Τζάκρη: «Απαιτούμε την ολική αναδιάρθρωση και εξυγίανση ΟΠΕΚΕΠΕ, ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και ΕΛΓΑ»

Η βουλευτής Πέλλας και Γραμματέας της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, κ. Θεοδώρα Τζάκρη, κατά την τοποθέτησή της στην Ολομέλεια του Κοινοβουλίου επί του νομοσχεδίου του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «Θεσμικό πλαίσιο για τις διαδικασίες ελέγχου, τα διοικητικά μέτρα και τις κυρώσεις στον τομέα των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων με Προστατευόμενες Ονομασίες Προέλευσης, Προστατευόμενες Γεωγραφικές Ενδείξεις και Εγγυημένων Παραδοσιακών Ιδιότυπων Προϊόντων», αναφέρθηκε αρχικά στη δυσοίωνη και άκρως ανησυχητική εικόνα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων επισημαίνοντας (1) τη διαρκή λειτουργική, διοικητική και οργανωτική «αποσύνθεση» του ΟΠΕΚΕΠΕ, αποτέλεσμα της οποίας είναι η επιτήρηση του από τη DG AGRI για χρονικό διάστημα 12 μηνών, γεγονός που θέτει σε σοβαρό κίνδυνο την επερχόμενη πληρωμή των προκαταβολών της ΚΑΠ (2) τον «χρεοκοπημένο» ΕΛΓΑ που ουσιαστικά δεν μπορεί να ανταποκριθεί εγκαίρως στις αποζημιώσεις των αγροτών και κτηνοτρόφων, (3) στον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ που δε μπορεί να ανταποκριθεί στους εξονυχιστικούς και με την επιδιωκόμενη αποτελεσματικότητα ελέγχους που απαιτούνται για τα ΠΟΠ, ΠΓΕ και ΕΠΙΠ προϊόντα.

Σημείωσε ότι καμία προσπάθεια δε γίνεται για ένα ενιαίο σύστημα ελέγχου το οποίο ζητούν όλοι οι φορείς, επισημαίνοντας ότι πρόκειται για ένα αποσπασματικό επιφανειακό νομοσχέδιο που δεν απέχει, ούτε διαφοροποιείται από το υφιστάμενο καθεστώς ελέγχου με αποτέλεσμα να συνεχίζει η καμία ή ελλιπής προστασία για τα ελληνικά ΠΟΠ/ΠΓΕ προϊόντα από την εμβληματική φέτα, τον κρόκο Κοζάνης, τη μαστίχα Χίου, τα ελαιόλαδα, τα κρασιά μας, το ούζο, και τα άλλα, όταν μάλιστα ο ελεγκτικός μηχανισμός συνεχίζει να είναι υποστελεχωμένος και κατακερματισμένος με πολλές επικαλύψεις μεταξύ των υπηρεσιών αλλά και «θολά σημεία» που ευνοούν την παραβατικότητα.

Αναλυτικά η ομιλία της κ. Τζάκρη:

«Κυρίες και Κύριοι Βουλευτές,

Κυρίες και Κύριοι Βουλευτές,

Θα ξεκινήσω από τη μεγάλη εικόνα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων το οποίο καλείται να διαχειριστεί όλες τις υποθέσεις που αφορούν εκατοντάδες χιλιάδες αγρότες και κτηνοτρόφους και που αυτή την ώρα παρουσιάζει μια εικόνα δυσοίωνη και άκρως ανησυχητική.

Ο ΟΠΕΚΕΠΕ, βρίσκεται, την τελευταία περίοδο, σε μία διαρκή λειτουργική, διοικητική και οργανωτική «αποσύνθεση», αποτέλεσμα της οποίας είναι η επιτήρηση του από τη DG AGRI για χρονικό διάστημα 12 μηνών, προκειμένου να υλοποιηθούν μια σειρά διορθωτικών μέτρων [που περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Δράσης], για να αντιμετωπιστούν ελλείψεις που έχουν διαπιστωθεί στα κριτήρια διαπίστευσης, και έχουν άμεσο αντίκτυπο στη λειτουργία του. Πληροφορίες αναφέρουν ότι για άλλα ζητήματα έχει εμπλακεί και η Ευρωπαία Εισαγγελέας.

Από το 2019 που αναλάβατε τη διακυβέρνηση της Χώρας υπήρχαν πάντα προβλήματα στον ΟΠΕΚΕΠΕ για τη χορήγηση των ενισχύσεων της ΚΑΠ για λόγους που δεν εξηγήθηκαν ποτέ [ή μάλλον έφταιγαν οι 5 απερχόμενοι πρόεδροι του Οργανισμού].

