Η Ισπανία διατίθεται σε «σοβαρό κίνδυνο ερημοποίησης»

"Η Ευρώπη ξεμένει από χώμα". Αυτή είναι μία από τις προειδοποιήσεις που ξεκίνησαν οι ειδικοί τα τελευταία χρόνια και δεν το κάνει επειδή δεν έχει απομείνει τετραγωνικό μέτρο για ανθρώπινη χρήση, αλλά η γη στη Γηραιά Ήπειρο "πεθαίνει". "Το έδαφος είναι ένας πεπερασμένος και μη ανανεώσιμος πόρος", προειδοποιεί το Εθνικό Γεωγραφικό Ινστιτούτο σε πολλές από τις εκθέσεις του.

Αυτό το λεπτό στρώμα του φλοιού της γης αποτελείται από μέταλλα, οργανική ύλη, νερό και βακτήρια. Μόλις 15 εκατοστά πάχος που στεγάουν το 25% της βιοποικιλότητας του πλανήτη, ένα ποσοστό που μειώνεται με τον ίδιο ρυθμό με την πρόοδο της ερημοποίησης. «Τα εδάφη μας υποφέρουν», προειδοποιεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην έκθεσή της «Στρατηγική της ΕΕ για την προστασία του εδάφους για το 2030».

Μια ακτινογραφία που προσφέρει μια ανησυχητική διάγνωση: «Περίπου το 60% έως 70% των εδαφών της ΕΕ είναι ανθυγιεινά».

Ένα υψηλό ποσοστό που στην Ισπανία φτάνει σχεδόν τα τρία τέταρτα της επικράτειας, σύμφωνα με το σχέδιο της εθνικής στρατηγικής για την καταπολέμηση της απερήμωσης στην Ισπανία. Η διάβρωση αφαιρεί περίπου ένα δισεκατομμύριο τόνους εδάφους στην Ευρώπη κάθε χρόνο. Στην Ισπανία, «λίγο πάνω από 9.000.000 εκτάρια ταξινομούνται ως περιοχές με υψηλό ή πολύ υψηλό κίνδυνο ερημοποίησης» και «αναμένεται να είναι περισσότερα, επειδή η αύξηση της θερμοκρασίας προκαλεί άνυδρη αύξηση», προειδοποιεί ο Jaime Martínez Valderrama, διδάκτωρ γεωπονικής μηχανικής, ειδικός στην απερήμωση και την παγκόσμια αλλαγή και ερευνητής στο Διεπιστημονικό Ινστιτούτο Για τη Μελέτη του Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου του Αλικάντε.

Αυτό αντιπροσωπεύει σημαντική μείωση της ικανότητας του οικοσυστήματος να παράγει αγαθά ή να εξυπηρετεί δικαιούχους. Μια ταχεία πρόοδος που παράγεται από την "ανθρώπινη παρέμβαση". "Επιπλέον, η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει αυτή την κατάσταση με την αύξηση της ξηρασίας και των δασικών πυρκαγιών", προσθέτει το προσχέδιο του Μονκλόα.

Αποικισμός της άγονης

Η ανεξέλεγκτη αστικοποίηση, η ξηρασία, η έλλειψη υγρασίας και η πίεση στη βλάστηση είναι «εξαντλημένα», επισημαίνουν οι επικεφαλής του Υπουργείου Οικολογικής Μετάβασης. Ένα κοκτέιλ συστατικών που έχει καλλιεργηθεί η ξηρότητα του ισπανικού εδάφους σε όλη την Ιβηρική Χερσόνησο.

Από τις αρχές της δεκαετία του '90 του περασμένου αιώνα, "παρατηρείται αύξηση της ξηρότητας σε ολόκληρη την επικράτεια", αναφέρει το προσχέδιο. Αυτή η απώλεια ποιότητας στο έδαφος σημειώθηκε ιδιαίτερα στο κέντρο και ανατολικά της χερσονήσου (Κοινότητα μαδρίτης, Καστίλλη-Λα Μάντσα και κέντρο της Κοινότητας της Βαλένθια). Ωστόσο, οι ειδικοί του Υπουργείου επισημαίνουν επίσης αλλαγές «με πιο διασκορπισμένο τρόπο ή με λιγότερη ένταση» στα εδάφη της Εξτρεμαδούρας, της Ναβάρρας, της Αραγονίας, της Μούρθια και του Αλικάντε.

Η έλλειψη βροχοπτώσεων είναι μία από τις κύριες αιτίες της άγονης ισπανικής γης. "Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής οδηγούν σε ένα σενάριο γενικής αύξησης της σοβαρότητας της ξηρασίας, τόσο μετεωρολογικών όσο και υδρολογικών", προειδοποιεί το σχέδιο εθνικής στρατηγικής.

