πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνάντηση της ομάδας υψηλού επιπέδου που έχει συσταθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ποια τα σημεία κλειδιά της συνεδρίασης για την FEV;

Κύριο αποτέλεσμα της συνάντησης ήταν το γεγονός ότι έγινε! Το ότι η Επιτροπή αποφάσισε να συγκεντρώσει μια ομάδα υψηλού επιπέδου είναι ένα πολύ σημαντικό σημείο: δείχνει ότι η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θεωρούν ότι τα προβλήματα στον τομέα είναι τέτοια που πρέπει να αντιμετωπιστούν με συγκεκριμένο τρόπο. Τούτου λεχθέντος, φαίνεται ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο δεν υπάρχει πραγματική διαβούλευση με τον κλάδο. Αρχικά, η συνάντηση επρόκειτο να πραγματοποιηθεί μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών και για τους επόμενους μήνες, το άνοιγμα σε προτάσεις από τον κλάδο δεν είναι σαφές. Σε συνεργασία με τον Ευρωπαίο αντιπρόσωπό μας, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Επιχειρήσεων Οίνου (CEEV), δημοσιεύσαμε ένα έγγραφο που συγκεντρώνει τις προτάσεις μας. Ανάμεσα στις προτεραιότητές μας είναι η κλιματική αλλαγή, όπου ήμασταν πρωτοπόροι. Θέλουμε επίσης η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) να διατηρήσει έναν προσανατολισμό προς την αγορά, αλλά θεωρούμε ότι τα κεφάλαια που χρειαζόμαστε για την προώθηση, την καινοτομία και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής δεν έχουν προτεραιότητα για την επίλυση προβλημάτων. Μας ανησυχεί επίσης ιδιαίτερα η συζήτηση γύρω από το κρασί και την υγεία, διότι πιστεύουμε ότι η νομιμοποίηση του κρασιού υπονομεύεται από μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Θέλουμε η ομάδα υψηλού επιπέδου να καθορίσει τη μελλοντική ΚΑΠ, να διατηρήσει τη δέσμευσή της για το κρασί εντός της ΚΑΠ.

Ποια είναι η θέση της FEV σχετικά με τις εκριζώσεις ως μέσο μείωσης του δυναμικού παραγωγής;

Δεν είμαστε υπέρ των εκριζώσεων, αλλά δεν είμαστε εντελώς αντίθετοι με την παροχή βοήθειας από την Επιτροπή σε αυτόν τον τομέα. Εάν ορισμένες Περιφέρειες χρειάζονται υποστήριξη σε αυτό το επίπεδο, θέλουμε αυτή η υποστήριξη να πληροί ορισμένες προϋποθέσεις. Τα κεφάλαια πρέπει να προέρχονται από το μέτρο της αναδιάρθρωσης και όχι από το μέτρο της προώθησης π.χ. Ομοίως, δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε την εκρίζωση ενός αμπελώνα που φυτεύτηκε πριν από περίπου δέκα χρόνια, κάτι που δεν θα ήταν αποδεκτό από τους φορολογούμενους. Επιπλέον, όπου επιτραπεί η εκρίζωση πρέπει να απαγορευθεί σε αυτές τις περιοχές να γίνουν πιο παραγωγικές με λιγότερα εκτάρια φυτεμένα. Αυτό έχει ήδη συμβεί. Τα κεφάλαια που προορίζονται για εκρίζωση πρέπει να υπόκεινται σε αυστηρό έλεγχο. Δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να εκριζωθούν παλιά, χαμηλής απόδοσης, ποιοτικά αμπέλια με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας. Θα υπερασπιστούμε αυτήν την άποψη. Γενικά, δεν είμαστε αντίθετοι στην εκρίζωση, αλλά δεν είμαστε υπέρ των αδιαφοροποίητων μέτρων.

Αρκετά ισπανικά αγροτικά σωματεία έχουν ζητήσει την απαγόρευση των νέων φυτεύσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση έως το 2027 και προσωρινές εκριζώσεις που θα διαρκέσουν για περιόδους 3 έως 6 ετών. Ποια είναι η θέση της FEV για αυτό;

Η προσωρινή εκρίζωση για 3 έως 6 χρόνια δεν μας δημιουργεί κανένα πρόβλημα. Τα οινοποιεία μπορεί να μην χρειάζονται δικαιώματα φύτευσης σήμερα, αλλά μπορεί να επιθυμούν να τα χρησιμοποιήσουν στο μέλλον. Όσον αφορά την απαγόρευση νέων φυτεύσεων, αν πάρουμε το παράδειγμα της Ισπανίας, τα τελευταία χρόνια δεν έχει σημειωθεί σημαντική αύξηση στις φυτεμένες εκτάσεις, οπότε είναι ήδη πραγματικότητα. Αλλά κατά την άποψή μας, εάν ορισμένες ζώνες ονομασιών έχουν αγορές και αναπτύσσονται, θα πρέπει να μπορούν να φυτεύουν. Αναμφίβολα η ΕΕ δεν χρειάζεται επιπλέον γη, αλλά η απαγόρευση της φύτευσης σημαίνει απαγόρευση για όλους. Ωστόσο, ενδέχεται ορισμένες περιοχές όπως η Καμπανία, η Βουργουνδία ή το Μπαρόλο, για παράδειγμα, να χρειαστεί να επεκτείνουν λίγο τους αμπελώνες τους. Πιστεύουμε επίσης ότι, εάν περιοχές όπως το Μπορντό λάβουν κεφάλαια για να ξεριζώσουν, δεν θα είχε νόημα να τις αφήσουμε να φυτέψουν ξανά.

