Θεοδώρα Τζάκρη: «Απαιτείται ένα ολιστικό σχέδιο παρέμβασης για την αντιμετώπιση των καταστροφικών συνεπειών του παγετού με στήριξη των αγροτών, των μεταποιητικών επιχειρήσεων, των εργαζομένων σε αυτές, των αγροτικών συνεταιρισμών και των μεταφορέων»
Η Βουλευτής Πέλλας του Κινήματος Δημοκρατίας κ. Θεοδώρα Τζάκρη παραυρέθηκε την Κυριακή 30 Μαρτίου 2025 στη συνάντηση εργασίας με θέμα «Αντιμετώπιση των καταστροφών από τον παγετό στις αγροτικές καλλιέργειες των περιοχών Ημαθίας και Πέλλας», που πραγματοποιήθηκε στη Βέροια και διοργανώθηκε από την Αντιπεριφέρεια Ημαθίας, το Επιμελητήριο Ημαθίας, την Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Πυρηνοκάρπων (ΕΔΟΠ) και την Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ).
Η κ. Τζάκρη ανέφερε ότι οι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες (από -6 στα πεδινά έως και -9 C στα ορεινά) με μεγάλη διάρκεια που επικράτησαν στις 19, 20 και 21 Μαρτίου είχαν σαν αποτέλεσμα τεράστιες καταστροφές στις δενδρώδεις καλλιέργειες (ροδάκινα, νεκταρίνια, κεράσια, βερίκοκα, δαμάσκηνα, ακτινίδια, λωτοί κλπ) που σε κάποιες περιπτώσεις αγγίζουν και το 100%, με αποτέλεσμα σημαντική απώλεια εισοδήματος.
Αυτό το γεγονός όπως είπε, έρχεται να επιδεινώσει την πολύ κακή κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι αγρότες στις περιοχές της Πέλλας και της Ημαθίας που υφίστανται και τις συνέπειες της ακολουθούμενης κυβερνητικής πολιτικής, μεταξύ άλλων: το πολύ υψηλό κόστος παραγωγής, την κερδοσκοπία στις αγορές των αγροτικών προϊόντων και των τροφίμων σε συνδυασμό με την έλλειψη ελέγχων στην αγορά, και το γεγονός ότι το 2024 από άποψη πληρωμών του ΟΠΕΚΕΠΕ χαρακτηρίζεται ως η χειρότερη χρονιά πληρωμών από την έναρξη εφαρμογής της ΚΑΠ.
Επισήμανε τον κίνδυνο ότι φέτος οι ζημιές θα ανέλθουν στο 100%, γιατί όλη η Βόρεια Ελλάδα είναι πλέον χωρίς καμία εναέρια χαλαζική προστασία. Και ενώ όλοι περίμεναν ότι το πρόγραμμα φέτος θα ήταν διευρυμένο με περιοχές, όπως πχ η Καστοριά, οι ορεινές παραμεθόριες περιοχές της Πέλλας κοκ, στις 31/12/2024 ο διαγωνισμός απέβη άγονος ενώ ο δεύτερος διαγωνισμός (για περιορισμένες πλέον περιοχές) προκηρύχτηκε στις 27 Φεβρουαρίου με την εν λόγω διαδικασία υπό κανονικές συνθήκες να ξεπερνά τους 3 μήνες.

