Η καινοτομία στη γαλάζια οικονομία της ΕΕ ενισχύει την ανάπτυξη

Η καινοτομία στη γαλάζια οικονομία αποδεικνύεται βασική κινητήρια δύναμη για τη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη. Από το 2018, οι επενδύσεις σε καινοτόμους τομείς της γαλάζιας οικονομίας αυξάνονται σταθερά, με δραστηριότητες όπως η γαλάζια ανανεώσιμη ενέργεια να προσελκύουν μεγάλο όγκο χρηματοοικονομικών εισροών ετησίως, θέτοντας τη γαλάζια οικονομία της ΕΕ σε σαφή πορεία προς μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα και κλιματική ουδετερότητα.  

Η έκθεση του 2025 για τη γαλάζια οικονομία, η οποία δημοσιεύτηκε σήμερα, εξετάζει την πρόοδο που έχει σημειωθεί από το 2009 και παρακολουθεί τις εξελίξεις μεταξύ 2021 και 2022 (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Eurostat). Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία, η γαλάζια οικονομία της ΕΕ βρίσκεται σε συνολική αναπτυξιακή πορεία σε σύγκριση με το 2021. Το 2022 η γαλάζια οικονομία απασχολούσε 4,82 εκατομμύρια άτομα (αύξηση κατά 16 % σε σύγκριση με το 2021) και είχε κύκλο εργασιών σχεδόν 890 δισ. EUR, αυξημένο κατά 29 % σε σύγκριση με το 2021. Το ίδιο έτος, η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία (ΑΠΑ) της γαλάζιας οικονομίας ανήλθε σε 250,7 δισ. EUR, σημειώνοντας αύξηση κατά 33 % σε σύγκριση με το 2021. 

Ο παράκτιος τουρισμός και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας οδηγούν το κύμα 

Μεταξύ 2013 και 2022, παρατηρείται σημαντική αύξηση της ΑΠΑ σε όλους τους τομείς της γαλάζιας οικονομίας. Μεταξύ αυτών, ο παράκτιος τουρισμός παραμένει ο κορυφαίος τομέας, παράγοντας το 33 % της ΑΠΑ της γαλάζιας οικονομίας της ΕΕ το 2022 και απασχολώντας πάνω από το ήμισυ του συνολικού εργατικού δυναμικού της γαλάζιας οικονομίας (54 %). Ο τομέας αυτός παρουσίασε πλήρη ανάκαμψη το 2022 όσον αφορά την ΑΠΑ και τον κύκλο εργασιών, αφού μειώθηκε κατά 64 % και 59 % αντίστοιχα το 2020, λόγω της πανδημίας COVID-19. 

Κατά την ίδια περίοδο, η υπεράκτια αιολική ενέργεια σημείωσε τη μεγαλύτερη αύξηση (+1049%), ακολουθούμενη από τις θαλάσσιες μεταφορές (+99%), τη ναυπηγική βιομηχανία και την επισκευή (+73%), τους θαλάσσιους έμβιους πόρους (+44%) και τις λιμενικές δραστηριότητες (+36%). 

Συνολικά, η θαλάσσια ανανεώσιμη ενέργεια σημείωσε τη μεγαλύτερη επέκταση στην ΕΕ, με τον τομέα της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας της ΕΕ να παραμένει σε τροχιά ταχείας ανάπτυξης. Από λίγα μόνο πιλοτικά έργα στις αρχές της δεκαετίας του 2000, η ΕΕ έχει πλέον συνολική υπεράκτια αιολική δυναμικότητα 18,9 γιγαβάτ, η οποία εκτείνεται σε 11 χώρες - αρκετή για να τροφοδοτήσει περισσότερα από 6 εκατομμύρια νοικοκυριά - καθιστώντας την ένα από τα ταχύτερα αναπτυσσόμενα τμήματα της οικονομίας της ΕΕ. Μόνο το 2022, οι επενδύσεις στην ωκεάνια ενέργεια ανήλθαν σε 48,53 δισ. EUR —ποσό που αντιστοιχεί στο 53 % των παγκόσμιων επενδύσεων στον τομέα.  

Επιπλέον, η ΑΠΑ του τομέα αυξήθηκε σε 5,3 δισ. EUR το 2022, σημειώνοντας αύξηση κατά 42 % σε σύγκριση με το 2021. Η ανάπτυξη αυτή ενίσχυσε τα κέρδη του τομέα, τα οποία ανήλθαν σε 4,1 δισ. EUR το 2022, σημειώνοντας αύξηση 56 % από το 2021. 

Οι τάσεις αυτές αναμένεται να συνεχιστούν. Σύμφωνα με την έκθεση, οι τομείς της γαλάζιας οικονομίας της ΕΕ συνέχισαν να αναπτύσσονται μετά το 2022. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του JRC, το 2023 η γαλάζια οικονομία συνεισέφερε 263 δισ. EUR στην ΑΠΑ της ΕΕ και απασχολούσε 4,88 εκατομμύρια άτομα. 

Η περιβαλλοντική διάσταση της γαλάζιας οικονομίας 

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η ΕΕ προχωρεί προς μια βιώσιμη γαλάζια οικονομία. Αυτό συνάδει με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για την ενίσχυση της αποδοτικής χρήσης των πόρων, της ανθεκτικότητας και της ανταγωνιστικότητας, με παράλληλη εξάλειψη των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και διασφάλιση του φυσικού κεφαλαίου.  

Οι θαλάσσιες μεταφορές, για παράδειγμα, βρίσκονται στη σωστή πορεία, με μείωση κατά 10 % των εκπομπών ανά τόνο μεταφερόμενων εμπορευμάτων για θαλάσσιες και παράκτιες πλωτές εμπορευματικές μεταφορές κατά την περίοδο 2013-2022. Επιπλέον, ο αλιευτικός στόλος της ΕΕ έχει επιτύχει μείωση των εκπομπών CO2 κατά 31 % κατά το ίδιο χρονικό διάστημα. Η αυξημένη αποδοτικότητα του αλιευτικού στόλου της ΕΕ καταδεικνύεται επίσης από τη μείωση της κατανάλωσης καυσίμων κατά 17 % το 2022 σε σύγκριση με το 2009.  
 
Αυτή η υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών και τεχνολογιών όχι μόνο τονώνει τη μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα, αλλά καθιστά επίσης τη γαλάζια οικονομία της ΕΕ πιο ανθεκτική σε κλυδωνισμούς που σχετίζονται με το κλίμα.