Το 2022 ήταν η δεύτερη χειρότερη χρονιά για τις πυρκαγιές

Το 2022, σχεδόν 900.000 εκτάρια γης κάηκαν στην ΕΕ, σύμφωνα με τη νέα έκθεση Δασικές πυρκαγιές στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική 2022 , που δημοσιεύτηκε σήμερα από το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Επιτροπής. Αυτό αντιστοιχεί περίπου στο μέγεθος της Κορσικής. Δεδομένου ότι η παρακολούθηση μέσω του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφοριών Δασικών Πυρκαγιών (EFFIS) ξεκίνησε το 2000, το 2022 είναι το δεύτερο χειρότερο έτος – το χειρότερο ήταν το 2017 με 1,3 εκατομμύρια εκτάρια καμένης γης.

Για τρίτη συνεχή χρονιά, πρωτοφανή γεγονότα πυρκαγιών προκαλούν μεγάλες περιβαλλοντικές και οικονομικές ζημιές στην ΕΕ και τραγικές απώλειες ζωών. Ενώ οι περισσότερες από τις πυρκαγιές (96%) προκαλούνται από ανθρώπινες ενέργειες, επιδεινώνονται από τις αυξημένες συνθήκες κινδύνου πυρκαγιάς που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή.

Οι πυρκαγιές έπληξαν επίσης τοποθεσίες Natura 2000 , τη δεξαμενή βιοποικιλότητας της ΕΕ, που αντιπροσωπεύει περίπου το 43% της συνολικής καμένης έκτασης (περίπου 365.000 εκτάρια από τα 900.000 εκτάρια που έχουν καεί) . Η συνολική καμένη γη στις προστατευόμενες περιοχές Natura 2000 το 2022 είναι η υψηλότερη της τελευταίας δεκαετίας, σύμφωνα με την έκθεση.

Είναι ένα προειδοποιητικό σήμα για το τι μπορεί να επιφέρει η υπερθέρμανση του πλανήτη τα επόμενα χρόνια, καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται και οι ξηρασίες γίνονται πιο έντονες σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Χάρη στα μέτρα πρόληψης που θεσπίστηκαν από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της και τις ενισχυμένες επιχειρήσεις ετοιμότητας και πυρόσβεσης των υπηρεσιών διαχείρισης πυρκαγιών, ο αριθμός των θυμάτων το 2022 περιορίστηκε.

Τα μέτρα πρόληψης πρέπει να στοχεύουν σε όλους τους τομείς του πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών παραγόντων που βρίσκονται σε άμεση επαφή με φυσικές περιοχές, καθώς και στο διευρυμένο τμήμα του πληθυσμού που ζει στη λεγόμενη διεπαφή αστικής άγριας περιοχής (WUI), όπου οι κτισμένοι οικισμοί βρίσκονται είτε εντός είτε δίπλα σε άγρια ​​βλάστηση. Οι περισσότερες από τις πυρκαγιές συμβαίνουν στο WUI, καθώς πυροδοτούνται από ανθρώπινες ενέργειες, και ταυτόχρονα οι περισσότερες επηρεάζουν αυτόν τον πληθυσμό σε περιοχές με υψηλό κίνδυνο πυρκαγιών. 

Τα στοιχεία για το 2023 δείχνουν ότι μέχρι στιγμής, οι πυρκαγιές έχουν ήδη κάψει περίπου 500.000 εκτάρια φυσικής γης στην ΕΕ. Αυτό περιλαμβάνει τη μεγαλύτερη μεμονωμένη πυρκαγιά (Αλεξανδρούπολη, Ελλάδα) που έχει καταγραφεί στην ΕΕ, με πάνω από 96 000 εκτάρια καμένα. Φέτος είδαμε ξανά ανεξέλεγκτες πυρκαγιές, που είναι δύσκολο να περιοριστούν με την παραδοσιακή πυρόσβεση λόγω των υψηλών θερμοκρασιών, της έντασης και της ταχύτητάς τους. Τέθηκαν υπό έλεγχο μόνο όταν βελτιώθηκαν οι μετεωρολογικές συνθήκες, επιτρέποντας στους πυροσβέστες να αντιμετωπίσουν τις φλόγες. Άλλες κρίσιμες πυρκαγιές στην ΕΕ σημειώθηκαν στην Πορτογαλία, την Ισπανία, την Ιταλία και την Ελλάδα.

Τα τελευταία τρία χρόνια, οι πυρκαγιές μαίνονταν από τα δυτικά προς τα ανατολικά και σε χώρες της βόρειας, κεντρικής και νότιας Ευρώπης. Η υψηλή συχνότητα και η ένταση των δασικών πυρκαγιών το καλοκαίρι θέτει τις υπηρεσίες καταπολέμησης της ΕΕ σε πρωτόγνωρες συνθήκες κινδύνου πυρκαγιάς όπου, συχνά, η εναέρια πυρόσβεση χάνει την αποτελεσματικότητά της και η επίγεια πυρόσβεση είναι δύσκολη ή αδύνατη. Η τάση αυτών των πρωτοφανών πυρκαγιών εμφανίζεται όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η δημοσίευση της έκθεσης πραγματοποιείται στο πλαίσιο της παρουσίασης, από την Επιτροπή, ενός Νόμου για την Παρακολούθηση των Δασών που θα καλύψει τα υπάρχοντα κενά στις πληροφορίες για τα ευρωπαϊκά δάση και θα δημιουργήσει μια ολοκληρωμένη βάση γνώσεων για τα δάση.