Σαφή μηνύματα για το παρόν και το μέλλον της ελληνικής αγροτικής παραγωγής έστειλε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, από το βήμα του 11^ου Συνεδρίου της ΓΑΙΑ Επιχειρείν, τονίζοντας την ανάγκη για μετάβαση σε ένα νέο παραγωγικό πρότυπο.

«Ο ελληνικός πρωτογενής τομέας βρίσκεται μπροστά σε μια καθοριστική καμπή», υπογράμμισε, θέτοντας στο επίκεντρο τις μεγάλες προκλήσεις της εποχής: «Η κλιματική κρίση, οι αυξανόμενες απαιτήσεις των αγορών, το υψηλό κόστος παραγωγής, η ανάγκη για ανταγωνιστικά και πιστοποιημένα προϊόντα, μας φέρνουν όλους προ των ευθυνών μας».

Ο Υπουργός τόνισε ότι «η γεωργία του μέλλοντος χτίζεται τώρα» και ότι «δεν μπορούμε να συνεχίσουμε με τα εργαλεία και τις νοοτροπίες του χθες». Όπως σημείωσε, για πρώτη φορά η Κοινή Αγροτική Πολιτική «μας δίνει τη δυνατότητα να οργανώσουμε μια μετάβαση με αρχή, μέση και τέλος», ενώ περιέγραψε ως στόχο «να περάσουμε από τις επιδοτήσεις χωρίς κατεύθυνση, στις στοχευμένες επενδύσεις. Από τις αποσπασματικές ενισχύσεις, στη μακροπρόθεσμη στρατηγική. Από το παθητικό εισόδημα, στην ενεργητική παραγωγή».

Κρίσιμη για αυτή τη μετάβαση είναι η αξιοποίηση της τεχνολογίας, με τον κ. Τσιάρα να παρουσιάζει το έργο «Γεωργία με Ευφυΐα» ως θεμέλιο μιας νέας σχέσης ανάμεσα στον παραγωγό, την τεχνολογία και την επιστήμη: «Σήμερα, η τεχνολογία δεν είναι προνόμιο των λίγων. Είναι απαραίτητο εργαλείο για όλους», ανέφερε χαρακτηριστικά.

«Για πρώτη φορά ο αγρότης έχει στη διάθεσή του ένα εργαλείο που του επιτρέπει να περάσει από την εμπειρική διαχείριση, στην επιστημονική ακρίβεια. Από τη διαίσθηση, στην τεκμηριωμένη απόφαση», σημείωσε, εξηγώντας ότι η αγροτεχνολογική υποδομή που έχει αναπτυχθεί στη χώρα «θα στηρίζει έμπρακτα τους παραγωγούς σε καθημερινό επίπεδο».

Ο Υπουργός έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στις συνεργασίες, υπενθυμίζοντας τις θεσμικές και φορολογικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης: «Η παραγωγή δεν είναι ατομική υπόθεση. Είναι υπόθεση συλλογικής δράσης, συνεργασιών και δικτύωσης». Όπως ανέφερε, «η κυβέρνηση έχει θεσμοθετήσει φορολογικά και επενδυτικά κίνητρα για όσους επιλέγουν να συνεργάζονται», ενώ τόνισε ότι «η κυβέρνηση της ΝΔ είναι αυτή που ψήφισε το νόμο για τη δημιουργία της ΕΘΕΑΣ» και «με μια σειρά νομοθετικές παρεμβάσεις έδωσε σημαντικά φορολογικά κίνητρα, με κυριότερο τη μείωση της φορολογίας στο 50% σε όσους συμμετέχουν σε αυτά».

«Χρειάζεται να ξαναδούμε τη λέξη “συνεταιρίζομαι” όχι ως συμβιβασμό αλλά ως δύναμη. Όχι ως ανάγκη αλλά ως ευκαιρία», είπε, καλώντας σε μια νέα κουλτούρα εμπιστοσύνης και κοινού οφέλους.

Αναφερόμενος στην ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας, ο κ. Τσιάρας σημείωσε πως «οι πλημμύρες του Daniel και του Elias δεν άφησαν πίσω τους μόνο νερό και λάσπη. Άφησαν και την ανάγκη για αναγέννηση. Και αυτή η αναγέννηση ήδη συντελείται».

Τόνισε την παρουσία της πολιτείας, τις αποζημιώσεις, τα έργα υποδομής και το ρόλο του ΟΔΥΘ στον σχεδιασμό για τη διαχείριση των υδάτων.

