Μέτρα για την αντιμετώπιση του παγετού και θερμοκρασίες στις οποίες υφίστανται ζημία οι ανθοφόροι οφθαλμοί (σε διάφορα στάδια ανάπτυξης) και άνθη ορισμένων σπουδαίων οπωροφόρων δένδρων
1. Επιλογή κατάλληλων ειδών ή και ποικιλιών
Πριν την εγκατάσταση του οπωρώνα πρέπει να επιλέγονται τα κατάλληλα είδη ή και ποικιλίες για κάθε περιοχή ανάλογα με τις κλιματικές συνθήκες, αρκεί βέβαια να υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία τόσο για το φυτικό υλικό (απαιτήσεις και αντοχή σε χαμηλές θερμοκρασίες, αντοχή σε ασθένειες, εποχή άνθησης) όσο και για τις κλιματικές συνθήκες της συγκεκριμένης περιοχής. Για παράδειγμα, ποικιλίες ροδακινιάς με μικρές απαιτήσεις σε χαμηλές θερμοκρασίες θεωρούνται κατάλληλες για την Ν. Ελλάδα, προκειμένου να παραχθούν πρώϊμα ροδάκινα, ενώ για την Β. Ελλάδα κατάλληλες θεωρούνται εκείνες οι ποικιλίες που αντέχουν στις χαμηλές θερμοκρασίες και οι οψιμανθείς, διότι έτσι μειώνονται οι πιθανότητες ζημίας από παγετούς του χειμώνα και της άνοιξης. Η επέκταση της αμυγδαλιάς στην Β. Ελλάδα κατέστη δυνατή διότι απλούστατα καλλιεργήθηκαν οι οψιμανθείς ποικιλίες Truoito, Texas, Ρέτσου, Ferragnes, Ferraduel και άλλες.
2. Καθυστέρηση άνθισης.
Καθυστέρηση της άνθησης συνήθως μειώνει τις πιθανότητες ζημίας των οπωροφόρων δένδρων από όψιμο παγετό της άνοιξης. ΄Ετσι κατεβλήθησαν προσπάθειες εξεύρεσης τρόπων ή μεθόδων καθυστέρησης της άνθησης των οπωροφόρων δένδρων (ροδακινιά ή και άλλων ειδών).
Συνήθεις τρόποι είναι: α. εφαρμογή νερού δια ψεκασμού κατά την διάρκεια των θερμών ωρών της ημέρας στα δένδρα, όταν οι οφθαλμοί είναι ακόμη κλειστοί, προκειμένου να ψυχθούν δια της εξάτμισης και να καθυστερήσει η ανάπτυξή τους, β. εφαρμογή χημικών ουσιών , όπως το ethrel (σχηματίζεται αιθυλένιο όταν εφαρμοστεί σε φυτά), που όταν ψεκαστεί στο δένδρο το φθινόπωρο ή και την άνοιξη σε συγκέντρωση περί τα 100 ppm καθυστερεί η άνθιση κατά 4-5 ημέρες.
3. Εφαρμογή αντιπαγετικής προστασίας.
Αυτό μπορεί να γίνει είτε με ψεκασμό νερού για όσο διαρκεί ο παγετός, είτε με άλλα μέσα όπως , σύστημα ομίχλης, θέρμανση του οπωρώνα, ανεμομίκτες, κλπ. Βέβαια όλα τα μέτρα αντιπαγετικής προστασίας είναι αποτελεσματικά σε περιορισμένα όρια χαμηλών θερμοκρασιών ( μέχρι –5 οC).
Πίνακας 4.
Θερμοκρασίες στις οποίες υφίστανται ζημία οι ανθοφόροι οφθαλμοί
(σε διάφορα στάδια ανάπτυξης)
και άνθη ορισμένων σπουδαίων οπωροφόρων δένδρων(Oregon USA)
( Ζημία 90%)
|
|
Στάδια Οφθαλμών - Ανθέων |
|
1 2 3 4 5 6 7 8 |
Είδος* |
Θερμοκρασια 0C |
Ροδακινιά |
-17 -15 -13 -9.4 -6.1 -4.4 -3.9 |
Αχλαδιά |
-18 -14 -9.4 -7.2 -5.6 -5.0 -4.4 -4.4 |
Μηλιά |
-17 -12 -9.4 -6.1 -4.4 -3.9 -3.9 -3.9 |
Κερασιά |
-15 -13 -10 -8.3 -6.1 -4.4 -3.9 -3.9 |
Βερικοκιά |
-18 -13 -10 -7.2 -5.6 -4.4 -3.9 |
Δαμασκηνιά |
-18 -16 -14 -8.9 -5.6 -5.0 -5.4 -5.0 |
* Τα στοιχεία του πίνακα 4 αφορούν μια μόνο ποικιλία από κάθε είδος
Να σημειωθεί ότι το καρπίδιο είναι περισσότερο ευάλωτο στον παγετό διότι παγώνει στους -2οC.
Στους πίνακες 5-10 δίνονται οι επικονιαστές των κυριότερων καλλιεργούμενων ποικιλιών ορισμένων οπωροφόρων δένδρων.
Πίνακας 5.
Επικονιάστριες ποικιλίες Αχλαδιάς |
Κύρια Ποικιλία |
Επικονιάστρια ποικιλία |
Abate Fetel |
P.Crassana, Highland, William
|
Decana |
William, P. Crassana
|
Highland |
William, Conference, Decana
|
Kaiser |
William, Conference, Decana
|
Κοντούλα |
Coscia, Τσακώνικη ή Κρυστάλλι
|
P. Crassana |
A.Fetel, William, Highland, Conference
|
Τσακώνικη ή Κρυστάλλι
|
Coscia, Κοντούλα
|
William |
Kaiser, Decana, Conference, P. Crassana
|
Sisy |
Τσακώνικη ή Κρυστάλλι, Κοντούλα, Coscia |
Πίνακας 6.