Η σκληρή πραγματικότητα αποτυπώνεται και την προβληματική των δηλώσεων ΟΣΔΕ 2024.

Χιλιάδες αγρότες που υποβάλουν τις δηλώσεις τους για το 2024, βρίσκονται σε σύγχυση, διαπιστώνοντας πως στην πλατφόρμα του ΟΠΕΚΕΠΕ [που τρέχει και διαχειρίζεται ο τεχνικός σύμβουλος], οι χάρτες αλλάζουν από τη μία στιγμή στην άλλη. Ας μη μιλήσω ότι αναρτήσατε μέχρι και χάρτες του 2017 [του παλιού τεχνικού συμβούλου] με διαβαθμισμένες περιοχές, τους οποίους βέβαια χάρτες στη συνέχεια κατεβάσατε. Αληθεύει ότι φέτος, δεν φαίνονται καθόλου στο ΟΣΔΕ τα βοσκοτόπια για τους κτηνοτρόφους ενώ μέχρι πέρυσι φαινόταν τουλάχιστον ο προηγούμενος χάρτης και γινόταν οι διορθώσεις της τελευταίας στιγμής, ανάλογα με τις ανάγκες; Φέτος δεν εμφανίστηκε ούτε ο προηγούμενος. Τι θα γίνει με τα βοσκοτόπια κύριε Υπουργέ; Επεξεργάζεστε την τεχνική λύση της τεχνικής λύσης; Σε τι φάση βρίσκεται η ολοκλήρωση των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης που θεωρητικά θα συντελούσαν στην επίλυση μιας σειράς προβλημάτων που ταλαιπωρούν τους κτηνοτρόφους μας και τους στερούν πολύτιμες ενισχύσεις;

Η παράταση υποβολής των φετινών δηλώσεων ΟΣΔΕ μέχρι τις 30/9 πέρα από το γεγονός ότι συνιστά ομολογία μιας ακόμη αποτυχίας του επιτελικού κράτους σας, εγείρει και ερωτηματικά για το αν ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα μπορέσει τελικά να προβεί σε όλες τις προβλεπόμενες διοικητικές και τεχνικές ενέργειες προκειμένου να καταβληθούν έγκαιρα, έγκυρα και με διαφάνεια οι πληρωμές στους αγρότες και κτηνοτρόφους της χώρας που διαχρονικά γίνονται το τρίτο δεκαήμερο του Οκτωβρίου κάθε χρόνου. Μέχρι τώρα τουλάχιστον. Σε κίνδυνο βρίσκονται και όλα τα προγράμματα που συνδέονται με την σωστή και έγκαιρη υποβολή δηλώσεων ΟΣΔΕ (Βιολογική Γεωργία, Νέοι Γεωργοί, Σχέδια Βελτίωσης, Νιτρορύπανση κλπ). Θα μπορέσουν άραγε να γίνουν όλοι οι διασταυρωτικοί έλεγχοι για να πληρωθούν οι αγρότες; Όσο δε, περνάνε οι ημέρες και τα χρονικά περιθώρια στενεύουν τίθεται σε σοβαρό κίνδυνο η επερχόμενη πληρωμή των προκαταβολών της ΚΑΠ.

Ελπίζω να πάνε όλα κατ’ ευχήν, γιατί είναι κάτι βέβαια που εγώ προσωπικά απεύχομαι!

Όσον αφορά στον ΕΛΓΑ, ο Οκτώβριος κρίνεται από πολλούς ως ιδιαίτερα κρίσιμος για τη βιωσιμότητα του οργανισμού. Αυτή την στιγμή ο Οργανισμός είναι ουσιαστικά «χρεοκοπημένος» γεγονός που διαπιστώνεται από την καθυστέρηση των αποζημιώσεων, την αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των πορισμάτων, τη μείωση στα ποσοστά αποζημιώσεων,κλπ. Και ενώ, όλοι γνωρίζουμε πόσο εξαιρετικά σημαντικές είναι οι αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ για τη ρευστότητα στον αγροτικό τομέα προκειμένου να καλυφθούν τόσο οι δαπάνες επιβίωσης των αγροτών όσο και οι δαπάνες υποστήριξης της νέας καλλιεργητικής περιόδου.