«Η γεωργία δεν είναι ζήτημα μόνο παραγωγής. Είναι ζήτημα κοινωνικής συνοχής, περιφερειακής ισορροπίας, διατροφικής αυτάρκειας, προστασίας του περιβάλλοντος», δήλωσε, και κατέληξε με ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα:

«Η γεωργία της επόμενης ημέρας δεν θα είναι αποτέλεσμα τύχης. Θα είναι αποτέλεσμα πολιτικής. Και για πρώτη φορά, η πολιτική αυτή υλοποιείται με διάρκεια, λογοδοσία και όραμα».

Τα χτυπήματα στη φετινή παραγωγή φαίνεται να μην έχουν τέλος.

Χτες το απόγευμα χαλαζόπτωση έπληξε περιοχές του Δήμου Βέροιας με τους παραγωγούς να βρίσκονται σε απόγνωση.

«Από την μία ο ανοιξιάτικος παγετός που ισοπέδωσε βερίκοκα, δαμάσκηνα, κεράσια, ροδάκινα και νεκταρίνια, και από την άλλη ο ιός της παραμόρφωσης που μαζί με το χτεσινό χαλάζι αποτελείωσε ότι είχε απομείνει» ανέφερε στην IMATHIOTIKIGI.GR, ο Πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Ημαθίας Γιώργος Γαλανομάτης και πρόσθεσε «Για 3-4 λεπτά μέσα στο χωριό μου, τη Μέση Ημαθίας , αλλά και στα χωράφια, έριχνε πυκνό χαλάζι σε μέγεθος φουντουκιού καταστρέφοντας ότι είχε απομείνει. Επικοινώνησα με το υποκατάστημα του ΕΛΓΑ Βέροιας και τις επόμενες μέρες θα έρθει κλιμάκιο για να διαπιστώσει το μέγεθος της ζημιάς και φυσικά να υπάρξει αναγγελία υποβολής δηλώσεων ζημιάς». Τέλος αναφέρθηκε στην ανάγκη να δοθούν το συντομότερο προκαταβολές για τους παγετούς και να λήξη θετικά το σήριαλ με τις βροχοπτώσεις Αυγούστου έτσι ώστε να λάβουν ενισχύσεις οι παραγωγοί που οι καλλιέργειες τους επλήγησαν.

Στο ίδιο μήκος κύματος κυμάνθηκαν και οι δηλώσεις του παραγωγού ροδάκινων Χρήστου Τσανακτσίδη, από το διπλανό χωριό , το Διαβατό Ημαθίας «Βρισκόμουν στο χωράφι λίγο έξω από το χωριό μου, όταν ξαφνική πυκνή χαλαζόπτωση περίπου για 3-4 λεπτά κατέστρεψε την εναπομείνασα παραγωγή. Θα πρέπει να κινηθούν οι διαδικασίες άμεσα , τόσο όσον αφορά την αναγγελία ζημιών αλλά και των άμεσων διαδικασιών για γρήγορες αποζημιώσεις».

Την εκτίμησή του ότι η ψηφιοποίηση του συστήματος του ΕΛΓΑ θα είναι μια πραγματικότητα στο επόμενο 18μηνο «αν και οι υπάλληλοι του οργανισμού πιστεύουν ότι μπορεί να επιτευχθεί σε μικρότερο χρονικό διάστημα, από οκτώ έως και 12 μήνες», διατύπωσε ο πρόεδρος του Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων-ΕΛΓΑ, Ανδρέας Λυκουρέντζος, υπογραμμίζοντας ότι η υλοποίηση του project ύψους 2,8 εκατ. ευρώ θα επιτρέπει την αντικειμενική και αξιόπιστη εκτίμηση των ζημιών μέσω τεχνολογικών μέσων.

Μιλώντας από το βήμα του 11ου Συνεδρίου για την Ανάπτυξη της Ελληνικής Γεωργίας με θέμα «Η δύναμη της συνεργασίας ως καταλύτης για την επίτευξη των στόχων της βιωσιμότητας», που πραγματοποιείται σήμερα και αύριο στη Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο συζήτησης, ο κ. Λυκουρέντζος αναγνώρισε ότι το έργο έχει καθυστερήσει, αλλά όπως είπε αυτό οφείλεται σε νομικές διαδικασίες και προσφυγές, γεγονός που παρέτεινε τη διάρκεια της υλοποίησης του.

Υπογραμμίζοντας ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός του ΕΛΓΑ, αναμένεται να φέρει «επανάσταση» στην ταχύτητα και την ακρίβεια των διαδικασιών αποζημίωσης και αξιολόγησης των ζημιών στους αγρότες, ο ίδιος είπε:«Η διαδικασία αυτή δεν αφορά μόνο την τεχνολογία, αλλά και τον τρόπο που η πολιτεία ανταποκρίνεται στις ανάγκες των αγροτών, προσφέροντας τους εργαλεία και υπηρεσίες για τη βελτίωση της καθημερινότητάς τους», υπογράμμισε ο ίδιος.

