Συγκομιδή - συντήρηση καρπών της Ροδιάς - Προβλήματα και λύσεις

Πληθώρες είναι οι έρευνες που αποδεικνύουν τις ευεγερτικές ιδιότητες του ροδιού στον ανθρώπινο οργανισμό. Ο χυμός του είναι πλούσιος σε αντιοξειδωτικές, αντικαρκινικές, αντιμικροβιακές και άλλες ουσίες και βιταμίνες πολύτιμες για την υγεία.

Οι κυριότερες χώρες παραγωγής είναι η Ινδία, το Ιράν, η Κίνα, η Τουρκία, οι Η.Π.Α. και το Πακιστάν από τις οποίες η ελληνική αγορά εισάγει μεγάλες ποσότητες ροδιών.

Στην Ελλάδα το ρόδι είναι ελλειμματικό προϊόν, όμως, τα τελευταία χρόνια η καλλιέργεια αναπτύσσεται λόγω αύξησης της ζήτησης και από καλλωπιστικό δέντρο έχει μετατραπεί σε συστηματική καλλιέργεια.

Σε αυτό βοηθά και το γεγονός ότι η ροδιά είναι ένα είδος που προσαρμόζεται πολύ καλά στο μεσογειακό κλίμα και οι κλιματικές συνθήκες της χώρας μας είναι ευνοϊκές για την ανάπτυξή της (ζεστό και ξηρό καλοκαίρι).

Την περίοδο αυτή τα δέντρα βρίσκονται στο στάδιο της ωρίμανσης των καρπών πλησιάζοντας προς τη συγκομιδή, ανάλογα με την ποικιλία.

Οι καρποί σχηματίζονται στους ετήσιους κλάδους και ωριμάζουν από τις αρχές του Σεπτεμβρίου ως και το Νοέμβριο ανάλογα με την ποικιλία και τις κλιματικές συνθήκες. Για παράδειγμα, η ποικιλία Wonderful ωριμάζει στα τέλη του Σεπτέμβρη και συγκομίζεται τον Οκτώβριο, ενώ η ποικιλία Grenada είναι πρωιμότερη κατά ένα μήνα.

Κατά την ωρίμανση του καρπού αυξάνεται η περιεκτικότητά του σε χυμό, σε διαλυτά στερεά συστατικά, το χρώμα του χυμού γίνεται πιο έντονο λόγω της παραγωγής των ανθοκυανών και μειώνεται η οξύτητά του.

Τα ρόδια ωριμάζουν μόνο όταν είναι πάνω στο δέντρο και γι’ αυτό θα πρέπει να συλλέγονται όταν έχουν ωριμάσει πλήρως.

Κριτήρια συλλεκτικής ωριμότητας είναι:

α) όταν η επιδερμίδα του καρπού έχει γυαλίσει και αποκτήσει το χαρακτηριστικό χρώμα της ποικιλίας σε ποσοστό μεγαλύτερο από 70%

β) όταν οι σπόροι αποκτήσουν το χαρακτηριστικό χρώμα της ποικιλίας και ο χυμός έχει συγκέντρωση Διαλυτών Στερεών Συστατικών (ΔΣΣ ή Brix) τουλάχιστον 16%.

Οι γλυκές ποικιλίες μπορεί να παρουσιάσουν ποσοστό ΔΣΣ μέχρι και 20%, ενώ οι γλυκόξινες ποικιλίες από 15-18%. Η οξύτητα των γλυκών ποικιλιών κυμαίνεται στο 0,5%, ενώ των γλυκόξινων ποικιλιών κυμαίνεται μεταξύ 1,7 και 2,5%.

Εμπειρικά και σε συνδυασμό με τα παραπάνω, κριτήριο ωριμότητας θεωρείται και όταν μετά από ελαφρύ χτύπημα στον καρπό παράγεται μεταλλικός ήχος.