Η κ. Τζάκρη σημείωσε ότι πρέπει να υπάρξει ένα ολιστικό σχέδιο παρέμβασης που να αφορά όλους τους εμπλεκόμενους στον πρωτογενή τομέα:
1)με στήριξη στους πληγέντες αγρότες με αποζημιώσεις στο 100% της ζημιάς, χορήγηση προκαταβολών (ενόψει των τελικών αποζημιώσεων) προκειμένου να ενισχυθεί έστω και μερικώς η ρευστότητα τους,
2) Άμεση πρόσληψη συμβασιούχων- γεωπόνων εκτιμητών στο Κατάστημα ΕΛΓΑ στη Βέροια ώστε ο ΕΛΓΑ να προχωρήσει χωρίς καθυστερήσεις στην εκτίμηση των ζημιών,
3) Την κήρυξη της Πέλλας και της Ημαθίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για να υπάρξει αναστολή καταβολής πάσης φύσεως φόρων, ασφαλιστικών εισφορών προς το Δημόσιο, το ΕΦΚΑ και τον ΕΛΓΑ,
5)Την ενίσχυση των χιλιάδων εργαζομένων στην μεταποιητική βιομηχανία με την εκπόνηση προγραμμάτων οικονομικής και ασφαλιστικής στήριξης τους από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης πρέπει
5) τα Υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μα το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών να εκπονήσουν προγράμματα στήριξης των μεταποιητικών επιχειρήσεων, των Αγροτικών Συνεταιρισμών και του κλάδου των μεταφορών.
Η κυρία Τζάκρη επισήμανε ότι για ένα τέτοιο ολιστικό σχέδιο δεν επαρκεί ο προϋπολογισμός του ΕΛΓΑ και ως εκ τούτου απαιτείται επιπλέον ενίσχυση από τον κρατικό προϋπολογισμό ενώ έβαλε στο τραπέζι το Μέτρο 23, το οποίο έχει προϋπολογισμό 142,8 εκ. € και στο οποίο πρέπει να συμπεριληφθούν οπωσδήποτε τα ροδάκινα και τα κεράσια που εξαιτίας του προανθικού παγετού δεν καλύπτονται από τον Κανονισμό του Ελγα.
Αναλυτικά η παρέμβαση της κ. Τζάκρη:
«Ο παγετός που σημειώθηκε για τρεις συνεχόμενες μέρες στις 19 και 20 και 21 Μαρτίου προκάλεσε στην Πέλλα και στην Ημαθία τεράστιες ζημιές στις καλλιέργειες.
Οι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες (έως και -6c) είχαν σαν αποτέλεσμα τεράστιες καταστροφές στις δενδρώδεις καλλιέργειες, κυρίως στα πυρηνόκαρπα, όπως ροδάκινα, νεκταρίνια, κεράσια, βερίκοκα, δαμάσκηνα κλπτα οποία είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στον παγετό κατά την περίοδο της ανθοφορίας, αλλά και τα ακτινίδια, λωτοί κλπ με αποτέλεσμα ολοκληρωτική απώλεια της παραγωγής της φετινής χρονιάς.
Οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν ότι η απώλεια παραγωγήςίσως είναι και πάνω από 80% και σε κάποιες περιπτώσεις και 100%. Ο παγετός διήρκησε πάρα πολλές ώρες. Υπό αυτές τις συνθήκες ήταν πάρα πολύ δύσκολο να αντέξουν τα δέντρα, παρά τις όποιες προσπάθειες (με διαφυλλικές επεμβάσεις) που έγιναν.Οι ίδιοι ο αγρότες βλέπουν στις δικές τους εκμεταλλεύσειςτα άνθη να πέφτουν και κάνουν κάποιους πρώτους υπολογισμούς οι οποίοι δεν είναι ιδιαίτερα απογοητευτικοί.Σοβαρή είναι η πιθανότητα για ελάχιστη έως μηδενικήπαραγωγή στο πρώιμο κεράσι την φετινή χρονιά, λόγω των συντριπτικών ζημιών από τον παγετό. Όμως βγήκε αναγγελία από τον ΕΛΓΑ μόνο για 2 πρώιμες ποικιλίες. Τι σημαίνει αυτό; Ότι περιμένει ο ΕΛΓΑ να δει πως θα εξελιχθεί το φαινόμενο της πτώσης των ανθών τις επόμενες ημέρες για να κάνει συμπληρωματικές αναγγελίες και για τις άλλες ποικιλίες, ή μήπως τα κεράσια θα μείνουν χωρίς αποζημιώσεις; Πρόβλημα επίσης υπάρχει και με το ροδάκινο σε ορισμένες ορεινές περιοχές της Πέλλας, όπως η Περαία. Θα συμπεριλαμβάνεται στις αποζημιώσεις; Κι αν όχι πως θα επιβιώσουν οι άνθρωποι εκεί;
Αναμένουμε το επόμενο διάστημα να εξελιχθεί το φαινόμενο της πτώσης των ανθών για να υπολογιστεί το ύψος της ζημιάς. Το σίγουρα είναι όμως ότι η πολύ αρνητική αυτή κατάσταση θα έχει σοβαρότατες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις.
