Προσβολές από τη σφήκα σε καστανεώνες

Η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας ενημερώνει τους καστανοπαραγωγούς της Π.Ε. Λάρισας ότι έχουν διαπιστωθεί προσβολές από τη σφήκα της καστανιάς σε καστανεώνες της ευρύτερης περιοχής των Δ.Δ. Πυργετού και Αμπελακίων του Δ. Τεμπών. Η Υπηρεσία μας σε συνεργασία με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και με το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο που είναι αρμόδιοι για την υλοποίηση του προγράμματος της βιολογικής καταπολέμησης της σφήκας της καστανιάς Dryocosmus kuriphilus(Yasumatsu) με την εξαπόλυση του παρασιτοειδούς Torymus sinensis, ανακοινώνουν ότι την Πέμπτη 9 Μαΐου κλιμάκιο γεωπόνων της Υπηρεσίας μας, θα πραγματοποιήσουν εξαπολύσεις του παρασιτοειδούς εντόμου στους προσβεβλημένους καστανεώνες των Δ.Δ. Πυργετού και Αμπελακίων.
Επειδή η σφήκα της καστανιάς αποτελεί ίσως τον σημαντικότερο εχθρό της καστανιάς, η Υπηρεσία μας ενημερώνει σχετικά τους καστανοπαραγωγούς της ΠΕ Λάρισας.

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΕΝΤΟΜΟΥ: Το D. kuriphilus προσβάλει τα διάφορα είδη της καστανιάς ακόμη και τα άγρια είδη. Η σφήκα της καστανιάς προκαλεί αραίωμα του φυλλώματος, επιβράδυνση της ανάπτυξης των βλαστών, νέκρωση των δέντρων και μπορεί να μειώσει την παραγωγή κατά 60-85%. Επειδή η μέγιστη ακτίνα πτήσης του εντόμου είναι περιορισμένη, ο κύριος τρόπος εξάπλωσής του σε μεγάλες αποστάσεις είναι μέσω της μετακίνησης των φυτών προς φύτευση (μολυσμένα δενδρύλλια/εμβόλια). 
Η προσβολή από τη σφήκα ομοιάζει με ατομικές ή ομαδικές κηκίδες σε νεαρούς βλαστούς, στους μίσχους και στο κεντρικό νεύρο νεαρών φύλλων, καθώς και στους οφθαλμούς. Στο αρχικό τους στάδιο (καλοκαίρι), οι κηκίδες είναι δύσκολο να εντοπιστούν καθώς δεν είναι ορατές (ο εντοπισμός τους μπορεί να γίνει μόνο με εργαστηριακό έλεγχο των οφθαλμών) και γίνονται αντιληπτές την επόμενη άνοιξη (αρχές Απριλίου και μετά) οπότε τα σημεία προσβολής είναι πολύ ευδιάκριτα. Αρχικά, οι κηκίδες έχουν κοκκινωπό χρώμα, ενώ αργότερα αποκτούν πράσινο χρώμα. Μετά την έξοδο των ενήλικων οι κηκίδες εμφανίζουν οπές (οπές εξόδου) και αρχίζουν να σκουραίνουν και εν τέλει ξεραίνονται και ξυλοποιούνται, ενώ παραμένουν προσκολλημένες στα δέντρα έως και 2 έτη.
Τα ενήλικα της σφήκας της καστανιάς εξέρχονται από τις κηκίδες από τις αρχές/μέσα Ιουνίου έως και το τέλος Ιουλίου και ωοτοκούν στους οφθαλμούς των νεαρών βλαστών των δένδρων. Η εκκόλαψη των προνυμφών (σκουληκιών) ξεκινάει περί τα τέλη Ιουλίου και διαρκεί έως τα τέλη Αυγούστου. Η ανάπτυξη της προνύμφης (σκουληκιού) συνεχίζεται την επόμενη άνοιξη, οπότε και οι κηκίδες είναι πλέον ορατές. Το έντομο συνεχίζει την ανάπτυξή του μέχρι τις αρχές του θέρους οπότε και εξέρχονται τα ενήλικα.

ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ: Στη χώρα μας δεν υπάρχει η δυνατότητα χημικής καταπολέμησης της σφήκας της καστανιάς καθώς δεν υπάρχουν εγκεκριμένα χημικά σκευάσματα. Σε κάθε περίπτωση, η χημική καταπολέμηση με ψεκασμούς φυλλώματος κρίνεται δύσκολη έως ανέφικτη και παρουσιάζει περιορισμένα αποτελέσματα εξαιτίας:
της προστασίας που προσφέρουν οι κηκίδες στη σφήκα,
του σύντομου κύκλου ζωής της (5-10 ημέρες) και της μακράς χρονικής περιόδου εξόδου των ενηλίκων από τις κηκίδες (30-45 ημέρες),
της χρονικής σύμπτωσης της ανθοφορίας με την έξοδο των ενηλίκων από τις κηκίδες οπότε και δεν επιτρέπονται οι ψεκασμοί,
της πρακτικής δυσκολίας λόγω του ανάγλυφου του εδάφους, καθώς η καστανιά καλλιεργείται σε ημιορεινές, ορεινές και δυσπρόσιτες περιοχές. Ειδικά, σε καστανεώνες μεγάλης ηλικίας είναι πρακτικά αδύνατη η χημική καταπολέμηση του εντόμου.

Στους νεαρούς καστανεώνες συστήνεται η μηχανική αφαίρεση και καταστροφή των κηκίδων πριν την έξοδο των ενηλίκων (από αρχές Απριλίου έως τέλη Μαΐου/αρχές Ιουνίου οπότε και είναι εμφανείς οι κηκίδες), καθώς μετά την έξοδο των ενηλίκων η αφαίρεση και καταστροφή των κηκίδων δεν εξυπηρετεί σε τίποτα.
Ως μόνιμη και αποτελεσματική αντιμετώπιση της σφήκας της καστανιάς, θεωρείται η βιολογική καταπολέμησή της με την εξαπόλυση του παρασιτοειδούς Torymus sinensis.
Σε περίπτωση εντοπισμού ύποπτου δείγματος παρακαλούνται οι παραγωγοί να έρθουν σε άμεση επικοινωνία με την Υπηρεσία μας (τηλ: 2413 511119, 2413 511157).