Μεταξύ των διαφόρων μέτρων που προβλέπονται για τη μείωση της ανισορροπίας μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, ποια συνιστά η FEV;

Μου φαίνεται ότι η πράσινη συγκομιδή αντιπροσωπεύει ένα καλό μέτρο για ορισμένους αμπελουργούς που αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Είναι από τα μέτρα που μπορείς να διαλέξεις στον Εθνικό Φάκελο και μου φαίνεται πολύ χρήσιμο. Το πρόβλημα είναι ότι πριν από την κρίση του Covid, δεν είχε χρησιμοποιηθεί ποτέ στην Ισπανία και το χρονοδιάγραμμα δεν ήταν καλό: πώς να αποφασίσετε τον Απρίλιο εάν θα ασκούσατε την πράσινη συγκομιδή τον Ιούνιο; Ομοίως, ένα άλλο κριτήριο έκανε το μέτρο σχεδόν άχρηστο: η πράσινη συγκομιδή έπρεπε να εφαρμοστεί σε ολόκληρο το αγροτεμάχιο και όχι σε τμήμα του. Κάποια τμήματα μπορεί να το απαιτούν, αλλά όχι ολόκληρο το αγροτεμάχιο. Για απόσταξη κρίσης δεν το εγκρίνουμε. Κατά τη διάρκεια του Covid, πρέπει να αναγνωριστεί ότι ήταν απαραίτητη. Αλλά τελικά είναι πολύ ακριβή και η απόσταξη 1, 2 ή 3 εκατομμυρίων εκατόλιτρων δεν λύνει τίποτα, ειδικά αν πρόκειται να παραχθούν οι ίδιες ποσότητες την επόμενη χρονιά. Είμαστε εντελώς αντίθετοι σε αυτό.

Η κατανάλωση κρασιού στην Ισπανία αυξήθηκε κατά 1,3% και έφτασε τα 9,76 εκατομμύρια εκατόλιτρα σε ετήσια βάση τον Ιούλιο του 2024. Σε τι αποδίδετε αυτή τη θετική τάση;

Ένα από τα κύρια κίνητρα για τη δημιουργία της Interprofessional del Vino ήταν η παγίωση της εγχώριας κατανάλωσης και νομίζω ότι το πετύχαμε. Τα τελευταία χρόνια, η κατανάλωση έχει αυξηθεί ελαφρώς ενώ προηγουμένως μειώνονταν. Οι μελέτες μας έδειξαν ότι η εικόνα των κρασιών μας είναι ιδιαίτερα ευπρόσδεκτη από τους νέους. Νομίζω ότι βαδίζουμε προς τη σωστή κατεύθυνση. Μπορεί να το καταφέραμε λίγο αργά, αλλά κάλλιο αργά παρά ποτέ!

Τέλος, πρόσφατα ξεκινήσατε ένα νέο σχέδιο για το κλίμα. Ποια είναι τα κύρια μέτρα;

Στόχος μας είναι να εντοπίσουμε τα στρατηγικά έργα που πρέπει να υλοποιήσουμε, μαζί με συνεταιρισμούς, συνδικάτα, αυτόνομες κυβερνήσεις κ.λπ. Το σχέδιό μας εστιάζει σε δύο βασικούς άξονες: την προσαρμογή και τον μετριασμό. Μέσα σε αυτούς τους άξονες βρίσκονται δύο προτεραιότητες: το νερό και το ποικιλιακό υλικό. Η μείωση των εκπομπών άνθρακα συμβάλλει στον μετριασμό των κινδύνων. Προφανώς, αυτή η στρατηγική έχει αντίκτυπο στις επενδύσεις, τις καινοτομίες, την κατάρτιση και τελικά τους κανονισμούς. Η χρήση ορισμένων τύπων φυτικού υλικού απαιτεί ρυθμιστικές προσαρμογές επειδή δεν είναι όλα αδειοδοτημένα. Η χρηματοδότηση είναι η ουσία του θέματος και συνεχίζουμε να εργαζόμαστε για τον εντοπισμό και τον ποσοτικό προσδιορισμό της χρηματοδότησης που χρειαζόμαστε. Πρέπει να αξιολογήσουμε, για παράδειγμα, τις απαραίτητες βελτιώσεις στο σύστημα άρδευσης, την επέκταση και τον εκσυγχρονισμό για τη βελτιστοποίηση της χρήσης του νερού. Πρέπει να σχεδιάσουμε φυτεύσεις στις πιο ευάλωτες περιοχές και χρειαζόμαστε εργαλεία για να μας προστατεύουν από τον παγετό και το χαλάζι, για παράδειγμα. Πιστεύουμε ότι αυτό απαιτεί ένα εικοσαετές σχέδιο, χρηματοδοτούμενο κατά 60% από τον κλάδο και 40% από δημόσια χρηματοδότηση, είτε εθνική είτε ευρωπαϊκή. Πέρυσι, παρουσιάσαμε στην εκτελεστική μας επιτροπή τα συμπεράσματα μιας μελέτης σχετικά με την ικανότητά μας να καλλιεργούμε αμπέλια στις διάφορες ισπανικές περιοχές έως το 2040 και μετά το 2100. Ήταν πραγματικό σήμα κινδύνου. Αυτές οι πληροφορίες θα κοινοποιηθούν σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας.

* Η FEV δημιουργήθηκε το 1978 για να εκπροσωπεί και να υπερασπίζεται τα συμφέροντα των Ισπανικών οινοποιείων, και έχει περισσότερα από 950 μέλη σε όλη την εθνική επικράτεια.