Νέοι κανόνες για δίκαιους κατώτατους μισθούς στην ΕΕ

Σε ψηφοφορία την Πέμπτη, οι ευρωβουλευτές στην Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων υποστήριξαν τη θέσπιση ελάχιστων απαιτήσεων για την προστασία των μισθών σε ολόκληρη την ΕΕ, είτε με τη θέσπιση ενός νόμιμου μισθού (ο χαμηλότερος μισθός που επιτρέπεται από το νόμο), είτε επιτρέποντας στους εργαζόμενους να διαπραγματεύονται τους μισθούς τους με τους εργοδότες τους. Η νέα νομοθεσία θα πρέπει να ισχύει για όλους τους εργαζόμενους στην ΕΕ που έχουν σύμβαση εργασίας ή σχέση εργασίας.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, τα κράτη μέλη πρέπει να αξιολογήσουν και να αναφέρουν εάν οι υποχρεωτικοί κατώτατοι μισθοί είναι επαρκείς χρησιμοποιώντας κριτήρια για τη δημιουργία αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας και διαβίωσης και να περιλαμβάνουν στοιχεία όπως η αγοραστική δύναμη και το ποσοστό φτώχειας. Τα κράτη μέλη στα οποία ο κατώτατος μισθός προστατεύεται αποκλειστικά μέσω συλλογικών συμβάσεων δεν θα υποχρεωθούν να θεσπίσουν νομοθετικούς μισθούς ή να καταστήσουν τις συμφωνίες αυτές καθολική εφαρμογή.

Προώθηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων

Το σχέδιο οδηγίας στοχεύει ρητά στην ενίσχυση και επέκταση της κάλυψης των συλλογικών διαπραγματεύσεων και στην προστασία των εργαζομένων παρέχοντάς τους έναν κατώτατο μισθό μέσω αυτών των διαπραγματεύσεων. Τα κράτη μέλη στα οποία οι συλλογικές διαπραγματεύσεις είναι διαθέσιμες σε λιγότερο από το 80% του εργατικού δυναμικού, θα πρέπει να λάβουν ενεργά μέτρα για την προώθηση αυτού του εργαλείου. Για να σχεδιάσουν την καλύτερη στρατηγική για το σκοπό αυτό, θα πρέπει να διαβουλεύονται με τους κοινωνικούς εταίρους και να ενημερώνουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα μέτρα που έχουν εγκριθεί.

Επιπλέον, θα απαγορεύεται ρητά η υπονόμευση των συλλογικών διαπραγματεύσεων ή των συλλογικών συμβάσεων για τον καθορισμό των μισθών. Οι εργαζόμενοι πρέπει να μπορούν να γίνουν μέλη μιας συνδικαλιστικής οργάνωσης και δεν μπορούν να εμποδίζονται να το κάνουν.

Οι εθνικές αρχές θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι εργαζόμενοι έχουν δικαίωμα αποζημίωσης, εάν παραβιάζονται τα δικαιώματά τους. Οι εργαζόμενοι πρέπει να αποζημιώνονται επαρκώς και να μπορούν να ανακτήσουν τυχόν οφειλόμενες αμοιβές. Οι εθνικές αρχές πρέπει επίσης να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία των εργαζομένων και των εκπροσώπων των συνδικαλιστικών οργανώσεων από την άδικη μεταχείριση του εργοδότη τους λόγω καταγγελίας που έχουν υποβάλει ή οποιασδήποτε άλλης διαδικασίας που κινείται για την επιβολή των δικαιωμάτων τους.

Το σχέδιο διαπραγματευτικής εντολής εγκρίθηκε με 37 ψήφους υπέρ, 10 κατά και 7 αποχές. Θα πρέπει να εγκριθεί από την ολομέλεια (κατά τη διάρκεια της συνόδου 22-25 Νοεμβρίου στο Στρασβούργο) προτού αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο σχετικά με την τελική μορφή της νομοθεσίας.

Μετά την ψηφοφορία, ο συνεισηγητής Dennis Radtke (EPP, DE) δήλωσε: «Με τη σημερινή ψηφοφορία στην Επιτροπή Απασχόλησης, κάναμε ένα σημαντικό βήμα και περάσαμε από τα λόγια στην πράξη για την αξιοπρέπεια της εργασίας σε ολόκληρη την ΕΕ. Αυτή η οδηγία αλλάζει το παιχνίδι στον αγώνα για μια ισχυρότερη Κοινωνική Ευρώπη».

«Αυτή η νομοθεσία είναι μια ρήξη με το παρελθόν. Κατά τη διάρκεια της προηγούμενης κρίσης, η μείωση των κατώτατων μισθών και η κατάργηση των τομεακών συλλογικών διαπραγματεύσεων ήταν το σκληρό φάρμακο που συνταγογραφήθηκε σε πολλά κράτη μέλη. Τώρα, παλεύουμε για να αυξήσουμε τους κατώτατους μισθούς και να ενισχύσουμε τις συλλογικές διαπραγματεύσεις στην Ευρώπη», πρόσθεσε η συνεισηγήτρια Agnes Jongerius (S&D, NL).

Το δικαίωμα σε επαρκή κατώτατο μισθό αναφέρεται στην Αρχή 6 του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων , η οποία συμφωνήθηκε από κοινού από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο εξ ονόματος όλων των κρατών μελών και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Νοέμβριο του 2017. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε επανειλημμένα νομοθετική δράση για το θέμα αυτό . Τον Οκτώβριο του 2020, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση οδηγίας για τη βελτίωση της επάρκειας των κατώτατων μισθών στην ΕΕ.

Στην ΕΕ, 21 από τις 27 χώρες έχουν θεσμοθετημένο κατώτατο μισθό , ενώ στις άλλες έξι (Αυστρία, Κύπρος, Δανία, Φινλανδία, Ιταλία και Σουηδία) τα επίπεδα μισθών καθορίζονται μέσω συλλογικών διαπραγματεύσεων. Εκφρασμένοι σε ευρώ, οι μηνιαίοι κατώτατοι μισθοί ποικίλλουν ευρέως σε ολόκληρη την ΕΕ, κυμαινόμενοι από 332 € στη Βουλγαρία έως 2 202 € στο Λουξεμβούργο ( στοιχεία 2021 από τη Eurostat ).