Ένα νέο κεφάλαιο στη διαχείριση των αποβλήτων συσκευασιών φυτοπροστατευτικών προϊόντων ανοίγει για τη χώρα μας, με την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου εθνικού συστήματος συλλογής και ανακύκλωσης. Η σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ), που συνυπογράφεται από τα υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, θέτει σαφείς κανόνες, ποσοτικούς στόχους και έναν μηχανισμό ελέγχου, ώστε να μπει τέλος σε μια πρακτική που επί δεκαετίες επιβάρυνε τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον.
Με το νέο εθνικό σύστημα, η χώρα μας επιχειρεί να μπει σε μια νέα εποχή στη διαχείριση των συσκευασιών φυτοπροστατευτικών προϊόντων, περιορίζοντας τις περιβαλλοντικές πιέσεις και ενισχύοντας την υπεύθυνη αγροτική παραγωγή. Το εγχείρημα δεν είναι απλό, καθώς απαιτείται ενεργή συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων, ωστόσο θεωρείται κρίσιμο για τη βιώσιμη ανάπτυξη της υπαίθρου και την προστασία των φυσικών πόρων.
"Η Κοινή Υπουργική Απόφαση είναι ένα σημαντικό βήμα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος της ανεξέλεγκτης απόρριψης των συσκευασιών φυτοπροστατευτικών προϊόντων, μία εκκρεμότητα πολλών ετών, που επιβαρύνει το περιβάλλον και θέτει σε σοβαρό κίνδυνο τη δημόσια υγεία." δήλωσε στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιάννης Ανδριανος, καθώς σύμφωνα με τον ίδιο κλείνει μια εκκρεμότητα πολλών ετών, η οποία εξέθετε τη χώρα στον κίνδυνο κοινοτικών προστίμων. Με το νέο πλαίσιο "οι παραγωγοί μας σε ολόκληρη τη χώρα θα μπορούν πλέον να παραδίδουν ξεπλυμένες τις συσκευασίες και θα απαλλαχθούμε από τη δαμόκλειο σπάθη ενός ακόμη σημαντικού προστίμου λόγω της μη συμμόρφωσής μας με τις ενωσιακές απαιτήσεις", τόνισε.
Η απόφαση, όπως σημείωσε ο κ. Ανδριανός, αναμένεται εντός των επόμενων ημερών και η εφαρμογή της θα ξεκινήσει άμεσα και όπως σημείωσε "Θα επανέλθουμε με διορθωτικές παρεμβάσεις όπου χρειαστεί".
Μεταβατική περίοδος και ευρωπαϊκή εναρμόνιση
Το νέο εθνικό σύστημα προβλέπει μεταβατική περίοδο εφαρμογής, δίνοντας χρόνο σε όλους τους εμπλεκόμενους να προσαρμοστούν. "Οι παραγωγοί θα πρέπει να ενημερωθούν, να εκπαιδευτούν και να συνηθίσουν στην υποχρέωση επιστροφής των συσκευασιών, οι γεωπόνοι και τα καταστήματα πώλησης αναλαμβάνουν τον κρίσιμο ρόλο της συλλογής και της τήρησης των απαραίτητων αρχείων, ενώ οι εταιρείες φυτοπροστασίας θα έχουν την υποχρέωση να καταγράφουν και να δηλώνουν τα χαρακτηριστικά των συσκευασιών τους καθώς και να συμμετέχουν ενεργά στα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης, τα οποία έχουν και την ευθύνη για την παραλαβή και την περαιτέρω διαχείριση των συσκευασιών αυτών, αναλαμβάνοντας και το σχετικό κόστος", εξήγησε ο κ. Ανδριανός.
Η ΚΥΑ, όπως διευκρίνισε, εναρμονίζεται με τις ευρωπαϊκές Οδηγίες για τα απόβλητα και τις συσκευασίες, τον Κανονισμό για τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα και τις πολιτικές της ΕΕ για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον. Έτσι, η Ελλάδα επιχειρεί να προσαρμοστεί πλήρως στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, αποφεύγοντας μελλοντικές κυρώσεις αλλά κυρίως ενισχύοντας τη βιωσιμότητα του αγροτικού τομέα.
