10 μυστικά για την καλλιέργεια της πιπεριάς
- Αναρτήθηκε από τον Ζωγραφιά Τσιμπούρη
- Κατηγορία Καλλιέργειες
Πιπεριά, το λαχανικό με τη μοναδική γεύση και τα περισσότερα χρώματα από κάθε άλλο κηπευτικό! Οι πιπεριές αποτελούν βασικό συστατικό της μεσογειακής κουζίνας συνδυάζοντας μοναδική γεύση, τραγανή υφή και χαρακτηριστικό άρωμα. Η καλλιέργεια της πιπεριάς φτάνει σε ύψος περίπου 1 μέτρου και, ανάλογα την ποικιλία, σχηματίζει καρπούς σε διάφορα σχήματα, από στενόμακρα μέχρι πιο στρογγυλά με έντονα χρώματα όπως πράσινο, κίτρινο, πορτοκαλί και κόκκινο. Ο καρπός της πιπεριάς έχει πολύ σημαντική διατροφική αξία καθώς περιέχει πλήθος βιταμινών και αντιοξειδωτικών, πολύ ωφέλιμων για την υγεία μας. Παράλληλα, έχει μικρή περιεκτικότητα σε λίπη και για αυτό είναι κατάλληλη για προγράμματα διατροφής απώλειας βάρους. Το φυτό της πιπεριάς ανήκει στην ίδια οικογένεια με τη ντομάτα και την μελιτζάνα, την οικογένεια των σολανωδών, και κατάγονται από την κεντρική και νότια Αμερική. Η καλλιέργεια της πιπεριάς ξεκινάει, συνήθως, την άνοιξη. Πρόκειται για μία σχετικά εύκολη καλλιέργεια που με την κατάλληλη φροντίδα μας δίνει πολλούς καρπούς για να απολαμβάνουμε μέσα στο καλοκαίρι.
1. Ποια είναι τα πιο γνωστά είδη και ποικιλίες πιπεριάς;
Αν και υπάρχουν πολλά είδη πιπεριάς, οι περισσότερες ποικιλίες που καλλιεργούνται στη χώρα μας ανήκουν στο είδος Capsicum annuum. Aπό τις πιο δημοφιλείς παραδοσιακές και ντόπιες ποικιλίες πιπεριάς είναι η στενόμακρη πρασινοκίτρινη πιπεριά κέρατο που απολαμβάνουμε συνήθως τηγανητή, καθώς και η κόκκινη γλυκιά μακρόστενη πιπεριά Φλωρίνης, πολύ νόστιμη ψητή και γεμιστή με τυρί. Αγαπημένες ποικιλίες πιπεριάς είναι και η στρογγυλή πιπεριά φλάσκα με πράσινο, κόκκινο, πορτοκαλί και κίτρινο χρώμα, ιδανική για σαλάτα ή μαγειρευτή. Ιδιαίτερη ποικιλία είναι και η πιπεριά «ντολμά» με τη λεπτή φλούδα κατάλληλη για το μαγείρεμα γεμιστών. Υπάρχει και η μικρή μακρόστενη πράσινη πιπεριά είναι εξαιρετική για να την βάλουμε στο ξύδι και να την κάνουμε τουρσί, αν και αρκετοί τη χρησιμοποιούν και φρέσκια στη σαλάτα.
Ξεχωριστή αναφορά πρέπει να γίνει για τις καυτερές πιπεριές που έχουν το δικό τους φανατικό κοινό, όπως η πιπεριά τσίλι και η πιπεριά καγιέν που αποτελούν εξαίσια πρώτη ύλη για πολλές πικάντικες συνταγές. Τα τελευταία χρόνια, πολλές νέες ποικιλίες και είδη πιπεριάς γίνονται δημοφιλείς στη χώρα μας, όπως οι καυτερές πιπεριές χαλαπένος (Halapenos), οι καυτερές πιπεριές xαμπανέρος (Habaneros) και η πιπεριά άντσο (Αncho) που είναι αποξηραμένη πιπεριά της ποικιλίας Poblano με γλυκιά και ήπια καυτερή γεύση.