Αυτό το φυσικό φαινόμενο έρχεται να επιδεινώσει την πολύ κακή κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις στις περιοχές της Πέλλας και της Ημαθίας που υφίστανται και τις συνέπειες της ακολουθούμενης κυβερνητικής πολιτικής.
Αναφέρομαι στα πολλά προβλήματα του αγροτικού τομέα:
- Το πολύ υψηλό κόστος παραγωγής είναι μια αναμφισβήτητη πραγματικότητα για τους αγρότες μας. Η αύξηση των τιμών σε εφόδια όπως τα λιπάσματα, τα φάρμακα κλπ καιτα καύσιμα, έχει δημιουργήσει σημαντικές οικονομικές πιέσεις.
- Η κερδοσκοπία στις αγορές των αγροτικών προϊόντων και των τροφίμων εν γένει σε συνδυασμό με την έλλειψη ελέγχων στην αγορά προκαλεί αστάθεια στις αγορές. Αυτή η αστάθεια επισύρει σημαντικές διακυμάνσεις στα εισοδήματα των αγροτών, κάνοντας δύσκολο τον σχεδιασμό για τη μελλοντική παραγωγή
- Το έτος 2024 συγκεκριμένα, εξελίχθηκε στη χειρότερη χρονιά πληρωμών από την εφαρμογή της ΚΑΠ στη χώρα μας. Οι άμεσες ενισχύσεις, που πιστώθηκαν μέχρι πρότινος στους λογαριασμούς των δικαιούχων (σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ) για το έτος 2024, ανήλθαν σε 915.875.879,39 ευρώ έναντι 1.878.941.917 ευρώ που έχουν εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την εφαρμογή του Πυλώνα Ι της ΚΑΠ για το έτος 2024.
Την Παρασκευή (που πέρασε) οι αγρότες πληρώθηκαν για τα οικολογικά σχήματα περί τα 425 εκ €. Αλλά πως; Άλλα οικολογικά σχήματα πληρώθηκαν κανονικά, άλλα με περικοπέςσε σχέση με το Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ.Συν περίπου 155 εκείναι η ειδική ενίσχυση για το βαμβάκικαι ένα μέρος από τα υπόλοιπα της ενιαίας ενίσχυσηςπιστώθηκαν την Παρασκευή που πέρασε.
Και μένουν πίσω κάποια υπόλοιπα της ενιαίας ενίσχυσης μαζί με τις συνδεδεμένες που πάνε προς το Πάσχα.
Και αυτές οι ενισχύσεις που δικαιούνται οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι μας για το 2024είναι και πολύ λιγότερες από αυτές που έπαιρναν μέχρι το 2022 και πολύ καθυστερημένα δίνονται. Κυρίως γιατί το στρατηγικό σχέδιο της ΚΑΠ διαμορφώθηκε μέσα σε κάποια γραφεία χωρίς επαφή με τα ανάγκες του πρωτογενή τομέα της χώρας.
Ο ΟΠΕΚΕΠΕ έχει πολλά προβλήματα. Και δε φαίνεται φως στο τούνελ. Και όλα αυτά εξαιτίας των επιλογών της κυβέρνησης. Ακόμη και πρωτοσέλιδο στο Politico πολύ πρόσφατα αποκάλυψε το μεγάλο «πάρτι» με τις αγροτικές επιδοτήσεις από τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Στα 6 χρόνια της ΝΔ 6 διαφορετικά ΔΣ στον Οργανισμό.