Καθοριστικής σημασίας θεωρείται η εκπαίδευση των αγροτών, ώστε να υιοθετήσουν νέες πρακτικές στη διαχείριση των συσκευασιών. Όπως είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Ανδριανός "η επιμόρφωση των παραγωγών είναι η πιο κρίσιμη προϋπόθεση ώστε να πετύχει το νέο σύστημα. Και για να το πετύχουμε αυτό χρειάζεται να δουλέψουμε σε δύο επίπεδα: Να συμβάλλουμε στη διαμόρφωση μιας νέας συνείδησης διαχείρισης των συσκευασιών και να παράσχουμε τις διαδικασίες που θα το επιτρέψουν αυτό με τον απλούστερο, ευκολότερο και πιο αποτελεσματικό για όλους τους εμπλεκόμενους τρόπο". Και πρόσθεσε "πρέπει να φτάσουμε σ' εκείνο το σημείο ώστε οι παραγωγοί στο χωράφι να μάθουν και να εφαρμόζουν απλές αλλά ουσιαστικές πρακτικές, όπως το σωστό ξέπλυμα των συσκευασιών, η ασφαλής προσωρινή αποθήκευσή τους και η επιστροφή τους στα σημεία συλλογής. Όπως επίσης, πρέπει να ξέρουν ποια καταστήματα δέχονται συσκευασίες, ποιες μέρες και ώρες".
Για να επιτευχθεί αυτό σύμφωνα με τον κ. Ανδριανό απαιτείται η συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων και διαβεβαίωσε ότι το ΥΠΑΑΤ θα σταθεί στο πλευρό των παραγωγών, με στόχο "να μη θεωρηθεί μια ακόμη γραφειοκρατική υποχρέωση, αλλά μια συνειδητή συμβολή στη δημόσια υγεία και το περιβάλλον".
Δυο οι μεγαλύτερες προκλήσεις
Ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ανέδειξε δύο βασικές προκλήσεις για την επιτυχία του νέου συστήματος: την αλλαγή νοοτροπίας και την πλήρη κάλυψη των σημείων επιστροφής.
Τις χρησιμοποιημένες συσκευασίες όπως υπογράμμισε "δεν τις πετάμε, δεν τις καίμε, δεν τις κάνουμε ποτιστήρια. Χρειάζεται λοιπόν οι παραγωγοί να αλλάξουν συνήθειες, και εδώ ο ρόλος μας είναι να κάνουμε αυτή την αλλαγή όσο το δυνατόν ευκολότερη".
Για τα σημεία επιστροφής ο κ. Ανδριανός είπε πως στόχος είναι "μετά από τη μεταβατική αυτή πενταετία όλα τα καταστήματα να συμμετάσχουν. Κι εδώ πάλι ο δικός μας ρόλος είναι να διευκολύνουμε όσο γίνεται περισσότερο αυτή τη διαδικασία. Όμως, για να το πετύχουμε αυτό, χρειάζεται μια ευρύτερη συνεργασία. Και χρειάζεται πρώτα απ' όλα οι παραγωγοί να ζητήσουν από τα καταστήματα όπου αγοράζουν τα προϊόντα αυτά να ετοιμαστούν ώστε να δέχονται την επιστροφή των συσκευασιών".
Τέλος, ο κ. Ανδριανός σημείωσε ότι χρειάζεται συνεργασία και υπευθυνότητα από όλους υπογραμμίζοντας πως "ο ρόλος όλων μας στην προστασία του περιβάλλοντος, στην προστασία της υγείας της δικής μας και των παιδιών μας είναι κρίσιμος. Είναι ταυτόχρονα ευθύνη όλων μας συλλογικά και καθενός από μάς ατομικά. Να αλλάξουμε λοιπόν όπου χρειάζεται συνήθειες και να δούμε μαζί πώς αυτή την απολύτως αναγκαία αλλαγή θα την κάνουμε πιο εύκολη και πιο ομαλή για όλους".
ΑΠΕ-ΜΠΕ