Το νέο σύστημα, όπως ανέλυσε ο ίδιος, θα παρέχει στους εκτιμητές του ΕΛΓΑ φορητούς υπολογιστές για την άμεση καταγραφή δεδομένων στο πεδίο και θα μειώσει σημαντικά τον χρόνο που απαιτείται για την ολοκλήρωση της εκτίμησης των ζημιών, όπως μεταξύ άλλων από χαλαζόπτωση ή παγετό. Χαρακτηριστικά είπε ότι ενώ σήμερα, η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει από έξι έως και εννέα μήνες «με την ψηφιοποίηση, οι εκτιμήσεις θα γίνονται σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, επιτρέποντας άμεση και ακριβή αποζημίωση στους παραγωγούς. Θα κερδίσουμε χρόνο και αυτό είναι βέβαιο».

Συνέχισε λέγοντας ότι το νέο ψηφιοποιημένο σύστημα του ΕΛΓΑ θα επιτρέπει στους αγρότες να καταθέτουν δηλώσεις ζημιών και να παρακολουθούν την πρόοδο της διαδικασίας εξ αποστάσεως, χωρίς να χρειάζεται να μεταβούν σε γραφεία ή να περιμένουν για την αποστολή των τελικών πορισμάτων. «Η τεχνολογία θα δώσει τη δυνατότητα για ταχύτερη, πιο ακριβή καταγραφή και αξιολόγηση των ζημιών, προσφέροντας ένα νέο επίπεδο διαφάνειας και αποτελεσματικότητας στην πολιτική αποζημιώσεων», επισήμανε, προσθέτοντας εμφατικά ότι «η σύγχρονη τεχνολογία, συμπεριλαμβανομένων των φορητών υπολογιστών, των drones και των δορυφορικών εικόνων, θα καταστήσει τον ΕΛΓΑ ικανό να ανταποκριθεί στις προκλήσεις του μέλλοντος με μεγαλύτερη ταχύτητα και ακρίβεια».

Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Λυκουρέντζος επισήμανε ότι η ψηφιοποίηση του ΕΛΓΑ αποτελεί ένα κρίσιμο βήμα για τη μεταρρύθμιση του ελληνικού αγροτικού τομέα, καθώς προορίζεται να μειώσει τη γραφειοκρατία, να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα και να βελτιώσει τις υπηρεσίες που παρέχονται στους αγρότες, καθιστώντας τις πιο άμεσες και προσβάσιμες. Πρόσθεσε μάλιστα, ότι η επιτάχυνση των διαδικασιών και η αμεσότητα των αποζημιώσεων θα δώσουν νέα ώθηση στην ανάπτυξη της ελληνικής γεωργίας και στην οικονομική ενίσχυση των παραγωγών, προωθώντας τη βιωσιμότητα και τη συνεχιζόμενη εξέλιξη του κλάδου.

Νέες Κατευθύνσεις για τον ΕΛΓΑ και τις Ασφαλίσεις των Αγροτών

Σε πλήρη εξέλιξη είναι ο διάλογος για τις βασικές κατευθύνσεις του νέου κανονισμού ασφαλίσεων του ΕΛΓΑ, αν και το ακριβές χρονοδιάγραμμα για την κατάθεση του δεν είναι ακόμα γνωστό, επισήμανε ο επικεφαλής του οργανισμού.

Σε ό,τι αφορά το ζήτημα των ασφαλίστρων, ο ίδιος είπε ότι η νέα πολιτική φαίνεται να στρέφεται προς την ανάγκη διασφάλισης των πόρων του ΕΛΓΑ, με έμφαση στη βιωσιμότητα του οργανισμού. Χαρακτηριστικά είπε ότι το 2024, η αξία της ασφαλισμένης παραγωγής φυτικής και ζωικού κεφαλαίου στον ΕΛΓΑ ανερχόταν σε 9,5 δισ. ευρώ, με τα έσοδα του οργανισμού να περιορίζονται περίπου στα 190 εκατ. ευρώ και στο πλαίσιο αυτό επισήμανε ότι «η εξασφάλιση των απαιτούμενων πόρων για την αποζημίωση των αγροτών εξαρτάται από την ικανότητα του οργανισμού να συλλέξει αυτά τα ποσά». Έτσι, τόνισε ότι η πολιτική για την ασφαλιστική κάλυψη πρέπει να συνυπολογίσει τις υπάρχουσες δυνατότητες και τις πραγματικές ανάγκες της αγροτικής παραγωγής. Υπογράμμισε ότι η αύξηση των ειδικών ασφαλιστικών εισφορών φαίνεται αναπόφευκτη, αν και όπως διερωτήθηκε «οι αγρότες θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στο αυξημένο κόστος;».

