Ένα ανοικτό ψηφιακό σχολείο για την κλιματική αλλαγή άνοιξε τις “ πύλες” του προς όλους τους πολίτες προκειμένου να τους ενημερώσει και να τους ευαισθητοποιήσει για τις επιπτώσεις της παγκοσμίως και με έμφαση κυρίως σε Ελλάδα και Μεσόγειο. Πρόκειται για την Κλιματική Ακαδημία, μία ειδική ψηφιακή πλατφόρμα διάδρασης και αλληλεπίδρασης, που είναι ελεύθερα προσβάσιμη για το κοινό και υλοποιείται από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με την υποστήριξη του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Ιωάννη Σ. Λάτση» και του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Μαρία Τσάκος». Το έργο εντάσσεται στην «Πρωτοβουλία ’21» που σύμφωνα με το Συντονιστή της κ. Γιάννη Μάνο, τα κύρια στοιχεία που τη χαρακτηρίζουν σε όλη της την πορεία, είναι ο διάλογος, η συνεργασία και η ενότητα.
Όπως εξηγεί στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο καθηγητής του ΕΚΠΑ και επιστημονικός υπεύθυνος του έργου, Κωνσταντίνος Καρτάλης, «η Κλιματική Ακαδημία δίνει τη δυνατότητα άμεσης και τεκμηριωμένης ενημέρωσης στη νέα γενιά, αλλά και σε κάθε πολίτη, για την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της. Με τις εφαρμογές που υποστηρίζει, ευαισθητοποιεί τον επισκέπτη για την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της στην Ελλάδα και τη Μεσόγειο, αλλά και παρουσιάζει τις λύσεις για το πρόβλημα, πως για παράδειγμα θα προσαρμοσθούν οι πόλεις στις υψηλές θερμοκρασίες και τους καύσωνες». Παράλληλα, ο κ. Καρτάλης τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι η πλατφόρμα «προσφέρει στον επισκέπτη άμεση και αδιαμεσολάβητη γνώση για την κατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος στη χώρα μέσα από τις δορυφορικές εικόνες, ενημερώνει για τις κλιματικές συνθήκες που θα έχει κάθε περιοχή της Ελλάδος στο μέλλον, εκτιμά τη συνεισφορά στις εκπομπές διοξείδιου του άνθρακα και δίνει συμβουλές για αλλαγές στις συνήθειες ώστε να περιορίζονται οι εκπομπές, υποστηρίζει μία φοιτητική έρευνα ή ένα μαθητικό project, και πολλά άλλα».
Η Κλιματική ακαδημία θα περιλαμβάνει μία σειρά από εφαρμογές όπως την εκπαίδευση για την Κλιματική Αλλαγή, κλιματικές ιστορίες, ειδικό λογισμικό υπολογισμού του ανθρακικού αποτυπώματος, ειδικά επεξεργασμένες δορυφορικές εικόνες για την Ελλάδα, χαρτογραφική εφαρμογή και αποθετήριο για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα, εργαλείο για την αποτύπωση των αλλαγών κάλυψης γης και κόμβο σύνδεσης σχολείων για συνεργασία και εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Σκοπός είναι να αποτελέσει μία έγκυρη πηγή ενημέρωσης για την κλιματική αλλαγή επιδιώκοντας ταυτόχρονα να διαμορφώσει κλιματική συνείδηση στη νέα γενιά μέσα από την παρουσίαση επιλεγμένων θεμάτων από την Ελλάδα και τον κόσμο αλλά και να ευαισθητοποιήσει το ευρύ κοινό για τους τρόπους και τα μέσα για το μετριασμό της.
Ειδικότερα, μέσω της ενότητας και της εφαρμογής για την Εκπαίδευση για την κλιματική αλλαγή, το κοινό θα μπορεί με ενημερωτικά μαθήματα που συνοδεύονται με τη δυνατότητα αυτοαξιολόγησης. μέσα από ειδικά διαμορφωμένες ασκήσεις να αποκτήσει γνώσεις και εργαλεία για την κατανόηση της κλιματικής αλλαγής. Τα μαθήματα διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες: Μαθαίνω για την Κλιματική Αλλαγή - Ένα παγκόσμιο φαινόμενο, Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα και στη Μεσόγειο, Πως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή.
Παράλληλα, μέσω των κλιματικών ιστοριών παρουσιάζονται γεγονότα, δράσεις, εμπειρίες, πρωτοβουλίες, κ.α. σχετιζόμενες με την κλιματική αλλαγή από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι ιστορίες για τους τυφώνες και τους θαλάσσιους καύσωνες, για την παγκόσμια ξηρασία και την ασφάλεια τροφίμων, για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη ναυτιλία, κ.α.
Ακόμη, ειδικό λογισμικό που περιλαμβάνει η πλατφόρμα επιτρέπει στους επισκέπτες να υπολογίζουν το ανθρακικό τους αποτύπωμα, δηλαδή τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που προκαλούνται από ένα κάτοικο ανάλογα με τις καταναλωτικές συνήθειες, τον τρόπο μετακίνησης που επιλέγει, το είδος και την ποσότητα ενέργειας που καταναλώνει στις κατοικίες τους, κ.α.. Παράλληλα, παρουσιάζονται προσωποποιημένες προτάσεις για τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος.