2. Πώς δημιουργούμε φυτά πιπεριάς από σπόρο;
Η πιπεριά πολλαπλασιάζεται με τον σπόρο που συλλέγουμε από τον καρπό του φυτού. Είναι χρήσιμο να διατηρούμε το δικό μας σπόρο πιπεριάς για να μπορούμε να καλλιεργούμε κάθε χρόνο γνωρίζοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε ποικιλίας. Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο σπόρος της πιπεριάς αργεί να φυτρώσει και θέλει λίγη υπομονή. Σε κατάλληλες θερμοκρασίες γύρω στους 20°C και σε περιβάλλον με αρκετή υγρασία, ο σπόρος της πιπεριάς χρειάζεται χρόνο τουλάχιστον 2-3 εβδομάδων για να φυτρώσει. Θα χρειαστούμε και άλλες 4-5 εβδομάδες μέχρι το καινούριο φυτό από σπόρο είναι έτοιμο για μεταφύτευση. Για το λόγο αυτό, η κατάλληλη εποχή σποράς στο σπορείο μας είναι μέσα στο μήνα Φεβρουάριο σε μικρό θερμοκήπιο, προκειμένου να φυτέψουμε νωρίς, μέσα στον Απρίλιο, τα φυτά που έχουμε ετοιμάσει.
3. Τι συνθήκες χρειάζεται η καλλιέργεια της πιπεριάς για να αναπτυχθεί;
Η καλλιέργεια της πιπεριάς αγαπά το ζεστό περιβάλλον και είναι σχετικά ευαίσθητη στους ανέμους και στο κρύο. Η νυχτερινή πτώση της θερμοκρασίας μπορεί να προκαλέσει παραμόρφωση στα πάνω φύλλα της πιπεριάς και να εμφανίσουν ένα χαρακτηριστικό καρούλιασμα. Φυτεύουμε τα νεαρά φυτά πιπεριάς από τα μέσα Απριλίου και μέχρι τις αρχές καλοκαιριού, όταν θα έχουν αρχίσει να ανεβαίνουν οι θερμοκρασίες τόσο οι ημερήσιες όσο και οι νυχτερινές. Στα νότια μέρη της Ελλάδας, όπου ο χειμώνας είναι πιο ήπιος, το φυτό της πιπεριάς δεν ξεραίνεται στο τέλος της καλλιεργητικής χρονιάς παρά την παγωνιά. Με το κατάλληλο κλάδεμα στα τέλη του χειμώνα, η πιπεριά μπορεί να βλαστήσει ξανά και να μας δώσει νέα παραγωγή την επόμενη χρονιά.
4. Σε τι αποστάσεις φυτεύουμε τις πιπεριές;
Κατά την φύτευση της πιπεριάς επιλέγουμε κατάλληλες αποστάσεις φύτευσης, περίπου 50 εκατοστά μεταξύ των φυτών και 80–100 εκατοστά μεταξύ των γραμμών φύτευσης για να εξασφαλίσουμε καλύτερο αερισμό. Η αραιή φύτευση των φυτών πιπεριάς συνεισφέρει σημαντικά στη μείωση της ανάπτυξης μυκητολογικών ασθενειών και προσβολών από έντομα, καθώς επίσης στη βελτίωση της παραγωγής τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά, λόγω μεγαλύτερης έκθεσης σε ηλιοφάνεια.