Οι καρποί συλλέγονται σε 2-3 χέρια νωρίς το πρωί ή τις απογευματινές ώρες. Κόβονται με το χέρι, με ειδικά ψαλίδια, πάντα με ποδίσκο μήκους 0,5εκ., με προσοχή ώστε να μη δημιουργούνται πληγές οι οποίες υποβαθμίζουν την ποιότητα και τη συντηρησιμότητά τους.

Οι ώριμοι καρποί πρέπει να συγκομίζονται άμεσα καθώς όσο αφήνονται πάνω στο δέντρο κινδυνεύουν να σχιστούν.

Το σχίσιμο των καρπών είναι ένα από τα συχνότερα προβλήματα της καλλιέργειας.

[Διαβάστε το σχετικό άρθρο: "Η σημασία της Θρέψης κατά του σχισίματος των καρπών της Ροδιάς - Η Λύση στο πρόβλημα από την ΕΒΥΠ" ]

Προκαλείται κυρίως από τις απότομες εναλλαγές εδαφικής υγρασίας, από τις διακυμάνσεις της ημερήσιας θερμοκρασίας, από τροφοπενία βορίου, ασβεστίου ή άλλων στοιχείων ή από προσβολή από εχθρούς και ασθένειες.

Η διατήρηση της σταθερής εδαφικής υγρασίας από την άνθηση ως και τη συγκομιδή των καρπών είναι πολύ σημαντική καθώς η αυξημένη ποσότητα νερού λόγω βροχοπτώσεων το φθινόπωρο μετά από ξηρό καλοκαίρι, ενισχύει το σχίσιμο των καρπών κατά την ωρίμανσή τους.

Οι σχισμένοι καρποί προσβάλλονται από μύκητες οι οποίοι παράγουν τοξίνες, καθιστώντας τους καρπούς ακατάλληλους για νωπή κατανάλωση αλλά και για χυμοποίηση.

Από την άλλη, πρώιμη συγκομιδή, προκειμένου να αποφευχθεί το σχίσιμο των καρπών, είναι ο κυριότερος παράγοντας υποβαθμισμένης ποιότητας των καρπών.

Οι συγκομισθέντες καρποί τοποθετούνται σε πλαστικές κλούβες και μεταφέρονται άμεσα στους χώρους επεξεργασίας και συσκευασίας.

Εκεί γίνεται η διαλογή και συσκευασία/επεξεργασία ανάλογα με την ποιότητα, η πρόψυξη με αέρα στους 7οC και η μεταφορά τους στις αγορές ή η ψυχροσυντήρησή τους.

Οι καρποί διατητούνται στο ψυγείο για 2-3 μήνες σε θερμοκρασία 5-8οC και σχετική υγρασία 85-95% ή και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε θαλάμους με συνθήκες ελεγχόμενης ατμόσφαιρας.

Με τη διατήρηση των κατάλληλων συνθηκών κατά τη συντήρηση των καρπών αποφεύγονται φυσιολογικές ανωμαλίες ή και ασθένειες.

Διατήρηση των καρπών για μεγάλο χρονικό διάστημα σε θερμοκρασίες κάτω των 5οC και απότομη έκθεσή τους σε υψηλές θερμοκρασίες οδηγεί σε εσωτερικό καφέτιασμα όπου εσωτερικά τα σπέρματα κιτρινίζουν και οι λευκοί χιτώνες καφετιάζουν, ενώ εξωτερικά η επιφάνεια του φλοιού βυθίζεται και αποχρωματίζεται.

Συντήρηση των καρπών σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες μπορεί να προκαλέσει και επιφανειακό έγκαυμα της επιδερμίδας τους αυξάνοντας την ευαισθησία στις σήψεις από πενικίλλιο, ασπέργιλλο, βοτρύτη και άλλα παθογόνα.

Η ευαισθησία, βέβαια, των καρπών στις φυσιολογικές αυτές ανωμαλίες κατά τη συντήρησή τους εξαρτάται και σε μεγάλο βαθμό από την ποικιλία και την περιοχή.

Πηγή: blog.farmacon.gr/