Η πρόταση αποτελεί τη λεγόμενη δέσμη μέτρων «Omnibus III» που εγκρίθηκε από την Επιτροπή στις 14 Μαΐου 2025 για την απλούστευση της νομοθεσίας της ΕΕ στον τομέα της γεωργίας. Η δέσμη περιλαμβάνει τροποποιήσεις σε δύο από τις τρεις βασικές νομοθετικές πράξεις που θεσπίζουν κανόνες για την ΚAΠ, δηλαδή στον κανονισμό για το στρατηγικό σχέδιο (SPR) και στον «οριζόντιο» κανονισμό. Λόγω των σημαντικών επιπτώσεών της, το Συμβούλιο αντιμετώπισε την πρωτοβουλία αυτή με ύψιστη προτεραιότητα με στόχο να παράσχει στους γεωργούς και τις εθνικές διοικήσεις της ΕΕ την απαραίτητη ασφάλεια δικαίου όσον αφορά τις υποχρεώσεις τους.
Τα προτεινόμενα μέτρα απλούστευσης θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σημαντική μείωση του διοικητικού κόστους τόσο για τους γεωργούς όσο και για τις εθνικές διοικήσεις. Σύμφωνα με την αξιολόγηση της Επιτροπής, η απλούστευση αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει σε ετήσια εξοικονόμηση έως και 1,6 δισ. ευρώ για τους γεωργούς και άνω των 200 εκατ. ευρώ για τις διοικήσεις των κρατών μελών.
Η θέση του Συμβουλίου διατηρεί τις γενικές κατευθύνσεις της πρότασης της Επιτροπής προς υποστήριξη των ακόλουθων στόχων:
- ελάφρυνση του διοικητικού φόρτου για τους γεωργούς και τις διοικήσεις και μείωση των ελέγχων
- αύξηση των ενισχύσεων προς τους μικροκαλλιεργητές και απλούστευση των κανόνων σχετικά με την αιρεσιμότητα, ιδίως για τις βιολογικές εκμεταλλεύσεις
- μείωση των επιτόπιων ελέγχων και διαγραφή της ετήσιας εκκαθάρισης επιδόσεων
H τροποποίηση του γεωργικού αποθεματικού θα περιόριζε τις απαιτήσεις για τη χρήση αυτού του ταμείου, αλλά οι αντίστοιχοι νέοι τύποι πληρωμών κρίσης στο SPR θα πρέπει, συνολικά, να βελτιώσουν τη χρηματοδότηση των γεωργών σε περιόδους κρίσης. Αυτοί οι προτεινόμενοι νέοι τύποι έχουν πλέον αναβληθεί για την ευρύτερη αναθεώρηση της ΚAΠ.
Επιπλέον, η εντολή του Συμβουλίου βελτιώνει τα ακόλουθα στοιχεία της πρότασης της Επιτροπής:
- παρέχει ευελιξία στα κράτη μέλη να αποφασίζουν σε ποιο βαθμό οι εν μέρει βιολογικές γεωργικές εκμεταλλεύσεις θα μπορούσαν να θεωρηθούν ότι πληρούν ορισμένα περιβαλλοντικά πρότυπα, τα λεγόμενα ΚΓΠΚ (καλές γεωργικές και περιβαλλοντικές συνθήκες)·
- βελτιώνει τη δυνατότητα των γεωργών να επωφελούνται από εργαλεία διαχείρισης κινδύνου
- αυξάνει το ποσοστό των προκαταβολών άμεσων ενισχύσεων, βελτιώνοντας τη δυνατότητα των κρατών μελών να βοηθούν τους γεωργούς που πλήττονται, για παράδειγμα, από φυσικές καταστροφές
Επόμενα βήματα
Η Προεδρία είναι έτοιμη να διαπραγματευθεί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μόλις αυτό καταλήξει στη δική του διαπραγματευτική θέση, προκειμένου να επιτευχθεί τελική συμφωνία επί του φακέλου αυτού.
Ιστορικό
Η δέσμη μέτρων απλούστευσης «Omnibus III» για τη γεωργία αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου πολιτικού στόχου για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ, με τη μείωση του διοικητικού φόρτου των επιχειρήσεων και τη δημιουργία ευνοϊκότερων συνθηκών για τη λειτουργία τους στην ΕΕ. Αυτή η προσπάθεια απλούστευσης πραγματοποιείται ως απάντηση στην ώθηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (συμπεράσματα του Μαρτίου 2023, στρατηγικό θεματολόγιο 2024-2029) που ζήτησε την απλούστευση του γενικού ρυθμιστικού περιβάλλοντος και τη μείωση του διοικητικού φόρτου.
Στις 26 Φεβρουαρίου 2025, σε συνέχεια της έκκλησης των ηγετών της ΕΕ, η Επιτροπή πρότεινε τις δύο πρώτες δέσμες μέτρων Omnibus με στόχο την απλούστευση της ισχύουσας νομοθεσίας στον τομέα της υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας και ορισμένων επενδυτικών προγραμμάτων της ΕΕ. Στις 20 Μαρτίου 2025, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στα συμπεράσματά του, παρότρυνε τους συννομοθέτες να προωθήσουν τις εργασίες σχετικά με τις δέσμες μέτρων απλούστευσης Omnibus κατά προτεραιότητα και με υψηλό επίπεδο φιλοδοξίας.