5. Πώς μπορούμε να καλλιεργήσουμε πιπεριές σε γλάστρα στο μπαλκόνι;
Για την καλλιέργεια της πιπεριάς σε γλάστρα επιλέγουμε τα κατάλληλα ηλιόλουστα σημεία στο μπαλκόνι ή στην αυλή μας. Προτιμάμε θέσεις με νότιο ή δυτικό προσανατολισμό και προφυλαγμένες από δυνατούς ανέμους. Τα φυτά της πιπεριάς έχουν σχετικά μικρή ανάπτυξη, οπότε φυτεύουμε σε γλάστρες διαμέτρου 25-30 εκατοστών. Φροντίζουμε οι γλάστρες να διαθέτουν τρύπες στη βάση και τοποθετούμε ένα λεπτό στρώμα 3-4 εκατοστά από χαλίκια ή ελαφρόπετρα στον πάτο της γλάστρας, για να απομακρύνεται το νερό που περισσεύει από το πότισμα. Για να γεμίσουμε τις γλάστρες, επιλέγουμε ειδικό φυτόχωμα για λαχανικά, εμπλουτισμένο σε θρεπτικά συστατικά. Εναλλακτικά, φτιάχνουμε το δικό μας μίγμα ανακατεύοντας τύρφη, κοπριά, περλίτη σε αναλογία όγκου 2:1:1.
6. Κάθε πότε χρειάζεται πότισμα η καλλιέργεια της πιπεριάς;
Η καλλιέργεια της πιπεριάς έχει αρκετές ανάγκες σε νερό για να ευδοκιμήσει και χρειάζεται τακτικό πότισμα. Ποτίζουμε τις πιπεριές περίπου 2 φορές την εβδομάδα κατά την περίοδο της άνοιξης και του φθινοπώρου. Τους ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες, οι πιπεριές χρειάζονται συχνότερο πότισμα περίπου κάθε 2 μέρες. Κατάλληλο σύστημα για το πότισμα του λαχανόκηπου και της πιπεριάς είναι η άρδευση με σταγόνες, καθώς εξασφαλίζει ομοιόμορφο πότισμα, εξοικονόμηση νερού και αποφυγή ανάπτυξης πολλών ανεπιθύμητων χόρτων (ζιζανίων) Προσέχουμε κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας, καθώς η έλλειψη νερού όπως και το υπερβολικό πότισμα μπορεί να προκαλέσουν πτώση των ανθέων της πιπεριάς με αποτέλεσμα να έχουμε μειωμένη καρποφορία των φυτών.
7. Τι λίπασμα βάζουμε στις πιπεριές και πόσο συχνά;
Η καλλιέργεια της πιπεριάς έχει σημαντικές ανάγκες σε θρεπτικά στοιχεία για να εξασφαλίσουμε καλή ανάπτυξη και ποιοτική παραγωγή καρπών. Αρχικά, κατά την μεταφύτευση της πιπεριάς στο χώμα, ενσωματώνουμε οργανική ουσία μέσα στους λάκκους φύτευσης, σε μορφή κομπόστ και χωνεμένης κοπριάς, καθώς επίσης πλήρες βιολογικό λίπασμα, πλούσιο σε άζωτο, φώσφορο και κάλιο. Κατά την διάρκεια της καλλιέργειας, είναι σημαντικό να προσθέτουμε κάθε μήνα, πλήρες βιολογικό λίπασμα, ενισχυμένο σε κάλιο, για να ενισχύουμε τα φυτά με θρεπτικά στοιχεία ώστε να εξασφαλίσουμε νόστιμους και τραγανούς καρπούς. Συμπληρωματικά, η προσθήκη λιπάσματος ασβεστίου βοηθά στην αντιμετώπιση της ξηρής κορυφής, το φαινόμενο που εμφανίζει μαυρίσματα στους καρπούς της πιπεριάς.
8. Ποιες ασθένειες και έντομα προσβάλλουν την καλλιέργεια της πιπεριάς;
Η καλλιέργεια της πιπεριάς είναι σχετικά ανθεκτική στην προσβολή από μυκητολογικές ασθένειες. Η πιο σημαντική ασθένεια που συναντάμε είναι το ωίδιο που εκδηλώνεται με τον σχηματισμό κηλίδων στα φύλλα της πιπεριάς. Για την αντιμετώπιση του ωιδίου στις πιπεριές χρησιμοποιούμε βιολογικό σκεύασμα βρέξιμου θειαφιού που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα. Εναλλακτικά, σε προληπτικό επίπεδο, μπορούμε να ψεκάσουμε το φύλλωμα της πιπεριάς με σπιτικά υλικά διαλύοντας 1 κουταλιά του γλυκού μαγειρική σόδα και 2 κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο σε 2 λίτρα νερό.
