Από το Τμήμα Υγείας Ζώων και Κτηνιατρικής Αντίληψης, Φαρμάκων και Εφαρμογών της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας ανακοινώνονται τα εξής σχετικά με τα περιστατικά κροτωνογενούς εγκεφαλίτιδας:

      “Σύμφωνα με την υπ’ άριθ. 960/147259/03.06.2021 εγκύκλιο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠ.Α.Α.Τ.), στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί επίσημα πέντε εγχώρια κρούσματα Κροτωνογενούς εγκεφαλίτιδας (Tick-borne Encephalitis TBE) σε ανθρώπους: ένα στην Ανατολική Μακεδονία (2014), ένα στην Πελοπόννησο το (2015) και τρία κρούσματα στις Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας για το 2021, καθώς και δύο εισαγόμενα (ταξιδιώτες από χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης).

          Η Κροτωνογενής Εγκεφαλίτιδα είναι ιογενής νόσος που οφείλεται σε RNA ιό της οικογένειας Flaviviridae και προσβάλλει τον άνθρωπο και τα ζώα (αγελάδες, αιγοπρόβατα, άλογα, σκύλους, ελάφια, τρωκτικά). Υπάρχουν 3 αντιγονικοί τύποι του ιού: ο Ευρωπαϊκός, της Άπω Ανατολής και της Σιβηρίας. Η μετάδοση του πρώτου προκαλείται κυρίως από δήγμα (τσίμπημα) κρότωνος του είδους Ixodes ricinus (είδος τσιμπουριού). Οι κρότωνες-τσιμπούρια μολύνονται όταν απομυζούν αίμα από ορισμένα είδη μολυσμένων μικρών θηλαστικών και κυρίως μικρών τρωκτικών (κύριοι υποδοχείς του ιού στη φύση), ενώ ο άνθρωπος και τα ζώα μολύνονται από το τσίμπημα μολυσμένου κρότωνα. Πιο σπάνια, υπάρχει δυνατότητα η νόσος να μεταδοθεί στον άνθρωπο «από μη παστεριωμένο γάλα μολυσμένων αγελάδων και αιγοπροβάτων, από μολυσμένα σφάγια, καθώς και μετά από εργαστηριακή έκθεση».

          Η νόσος «προκαλεί στον άνθρωπο και τα ζώα λοιμώξεις που προσβάλλουν το κεντρικό νευρικό σύστημα. Στον άνθρωπο η βαρύτητα της νόσου ποικίλλει από ήπια νόσο μέχρι σοβαρή εγκεφαλίτιδα με θανατηφόρο έκβαση ή μακροχρόνιες νευρολογικές επιπτώσεις. Περίπου 2/3 των λοιμώξεων στον άνθρωπο είναι ασυμπτωματικές. Στα ζώα η νόσος είναι κυρίως ασυμπτωματική και αν εκδηλωθεί μπορεί να παρατηρηθούν συμπτώματα από νευρικό σύστημα όπως αταξία, κυκλικό βάδισμα, τριγμός των δοντιών». Στον άνθρωπο, στα κλινικά περιστατικά, η περίοδος επώασης είναι συνήθως 7-14 ημέρες (εύρος: 4-28 ημέρες), ενώ σε τροφιμογενή μετάδοση η επώαση είναι μικρότερη (περίπου 4 ημέρες) (ΕΟΔΥ).

      Η νόσος ενδημεί στις χώρες της κεντρικής, βόρειας και ανατολικής Ευρώπης με εκατοντάδες έως χιλιάδες καταγεγραμμένα κρούσματα ετησίως, ενώ επεκτείνονται συνεχώς οι περιοχές κυκλοφορίας του ιού.

      Αυξημένος κίνδυνος παρατηρείται σε περιοχές όπου μπορεί να βρεθεί αυξημένος αριθμός από κρότωνες και τρωκτικά, στην ύπαιθρο, σε αγροτικές ή ορεινές περιοχές, σε αστικές περιοχές με βλάστηση (αστικά πάρκα και κήπους), όπως επίσης και λόγω εργασίας (αγρότες, κτηνοτρόφοι, ξυλοκόποι). Τα εγχώρια περιστατικά αφορούσαν άτομα με επαγγελματικές δραστηριότητες αυξημένου κινδύνου (κτηνοτρόφους-βοσκούς)».

