Συμπεράσματα και προτάσεις Συλλόγου Φίλων Ποταμού Τριπόταμου Βέροιας για το θέμα της Αντιπλημμυρικής Μελέτης Τριποτάμου

Σύμφωνα με το αρ. 28540/2-12-2019 έγγραφο της Δ/νσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου Βέροιας (μετά από σχετική αίτηση) ενημερώθηκε το ΔΣ του συλλόγου σχετικά με την πορεία της αντιπλημμυρικής μελέτης Τριποτάμου. Στο εν λόγω έγγραφο αναφέρεται ότι η Δ/νση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού (ΔΙΠΕΧΩΣ) Κεντρικής Μακεδονίας ζήτησε τη μη εφαρμογή της ειδικής αρχιτεκτονικής μελέτης, η οποία εκπονήθηκε μαζί με την υδραυλική μελέτη και τη σχετική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων από την εταιρία «ΓΑΙΑ Α.Ε.». Επιπρόσθετα, στο ίδιο το έγγραφο της Δ/νση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού Κεντρικής Μακεδονίας προς τη Δ/νση Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου Βέροιας (αρ. πρωτ. 3284/06-09-2019), παράγραφος 4 και 5 αναφέρεται ότι : « από τα στοιχεία του φακέλου ΜΠΕ κτίσματα και οδοί εντοπίζονται εντός των γραμμών πλημμύρας ακόμα και μετά τις παρεμβάσεις ….με αποτέλεσμα να εγείρονται ζητήματα ασφαλείας τόσο για τον πληθυσμό όσο και για υποδομές. ….Να διερευνηθεί η συμβατότητα του έργου με τις θεσμοθετημένες δεσμεύσεις του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος της περιοχής….» Οι παρατηρήσεις της ΔΙΠΕΧΩΣ είναι στο σύνολο τους 16.

Αυτό που γίνεται αντιληπτό από τα παραπάνω είναι ότι η αντιπλημμυρική μελέτη, 5 χρόνια μετά από την υπογραφή της σύμβασης της εταιρείας ΓΑΙΑ Α.Ε. με το Δήμο Βέροιας , δεν πληροί όλες τις προϋποθέσεις και θα πρέπει να υποστεί αλλαγές και προσθήκες (σύμφωνα με τη ΔΙΠΕΧΩΣ). Ήδη η αντιπλημμυρική μελέτη ήταν μία μελέτη που απαιτούσε πολύ μεγάλες αλλαγές στην κοίτη και στις όχθες του ποταμού (επενδύσεις πυθμένα και διαμόρφωση αυτού με εκσκαφή σε πάνω από το 50% της προτεινόμενης έκτασης του έργου, νέους προτεινόμενους αναβαθμούς, συρματοκιβώτια επένδυσης και τειχία στα πρανή με εύρος ύψος από 2 εώς 5 μέτρα) και θα άλλαζε άρδην το ποτάμιο και το παρόχθιο οικοσύστημα [1]. Αλλοτριώνεται παντελώς η «φυσιογνωμία» του ποταμού και το ποτάμι «φρουροποιείται» με μη δυνατότητα πρόσβασης στους πολίτες για δράσεις αναψυχής. Στην ουσία ένα τοπίο ιδιαιτέρου φυσικού κάλους θα δώσει τη θέση του σ’ ένα «τσιμεντοποιημένο αυλάκι» αφαιρώντας την ποικιλότητα της πανίδας και της χλωρίδας, γεγονός που έρχεται σε σύγκρουση με τις νέες αντιλήψεις για τα ποτάμια οικοσυστήματα όπως αυτές εκφράζονται από την οδηγία 2000/60/ΕΚ για την προστασία των υδάτων, αλλά και από την οδηγία 2007/60/ΕΚ για την αξιολόγηση και τη διαχείριση κινδύνων πλημμύρας.