Μπορεί να συναντήσουμε διάφορα έντομα στην καλλιέργεια της πιπεριάς, όπως η μελίγκρα, οι βρωμούσες, ο αλευρώδης, η τούτα και ο τετράνυχος που μπορούν να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα. Για την αποτελεσματική καταπολέμηση τους, προμηθευόμαστε κατά περίπτωση διάφορα εγκεκριμένα βιολογικά εντομοκτόνα από γεωπονικά καταστήματα, όπως οι σάπωνες αλάτων καλίου, ο βάκιλος Θουριγγίας και η φυσική πυρεθρίνη. Εναλλακτικά, για την προληπτική προστασία από τα έντομα και τον τετράνυχο, μπορούμε να φτιάξουμε τα δικά μας οικολογικά σκευάσματα με σπιτικά υλικά, διαλύοντας μια κουταλιά της σούπας τριμμένο πράσινο σαπούνι και μία κουταλιά του γλυκού οινόπνευμα σε ένα λίτρο νερό.
9. Πότε συγκομίζουμε τις πιπεριές και πώς τις συντηρούμε;
Η συγκομιδή των καρπών της πιπεριάς γίνεται μέσα στο καλοκαίρι, περίπου μετά από 9-12 βδομάδες από τη μεταφύτευση των φυτών. Η εποχή συγκομιδής διαφέρει ανάλογα την ποικιλία της πιπεριάς, τις καιρικές συνθήκες και τις καλλιεργητικές πρακτικές όπως το πότισμα και η λίπανση. Συλλέγουμε τους καρπούς της πιπεριάς, όταν αποκτήσουν το τελικό τους μέγεθος, σχετικά άγουρους με τραγανή σάρκα και το χαρακτηριστικό χρώμα της ποικιλίας που έχουμε επιλέξει. Οι χρωματιστές ποικιλίες πιπεριάς, καθυστερούν να πάρουν το τελικό χρώμα κίτρινο, κόκκινο ή πορτοκαλί κι αυτό οφείλεται συνήθως στην έλλειψη λίπανσης με κάλιο. Κατά τη συγκομιδή, είναι πολύ σημαντικό να κόβουμε τους καρπούς με τμήμα του ποδίσκου για να έχουν μεγαλύτερη διάρκεια συντήρησης για να μη χάνουν υγρασία από το σημείο του κοψίματος. Μπορούμε να διατηρήσουμε εύκολα τους καρπούς της πιπεριάς στο ψυγείο για αρκετές μέρες για να τις απολαύσουμε φρέσκιες ή μαγειρεμένες στις σαλάτες και στα φαγητά μας. Μπορούμε επίσης κάποιες ποικιλίες πιπεριάς να τις αποξηράνουμε ή να τις κάνουμε τουρσί και να τις διατηρήσουμε σε ξύδι. Μπορούμε επίσης κάποιες ποικιλίες πιπεριάς να τις αποξηράνουμε ή να τις κάνουμε τουρσί και να τις διατηρήσουμε σε ξύδι.
10. Κι ένα τελευταίο μυστικό για την καλλιέργεια της πιπεριάς
Η αίσθηση καψίματος που μας αφήνουν στο στόμα οι καυτερές πιπεριές οφείλεται στην ουσία καψαϊκίνη που βρίσκεται στη εσωτερική επιδερμίδα του καρπού της πιπεριάς. Το επίπεδο της καυστικότητας της πιπεριάς, δηλαδή η περιεκτικότητα σε καψαϊκίνη μετριέται σε βαθμούς Scorville (SHU).