Επικονιάστριες ποικιλίες Nashi |
Κύρια ποικιλία |
Επικονιάστρια ποικιλία |
Shinseiki |
Hosui, Kosui
|
Kosui |
Hosui, Nijisseiki, Shinseiki
|
Kikusui |
Chojuro, Shinseiki |
Hosui |
Nijisseiki, Shinseiki |
Chojuro |
Hosui, Shinko
|
Niitaka |
Shinko, Nijisseiki, Chijuro, Shinseiki
|
Shinko |
Nijisseiki
|
Okusankichi |
Kikusui, Nijisseiki, Shinseiki |
Πίνακας 7.
Επικονιάστριες ποικιλίες Ιαπωνικής Δαμασκηνιάς |
Κύρια Ποικιλία |
Επικονιάστρια ποικιλία
|
Angelino |
Black Star, Friar, Santa Rosa, Simka, Ozark Premier
|
Black Amber |
Friar, Black Star
|
Black Diamond |
Galita, Ozark Premier, Angelino, Black Star, Laroda, Friar
|
Black Gold |
Ozark Premier, Angelino, Black Amber, Black Star, Laroda
|
Black Star |
Black Diamond, Angelino. Simka, Laroda
|
Burbank |
Burmosa, Ozark Premier, Shiro, Gaviota
|
Burmosa |
Friar, Laroda, Burmank, Santa Rosa |
Friar |
Frontier, Calita, Ozark Premier, Laroda, Santa Rosa
|
Laroda |
Calita, Ozark Premier, Friar, Santa Rosa |
Morettini 355 |
Shiro, Santa Rosa |
Ozark Premier |
Santa Rosa, Friar, Laroda, Morettini 355 |
Santa Rosa |
Formosa, Shiro, Morettii 355, Methley, Gaviota, Beauty
|
Πίνακας 8.
Επικονιάστριες ποικιλίες μηλιάς |
Κύρια ποικιλία |
Επικονιάστρια ποικιλία |
Jerseymac |
Red delicious, Golden delicious |
Ozark Gold |
Red Delicious |
Red Delicious |
Golden delicious, G. Smith |
Red Chief |
Golden delicious, G. Smith |
Golden delicious |
Red Delicious, G. Smith |
Jonagold() |
Golden delicious, Rome Beauty, Red Delicious |
Granny Smith |
Golden delicious, Red Delicious |
Mutsu() |
Golden Delicious, Red Delicious |
Φιρίκι |
Golden Delicious, Red Delicious |
Πίνακας 9.1
Επικονιάστριες ποικιλίες κερασιάς |
Κύρια ποικιλία |
Επικονιάστρια ποικιλία |
Bigarreau Burlat |
Marmotte, Van |
B. Hardy Giant |
Van,Burat |
B. Van |
Burlat, Hardy Giant, Ranier |
B. Napoleon |
Moreau, Ranier, Van, Τραγανά Εδέσσης |
B. Hedelfingen |
Moreau, Marmotte, Ranier |
Τραγανά Εδέσσης |
Napoleon, Van, |
Πίνακας 9.2
Περίοδος άνθησης και πίνακας ασυμβιβάστου νέων ποικιλιών κερασιάς |
|
Πρωιμότητα άνθισης* |
Ομάδα αλληλομόρφων* |
I |
II |
III |
IV |
V |
I- S1S2 |
Black tartarian |
|
|
Summit |
|
II-S1S3 |
Samba |
|
Van
Early robin |
Cristalina
Olympus
Sonnet |
Regina |
III-S3S4 |
Somerset |
|
Bing
Royal ann
Emperor
Francis |
Lambert |
|
VI- S3S6 |
|
|
|
Attika(kordia)
Starks gold |
|
VII-S3S5 |
|
|
|
|
Hedelfingen |
IX- S1S4 |
|
|
Ranier
Blacκ republican
Bada |
Sylvia |
Hudson |
|
|
|
|
|
|
XIII- S2S4 |
|
Royalton |
|
|
Sam |
XVI-S3S9 |
Chelan, Burlat |
Tieton |
|
|
|
XXII-S3S12 |
|
|
|
|
Schneiders
0900 ziraat
|
Aυτογόνιμες
S4 αλληλόμορφο |
Lapins, Sweetheart
Index |
|
Staccato
Stella
Symphony
Selah
Santina
celeste |
Skeena
Sandra rose
Sonata
Cashmere
Glacier
White gold |
Stardust
Benton
Black gold |
* Ως Επικονιάστριες ποικιλίες συνιστώνται εκείνες που συνανθούν (ανήκουν στην ίδια κάθετη ή σε διπλανή στήλη) και ανήκουν σε διαφορετική ομάδα αλληλομόρφων (οριζόντιες γραμμές)
Πίνακας 10.
Επικονιάστριες ποικιλίες αμυγδαλιάς |
Κύρια ποικιλία |
Επικονιάστριες ποικιλίες |
Truoito |
Texas |
Ferragnes |
Ferraduel, Ai, Φυλλίς, Ρέτσου |
Ai |
Ferragnes, Texas |
Texas |
Ai, Non Pareil, Marcona |
Ferraduel |
Ai, Ferragnes |
Ρέτσου |
Ferragnes, Texas |
Μιλτιάδης Βασιλακάκης Ομ. καθηγητής ΑΠΘ
blog.farmacon.gr