Και θα περάσω στον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ έναν Οργανισμό που εμπλέκεται άμεσα με το σημερινό νομοσχέδιο, αφού είναι επιφορτισμένος με τους ελέγχους για την πιστοποίηση αυτών των προϊόντων ΠΟΠ, ΠΓΕ και ΕΠΙΠ και με πολλές δυσλειτουργίες [εκτός των απευθείας αναθέσεων]που είχε καταγγείλει ο κ. Χαρουτουνιάν πρώην πρόεδρος:

Ωστόσο ακούστε τι γίνεται εδώ:

• Αυτοί που πραγματοποιούν τους σχετικούς ελέγχους ούτε καν ρωτήθηκαν για το νομοσχέδιο. Ενώ έχουν κάνει εισηγήσεις για το πως θα μπορούσε να λειτουργήσει καλύτερα το σύστημα των ελέγχων οι παρατηρήσεις τους δεν ελήφθησαν υπόψη.
• Επί της ουσίας ο ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ είναι ένας υποστελεχωμένος οργανισμός και το προσωπικό που υπάρχει αυτή τη στιγμή δεν επαρκεί για τους εξονυχιστικούς και με την επιδιωκόμενη αποτελεσματικότητα ελέγχους που απαιτούνται. Στο δε Υπουργείο για τα ΠΟΠ – ΠΓΕ μόνο 2 υπάλληλοι.
• Αντί αυτού, ΕΦΕΤ και ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ πραγματοποιούν παράλληλους- ίδιους ελέγχους ωσάν να είχαμε προσωπικό που περισσεύει και δεν ξέρουμε τι να το κάνουμε.
• Ευτυχώς πήρατε πίσω τους ελεγκτές – travelers, όπως είπε ο εκπρόσωπος της ΠΟΓΕΔΥ.
• Προληπτικοί έλεγχοι που δεν γίνονται.
• Τα πρόστιμα που λιμνάζουν χρόνια στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
• Απαιτούνται αρκετές στον αριθμό κοινές Υπουργικές αποφάσεις, για να μπορέσει να γίνει λειτουργικός αυτός ο νόμος. Το ίδιο έχει γίνει και με τον πριν ενάμιση χρόνο νόμο του ΕΛΓΟ –ΔΗΜΗΤΡΑ», ο οποίος απαιτούσε καμιά δεκαριά ΚΥΑ και δεν έχει εκδοθεί καμία.

Τα λογότυπα ΠΟΠ και ΠΓΕ τα οποία φέρουν τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα είναι βαρύνουσας σημασίας. Είναι η προστιθέμενη αξία, για κάποια προϊόντα της ελληνικής γης, που προέρχονται από συγκεκριμένες περιοχές και έχουν ειδικά χαρακτηριστικά ή χαίρουν φήμης που συνδέεται με την περιοχή παραγωγής.

Η «Φέτα» είναι ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα αγροτικά προϊόντα τόσο στην εσωτερική όσο και στη διεθνή αγορά, με ολοένα αυξανόμενη ζήτηση. Ένα προϊόν με πολλαπλή συμβολή στην αγροτική οικονομία. Στηρίζει το εισόδημα χιλιάδων κτηνοτρόφων αλλά και τυροκόμων, συμβάλλει στην απασχόληση, στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, στην ανάπτυξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων και γενικότερα στην ανάπτυξη της υπαίθρου.

Η έλλειψη εθνικής στρατηγικής για τη φέτα, οι «κακές» συμφωνίες της ΕΕ με τρίτες χώρες και η ανεξέλεγκτη χρήση λευκών τυριών ως φέτα ακόμη και στις δικές μας τουριστικές περιοχές, έχουν αφήσει εντελώς απροστάτευτη την αυθεντική ελληνική φέτα (ΠΟΠ) με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα τόσο στην εσωτερική όσο και  διεθνή αγορά. Ο κίνδυνος για τα παραδοσιακά μας τυροκομεία και τις ελληνικές επιχειρήσεις παραγωγής ΠΟΠ φέτας είναι υπαρκτός υποθηκεύοντας και το μέλλον της ελληνικής κτηνοτροφίας.

Και ενώ η στήριξη της κτηνοτροφίας και δη της αιγοπροβατοτροφίας είναι χρέος μας, αντί αυτού φέτος ζήσαμε ακόμη ένα εξαιρετικά αρνητικό γεγονός: την πανώλη των μικρών μηρυκαστικών από τη οποία η χώρα ήταν απαλλαγμένη και που μέχρι σήμερα έχει επιφέρει τη θανάτωση περισσότερων από 30.000 ζώων. Θάφτηκαν ακόμη και ζωντανά ζώα! Πανηγυρίζετε για την επιτυχημένη διαχείριση της ασθένειας αλλά τα κρούσματα ακόμη και σήμερα συνεχίζουν να αυξάνουν. Αν η ασθένεια «ξεφύγει» θα προκαλέσει σημαντικές απώλειες στο ζωικό κεφάλαιο, οδηγώντας σε οικονομική καταστροφή τους κτηνοτρόφους και θα βάλει σε κίνδυνο όχι μόνο την παραγωγή, αλλά και την μεταποίηση και όλα τα προϊόντα της ελληνικής αγρο-κτηνοτροφίας.