      Οι εμπλεκόμενοι με σχετικές επαγγελματικές δραστηριότητες (π.χ. κτηνίατροι, κτηνοτρόφοι, βοσκοί, κυνηγοί) συνιστάται να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να εφαρμόζουν τα μέτρα βιοασφάλειας:

• Προστασία από κρότωνες (τσιμπήματα τσιμπουριών): Απεντομώσεις με τακατάλληλα σκευάσματα και σωστή συχνότητα διενέργειας τους, καθώς και τακτική αποπαρασίτωση των ζώων.
• Προστασία από τα τρωκτικά: Μυοκτονίες με τα κατάλληλα σκευάσματα καισωστή συχνότητα διενέργειας τους.
• Συντήρηση, καθαρισμός και απολύμανση των χώρων και του εξοπλισμού
• Σωστή επεξεργασία ζωικών προϊόντων (παστερίωση γάλακτος)”     

Μειωμένη από 60% ως και 80%, "βλέπουν" τη φετινή παραγωγή πράσινης ελιάς στο νομό Χαλκιδικής οι παραγωγοί, με την πλειοψηφία των εκπροσώπων τους να επισημαίνει στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι ολοένα και πιο επιζήμιες για τους ανθρώπους του πρωτογενούς τομέα.

"Χειρότερη και από το 2013, που ήταν μια καταστροφική χρονιά για τους ελαιοπαραγωγούς του νομού Χαλκιδικής, αναμένεται η φετινή", επισήμανε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Σημάντρων, Βαγγέλης Μισαηλίδης, εκφράζοντας φόβους ότι "η φετινή παραγωγή όχι μόνο δεν πρόκειται να ξεπεράσει τους 30.000 τόνους, αλλά είναι ζήτημα αν θα πιάσουμε και τους 20.000 τόνους". Η περυσινή ήταν μια "καλή χρονιά για τους ελαιοπαραγωγούς του νομού Χαλκιδικής, με την παραγωγή να ξεπερνά τους 110.00 τόνους, από 80.000 τόνους το 2019, 110.000 τόνους το 2018 και 130.000 τόνους το 2017.

Αναφερόμενος στους λόγους για τους οποίους η φετινή παραγωγή πράσινης ελιάς αναμένεται σημαντικά μειωμένη φέτος στο νομό Χαλκιδικής, ο κ. Μισαηλίδης είπε: "Δεν είναι θέμα παρενιαυτοφορίας όπως λεγόταν αρχικά. Είναι καθαρά θέμα κλιματικής αλλαγής. Είχαμε ήπιο καιρό κατά τους μήνες Δεκέμβριο και Ιανουάριο, μετά ήρθε ο παγετός το διάστημα Μαρτίου-Απριλίου και η ίδια κατάσταση συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Οι απότομες και ακραίες εναλλαγές του καιρού συνεχίζονται και ως αποτέλεσμα τα ελαιόδεντρα δεν κατάφεραν να ολοκληρώσουν σωστά τον κύκλο τους". Όπως διευκρίνισε, ενώ "είχαμε ανθοφορία των ελαιόδεντρων τον Μάϊο, τελικά δεν έγινε σωστά η γονιμοποίησή τους, με αποτέλεσμα τα «τσαμπάκια»πάνω στα δέντρα να έχουν πέσει. Αρχές Ιουνίου καταλάβαμε ότι η φετινή χρονιά δεν θα πάει καθόλου καλά".

«Ζόρικη» χαρακτήρισε το μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Αγροτικού Συλλόγου Βραστάμων, Κώστας Μπαντής, ελαιοπαραγωγός. "Φέτος ο νομός Χαλκιδικής δεν θα έχει παραγωγή", ανέφερε και διερωτήθηκε αν θα υπάρξει στήριξη εισοδήματος για τους καλλιεργητές. Μέχρι τον Μαϊο,όπως είπε, οι παραγωγοί δαπανούν ποσοστό άνω του 60% επί των συνολικών εξόδων για την καλλιέργεια ελιάς και "τώρα που δεν θα έχουμε προϊόν να πουλήσουμε, ο οικογενειακός προϋπολογισμός τινάζεται στον αέρα".