Οπως είπε, η πρόταση για τη δημιουργία ενός ενιαίου συστήματος αποζημιώσεων, που να συνδυάζει δημόσιες και ιδιωτικές χρηματοδοτήσεις, είναι μια από τις βασικές για την ενίσχυση της ασφαλιστικής κάλυψης και ενδεικτικά ανέφερε ότι στην Ισπανία έχει εφαρμοστεί ένα μικτό σύστημα, το οποίο επιτρέπει την αποζημίωση ζημιών σε ένα εκατ. στρέμματα για 45 εκατ. ευρώ, ενώ στη Θεσσαλία το σύστημα του ΕΛΓΑ έχει αποζημιώσει περίπου 300 εκατομμύρια ευρώ για 1,23 εκατ. στρέμματα.

Πέρα από τις ασφαλιστικές αλλαγές, ο κ. Λυκουρέντζος έθεσε επί τάπητος τη σημασία της τεχνολογίας στην αγροτική παραγωγή και το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η "έξυπνη γεωργία". Τόνισε ότι η πολιτεία εξετάζει την παροχή κινήτρων σε παραγωγούς που προβαίνουν στην εγκατάσταση συστημάτων ευφυούς γεωργίας, όπως τα δίκτυα χαλαζικής προστασίας, μέσω του προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης. Ωστόσο, όπως πρόσθεσε «η γραφειοκρατία και η κακή νοοτροπία ορισμένων παραγωγών παραμένουν ως εμπόδιο στην υλοποίηση τέτοιων πρωτοβουλιών». Παράλληλα, σύμφωνα με τον ίδιο το κράτος υποστηρίζει τους παραγωγούς μέσω δανείων και επιδοτήσεων για την κατασκευή των απαιτούμενων συστημάτων προστασίας.

Μεταξύ άλλων, ο ίδιος υπογράμμισε την ανάγκη δημιουργίας ενός κέντρου επιχειρήσεων που θα παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο τις ανάγκες προστασίας των αγροτικών περιοχών από φυσικές καταστροφές, ανάλογα με το μοντέλο των κέντρων πολιτικής προστασίας. «Αυτή η στρατηγική επιδιώκει να προσαρμοστεί στις νέες ανάγκες της αγροτικής παραγωγής, που αντιμετωπίζει τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και την αυξανόμενη ανάγκη για βιώσιμες λύσεις», είπε.

Πάντως, για το μέλλον του ΕΛΓΑ και της αγροτικής παραγωγής, ο πρόεδρος του οργανισμού επισήμανε ότι αυτό φαίνεται να εξαρτάται από την ικανότητα συντονισμού όλων των εμπλεκομένων φορέων και την αξιοποίηση των διαθέσιμων τεχνολογικών εργαλείων. «Η αγροτική οικονομία πρέπει να αντιμετωπιστεί ως μια επιχειρηματική δραστηριότητα και όχι ως μια εξάρτηση από την κρατική βοήθεια, παρά τις δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν λόγω της κλιματικής κρίσης και των φυσικών καταστροφών», τόνισε.

Μεταξύ άλλων, ο ίδιος υπογράμμισε την ανάγκη δημιουργίας της διαδικασίας εκείνης μέσα στην οποία θα καθίσταται δυνατή ένας θεσμικά οργανωμένος διάλογος και θα μπορούσε να οδηγήσει σε συμπεράσματα ευρύτερης αποδοχής, υπογράμμισε ο κ. Λυκουρέντζος και σημείωσε:«Πίστη μου βαθιά αποτελεί ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να μην συζητάει και να μην καταλήγει σε συγκεκριμένα συμπεράσματα στο πλαίσιο μιας ευρύτερης συναίνεσης. Γιατί αυτό είναι εκείνο το οποίο θα μας δώσει την ώθηση να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις αποτελεσματικά και με σιγουριά για το μέλλον. Αυτό είναι που με απασχολεί, με βασανίζει και θα μάχομαι για αυτό όσο θα μετέχω στο δημόσιο διάλογο, καθώς είναι αναγκαίο να αποτελέσει κατάκτηση της ελληνικής πολιτικής ζωής και της ελληνικής κοινωνίας».