Και ότι σώθηκε από τον παγετό θα καταστραφεί στην συνέχεια από τα χαλάζια που ήδη άρχισαν. Χθες στην Παναγίτσα υπήρξε πολύ ισχυρή χαλαζόπτωση. Και ξέρετε γιατί; Γιατί όλη η Βόρεια Ελλάδα είναι πλέον χωρίς καμία εναέρια αντιχαλαζική προστασία, εκεί που μας έλεγαν ότι το πρόγραμμα φέτος θα επεκταθεί (θα έμπαινε και άλλες περιοχές, όπως πχ η Καστοριά και θα επεκτείνονταν προς τις ορεινές παραμεθόριες περιοχές της Πέλλας κοκ) ό,τι χαλαζοφόρο σύννεφο δημιουργείται από τούδε και στο εξής θα πέφτει στην γη ως χαλάζι. Γιατί; Το Εθνικό Πρόγραμμα Χαλαζικής Προστασίας του ΕΛΓΑ είναι ένα πολύ σημαντικό πρόγραμμα το οποίο κάθε χρόνο ξεκινούσε στις 20 Μαρτίου με στόχο τον περιορισμό των χαλαζοπτώσεων καθώς και των ζημιών που οι χαλαζοπτώσεις προκαλούν στην αγροτική παραγωγή, φέτος δεν θα ξεκινήσει. Και είμαστε 30 Μαρτίου σήμερα.
Πρώτον: Γιατί στις 31/12/2024 ο διαγωνισμός απέβη άγονος παρά την διαβεβαίωση του Υπουργείου ότι υπήρξε αυξημένο ενδιαφέρον από πλευράς υποψηφίων αναδόχων.
Δεύτερον: Τεράστιες εκτάσεις με σημαντικές καλλιέργειες στη Βόρεια Ελλάδα θα μείνουν χωρίς χαλαζική προστασία, αφού ο δεύτερος διαγωνισμός προκηρύχτηκε στις 27 Φεβρουαρίου και η εν λόγω διαδικασία υπό κανονικές συνθήκες ξεπερνά τους 3 μήνες.
Τρίτον: Πότε θα ξεκινήσει; ΑΓΝΩΣΤΟ
Επειδή ο πρωτογενής τομέας τόσο στην Πέλλα όσο και στην Ημαθία αποτελεί τη σημαντικότερη οικονομική πηγή (είναι περισσότερο από το 50% του τοπικού ΑΕΠ)είναι εύλογη η ανησυχία των αγροτών οι οποίοι βλέπουν για μια ακόμη χρονιά, αντίξοες καιρικές συνθήκες, να επηρεάζουν από πολύ νωρίς αρνητικά την παραγωγή τους, παρά το ότι έκαναν όλες τις καλλιεργητικές εργασίες (κλαδέματα, λιπάνσεις, ραντίσματα κλπ)γεγονός που θα έχει άμεσο αντίκτυπο στο εισόδημά τους το οποίο (δυστυχώς) καταρρέει συνεχώς τα τελευταία χρόνια, Όμως επηρεάζονται και οι άλλες επαγγελματικές ομάδες. Επηρεάζονται οι μεταποιητικές επιχειρήσεις, επηρεάζονται οι εργαζόμενοι σε αυτές, επηρεάζονται οι αγροτικοί συνεταιρισμοί, επηρεάζεται ο κλάδος των μεταφορέων, που σε αυτή την περίοδο της οικονομικής ύφεσης περίμεναν πως και πώς να ξεκινήσει η παραγωγή για να μεταφέρουν και οι ίδιο κανένα φορτίο.
ΑΡΑ πρέπει να υπάρξει ένα ολιστικό σχέδιο παρέμβασης που να αφορά όλους τους παραπάνω
- Είναι ανάγκη να στηριχτούν οι πληγέντες αγρότες.