Επιπλέον, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η εφαρμογή «Η Γη από το διάστημα» που αξιοποιεί δορυφορικές εικόνες υψηλής ανάλυσης από το πρόγραμμα Copernicus της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι εικόνες ανανεώνονται κάθε φορά που ένας δορυφόρος του προγράμματος Copernicus περνά πάνω από την Ελλάδα. Με τη χρήση τους δίνεται η δυνατότητα της παρακολούθησης αλλαγών στην επιφάνεια της Ελλάδος (π,χ. να μπορεί κανείς να δει τις πλημμυρισμένες εκτάσεις στη Θεσσαλία μετά το φαινόμενο Daniel και να εκτιμήσει την έκταση τους σε συνάρτηση με το χρόνο), καθώς επίσης και η εξέταση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στο περιβάλλον (π.χ. στα δάση) και σε παραγωγικές δραστηριότητες (π.χ. γεωργία), αλλά και η αξιολόγηση των προσπαθειών αποκατάστασης κλιματικών επιπτώσεων (π.χ. την πορεία αναγέννησης ενός καμένου δάσους), κ.α.
(Η Λίμνη Κάρλα τον Οκτώβριο 2024)
(Εντοπισμός της καμένης έκτασης στην Αττική τον Αύγουστο 2024 - Η εικόνα εμφανίζεται στο φασματικό κανάλι του κόκκινου για τον καλύτερο εντοπισμό της καμένης έκτασης)
Παράλληλα, ο επισκέπτης έχει την δυνατότητα να χρησιμοποιήσει μία ειδική χαρτογραφική εφαρμογή μέσα από την οποία παρουσιάζονται οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα για μελλοντικά διαστήματα. Με την εφαρμογή, ο χρήστης μπορεί να ενημερωθεί για τις μελλοντικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής για γεωγραφική ενότητα ή πόλη που θα επιλέξει στην Ελλάδα.
Ακόμη, μέσω της Κλιματικής Ακαδημίας παρέχεται ένα πλήρες αποθετήριο περιβαλλοντικών και κλιματικών στοιχείων που υποστηρίζει νέους ερευνητές στο έργο τους. Στο αποθετήριο περιλαμβάνονται διαφορετικά εργαλεία για την χαρτογραφική απεικόνιση διαφόρων κλιματικών παραμέτρων και δεικτών σε πανελλαδικό επίπεδο, όπως ο Αριθμός ημερών υψηλής θερμοκρασίας, Αριθμός καυσώνων, Αριθμός συνεχόμενων ξηρών ημερών, Ετήσια βροχόπτωση κ.α.. Οι παράμετροι αυτοί έχουν την δυνατότητα να απεικονιστούν ως διαφορετικά επίπεδα σε ένα διαδραστικό χάρτη για διαφορετικές κλιματικές περιόδους (πρόσφατο παρελθόν 1981-2010, κοντινό μέλλον 2026-2045, μέσα του αιώνα 2046-2065) και με τη χρήση διαφορετικών σεναρίων εκπομπών (μετριοπαθές RCP4.5, δυσμενές RCP8.5) όπως αυτά έχουν οριστεί από την Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC). Το αποθετήριο ακόμα, προσφέρει τη δυνατότητα χρήσης ορισμένων εργαλείων, όπως η σύγκριση μεταξύ των κλιματικών παραμέτρων, κ.α. εμπλουτίζοντας έτσι την κατανόηση της χωρικής κατανομής κάθε παραμέτρου.
Επιπλέον, στην πλατφόρμα περιλαμβάνεται εργαλείο για την αποτύπωση των αλλαγών στις χρήσεις γης στην Ελλάδα, ώστε να είναι δυνατή η σύγκριση περιοχών στο παρελθόν με το σήμερα, λ.χ. για την επέκταση των πόλεων, την κάλυψη της Ελλάδος σε δάση, τη μετατροπή αγροτικών εκτάσεων σε αστικές, κ.α.
Τέλος, ένας από τους βασικούς στόχους της Κλιματικής Ακαδημίας είναι να διαμορφώσει ένα δίκτυο σχολείων από απομακρυσμένες περιοχές. Ήδη επτά σχολεία από την περιοχή του νοτιοδυτικού Αιγαίου έχουν ενταχθεί στο δίκτυο και σύντομα θα αποκτήσουν εξοπλισμό που θα τα βοηθήσει να υλοποιήσουν - με την επιστημονική υποστήριξη του ΕΚΠΑ - εφαρμογές που σχετίζονται με το κλίμα και το περιβάλλον.
Σημειώνεται ότι η ομάδα έργου αποτελείται από τους εξής: καθ. Kων/νο Καρτάλη, Πολύδωρο Αναστάσιο, Ζαζάνη Αθηνά- Κυριακή, Μαυράκου Θάλεια, Αγαθαγγελίδη Ηλία, Φιλιππόπουλο Κωνσταντίνο και Καρίνου Φωτεινή.
Περισσότερα για την Κλιματική Ακαδημία στο σύντομο βίντεο στον παρακάτω σύνδεσμο https://youtu.be/hS-QQE-BdHI καθώς και στον ιστότοπο της Κλιματικής Ακαδημίας: https://climateacademy.gr/
ΑΠΕ-ΜΠΕ