Το ΔΣ του συλλόγου «Φίλοι του ποταμού Τριπόταμου, προτείνει την εκπόνηση νέων μελετών (υδραυλική, γεωλογική για τις λεκάνες απορροής, αντιπλημμυρική), με σεβασμό στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, στις οποίες θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το σύνολο του ποτάμιου συστήματος του Τριπόταμου (πηγές, συμβολή με Τάφρο 66) για να είναι αποτελεσματικές (Οδηγία 2007/60/ΕΚ για την αξιολόγηση και τη διαχείριση κινδύνων πλημμύρας). Έτσι, θα υπάρχει η δυνατότητα να γίνει αντιμετώπιση των πλημμυρικών φαινομένων στην πηγή δημιουργίας τους, στον άνω ρου του ποταμού (π.χ. περιοχή Κουμαριάς, Σελίου, Καστανιάς) και να προστατευθούν και οι περιοχές που βρίσκονται κατάντη της πόλης της Βέροιας. Επίσης, η απομάκρυνση του αποχετευτικού δικτύου που υπάρχει δίπλα στο ποτάμι εντός του αστικού ιστού κρίνεται απαραίτητη για αισθητικούς αλλά και για λειτουργικούς λόγους καθώς αποτελεί επιπλέον εμπόδιο στη διέλευση του νερού. Επιπρόσθετα, είναι ευνόητο ότι θα πρέπει να σταματήσουν οι αυθαίρετες εκχερσώσεις, οι ρίψεις μπάζων και οι καταπατήσεις καθόλο το μήκος του ποταμού. Εκτιμάται ότι έτσι θα θωρακιστεί το σύνολο των οικισμών από πλημμύρες και συνάμα θα δοθεί η δυνατότητα πολύ μικρότερων αντιπλημμυρικών επεμβάσεων (αν είναι απαραίτητες) στο κομμάτι του ποταμού εντός του αστικού ιστού διασφαλίζοντας την καλή οικολογική κατάσταση (υγεία) του ποταμού που αποτελεί προαπαιτούμενο της οδηγίας 2000/60/ΕΚ για την προστασία των υδάτων. Έτσι, πολίτες και υποδομές θα είναι ασφαλείς και ταυτόχρονα θα μπορούν να πραγματοποιούνται δράσεις αναψυχής στο ποτάμι. Ήπιες επεμβάσεις με την εκπόνηση νέας αρχιτεκτονικής μελέτης στην παρόχθια ζώνη του ποταμού πάνω από την πλημμυρική ζώνη όπως αυτές που προτείνονται από το σύλλογο, στην τελευταία πρόταση που υποβλήθηκε προς το Δήμο Βέροιας (αρ. πρωτ.29117/26-11-2019) στοχεύουν στην ανάδειξη του ποταμού και όχι στην ανάπλαση του.

Εν κατακλείδι, το ΔΣ του συλλόγου θα ήθελε να επισημάνει ότι η πραγματοποίηση τόσο σημαντικών τεχνικών έργων είναι απαραίτητο να λαμβάνει χώρα υπό το πρίσμα της αντιμετώπισης του συνόλου του προβλήματος και όχι μέρους του. Επιπλέον, θα πρέπει να υπάρχει πλήρη συναίσθηση της ευθύνης σχετικά με τις όποιες μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στο φυσικό ή στο ανθρωπογενές περιβάλλον, καθώς και στο κατά πόσο αυτά που προγραμματίζονται να γίνουν είναι όντως αναγκαία αλλά και αποτελεσματικά. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα στον Ελλαδικό χώρο που αποδεικνύουν το αντίθετο.

Με εκτίμηση,

το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου

Πρόεδρος: Χειμωνοπούλου Μαρία, Βιολόγος-Ιχθυολόγος MSc(Res)

Αντιπρόεδρος: Δρ. Δημόπουλος Γεώργιος, Αρχιτέκτονας

Γραμματέας: Ίτσκου Νατάσα, Δασκάλα

Ταμίας: Τσιτλακίδης Κώστας, Συνταξιούχος Γεωπόνος

Μέλος (βοηθός γραμματέα): Ρίστα Έλενα, Μηχανικός Πολεοδομίας, Χωροταξίας & Ανάπτυξης

Μέλος (υπεύθυνος επικοινωνίας): Ζήσης Πατσίκας, Δημοσιογράφος-Οικονομολόγος

Μέλος: Ασλάνογλου Νίκος, Εικονολήπτης

[1] Βασικό αίτιο για τις πολύ μεγάλες επεμβάσεις στην κοίτη και στις όχθες θεωρείται ότι είναι η πολύ μεγάλη πλημμυρική παροχή (600 m³/sec) που υπολογίστηκε για περίοδο επαναφοράς 50 ετών, γεγονός που προβληματίζει ιδιαίτερα το ΔΣ του συλλόγου. Ο ίδιος προβληματισμός εκφράζεται και στο απ. Αρ. 490-26/08/2015 έγγραφο της ΔΕΗ προς το Δήμο Βέροιας.