- Είναι ανάγκη να αποφευχθούν αναίτιες καθυστερήσεις και ως εκ τούτου ο ΕΛΓΑ πρέπει να προχωρήσει άμεσα στην εκτίμηση των ζημιών. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει έγκαιρα να προσληφθεί ο απαιτούμενος αριθμός συμβασιούχων γεωπόνων -εκτιμητών, καθώς ο υφιστάμενος αριθμός των μονίμων γεωπόνων του ΕΛΓΑ που υπηρετεί στο κατάστημα της Βέροιας δεν επαρκεί.
- Οι αγρότες της περιοχής πρέπει ν αποζημιωθούν στο 100% της ζημίας που έχουν υποστεί και αυτό να γίνει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα.
- Πρέπει να δοθούν προκαταβολές(ενόψει των τελικών αποζημιώσεων)εξαιτίας της ολοσχερούς απώλειας του εισοδήματος των αγροτών και της ανάγκης πραγματοποίησης περαιτέρω καλλιεργητικών εργασιών, προκειμένου να ενισχυθεί έστω και μερικώς, η ρευστότητα των πληγέντων αγροτών
- Επίσης, θα πρέπει οι περιοχές της Ημαθίας και της Πέλλας να κηρυχτούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για να υπάρξει αναστολή καταβολής πάσης φύσεως φόρων, ασφαλιστικών εισφορών προς το Δημόσιο, το ΕΦΚΑ και τον ΕΛΓΑ.
- Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης να εκπονήσει προγράμματα οικονομικής και ασφαλιστικής στήριξης των χιλιάδων εργαζομένων στην μεταποιητική βιομηχανία, οι οποίοι λόγω της πρωιμότητας της καταστροφής χάνουν το σύνολο του ετήσιου εισοδήματός τους (εκ των πραγμάτων δηλαδή μένουν χωρίς εργασιακό αντικείμενο, καθώς πλήττεται και η μεταποίηση λόγω έλλειψης της πρώτης ύλης).
- Τα Υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Οικονομικών να εκπονήσουν προγράμματα στήριξης των μεταποιητικών επιχειρήσεων και του κλάδου των μεταφορών
ΕΠΙΣΗΣ:
Βάζω στο τραπέζι το Μέτρο 23(ή τον ελληνικό φάκελο αποζημιώσεων) με 142,8 εκ €,το οποίο έχει τις ευλογίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την έκτακτη στήριξη καλλιεργειών που μπορεί να φτάσει μέχρι ποσό 42.000 € ανά εκμετάλλευση. Και στο οποίο Μέτρο 23 μπορεί να προστεθούν και εθνικά κονδύλια για να αυξηθεί ο προϋπολογισμός του πέρα από τα 142,8 εκατ. ευρώ.
Αρκεί να αποδείξουμε ότι σε «µία σαφώς καθορισμένη περιοχή» όπως ορίζει ο κανονισμός, δηλαδή σε µία Περιφερειακή Ενότητα ή ακόμη και Περιφέρεια ολόκληρη, σημειώθηκε πτώση της παραγωγής κατά μέσο όρο 30% σε καλλιέργειες που οφείλεται σε «φυσική καταστροφή» που συνέβη μετά την 1η Ιανουαρίου 2024.
Τα ροδάκινα τα νεκταρίνια, τα βερίκοκα πρέπει οπωσδήποτε να συμπεριληφθούν στο φάκελο.
Το Μέτρο 23 αποτελεί μία σημαντική δυνατότητα ρευστότητας σε πολύ δύσκολες οικονομικές συνθήκες και η κατανομή του πρέπει να γίνει με σύνεση και σωστά κριτήρια και κυρίως εκεί που υπάρχει πραγματική ανάγκη.
Οι πρώτες εκτιμήσεις μιλούν υψηλές απώλειες άνω του 80% στην περίπτωση των ροδάκινων και των βερίκοκων».