Για τη δραματική αλλαγή των καιρικών συνθηκών την τελευταία 10ετία, μίλησε ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Νέας Καλλικράτειας, Κυριάκος Κασμίρης, εκτιμώντας ότι «πολλοί παραγωγοί δεν θα μπουν καν στα χωράφια τους για συγκομιδή" ενώ ο πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Ποτίδαιας, Κυριάκος Σωτηρίου χαρακτήρισε τις εναλλαγές του καιρού "απίστευτες" καθ όλη τη διάρκεια της χρονιάς κι εκτίμησε ότι η φετινή παραγωγή πράσινης ελιάς θα είναι μειωμένη στο νομό Χαλκιδικής σε ποσοστό άνω του 60%.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Ορμύλιας, Χρήστος Τσιπέλης εκφράζοντας την απορία του για το γεγονός ότι τα ελαιόδεντρα Χαλκιδικής δεν συμπεριλήφθηκαν στις παγετόπληκτες αποζημιώσεις, ούτε οι παραγωγοί έλαβαν το επίδομα που δόθηκε σε άλλους, λόγω covid-19.

"Φέτος θα ήταν η χρονιά μας, αφού πέρυσι τα δέντρα μας δεν έδωσαν την παραγωγή που περιμέναμε, αλλά τελικά διαψευστήκαμε", επισήμανε ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αγίου Μάμαντος, Ελπιδοφόρος Καραθανασόπουλος. "Τα ακραία καιρικά φαινόμενα και οι συνεχείς και έντονες εναλλαγές του καιρού ξεγέλασαν τα δέντρα μας, ενώ φαίνονταν ότι είχαν όρεξη να δώσουν μεγάλη παραγωγή φέτος". Στον Άγιο Μάμα Χαλκδικής περισσότεροι από 200 παραγωγοί, καλλιεργούν γύρω στα 6.000 στρέμματα για πράσινη ελιά.

Το κόστος παραγωγής - ο ΕΛΓΑ γνωρίζει και ... παρακολουθεί

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Σημάντρων κ Μισαηλίδη, το κόστος παραγωγής βρώσιμης ελιάς στο νομό Χαλκιδικής υπολογίζεται στα 600 ευρώ/στρέμμα, με το 30% να αφορά στις δαπάνες για εργατικά χέρια.

Κατά τον ίδιο, στην περιοχή πάνω από 20.000 παραγωγοί καλλιεργούν 330.000 στρέμματα πράσινης ελιάς Χαλκιδικής (200.000 επιτραπέζια και 130.000 ελαιοποιήσιμη), ενώ τα δέντρα υπολογίζονται σε περισσότερες από 6 εκατομμύρια ρίζες.

Κατά μέσο όρο, σύμφωνα με τον ίδιο, η παραγωγή υπολογίζεται σε 50 κιλά/δέντρο, ενώ στο νομό Χαλκιδικής λειτουργούν περί τις 100 μεταποιητικές μονάδες, με τη μικρότερη να επεξεργάζεται 500 τόνους ελιάς. Σε μια καλή χρονιά, στη Χαλκιδική, από την οποία προέρχεται το 50%-55% της επιτραπέζιας ελιάς στην Ελλάδα, η μέση παραγωγή διαμορφώνεται σε 120.000 τόνους, ενώ υπήρξαν και χρονιές, που ξεπέρασε ακόμη και τους 150.000 τόνους. Η ελιά Χαλκιδικής είναι ΠΟΠ προϊόν και εξάγεται σε ποσοστό άνω του 90%.

"Όντως υπάρχει πρόβλημα με την ελιά Χαλκιδικής", παραδέχθηκε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η επικεφαλής του υποκαταστήματος του ΕΛΓΑ στη Θεσσαλονίκη, Αλέκα Παπακώστα. «Παρακολουθούμε την πορεία της παραγωγής", είπε η ίδια και "μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους εάν αποδειχθεί ότι υπάρχει ζημιά σε ποσοστό άνω του 30% στον νομό, τότε θα υποβάλλουμε αίτημα για αποζημίωση. Οι επισημάνσεις των επιτόπιων ελέγχων από τα συνεργεία αναμένεται να ξεκινήσουν από τον επόμενο μήνα", τόνισε.

Πηγή:amna.gr