«Η στρατηγική αυτή προτείνει ένα πλαίσιο δράσεων και μέτρων για την προώθηση του ολοκληρωμένου σχεδιασμού και διαχείρισης της περιοχής και την ενίσχυση του ρόλου της διαχείρισης και της βιώσιμης χρήσης των χερσαίων πόρων στην καταπολέμηση αυτού του προβλήματος», τονίζει η εκτελεστική επιτροπή του Pedro Sánchez.

Σε αυτές τις δύο μεταβλητές πρέπει να προστεθούν πρακτικές αποψίλωσης των δασών, εξόρυξης, υπερβάσεων και κακής άρδευσης που επηρεάζουν επίσης αρνητικά την παραγωγικότητα του εδάφους. "Όλοι αυτοί οι παράγοντες μετατρέπουν το έδαφος σε κάτι εύθραυστο", προειδοποιεί το κείμενο.

Μια διάγνωση που έχει κακό οιωνό: "Το 20% του ισπανικού εδάφους υποβαθμίζεται", πράγμα που σημαίνει ότι είναι "περιοχές με σχετικά χαμηλές τιμές τόσο βιομάζας όσο και παραγωγικότητας". Υπό αυτή την έννοια, το εθνικό σχέδιο αναδεικνύει την Ανδαλουσία και την Καταλονία, όπου το ένα πέμπτο της επικράτειάς της έχει υψηλές διαβρωτικές διαδικασίες.

«Η απερήμωση μπορεί να προκληθεί από την υπερεκμετάλλευση των πόρων, αλλά και από τη σπάνια χρήση τους», εξηγεί ο Martínez.

Η αγροτική έξοδος έχει προκαλέσει την ερήμωσης του εσωτερικού της χερσονήσου και πολλά χωράφια χωρίς εργασία. «Αυτό επιδεινώνει τις υποδομές», προσθέτει ο ερευνητής από το Πανεπιστήμιο του Αλικάντε, αλλά «το τοπίο είναι επίσης παραμελημένο» και προκαλεί αύξηση της βιομάζας που είναι καύσιμο για μεγάλες πυρκαγιές.

Παρακολούθηση κινδύνου

Επί του παρόντος, η Ισπανία στερείται "συγκεκριμένου εθνικού προτύπου για τη διατήρηση του εδάφους", αναγνωρίζει το Υπουργείο Οικολογικής Μετάβασης, "παρά το γεγονός ότι υπάρχει μεγάλος αριθμός κανονισμών", προσθέτουν. Αυτό το πρώτο βήμα, με τη δημοσίευση, πρώτον, του σχεδίου και στη συνέχεια του τελικού κειμένου "αποσκοπεί στην προώθηση ενός εθνικού νόμου για τη διατήρηση και τη βιώσιμη χρήση των εδαφών, ευθυγραμμισμένο, μεταξύ άλλων, με τη στρατηγική της ΕΕ για την προστασία του εδάφους για το 2030", εξηγούν κυβερνητικές πηγές.

"Το έδαφος πρέπει να έχει το ίδιο επίπεδο προστασίας με τον αέρα, τα ύδατα και το θαλάσσιο περιβάλλον και η ίδια προσοχή που δίνεται στους κατοίκους του εδάφους που δίνουμε στη βιοποικιλότητα στην επιφάνεια αποτελεί σημαντική πρόκληση", απαντά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. "Είναι ζωτικής σημασίας για τη δική μας επιβίωση", προσθέτει.

Μια δουλειά που πρέπει να δοθεί σε διαφορετικά επίπεδα και μαζί. «Η προσπάθεια, όπως και με την κλιματική αλλαγή, πρέπει να γίνει σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι άχρηστο για μια χώρα να στραφεί μόνη της», εξηγεί ο Martínez. "Εξάγουμε ερημοποίηση", προειδοποιεί.

Επί του παρόντος, περίπου το 40 τοις εκατό της επιφάνειας της γης είναι ξηρά, ενώ εκτιμάται επίσης ότι το 70 τοις εκατό των ξηρών εκτάσεων κινδυνεύουν από ερημοποίηση. Ένα πρόβλημα που θέτει υπό αμφισβήτηση την οικονομική και ζωτική ανάπτυξη ενός μεγάλου μέρους του παγκόσμιου πληθυσμού που εξαρτάται από αυτά τα εδάφη.

Εάν δεν ληφθούν μέτρα, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, 1,5 εκατομμύριο τετραγωνικά χιλιόμετρα γεωργικής γης θα χαθούν μέχρι το 2050, μια περιοχή ισοδύναμη με όλη την αρόσιμη γη της Ινδίας, «η οποία είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και τη διατροφή του πληθυσμού», προειδοποιεί ο διεθνής οργανισμός.

"Μέχρι στιγμής, έχουμε καλύψει αυτό το πρόβλημα με τη χρήση λιπασμάτων, αλλά δεν είναι πλέον τόσο φθηνό", λέει ο Martínez. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, θυμάται, έχει στείλει τις τιμές της ενέργειας στα ύψη και "δεν είναι τόσο κερδοφόρος", προσθέτει.

Πηγή:https://www.abc.es