Η ασθένεια η οποία εμφανίσθηκε για πρώτη φορά στη χώρα μας στις 11/07/2024 από που, κανείς δεν ξέρει. Ο πρόεδρος της ΕΘΕΑΣ, είπε ότι «η μετάδοση της νόσου των μικρών μηρυκαστικών οφείλεται στις εισαγωγές που έγιναν χωρίς το απαραίτητο υγειονομικό πρωτόκολλο ως συνέπεια της χαλαρής πολιτικής σας».

Από τον Υπουργό ακούσαμε κάτι «μισόλογα» «για ελληνικό έδαφος στον Έβρο που μπαίνει στην Τουρκία και το αντίθετο». Δηλαδή σε αυτά τα μικρά τμήματα εδάφους οι κτηνοτρόφοι του Έβρου βόσκουν τα πρόβατα τους; Αυτό μας λέτε; Με τα πρώτα κρούσματα να έχουν επιβεβαιωθεί στην περιοχή της Θεσσαλίας; Κάτι δεν πάει καλά με τις διαπιστώσεις σας. Ή κάτι θέλετε να κρύψετε.

Ακόμη βέβαια, μετά από 2 μήνες περίπου, περιμένουμε την επίσημη ανακοίνωση για το πως ξεκίνησαν όλα αυτά πως και γιατί επεκτάθηκε η ασθένεια. Τα ρωτώ όλα αυτά γιατί η αιγοπροβατοτροφία συνδέεται άμεσα με την παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων ΠΟΠ.

Ένα άλλο προϊόν ΠΓΕ είναι η πατάτα εμβληματικό προϊόν που καλλιεργείται κυρίως στα πεδινά παραθαλάσσια χωράφια του νησιού και αποτελεί, διαχρονικά, εμβληματικό προϊόν της Νάξου. Είναι μια καλλιέργεια που βαίνει μειούμενη τα τελευταία χρόνια, λόγω της κλιματικής κρίσης. Από 6.000 τόνους το 2022, μειώθηκε σε 4.000 τόνους το 2023 και για το 2024 δεν προβλέπεται να ξεπεράσει τους 1.800 τόνους. Οι αγρότες της Νάξου δεν θα μπορέσουν να σπείρουν φέτος πατάτα, λόγω της έλλειψης νερού, όπως αδυνατούν να σπείρουν και κτηνοτροφικά φυτά, προκειμένου να καλύψουν, ένα μέρος τουλάχιστον, των αναγκών σε ζωοτροφές του ζωικού κεφαλαίου του νησιού. Το φράγμα Τσικαλαριού ένας ταμιευτήρας που θα αποθήκευε 3 εκατ. κυβικά μέτρα νερού και, χάρη σε αυτόν, η Νάξος δεν θα έχει πρόβλημα λειψυδρίας για χρόνια είναι ακόμη υπό κατασκευή!  [Το έργο ήταν ενταγμένο στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2007 – 2013 και είχε υπογραφεί σύμβαση με τον ανάδοχο στις 11-01-2013, κατάφερε να ξεκινήσει μόνο έπειτα από ενέργειες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, το 2017 και ακόμη τίποτα!]

Κύριε Υπουργέ,

Λυπάμαι πολύ, γιατί ακόμη μια φορά έχουμε ένα νομοσχέδιο που ασχολείται αποσπασματικά με κάποιες διαδικασίες ελέγχου ΠΟΠ, ΠΓΕ και ΕΠΙΠ προϊόντων, που δεν απέχει, ούτε διαφοροποιείται από το υφιστάμενο καθεστώς.

Καμία προσπάθεια για ένα ενιαίο σύστημα ελέγχου που το ζητούν όλοι.

Καμία ή ελλιπή προστασία για τα ελληνικά ΠΟΠ/ΠΓΕ προϊόντα που έχουν φτάσει σήμερα τα 116, από την εμβληματική φέτα, τον κρόκο Κοζάνης, τη μαστίχα Χίου, τα ελαιόλαδα, τα κρασιά μας, το ούζο, και τα άλλα, όταν ο ελεγκτικός μηχανισμός είναι υποστελεχωμένος και κατακερματισμένος με πολλές επικαλύψεις μεταξύ των υπηρεσιών αλλά και «θολά σημεία» που ευνοούν την παραβατικότητα.