Επισημαίνεται ότι το διήμερο 11ο Συνέδριο για την Ανάπτυξη της Ελληνικής Γεωργίας πραγματοποιείται με την υποστήριξη της γενικής διεύθυνσης Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης της ΕΕ στο πλαίσιο του έργου ενημερωτικών δράσεων για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) «COOPinCAP» και υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Έμφαση στην ανάγκη θεσμικής πειθαρχίας, διοικητικού συντονισμού και διαφανούς λειτουργίας του Οργανισμού, ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή ροή των ευρωπαϊκών πόρων προς τους παραγωγούς, έδωσε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, μιλώντας στην εκπομπή του Νίκου Χατζηνικολάου, στον Real Fm.

Αναφερόμενος στην σημερινή ανακοίνωση του ΟΠΕΚΕΠΕ, μέσω της οποίας προαναγγέλθηκε η κατάθεση μήνυσης προς την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, δεν έκρυψε τη δυσαρέσκειά του, επισημαίνοντας ότι και ο ίδιος ενημερώθηκε από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. «Βρίσκομαι στη Θεσσαλονίκη για άλλο λόγο και ενημερώθηκα και εγώ μόλις πριν λίγο», απάντησε χαρακτηριστικά σε ερώτηση του Νίκου Χατζηνικολάου.

Υπενθυμίζεται ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ είναι Οργανισμός που τελεί υπό την εποπτεία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και διαχειρίζεται περισσότερα από 3 δισεκατομμύρια ευρώ κοινοτικών πόρων ετησίως. 

Στο πλαίσιο της εν εξελίξει έρευνας από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, ο Υπουργός είπε ότι «η ισχυρή πολιτική βούληση της κυβέρνησης είναι να υπάρξει διαφάνεια στον ΟΠΕΚΕΠΕ και  να διευκολυνθεί κάθε είδους έλεγχος. Δεν έχουμε κανέναν απολύτως λόγο να σταματήσουμε μια διαδικασία, η οποία θα οδηγήσει τον Οργανισμό στην επόμενη μέρα», και συμπλήρωσε ότι το ζητούμενο είναι «να φέρουμε κάθαρση στον Οργανισμό». Υπογράμμισε πως έχει ήδη πραγματοποιηθεί συνάντηση με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, σε πνεύμα απόλυτης συνεργασίας.

«Σε συμφωνία με τη DG AGRI της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εκπονούμε ένα σχέδιο δράσης – ένα action plan – για την εξυγίανση του ΟΠΕΚΕΠΕ. Ο Οργανισμός είναι υπό την επιτήρηση του Υπουργείου από τον Σεπτέμβριο του 2024 και προσωπικά βρίσκομαι σε επικοινωνία τόσο με τον αρμόδιο Ευρωπαίο Επίτροπο, όσο και με τη Γενική Διεύθυνση Αγροτικού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προκειμένου να εξυγιάνουμε τον ΟΠΕΚΕΠΕ», είπε χαρακτηριστικά.

Επανέλαβε τη σαφή πολιτική βούληση για πλήρη διαλεύκανση όλων των εκκρεμών ζητημάτων που αφορούν τη λειτουργία του Οργανισμού: «Έχω συναντηθεί προσωπικά με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και συμφωνήσαμε σε όλη αυτή την έρευνα, η οποία έπρεπε και θέλουμε να γίνει, γιατί εμείς –το λέω ξεκάθαρα– δεν έχουμε κανέναν απολύτως λόγο να σταματήσουμε μια διαδικασία η οποία θα οδηγήσει τον ΟΠΕΚΕΠΕ στην επόμενη μέρα».  

Ερωτηθείς για την παρουσία των στελεχών του ΟΠΕΚΕΠΕ την ημέρα της έρευνας, ο Υπουργός ανέφερε ότι, σύμφωνα με την πληροφόρηση που του παρείχαν στελέχη του οργανισμού, όλοι βρέθηκαν και έμειναν στη θέση τους μέχρι τις 4 το πρωί της επομένης ημέρας, δίνοντας ό,τι τους είχε ζητηθεί.

Για τη σημασία του Οργανισμού και την κοινωνική του διάσταση, δήλωσε ότι «ο ΟΠΕΚΕΠΕ είναι πιστοποιημένος οργανισμός από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να διανέμει τους ευρωπαϊκούς πόρους. Ο ρόλος του είναι πραγματικά πάρα πολύ σημαντικός, διότι διανέμει περισσότερα από 3 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Αν σκεφτείτε ότι από αυτά τα χρήματα τα 2,3 – 2,4 δισεκατομμύρια πηγαίνουν σε περισσότερα από 680.000 άτομα, καταλαβαίνετε ότι υπάρχει μια διασπορά και μια διαχείριση αυτών των πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ένα τεράστιο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας».